Σχολείο και παιδιά με αναπηρία

Λόγω και της σημερινής έναρξης της σχολικής χρονιάς και τον αγιασμό που είχαμε, μου δίνονται λόγοι, αφορμές και διάφορες αιτίες ώστε να κάτσω και γράψω αυτό άρθρο.

Πρώτη μέρα για φέτος ή και γενικά στο σχολείο για το μικρό σας παιδάκι που έτυχε να έχει και κάποια αναπηρία, ή και για εμάς τους μεγάλους που κάποια στιγμή ήταν αυτή η πρώτη μέρα που πηγαίναμε σχολείο, έχοντας και εμείς κάποιο εμφανές ή και μη εμφανές πρόβλημα υγείας και κάποια αναπηρία. Ξυπνά μνήμες αυτό το θέμα, γεμίζει το μυαλό εικόνες (πραγματικές και φανταστικές) και μας θυμίζει όλους τους φόβους και τα ερωτήματα, που μόνιμα ή παροδικά μας έχουν βασανίσει.

Τι κακό κι αυτό; Ξέρει κανείς να μου απαντήσει; Μάλλον κανείς δεν μπορεί να μου απαντήσει γιατί θα πρέπει, είτε είσαι γονιός είτε είσαι το ίδιο το παιδί, να βασανίζεσαι με ερωτήματα που γυρίζουν στο μυαλό σου ή ακούνε τα αυτάκια σου, πριν και κατά την διάρκεια της παραμονής σου στο σχολείο. Ερωτήματα που χωρίζονται σε δυο κατηγορίες:

α) αυτά που σκεφτόμαστε μερικές φορές οι ίδιοι:

• Πάλι θα με ρωτάνε μαμά/μπαμπά τι έχω;
• Γιατί με κοιτάνε όλοι; Έχω κάτι πάνω μου;
• Γιατί είναι τόσο περίεργοι και με κοιτάνε όλοι τους;
• Μα κανένας τους δεν έχει ξαναδεί κάποιον άλλο άνθρωπο με αναπηρία ή με σοβαρό πρόβλημα υγείας;
• Θα του/της συμπεριφερθούν καλά οι συμμαθητές/τριές του/της;
• Θα είναι κατάλληλα προσβάσιμο το σχολείο; ή Θα έχουν γίνει οι διορθώσεις που μας είπαν;
• Θα αντιμετωπίσει πιθανή προκατάληψη;

και άλλα πολλά που δεν περιγράφονται... όπως και εικόνες όλων αυτών.

β) αυτά που ακούμε εμείς μερικές φορές από άλλους να μας λένε:

• Τι έχει το παιδάκι σας;
• Πως το έπαθε;
• Από ατύχημα;
• Τι έχεις μικρέ/η; 
• Ποιο είναι το πρόβλημά σου;
• Μα γιατί το παιδάκι αυτό είναι σε καρότσι ή φέρεται ή κινείται έτσι;
• Γιατί αυτό το παιδάκι φορά ακουστικό ή τόσο μεγάλα και χοντρά γυαλιά; 

και πολλά άλλα ερωτήματα που μερικές φορές είναι ή και γίνονται ενοχλητικά έως και προσβλητικά ενίοτε.

Βέβαια δεν λείπουν και τα γνωστά σχόλια, που ευτυχώς αρκετές φορές είναι από καρδιάς και αληθινά, αλλά άλλες φορές γίνονται απλά για τα μάτια του κόσμου. Σχόλια του στιλ: "Πόσο λυπάμαι...", "Τι κρίμα για το παιδί..." "Δεν πειράζει. Η ζωή συνεχίζεται..." ή και το "Κάθε εμπόδιο για καλό" όπως και άλλα πολλά που ακούμε όλοι μας ακόμα και στον δρόμο ή όπου πάμε. 

Το χειρότερο βέβαια είναι όταν κάποιος κοιτά επίμονα το άτομο ή το σημείο που έχει το άτομο αυτό πρόβλημα ή αναπηρία. Εκείνη την ώρα δεν γνωρίζει αυτός ο κάποιος, πως η επιμονή του αυτή, αναγκάζει τον άλλον που κοιτά να νιώσει αμήχανα και πολύ άσχημα.

Όλα αυτά τα πιο πάνω, που μερικές φορές είναι και άσχημα, είναι αποτέλεσμα της κακής παιδείας που έχουμε σαν χώρα. Μπορεί να είμαστε η χώρα που γέννησε τον πολιτισμό, την δημοκρατία και άλλα σημαντικά πράγματα, αλλά παράλληλα εκείνη την χρυσή εποχή είμασταν και μια χώρα δυο ταχυτήτων. Η χώρα που σε μια πόλη κράτος τα άτομα με αναπηρία μορφώνονταν και διέπρεπαν σε διάφορες κατηγορίες τεχνών και επαγγελμάτων, αλλά και η χώρα που σε άλλη πόλη κράτος είχαν "Καιάδα", για να πετάνε έτσι απλά τα παιδιά που γεννιόνταν με προβλήματα, γιατί τους ήταν απλά ένα πρόβλημα ασήμαντο γι' αυτούς και δεν τους ήταν χρήσιμα, λες και δεν είχαν κι αυτά τα παιδιά και άτομα ψυχή. 

Η Ελλάδα είναι μια χώρα λοιπόν που αιώνες τώρα μέχρι και σήμερα στο θέμα αναπηρία έχει τις αντιφάσεις της και δεν έχει καταφέρει να βελτιωθεί σε τέτοια θέματα αντιλήψεων. Μια χώρα που οι πολίτες της, οι περισσότεροι από αυτούς δηλαδή, δεν έχουν διαπαιδαγωγηθεί για το πως να συμπεριφέρονται σε άτομα με αναπηρία ή και πως να τα αντιμετωπίσουν. Τι κι αν στην υπόλοιπη Ευρώπη τα πράγματα είναι διαφορετικά και αυτονόητα πολλές φορές, εδώ αν και έχουμε περίπου ίδιο ποσοστό αναπήρων σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των κατοίκων της χώρας, τα πράγματα διαφέρουν. Οι άνθρωποι και ο τρόπος που σκέπτονται και συμπεριφέρονται διαφέρει στην χώρα μας. Κάποτε είχα βρει το παρακάτω άρθρο που αρκετούς από αυτούς θα τους βοήθαγε: 

Ο κώδικας ευαισθησίας για τα ΑμΕΑ

Βέβαια είναι λάθος μεγάλο να τα ρίχνουμε όλα στους άλλους. Κι εμείς οι ΑμεΑ αλλά και τα στενά και κοντινά μας πρόσωπα έχουμε και έχουνε ευθύνη. Αν δεν απομονωθείς πρώτος εσύ, δεν θα σε απομονώσουν μετά οι άλλοι. Δεν θα σε αποκλείσουν και δεν θα σε στείλουν και θα σε κλείσουν σε μια γωνία. Εδώ και σε τέτοιες περιπτώσεις θέλει το δικό μας θάρρος και το δικό μας πιο πολύ θράσος. Τον δικό μας τσαμπουκά ρε αδερφέ, που να μην σηκώνει πολλά ούτε ο/η μικρός/η,  μα ούτε και τα δικά τους πρόσωπα. Να μην επιτρέψει ποτέ στο σχολικό ή και στο εξωσχολικό αλλά και στο πραγματικό βίο, προσβολές - υπαινιγμούς και ύβρεις πολλές φορές, ή ακόμα και επιθέσεις λεκτικές και σωματικές (bullying ή και cyberbullying), από όποιονδήποτε θελήσει να εκμεταλλευτεί το πρόβλημα ή την αναπηρία που έχει το παιδί ή ο έφηβος ή ο μεγαλύτερος σε ηλικία ΑμεΑ. Ξέρω πως μερικές φορές θα φαντάζει δύσκολο, αλλά εκεί είναι που πρέπει να μην φανεί κανείς αδύνατος, αλλά δυνατότερος και σε πιο ισχυρή θέση από αυτόν που θέλει να τον βλάψει.

Για το τέλος σκέφτηκα να κρατήσω το ακόλουθο. Να σας δώσω έτσι απλά μια συμβουλή (που έδωσα και σε μια φίλη) και να σας πω το εξής: Μάθετε στο παιδί σας, αν έχει κάποιο πρόβλημα υγείας ή κάποια αναπηρία, ή και εσάς τους ίδιους αν έχετε κι εσείς κάποιο αντίστοιχο πρόβλημα ή αναπηρία, αλλά ακόμα κι εσείς που είστε στο κοντινό τους περίγυρο να τραγουδάτε στους άλλους τους στίχους από το τραγούδι του "συντρόφου" NIVO (Νίκου Βουρλιώτη των Goin' Through): "Μαζί μου ασχολείσαι, ποσό μ......ς είσαι...", ειδικά αν αυτοί οι άλλοι θέλουν να σας βλάψουν ή να σας φερθούν άσχημα... σε εσάς και τα δικά σας  άτομα που έχουν ή έχετε αναπηρία.

Αφιερωμένο σε όλους όσους θέλουν να μας βλάψουν και όσους κάνουν και διαπράττουν κάθε μορφής επιθέσεις και τραμπουκισμούς (bullying) εναντίον ατόμων με αναπηρία. Απολαύστε το τραγούδι... και αφιερώστε το σε αυτούς που τους αξίζει.

  Νότης