Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011

Ξαναχτίζοντας το σώμα

Μιλάει στο «Βήμα» ο «φούρναρης» της αναγεννητικής ιατρικής δρ Αντονι Ατάλα



Στους «φούρνους» του Ινστιτούτου Αναγεννητικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Γουέικ Φόρεστ της Βόρειας Καρολίνας... ψήνεται όχι μόνο το μέλλον αλλά και το παρόν σε ό,τι αφορά το «μαγείρεμα» οργάνων στο εργαστήριο. Η ομάδα του Ινστιτούτου με διευθυντή τον ειδικό στην Παιδιατρική Ουρολογία δρα Αντονι Ατάλα είναι πλέον γνωστή παγκοσμίως για τη δημιουργία ιστών και οργάνων που μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις έχουν μεταμοσχευθεί σε ασθενείς με μεγάλη επιτυχία. Η συγκεκριμένη ομάδα δημιούργησε την πρώτη ουροδόχο κύστη εργαστηρίου - η σχετική μελέτη δημοσιεύθηκε το 2006 και ως σήμερα 30 ασθενείς ζουν χωρίς προβλήματα με κύστη-«προϊόν» της αναγεννητικής ιατρικής. Και είναι η ίδια ομάδα που «έχτισε» στο τέλος του 2010 λειτουργικό ήπαρ-μινιατούρα στο εργαστήριο, ανοίγοντας τον δρόμο για την ημέρα όπου οι άνθρωποι με ηπατικά προβλήματα θα μπορούν να αποκτούν το δικό τους «ανταλλακτικό» για αντικατάσταση του πάσχοντος ήπατός τους.

Οι ερευνητές όμως από τη Βόρεια Καρολίνα δεν σταματούν να εκπλήσσουν ειδικούς και μη. Ετσι, την εβδομάδα που μας πέρασε, τα αποτελέσματα της δουλειάς τους έκαναν και πάλι τον γύρο του κόσμου. Ο δρ Ατάλα και οι συνεργάτες του έφτιαξαν ούτε μία, ούτε δύο αλλά πέντε ουρήθρες εργαστηρίου τις οποίες και μεταμόσχευσαν σε μικρούς ασθενείς που εμφάνιζαν σοβαρές βλάβες του συγκεκριμένου οργάνου λόγω ατυχήματος. Με δημοσίευσή τους στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση «Τhe Lancet» οι ειδικοί ανέφεραν ότι οι μεταμοσχεύσεις έγιναν ως και έξι χρόνια πριν και σε όλες τις περιπτώσεις τα μοσχεύματα συνεχίζουν να είναι πλήρως λειτουργικά.

Ο δρ Ατάλα είχε προαναγγείλει στο «Βήμα» αυτό το επίτευγμα όταν σε συνέντευξή του στις 22/11/2009 είχε αναφέρει ότι βρισκόταν σε διαδικασία μεταμόσχευσης ουρήθρας σε ανθρώπους, χωρίς όμως τότε να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες αφού τα αποτελέσματα ήταν αδημοσίευτα. Τώρα που η δημοσίευση για τις μεταμοσχεύσεις ουρήθρας είναι πλέον γεγονός, ο «γκουρού» της αναγεννητικής ιατρικής μιλά και πάλι στο «Βήμα» για τη νέα επιτυχία της ομάδας του, η οποία, όπως όλα δείχνουν, αποτελεί άλλο ένα σημαντικό βήμα στο δύσβατο αλλά όχι και απροσπέλαστο μονοπάτι της «γέννησης» οργάνων στο εργαστήριο. Σε κάθε περίπτωση, τα ως τώρα βήματα των επιστημόνων του Γουέικ Φόρεστ αποδεικνύονται καλή «μαγιά» για την ημέρα που θα... ψηθούν τελικώς πολύπλοκα όργανα όπως η καρδιά, το ήπαρ ή ο νεφρός μέσα στους «φούρνους» του Ινστιτούτου. Η πορεία του δρος Ατάλα αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για να είμαστε αισιόδοξοι: είναι περισσότερα από... 20 χρόνια φούρναρης στον τομέα της αναγεννητικής ιατρικής και έχει ήδη «ψήσει» μεγάλες επιτυχίες.

Η κουζίνα της ζωής
Οταν κάποιος ακούει τον 52χρονο ειδικό με την περουβιανή καταγωγή δρα Ατάλα να μιλά για την αναγέννηση οργάνων, πιστεύει ότι βρίσκεται μέσα σε... κουζίνα. Ο διακεκριμένος επιστήμονας αναφέρει για παράδειγμα ότι η δημιουργία ουρήθρας στο εργαστήριο είναι τόσο απλή όσο η παρασκευή και το ψήσιμο ενός κέικ! «Βάζουμε τα διαφορετικά στρώματα ιστών στο κατάλληλο εκμαγείο, όπως βάζουμε τη ζύμη στη φόρμα του κέικ και ψήνουμεστην κατάλληλη θερμοκρασία μέσα στον φούρνο». Μπορεί ο δρ Ατάλα να παρουσιάζει τα πράγματα απλά αλλά, αν διαβάσετε τα στάδια της διαδικασίας, θα δείτε ότι η όλη υπόθεση είναι πολύ πιο πολύπλοκη από την παρασκευή και το ψήσιμο ενός γλυκού. Πώς δημιουργήθηκαν λοιπόν για πρώτη φορά ουρήθρες εργαστηρίου;

Για να καταλάβετε καλύτερα τι ακριβώς «μαγειρεύτηκε» στο Ινστιτούτο του Γουέικ Φόρεστ αξίζει να αναφέρουμε ότι η ουρήθρα είναι ένας λεπτός σωλήνας μέσω του οποίου εξέρχονται τα ούρα από την ουροδόχο κύστη. Στον άνδρα περνά διά μέσου του πέους ενώ στη γυναίκα είναι πολύ μικρότερη σε μήκος και το έξω στόμιό της βρίσκεται πάνω ακριβώς από τον κόλπο. Τα κύτταρα από τα οποία αποτελείται το σχετικώς απλό αυτό όργανο ανήκουν στον ίδιο τύπο με εκείνα της ουροδόχου κύστης. Ιδού λοιπόν πεδίον λαμπρόν για την ομάδα του δρος Ατάλα η οποία έχει ως σήμερα «παρασκευάσει» στον φούρνο δεκάδες κύστες που έχουν τοποθετηθεί σε ασθενείς με άριστα αποτελέσματα.

Οπως εξηγεί ο δρ Ατάλα στο «Βήμα» ο ίδιος και η ομάδα του αφαίρεσαν ένα πολύ μικρό τμήμα ιστού της ουροδόχου κύστης (με μέγεθος που δεν ξεπερνούσε εκείνο ενός γραμματοσήμου) από τους πέντε ασθενείς που προέρχονταν από το Μεξικό και ήταν ηλικίας 10-14 ετών. «Τα κύτταρα αυτά τοποθετήθηκαν σε μια ειδική “σούπα” στο εργαστήριο επί περίπου τέσσερις εβδομάδες ώστε να αυξηθεί ο αριθμός τους. Καλλιεργήσαμεμάλιστα ξεχωριστά δύο κυτταρικούς τύπους:λεία μυϊκά κύτταρα, τα οποία ντύνουν το εξωτερικό μέρος της ουρήθρας,καθώς και κύτταρα του ενδοθηλίου που αποτελούν τη “φόδρα” της εσωτερικής πλευράς του οργάνου». Οταν οι ερευνητές έλαβαν ικανό αριθμό κυττάρων, τα τοποθέτησαν σε ένα ειδικό «εκμαγείο» με το σχήμα της ουρήθρας το οποίο ήταν φτιαγμένο με βάση το υλικό που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία των απορροφώμενων ραμμάτων. «Τοποθετήσαμε τα κύτταρα στο “καλούπι” σε στρώματα. Βάλαμε δηλαδή από την εξωτερική πλευρά του εκμαγείου τα μυϊκά κύτταρα ενώ εκείνα του ενδοθηλίου από την εσωτερική πλευρά».

Στη συνέχεια το εκμαγείο τοποθετήθηκε σε ένα μηχάνημα που μοιάζει με «φούρνο» και το οποίο διαθέτει συνθήκες οι οποίες προσομοιάζουν με εκείνες που επικρατούν εντός του ανθρώπινου οργανισμού- για παράδειγμα η θερμοκρασία είναι στους 37 βαθμούς Κελσίου και τα επίπεδα οξυγόνου στο 95%. Το... ψήσιμο διήρκεσε περίπου δύο εβδομάδες και επέτρεψε στα κύτταρα να αλληλεπιδράσουν και να δημιουργήσουν τις κατάλληλες δομές που ήταν ίδιες με εκείνες της πραγματικής ανθρώπινης ουρήθρας.

Οταν το «κέικ» ήταν έτοιμο, η «κυτταρική κατασκευή» του εργαστηρίου μεταμοσχεύθηκε στους ασθενείς, μαζί με το εκμαγείο που συγκρατούσε τα στρώματα ιστών στις κατάλληλες θέσεις. Το εκμαγείο παρέμεινε εντός του οργανισμού των ασθενών για περίπου τρεις μήνες και μετά απορροφήθηκε, όπως συμβαίνει και με τα απορροφώμενα ράμματα.

Αριστα αποτελέσματα
Ο δρ Ατάλα αναφέρει ότι σε τρεις από τις πέντε περιπτώσεις ασθενών που έλαβαν την ουρήθρα εργαστηρίου έχουν ήδη παρέλθει έξι χρόνια από τη μεταμόσχευση (στις υπόλοιπες δύο το διάστημα είναι μικρότερο). Ωστόσο στο σύνολο των ασθενών η νέα ουρήθρα είναι πλήρως λειτουργική ενώ δεν εμφανίστηκαν παρενέργειες από τη διαδικασία. «Είναι σαν να μη χρειάστηκε ποτέ να γίνει αντικατάσταση του δικού τους οργάνου».

Δεν είναι όμως μόνο αυτοί οι πέντε ασθενείς που ζουν πλέον με ουρήθρα... φουρνιστή. Ο ερευνητής μάς λέει ότι η διαδικασία έχει ήδη εφαρμοστεί και σε άλλα άτομα ωστόσο δεν θέλει να αποκαλύψει περαιτέρω λεπτομέρειες καθώς πρόκειται για αδημοσίευτα ακόμη δεδομένα. Πάντως, όπως υποστηρίζει, το νέο επίτευγμα μπορεί να αλλάξει τη ζωή πολλών ανθρώπων - όχι μόνο όσων έχουν υποστεί τραυματισμούς του οργάνου, όπως συμβαίνει στις πέντε περιπτώσεις που δημοσιεύθηκαν τώρα, αλλά και άλλων που πάσχουν από διαφορετικές μορφές στένωσης της ουρήθρας. «Δεν έχουμε ακόμη μεταμοσχεύσει ουρήθρα εργαστηρίου σε ασθενείς με στενώσεις,αλλά πιστεύουμε ότι η συγκεκριμένη στρατηγική μπορεί να αποδώσει και σε αυτήν την κατηγορία πασχόντων» .

Για ποιον λόγο όμως χρειαζόταν να δημιουργηθούν ουρήθρες στο εργαστήριο; Ως σήμερα η μόνη εναλλακτική για περιπτώσεις όπως αυτές των πέντε αγοριών είναι η μεταμόσχευση τεχνητής ουρήθρας η οποία όμως συνδέεται με πιθανότητες αποτυχίας που φθάνουν το 50% ενώ παράλληλα προκαλεί σε αρκετές περιπτώσεις ακράτεια αλλά και λοιμώξεις.

Προς εκτύπωση...
Ουροδόχος κύστη εργαστηρίου έτοιμη, ουρήθρα έτοιμη- δύο από τα βασικά... συστατικά δηλαδή μιας πολύπλοκης «συνταγής» που ονομάζεται ουροποιητικό σύστημα. Αυτή η «συνταγή» όμως δεν θα πετύχει ποτέ χωρίς την κύρια... πρώτη ύλη που δεν είναι άλλη από τους νεφρούς. Πριν από μερικές ημέρες μάλιστα ορισμένοι εκπρόσωποι αμερικανικών ΜΜΕ «έψησαν» πριν την ώρα του ανθρώπινο νεφρό στο Γουέικ Φόρεστ, με αποτέλεσμα ο διευθυντής του Ινστιτούτου να αναγκαστεί να διαψεύσει την είδηση.

Τι ακριβώς συνέβη; Ο δρ Ατάλα εμφανίστηκε στο Λονγκ Μπιτς της Καλιφόρνιας σε ένα γνωστό συνέδριο (ΤΕD conference) στο οποίο συγκεντρώνονται προσωπικότητες που καινοτομούν σε διαφορετικούς τομείς όπως αυτοί της τεχνολογίας και του design. Εκεί έκανε λόγο για ένα πρότυπο εκμαγείο που δημιούργησε με την ομάδα του μέσα στο οποίο κάποια ημέρα θα μπορούσε να «γεννηθεί» νεφρός εργαστηρίου. Ωστόσο ο... υπερβάλλων ζήλος ορισμένων δημοσιογράφων τούς έσπρωξε στο να μεταδώσουν ότι ο νεφρός εργαστηρίου αποτελεί γεγονός. Και όχι μόνο αυτό: στο συνέδριο είχε κληθεί ένας νεαρός ο οποίος είχε λάβει πριν από 10 χρόνια ουροδόχο κύστη που έφτιαξε ο δρ Ατάλα. Το... δημοσιογραφικό δαιμόνιο όμως μετέτρεψε την ουροδόχο κύστη σε νεφρό και έτσι έκανε τον γύρο του κόσμου η είδηση ότι ένας ασθενής με νεφρό που είχε «γεννηθεί» στο Ινστιτούτο ευχαρίστησε δημοσίως στο συνέδριο τον «ευεργέτη» του.

Στο ερώτημά μας σχετικά με αυτό το θέμα ο δρ Ατάλα απαντά με χιούμορ: «Καταλαβαίνω ότι θα ήταν μια πολύ καλή είδηση,αν ήταν αληθινή. Βρισκόμαστε όμως τουλάχιστον δέκα χρόνια μακριά από τη δημιουργία λειτουργικού ανθρώπινου νεφρού στο εργαστήριο και έτσι έπρεπε να βάλουμε ένα τέλος στην παραπληροφόρηση». Ο ειδικός διευκρινίζει ότι στο συνέδριο περιέγραψε μια τεχνολογία «εκτύπωσης» οργάνων η οποία θα μπορούσε μελλοντικά να οδηγήσει πράγματι και στη δημιουργία νεφρού στο εργαστήριο. «Η λογική είναι να “ψεκάζονται” κύτταρα διαφορετικών ειδών ανάλογα με τη δομή του κάθε οργάνου, όπως συμβαίνει με τα μελάνια του εκτυπωτή,σε ένα εκμαγείο με το κατάλληλο σχήμα. Ετσι θα επιτύχουμε μελλοντικά να “εκτυπώσουμε” τρισδιάσταταπολύπλοκα όργανα. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας “τυπώνουμε” στρώμα- στρώμα τα διαφορετικά είδη κυττάρων». Ωστόσο ο δρόμος ως τη «γέννηση» του νεφρού εργαστηρίου είναι μακρός, παραδέχεται ο δρ Ατάλα. «Πρόκειται για ένα μεγάλο και πολύπλοκο όργανο. Απαιτούνται η καλλιέργεια και η δημιουργία πολλών και διαφορετικών ιστών,με το κατάλληλο δίκτυο αιμοφόρων αγγείων για την αιμάτωση του συστήματος. Πρέπει να καταφέρουμε να φτιάξουμε τα διαφορετικά στρώματα ιστών, να τα “εκτυπώσουμε” με τον σωστό τρόπο και να δούμε αν το όργανο που θα παραχθεί θα είναι λειτουργικό.Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του νεφρούκαι της σχετικώς “εύκολης” στην κατασκευή της ουρήθρας». 
Χρονοβόρες εγκρίσεις

Ο μακρός επιστημονικός δρόμος γίνεται όμως ακόμη μακρύτερος για τους ειδικούς εξαιτίας του άκρως χρονοβόρου συστήματος εγκρίσεων τέτοιου είδους μελετών από τις αρμόδιες αρχές, σημειώνει ο επιστήμονας. «Μετά τα πειράματα σε ζώα που διαρκούν χρόνια φθάνουμε στον άνθρωπο και πρέπει αρχικώς, αφού δημιουργήσουμε τα όργανα,να αποδείξουμε στους αρμοδίους ότι είναι λειτουργικά μακροπρόθεσμα. Τώρα πλέον που αυτό το αποδείξαμε με όργανα όπως η ουροδόχος κύστη και η ουρήθρα, χρειάζεται να περάσουμετο μεγάλο μονοπάτι των εγκρίσεων που θα μας επιτρέψουν να μεταμοσχεύσουμε όργανα εργαστηρίου σε μεγαλύτερους αριθμούς ασθενών. Φανταστείτε ότι ο μέσος χρόνος ακροάσεων στην αρμόδια αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDΑ) προκειμένου να εγκριθεί τελικώς ένα “προϊόν” βιοτεχνολογίας είναι 14 χρόνια- σε κάθε φάση της διαδικασίας γίνεται νέα ακρόαση.Απαιτείται λοιπόν μεγάλη υπομονή από τους ασθενείς».
Αυτές τις ημέρες, όπως είναι επόμενο, ο δρ Ατάλα είναι ο πιο περιζήτητος «μάγειρας» οργάνων στους ιατρικούς και επιστημονικούς συντάκτες. Κλείνοντας τη συζήτησή μας δεν μπορούσαμε λοιπόν να μην τον ρωτήσουμε για πότε μας ετοιμάζει καινούργια πρωτοσέλιδα, εκτελώντας με επιτυχία την επόμενη νέα... συνταγή ζωής για εκατομμύρια ασθενείς. Εκείνος απάντησε ότι συνεχίζει ακάθεκτος με την ομάδα του τη δουλειά στο εργαστήριο σε καθημερινή βάση σε ό,τι αφορά τη δημιουργία δεκάδων διαφορετικών ιστών. «Οραματίζομαι ένα μέλλον κατά το οποίο θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη βιοτεχνολογία για την παραγωγή πολλών ιστών στο εργαστήριο και θα εφαρμόζουμε τα αποτελέσματα σε μεγάλους αριθμούς ασθενών». Ο ειδικός εμφανίστηκε άκρως φειδωλός στο να δώσει λεπτομέρειες των μελετών που έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή ή που σχεδιάζει να ξεκινήσει (ο ανταγωνισμός γαρ και κυρίως ο επιστημονικός είναι αδυσώπητος, πρέπει να σας πληροφορήσουμε), ωστόσο, όπως είπε, θα παρέλθει κάποιο διάστημα προτού «ξεφουρνίσουν» οι ειδικοί του Γουέικ Φόρεστ κάποιο νέο όργανο. Εμείς θα ευχηθούμε πάντως το «μενού» να εμπλουτιστεί με νέα... ζωντανά πιάτα το συντομότερο δυνατόν προς όφελος πολλών ανθρώπων που έχουν απόλυτη ανάγκη από όργανα και ιστούς... la carte. 


Baby boom νέων ιστών

Στο Ινστιτούτο του Γουέικ Φόρεστ «γεννιούνται» νυχθημερόν νέοι ιστοί όπως του οισοφάγου,του χόνδρου,των αιμοφόρων αγγείων,των σιελογόνων αδένων,της τραχείας,των οστών,του μαστού,των σκελετικών μυών,του πνεύμονος,της μήτρας,της καρδιάς,του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ματιού,του ήπατος,του παγκρέατος και των ανδρικών και γυναικείων γεννητικών οργάνων.Ο δρ Ατάλα αναφέρει ότι μπορεί η ημέρα δημιουργίας ενός ολόκληρου πολύπλοκου οργάνου στο εργαστήριο να αργεί ακόμη,ωστόσο τμήματα ιστών μπορούν να μεταμοσχεύονται μέσα στα επόμενα χρόνια σε πάσχοντα όργανα χαρίζοντας μια ζωή με μεγαλύτερη ποιότητα αλλά και...ποσότητα σε ασθενείς.

Μια από τις πρόσφατες επιτυχίες των ειδικών του Ινστιτούτου που είδε το φως της δημοσιότητας στα τέλη Οκτωβρίου του 2010 αφορούσε την ανάπτυξη μικροσκοπικού ήπατος στους...φούρνους του Ινστιτούτου.Ηταν η πρώτη φορά που επιστήμονες επέτυχαν να χρησιμοποιήσουν ανθρώπινα ηπατικά κύτταρα και να δημιουργήσουν έστω και μίνι ήπαρ το οποίο ήταν λειτουργικό.

Το επόμενο βήμα για την ομάδα του δρος Ατάλα είναι να διερευνήσει αν τα μικρά αυτά όργανα συνεχίζουν να είναι λειτουργικά μετά τη μεταμόσχευσή τους σε μοντέλα ζώων. Ενα άλλο από τα σημαντικά προγράμματα του Ινστιτούτου αφορά τη δημιουργία ινσουλινοπαραγωγών κυττάρων του παγκρέατος από βλαστικά κύτταρα που προέρχονται από το αμνιακό υγρό.

Οι ειδικοί του Γουέικ Φόρεστ ανακάλυψαν έναν μικρό αριθμό βλαστικών κυττάρων στο αμνιακό υγρό και στον πλακούντα- της τάξεως του 1%- τα οποία μπορούν να διαφοροποιηθούν σε πολλούς εξειδικευμένους κυτταρικούς τύπους του σώματος.Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα βλαστικά κύτταρα του αμνιακού υγρού τα οποία μπορούν να ληφθούν είτε κατά την αμνιοπαρακέντηση είτε στη γέννα θα αποτελέσουν μια πολύτιμη πηγή για την αναγέννηση ιστών και οργάνων.Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα το πάγκρεας, ο στόχος είναι η μετατροπή των κυττάρων σε β-κύτταρα τα οποία θα ρυθμίζουν τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα με βάση την ποσότητα γλυκόζης στην οποία εκτίθενται.Σε αυτή τη φάση η ερευνητική ομάδα εγχέει τα κύτταρα σε ποντίκια με διαβήτη. 



Διαβάστε περισσότερα...

Δωρεάν εξετάσεις για γλαύκωμα


Στις 15 και 16 του μηνός

Το Ιατρικό Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας Athens Vision για 3η συνεχή χρονιά συμμετέχει στην Παγκόσμια Ημέρα Γλαυκώματος και προσφέρει έναν δωρεάν πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο σε όλους τους νέους ασθενείς στις 15 και 16 Μαρτίου. Σκοπός του κέντρου είναι να συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση τυχόν υπάρχοντος γλαυκώματος.

ΓΛΑΥΚΩΜΑ, Όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε…
Τι είναι το Γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα οφθαλμικών παθήσεων που προκαλούν βλάβη του οπτικού νεύρου. Είναι, δηλαδή, μια χρόνια εξελικτική νευροπάθεια που συνήθως συνοδεύεται από αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Σημεία-Κλειδιά για την κατανόηση του Γλαυκώματος

1. Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα παθήσεων που προκαλούν βλάβη του οπτικού νεύρου συνήθως λόγω αύξησης της ενδοφθάλμια πίεσης.
2. Στο γλαύκωμα καταστρέφονται οι οπτικές νευρικές ίνες.
3. Η καταστροφή των οπτικών ινών είναι μη αναστρέψιμη.
4. Η αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης είναι η μόνη γνωστή αλλά όχι μοναδική αιτία καταστροφής του οπτικού νεύρου.
5. Η θεραπεία πρέπει να ξεκινάει έγκαιρα και η αποτελεσματικότητά της (καθορισμός πίεσης στόχος) ν’ αξιολογείται τακτικά.
6. Η συνεχής αξιολόγηση του γλαυκώματος προκύπτει από την τακτική εξέταση του οπτικού νεύρου και των οπτικών πεδίων παράλληλα με τη μέτρηση της πίεσης.
7. Ο ρυθμός εξέλιξης της γλαυκωματικής βλάβης είναι καθοριστικός για την πρόγνωση της πάθησης.
8. Ο κάθε ασθενής αποτελεί μία ξεχωριστή οντότητα και η φροντίδα του πρέπει να εξατομικεύεται.
9. Τελικός στόχος είναι η διαφύλαξη της οπτικής λειτουργίας, η πρόληψη της οπτικής δυσλειτουργίας και η διατήρηση της ποιότητας ζωής του κάθε ασθενούς.

Αλήθειες για το Γλαύκωμα


1. Το γλαύκωμα είναι μια από τις συχνότερες οφθαλμικές παθήσεις στους ηλικιωμένους. Περίπου 2% του πληθυσμού πάνω από την ηλικία των 40 θα παρουσιάσει κάποιο τύπο γλαυκώματος και η συχνότητα αυτή αυξάνεται με την ηλικία.
2. Υπολογίζεται ότι στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήμερα πάσχουν 9,25 εκατομμύρια άνθρωποι από γλαύκωμα αριθμός που θα φτάσει στα 12,4 εκατομμύρια την επόμενη δεκαετία.
3. Αν μείνει χωρίς θεραπεία το γλαύκωμα μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση.
4. Παρ’ όλα αυτά η βλάβη μπορεί να περιοριστεί αν το γλαύκωμα διαγνωστεί έγκαιρα

Για ραντεβού καλέστε στο 210 95.95.215.



Διαβάστε περισσότερα...

«Ξέμειναν» από αντιβιοτικά οι Γιατροί του Κόσμου


Κάνουν έκκληση για βοήθεια

Επείγουσα έκκληση στην ευαισθησία των Ελλήνων, για αντιβιοτικά και φάρμακα πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας, απευθύνουν οι Έλληνες Γιατροί του Κόσμου. Το τελευταίο διάστημα πολυϊατρεία των Γιατρών του Κόσμου στην Ελλάδα δέχονται ένα δραματικά αυξανόμενο αριθμό ασθενών λόγω της αυξανόμενης φτώχειας.

Χιλιάδες άποροι άνθρωποι, χωρίς πρόσβαση στο σύστημα υγείας, μετανάστες αλλά και Έλληνες πολίτες συνωθούνται για δωρεάν πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα, με αποτέλεσμα τα δωρεάν φάρμακα να έχουν εξαντληθεί.

Οι Γιατροί χρειάζονται  αντιβιοτικά, αντιπυρετικά, αντιβηχικά δισκία, αντιδιαβητικά δισκία, φάρμακα για το στομάχι και δερματολογικές αλοιφές. Όσοι επιθυμούν να βοηθήσουν μπορούν να απευθυνθούν στα Πολυϊατρεία:

Αθήνα , Σαπφούς 12 , Πλατεία Κουμουνδούρου, τηλ. 210 3213150

Θεσσαλονίκη, Ίωνος Δραγούμη 65 , τηλ. 2310 566641

Χανιά , Μπόνιαλη 12 , τηλ. 28210 23110



Διαβάστε περισσότερα...

Μειώστε την πίεσή σας φυσικά




Σας ανέβηκε η πίεση;

Yπάρχουν πολλοί και έξυπνοι τρόποι για να τη φέρετε σε φυσιολογικά επίπεδα, χωρίς φάρμακα.

Ποια είναι η φυσιολογική τιμή;
Η ιδανική τιμή της αρτηριακής πίεσης είναι συστολική (“μεγάλη”) πίεση 120 mmHg και διαστολική (”μικρή”) πίεση 80 mmHg, άρα 120/80 mmHg.

Τι την προκαλεί
Πολλοί πιστεύουν ότι είναι αποτέλεσμα του άγχους, της καθιστικής ζωής, της παχυσαρκίας και της έντασης. Η πραγματικότητα είναι ότι ούτε οι γιατροί γνωρίζουν την ακριβή αιτία της δημιουργίας της, τουλάχιστον για το 95% των περιπτώσεων και πιστεύουν ότι οφείλεται σε συνδυασμό πολλών παραγόντων.

Ποια είναι τα συμπτώματα
Η συντριπτική πλειοψηφία των υπερτασικών δεν γνωρίζει ότι έχει υψηλή αρτηριακή πίεση, εκτός αν τη μετρήσει τυχαία. Αυτό γιατί δεν προκαλεί συμπτώματα ή προειδοποιητικά σημάδια, ακόμα κι όταν είναι ασυνήθιστα υψηλή.
Ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν

Το οικογενειακό ιστορικό: Αν και οι δύο γονείς έχουν υπέρταση, ο κίνδυνος να παρουσιάσουν και τα παιδιά τους είναι περίπου 50%.

Η ηλικία: Μπορεί να παρατηρηθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους.

Το σωματικό βάρος: Η υψηλή αρτηριακή πίεση παρατηρείται συχνότερα σε παχύσαρκα άτομα.

Το αλάτι: Έχει βρεθεί ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της υπέρτασης και της κατανάλωσης αλατιού. Ο μέτριος περιορισμός του αλατιού στη διατροφή μας μειώνει την αρτηριακή πίεση.
Το άγχος: Μμπορεί να οδηγήσει σε επίμονη υπέρταση, αν και δεν παύουν να υπάρχουν αμφιβολίες από πολλούς επιστήμονες.

Η εγκυμοσύνη: Φυσιολογικά, η αρτηριακή πίεση πέφτει στους τρεις πρώτους μήνες της κύησης. Μπορεί να αυξηθεί όμως αργότερα, προς τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης. Η υπέρταση που εμφανίζεται κατά την εγκυμοσύνη είναι σοβαρό πρόβλημα για τη μητέρα και το έμβρυο και χρειάζεται παρακολούθηση και θεραπεία με φάρμακα, ιδίως τις εβδομάδες πριν από τον τοκετό.
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ

1 Κόψτε το αλάτι
Τρώτε τα φαγητά σας φρέσκα και όχι συσκευασμένα ή έτοιμα.
Προσέχετε πάντα τις συσκευασίες των συντηρημένων τροφίμων και αποφεύγετε αυτά που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι.
Μη ρίχνετε αλάτι στα φαγητά.
Αποφύγετε τα πολύ αλατισμένα τρόφιμα, όπως είναι το ψωμί, οι σάλτσες, οι μαγιονέζες, οι κέτσαπ, οι κύβοι κρεατικών, τα λουκάνικα, τα παστά και καπνιστά και κάποια είδη τυριών.

2 Αυξήστε το κάλιο
Η υψηλή περιεκτικότητα των τροφών σε κάλιο μπορεί να βοηθήσει. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθώς και τα φασόλια και οι μπανάνες. Επίσης, υιοθετήστε τη δίαιτα DASH που περιλαμβάνει πολλά φρούτα και λαχανικά και γαλακτομικά.

3 Φάτε 1 κομματάκι μαύρης σοκολάτας
Δεν υπάρχει πιο απλός τρόπος για να ρίξετε την πίεσή σας από το να τρώτε καθημερινά ένα μικρό κομμάτι μαύρης σοκολάτας. Σε έρευνα Ιταλών επιστημόνων εκείνοι οι οποίοι είχαν προδιάθεση για διαβήτη και υπέρταση κατάφεραν να μειώσουν την πίεσή τους τρώγοντας μαύρη σοκολάτα για 15 μέρες, κάθε μέρα. Αυτό οφείλεται στα φλαβονοειδή συστατικά που βρίσκονται στη σύνθεση της μαύρης σοκολάτας.

4 Ρίξτε το στο σκόρδο
Εντάξτε το στην καθημερινή σας διατροφή 1-2 σκελίδες σκόρδο. Έχει αντιυπερτασική δράση, επειδή επιτρέπει τη διαστολή των αγγείων και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στις αρτηρίες. Όταν λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα (3-4 μήνες), εκτός του ότι μειώνει την πίεση του αίματος, ελαττώνει και την υψηλή χοληστερίνη.

5 Πιείτε το γάλα σας
Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι και το γάλα μπορεί να μειώσει την πίεση. Ισπανοί επιστήμονες συνέλεξαν στοιχεία από ενήλικες χωρίς ιστορικό υπέρτασης για να εξετάσουν τη δράση των γαλακτοκομικών στην πίεση. Μετά από 27 μήνες, τα στοιχεία έδειξαν ότι τα άτομα που καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά είχαν 54% λιγότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν υπέρταση σε σχέση με όσους δεν τα κατανάλωναν.

6 Και το πράσινο τσάι βοηθά
Το πράσινο τσάι είναι καλή επιλογή για άτομα που προσπαθούν να ελέγξουν την πίεσή τους διατροφικά. Έρευνα του Χάρβαρντ, του Πανεπιστημίου της Φλόριντα και του Ινστιτούτου Έρευνας της Επιστήμης της Διατροφής στη Βοστόνη δείχνει ότι η λήψη αποστάγματος πράσινου τσαγιού μπορεί να μειώσει την πίεση και τη χοληστερόλη σε τρεις μόνο εβδομάδες. Το πράσινο τσάι περιέχει κατά 30%-40% πολυφαινόλες και φαίνεται ότι σε αυτές οφείλεται η ευεργετική δράση του τσαγιού.

7 Γυμναστείτε
Με την άσκηση η καρδιά να αντλεί το αίμα πιο αποδοτικά, η κυκλοφορία βελτιώνεται και η αρτηριακή πίεση πέφτει.Τα επίπεδα της χοληστερόλης και των άλλων λιπιδίων επίσης μειώνονται και έτσι να επιβραδύνεται η ανάπτυξη αρτηριοσκλήρυνσης.Ελέγχεται καλύτερα το σωματικό βάρος, σε συνδυασμό πάντα με σωστή διατροφή.
Το μυστικό

O κρόκος (ή σαφράν) τονώνει την κυκλοφορία του αίματος, προκαλεί διούρηση, μειώνει την υψηλή πίεση και τη χοληστερίνη. Επίσης, έχει αντιθρομβωτική δράση. Ρίξτε 3-4 στήμονες κρόκου σε 1 φλιτζάνι βρασμένο νερό και αφήστε τους για 6-8 λεπτά. Σουρώστε και πείτε το.





Διαβάστε περισσότερα...

Προστατέψτε το έμβρυο από το παθητικό κάπνισμα


Στο 23% αυξάνεται η πιθανότητα θανάτου

Οι υποψήφιοι μπαμπάδες ή οι συνάδελφοι που καπνίζουν, υποχρεώνοντας έτσι τις εγκύους γυναίκες να γίνονται παθητικές καπνίστριες, αυξάνουν τον κίνδυνο διακοπής της κύησης του εμβρύου ή για γέννηση παιδιού με ανωμαλίες, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.

Οι έγκυες που εκτίθενται στον καπνό στο σπίτι ή στην εργασία τους, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο κατά 23% για θάνατο του εμβρύου και κατά 13% για γέννηση μωρού με γενετικές ανωμαλίες.

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που καπνίζουν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία του μωρού τους, όπως χαμηλό βάρος, πρόωρη γέννα, καρδιακά και άλλα πιθανά προβλήματα υγείας.

Οι επιστήμονες δεν ξέρουν ακόμα πότε ακριβώς αρχίζουν οι κίνδυνοι για το μωρό στην μήτρα εξαιτίας του παθητικού καπνίσματος της εγκύου μητέρας. Δεν είναι επίσης σαφές σε ποιο βαθμό παίζουν ρόλο οι επιπτώσεις από τον καπνό που άμεσα εισπνέει μια έγκυος από το περιβάλλον της και πόσο φταίει η επίπτωση του καπνίσματος στο σπέρμα του καπνιστή πατέρα, κάτι που επηρεάζει απευθείας το DNA του εμβρύου.



Διαβάστε περισσότερα...

Αλκοόλ κατά του... Αλτσχάιμερ!


Κατανάλωση με μέτρο για ηλικιωμένους

Μειωμένο κίνδυνο να εμφανίσουν συμπτώματα γεροντικής άνοιας και Αλτσχάιμερ έχουν οι ηλικιωμένοι άνω των 75 ετών που καταναλώνουν σε μέτριες ποσότητες αλκοόλ, σύμφωνα με νέα γερμανική επιστημονική έρευνα, αν και δεν φαίνεται να συμφωνούν όλοι οι ειδικοί για τα οφέλη από τις «ασφαλείς» δόσεις αλκοόλ.

Οι Γερμανοί επιστήμονες μελέτησαν 3.327 άτομα ηλικίας άνω των 75 ετών (με μέση ηλικία 80 ετών) επί χρονικό διάστημα τριών ετών. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι η μακρόχρονη κατανάλωση αλκοόλ, ιδίως σε μεγάλες ποσότητες, βλάπτει τις νοητικές λειτουργίες και διευκολύνει την εκδήλωση της νευροεκφυλιστικής νόσου του εγκεφάλου, όμως αν η κατανάλωση είναι ήπια μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της νοητικής εκφύλισης. Συγκεκριμένα, υπολογίστηκε ότι η με μέτρο κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με ένα, κατά μέσο όρο, μειωμένο κίνδυνο κατά 30% για άνοια και 40% για Αλτσχάιμερ, σε σχέση με όσους δεν πίνουν καθόλου.

Παραμένει πάντως ακόμα αβέβαιο αν όλα τα είδη αλκοόλ έχουν σχεδόν το ίδιο ευεργετικό αποτέλεσμα ή αν υπάρχουν διαφοροποιήσεις μεταξύ κρασιού, μπίρας και λοιπών αλκοολούχων ποτών. Μερικές παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι κυρίως το κρασί φαίνεται να παρέχει τα περισσότερα οφέλη.

Προηγούμενες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι στο αλκοόλ μπορεί να αποδοθεί περίπου το 10% των συνολικών περιπτώσεων άνοιας στους ηλικιωμένους. Η νέα μελέτη αναδεικνύει τη συσχέτιση του αλκοόλ με άλλους θετικούς παράγοντες, όπως την ύπαρξη φίλων (οι κοινωνικές σχέσεις διευκολύνουν την κατανάλωση αλκοόλ με παρέα), την καλύτερη μόρφωση, το να μη ζει ο ηλικιωμένος μόνος του, την απουσία κατάθλιψης, τη σωστή διατροφή, τη σωματική άσκηση, τη νοητική εκγύμναση κ.α. Ακόμα όμως κι αν απομονωθούν αυτοί οι άλλοι θετικοί παράγοντες, μόνο του το αλκοόλ, σε μικρές έως μέτριες ποσότητες, σύμφωνα με τους Γερμανούς ερευνητές, φαίνεται να λειτουργεί προστατευτικά κατά της εγκεφαλικής άνοιας.

Δεν έχουν όμως όλοι οι ειδικοί παρόμοια γνώμη. Όπως δήλωσε στη βρετανική «Guardian» ο καθηγητής νευροψυχοφαρμακολογίας του Imperial College του Λονδίνου Ντέιβιντ Νατ, αποτελεί μύθο η ιδέα ότι η κατανάλωση μικρών ποσοτήτων αλκοόλ δεν βλάπτει τον οργανισμό ενώ επεσήμανε ότι η βιομηχανία αλκοόλ αξιοποιεί κατάλληλα αυτή την πεποίθηση για να προωθήσει τα προϊόντα της. Όπως ανέφερε, «δεν υπάρχει ασφαλής δόση αλκοόλ» για μια σειρά από λόγους.

Σύμφωνα με τον Νατ, το αλκοόλ είναι μια τοξίνη που σκοτώνει μικροοργανισμούς, γι’ αυτό χρησιμοποιείται για τη συντήρηση των τροφίμων και την αποστείρωση των ιατρικών οργάνων. Από την άλλη, όπως υποστηρίζει, «τα υποτιθέμενα καρδιαγγειακά οφέλη μιας χαμηλής κατανάλωσης αλκοόλ σε μερικούς μεσήλικες δεν μπορούν να αποτελέσουν απόδειξη ότι το αλκοόλ είναι ωφέλιμο…Μέχρι να γίνουν τα κατάλληλα πειράματα, δεν έχουμε απόδειξη ότι το αλκοόλ ωφελεί την υγεία».

Εξάλλου, προσέθεσε, το αλκοόλ αποδεδειγμένα αυξάνει τον κίνδυνο για τροχαία ατυχήματα, καρκίνο, έλκος κ.α., με συνέπεια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από 2,25 εκατ. άνθρωποι να πεθαίνουν ετησίως από αυτό.



Διαβάστε περισσότερα...

Τα οφέλη της νηστείας


Γράφει η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Ρούντου Αθηνά

Η νηστεία της Σαρακοστής είναι πολύ καλή ευκαιρία για υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή. Χαρακτηρίζεται από μηδενική κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών, αυγών και ψαριών, ενώ επιτρέπονται θαλασσινά, πατάτες, ρύζι, ζυμαρικά, φρούτα, λαχανικά και όσπρια. 

Αναλυτικότερα, στη νηστεία της Σαρακοστής, η αποχή από το κρέας και τα ζωικά λιπαρά συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων, καθώς επίσης και στη μείωση του σωματικού βάρους. Αντίθετα, η υψηλή κατανάλωση ξηρών καρπών και θαλασσινών αυξάνει την πρόσληψη μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, τα οποία βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ. Η λειτουργία του έντερου αποκαθίσταται και βελτιώνονται τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης. 

Η αναπλήρωση των αναγκών σε πρωτεΐνη λόγω αποχής από ζωικής προέλευσης τρόφιμα προκύπτει από την ευρύτερη κατανάλωση σε όσπρια, σουσάμι, ταχίνι, μανιτάρια, θαλασσινά και ξηρούς καρπούς. Κατά τη διάρκεια της νηστείας δεν παρατηρείται ιδιαίτερη έλλειψη σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία. Ωστόσο, λίγο παραπάνω προσοχή χρειάζεται η πρόσληψη ασβεστίου, σιδήρου και των βιταμινών Β12 και D, τα οποία καλύπτονται αν ακολουθήσουμε τα εξής διατροφικά tips. 

Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές ασβεστίου
• Μπρόκολο
• Αποξηραμένα φρούτα (ειδικά τα σύκα)
• Όσπρια
• Ταχίνι - σουσάμι
• Εμπλουτισμένα δημητριακά ολικής αλέσεως 
• Σόγια
• Εμπλουτισμένοι χυμοί 
• Ξηροί καρποί

Συμβουλές για καλύτερη απορρόφηση της βιταμίνης D
Η βιταμίνη D βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο και η επαρκής πρόσληψή της είναι απαραίτητη προκειμένου να έχουμε καλά αποθέματα ασβεστίου στον οργανισμό. Επειδή είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη, για την απορρόφησή της απαιτείται η παρουσία λίπους στο γεύμα (δεν χρειάζεται μεγάλη ποσότητα). Επίσης, η βιταμίνη D παράγεται και από το δέρμα μας, οπότε επαρκής έκθεση στον ήλιο μπορεί να εξασφαλίσει καλά επίπεδα βιταμίνης D, ανεξάρτητα από τη διαιτητική πρόσληψη. 

Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές σιδήρου
• Όσπρια 
• Αποξηραμένα φρούτα 
• Σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά
• Μύδια, στρείδια
• Εμπλουτισμένα δημητριακά ολικής αλέσεως 

Συμβουλές για καλύτερη απορρόφηση του φυτικού σιδήρου
Συνοδεύετε τα παραπάνω τρόφιμα με πηγές βιταμίνης C (εσπεριδοειδή, πράσινες πιπεριές, μπρόκολο, φράουλες, ακτινίδια, λαχανάκια Βρυξελλών).
Αποφεύγετε όσο γίνεται την ταυτόχρονη κατανάλωση πολυφαινολών (π.χ. ταννίνες τσάι), οξαλικού οξέος (σπανάκι, σέλινο, παντζάρια, μελιτζάνα, χόρτα, μπάμιες, (μούρα, ξηροί καρποί, τσάι, κακάο), φυτικών ινών και φυτικού οξέος (τρόφιμα ολικής άλεσης, καφές, κρόκος αυγού, όσπρια, ξηροί καρποί) και ασβεστίου. 

Νηστίσιμα τρόφιμα που είναι καλές πηγές βιταμίνης Β12
• Εμπλουτισμένα τρόφιμα (κυρίως δημητριακά ολικής αλέσεως) 

Έτσι, αν ακολουθήσουμε όλες τις παραπάνω οδηγίες μπορούμε να κερδίσουμε όλα τα οφέλη της νηστείας: 
* Αποτοξινώνει τον οργανισμό 
* Βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου 
* «Ξεκουράζει» το πεπτικό σύστημα και το ήπαρ
* Ελαττώνει τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια
* Μειώνει την αρτηριακή πίεση
* Ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα



Διαβάστε περισσότερα...