Σχιζοφρένεια: Τα συμπτώματα και σε ποια ηλικία ξεκινά

Οι περισσότεροι άνθρωποι μόλις ακούνε τη λέξη «σχιζοφρένεια» αντιδρούν με παράξενο τρόπο. Πολλοί θα κοροϊδέψουν, άλλοι θα αδιαφορήσουν, κάποιοι θα τρομάξουν και λίγοι θα προβληματιστούν. Οι περισσότερο έχουν στο μυαλό τους, το άτομο με σχιζοφρένεια, σαν κάποιον τρελό δολοφόνο που γελάει δυνατά και σχεδιάζει να σκοτώσει όποιον βρεθεί στο δρόμο του. Είναι λογικό. Οι διάφορες κινηματογραφικές ταινίες αποδίδουν την εικόνα των σχιζοφρενών με έναν υπερβολικό, διαστρεβλωμένο και άδικο τρόπο. Ας δούμε λοιπόν τι συμβαίνει πραγματικά!

Η σχιζοφρένεια αποτελεί μια σοβαρή ψυχική διαταραχή η οποία ανήκει στην ομάδα τον ψυχώσεων και παρουσιάζεται με διαταραχές στην αντίληψη, στη σκέψη, στο συναίσθημα, στην ομιλία και την ψυχοκινητική συμπεριφορά του ατόμου. Το φορτίο της νόσου είναι πολύ βαρύ για το ίδιο το πάσχων άτομο αλλά και για την οικογένεια του. Η κοινωνία περιθωριοποιεί τα άτομα με ψυχικές διαταραχές και τα βουλιάζει περισσότερο στο δικό τους φανταστικό κόσμο.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας χωρίζονται συχνά σε θετικά και αρνητικά. Τα θετικά συμπτώματα συνήθως δεν απαντώνται στον γενικό πληθυσμό, αλλά εμφανίζονται στα άτομα με σχιζοφρένεια. Επίσης, φαίνεται να ανταποκρίνονται καλά στη φαρμακευτική αγωγή. Γενικά περιλαμβάνουν (1):
Ψευδαισθήσεις

Οι ψευδαισθήσεις αποτελούν λανθασμένες αντιλήψεις που εμφανίζονται χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένα εξωτερικά ερεθίσματα, τα οποία μπορούν να αναγνωριστούν. Διακρίνονται σε ακουστικές, φωνές που σχολιάζουν ή συνομιλούν, σωματικές ή ψευδαισθήσεις αφής, οσφρητικές και οπτικές ψευδαισθήσεις.
Παραληρηματικές ιδέες

Οι παραληρηματικές ιδέες είναι παθολογικές, αμετάβλητες, επίμονες και δυσμετάβλητες λανθασμένες πεποιθήσεις, οι οποίες δεν μπορούν να εξηγηθούν με βάση το πολιτισμικό πλαίσιο του ατόμου. Υπάρχουν πολλά είδη παραληρηματικών ιδεών και ο ασθενής μπορεί να παρουσιάζει μία συγκεκριμένη παραληρητική ιδέα ή πολλές μαζί. Για παράδειγμα το άτομο μπορεί να πιστεύει ότι συνωμοτούν εναντίον του, ότι το παρακολουθούν μυστικοί πράκτορες, ότι διέπραξε κάποιο φοβερό αμάρτημα ή ακόμη να πιστεύει ότι έχει ιδιαίτερες δυνάμεις ή ικανότητες
Παράξενη Συμπεριφορά

Η παράξενη συμπεριφορά συνίσταται στην παρέκκλιση από τις κοινωνικά συνηθισμένες συμπεριφορές. Για παράδειγμα ο ασθενής μπορεί να ντύνεται με παράξενο τρόπο, να αυνανίζεται σε δημόσιο χώρο, να συμπεριφέρεται με επιθετικό και ανήσυχο τρόπο αρκετά απροσδόκητα ή να αναπτύσσει επαναληπτική ή στερεοτυπική συμπεριφορά.
· Θετική Μορφολογική (Τυπική) Διαταραχή Της Σκέψης

Η θετική μορφολογική (τυπική) διαταραχή της σκέψης περιλαμβάνει: χάλαση του συνειρμού εκτροπή της απάντησης (δηλ, η απάντηση στην ερώτηση δίδεται με ένα πλάγιο ή άσχετο τρόπο), ασυναρτησία, έλλειψη λογικής, περιττολογία, πίεση του λόγου, λόγος που διασπάται και ηχολαλία (είναι η διαδικασία ομιλίας κατά την οποία οι ήχοι αντί των λογικών σχέσεων εμφανίζονται να κυβερνούν την επιλογή των λέξεων).
· Απρόσφορο Συναίσθημα

Το συναίσθημα του ατόμου είναι απρόσφορο ή γελοίο, όχι απλά επίπεδο ή αμβλύ.

Τα αρνητικά συμπτώματα είναι ελλείμματα των κανονικών συναισθηματικών αντιδράσεων ή άλλων διαδικασιών σκέψης, και ανταποκρίνονται λιγότερο καλά στη φαρμακευτική αγωγή. Αυτά περιλαμβάνουν συνήθως επίπεδο ή αμβλύ συναίσθημα και συγκίνηση, φτώχεια του λόγου (αλογία), αδυναμία να νιώσουν ευχαρίστηση (ανηδονία), έλλειψη της επιθυμίας να δημιουργήσουν σχέσεις (ακοινωνία), και έλλειψη κινήτρων και προσοχής.

Ποια τα αίτια της σχιζοφρένειας;

Στη δημιουργία, στην ανάπτυξη και στην εμφάνιση των ψυχωσικών συμπτωμάτων τα οποία είναι παρόντα και στη σχιζοφρένεια φαίνεται ότι επιδρούν κληρονομικοί και βιολογικοί παράγοντες, κοινωνικοί, πολιτισμικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, διαδικασίες και συμπεριφορές που είναι αποτέλεσμα μάθησης, ενδοψυχικοί παράγοντες, υπερβολικά υψηλά επίπεδα άγχους και στρεσογόνα γεγονότα ζωής, καθώς και διαταραγμένες ενδο-οικογενειακές σχέσεις και διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις. Η πολυπαραγοντική αιτιολογία των ψυχωσικών συμπτωμάτων υποδηλώνει την ανάγκη για μια πολυδιάστατη θεραπευτική προσέγγιση για την αντιμετώπισή τους.

Σε ποια ηλικία εμφανίζεται η σχιζοφρένεια?

Γενικά η σχιζοφρένεια προσβάλει συνηθέστερα έφηβους και ενήλικους, και των δύο φύλων, και μέχρι 35 ετών. Η σχιζοφρένεια εκδηλώνεται για πρώτη φορά συ­νήθως στην όψιμη εφηβεία ή στη νεαρή ενήλικη ζωή, με συχνότερη ηλικία πρώτης εκδήλωσης των πρόδρομων και ενεργών συμπτωμάτων τα 15–25 έτη στους άνδρες και τα 15–35 έτη στις γυναίκες (2). Σε παιδιά θεωρείται πολύ σπάνια ενώ σε άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών αποτελεί εξαίρεση. Η σχιζοφρένεια με πολύ πρώιμη έναρξη, είναι μια σπάνια και συνήθως σοβαρή μορφή της σχιζοφρένειας, με έναρξη των ψυχωτικών συμπτωμάτων μέχρι τα 12 έτη. Παρά τα λίγα επιδημιολογικά δεδομένα υπολογίζεται ότι η συχνότητα της σχιζοφρένειας για τις ηλικίες 2-12 ετών είναι μικρότερη από 1/10.000 παιδιά (3).

Τα πιο συνήθη αρχικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας σε παιδιά και εφήβους είναι η πτώση της σχολικής επίδοσης, η κοινωνική απομόνωση, οι τάσεις φυγής, η αποδιοργανωμένη και παράδοξη συ­μπεριφορά, η δυσκολία επιτέλεσης των καθημερινών δραστηριοτήτων, έκπτωση των δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης, παράδοξες συνή­θειες διατροφής και ατομικής υγιεινής, μεταβολές στο συναίσθημα, απώλεια ελέγχου των παρορμή­σεων, εχθρότητα και επιθετικότητα, απάθεια και αδράνεια.

Στην αρχή το άτομο μπορεί να δείχνει σημαντικού βαθμού άγχος και υπερευαισθησία σε εξωτερικά και διαπροσωπικά ερεθίσματα, αλλά σιγά-σιγά απορροφάται στον εσωτερικό του κόσμο και μπορούν να εμφανισθούν αμβλύ συναίσθημα, φτώχεια του λόγου, παράξενες πεποιθήσεις, προκαταλήψεις, ιδέες συσχέτισης, παραισθήσεις κ.ά.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν την πρόδρομη φάση της σχιζοφρένειας που μπορεί να διαρκέσει για μέρες ή μήνες. Εντούτοις, μερικοί άνθρωποι δεν αναπτύσσουν τη σχιζοφρένεια μ' αυτόν τον τρόπο, αλλά αντίθετα ξαφνικά εμφανίζουν μια ψυχωτική διάσπαση, δηλαδή μπαίνουν κατ' ευθείαν στηνενεργό φάση. Σ' αυτή τη φάση χαρακτηριστικά ψυχωτικά συμπτώματα, όπως παραληρητικές ιδέες και ψευδαισθήσεις, κυριαρχούν στην κλινική εικόνα. Η ενεργός φάση της σχιζοφρένειας μπορεί να διαρκέσει για απροσδιόριστο χρόνο ή μόνο λίγες εβδομάδες (4).

Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ασθενείς με σχιζοφρένεια δεν είναι περισσότερο επικίνδυνοι για τους άλλους, από ότι ο γενικός πληθυσμός. Όταν τα άτομα αυτά παρακολουθούν κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία μπορούν να λειτουργήσουν φυσιολογικά σε μεγάλο βαθμό και να μην παρουσιάζουν επιθετική συμπεριφορά. Εξάλλου, όσο και αν κάποιος έχει βυθιστεί στο δικό του κόσμο, πάντοτε υπάρχει ένα μέρος του εαυτού του που έχει συνείδηση και μπορεί να καταλάβει, να επικοινωνήσει, να αισθανθεί. Σημαντικό επίσης ρόλο παίζει και η αποδοχή και η στήριξη αυτών των ατόμων από την οικογένεια τους, αλλά και από την κοινωνία. Αυτές οι δύο έννοιες είναι ικανές να απαλύνουν την ψυχή κάθε ατόμου και να τον βοηθήσουν να απαλλαγεί από κάθε βίαιη σκέψη.

Τώρα που έμαθες κάτι παραπάνω για αυτή τη διαταραχή, τί λες; Πώς θα αντιδράσεις όταν θα ακούσεις ξανά τη λέξη σχιζοφρένεια;

Πηγή: http://www.boro.gr