Έλλειψη υπόστασης για άτομα με ειδικές ανάγκες στη Νοτιοανατολική Ευρώπη

Η ικανοποίηση των αναγκών των ατόμων με ειδικές ανάγκες εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ενώ ορισμένες χώρες ήταν επιτυχείς στην επίδειξη σεβασμού και στην παροχή ίσων ευκαιριών προς τα άτομα με ειδικές ανάγκες, άλλες εξακολουθούν να μην τα καταφέρνουν.

Η Σερβία έχει υπανάπτυκτες κοινωνικές υπηρεσίες και υποστήριξη για τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, σύμφωνα με εκπροσώπους ΜΚΟ και γονείς ατόμων με ειδικές ανάγκες. Επισημαίνουν τις αργοπορημένες διαγνώσεις και την ανεπαρκή επιθυμία μεταφοράς των ατόμων με αναπηρία από τους θαλάμους, καθώς και τα θεσμικά όργανα, ως τα βασικά προβλήματα.

Ένα άλλο πρόβλημα, είπαν, είναι οι νομοθετικές ρυθμίσεις που έχουν ψηφιστεί, αλλά δεν εφαρμόζονται.

"Στη Σερβία, ο μεγάλος αριθμός ιδρυμάτων φιλοξενίας ατόμων με ειδικές ανάγκες είναι αποτέλεσμα της έλλειψης πολιτικής βούλησης για τον τερματισμό της λειτουργίας τους και να κάνουν τους ανθρώπους που κατοικούν σε αυτά να αρχίσουν να ζουν και να συμμετέχουν ενεργά στη ζωή", δήλωσε ο Ζόλταν Μίχοκ, εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου για τον Προσανατολισμό της Κοινωνίας. "Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι, σήμερα, υπάρχουν ιδρύματα με περίπου 900 άτομα με αναπηρία, τα οποία ζουν σαν να βρίσκονται σε μια φυλακή".

Πρόσθεσε ότι οι τοπικοί αξιωματούχοι της κυβέρνησης "δεν είναι γενικά καλά εξοικειωμένοι ή ενδιαφέρονται για μια συστημική λύση στο πρόβλημα της αναπηρίας και δεν είναι έτοιμοι για τη διαδικασία αποϊδρυματοποίησης".

Σύμφωνα με τον Μίχοκ, τα προβλήματα είναι καλύτερο να λυθούν στο πλαίσιο του τριγώνου κράτους-τοπικής αυτοδιοίκησης-ΕΕ.

"Η ΕΕ είναι έτοιμη να επενδύσει και να δώσει πρόσβαση σε κεφάλαια, αλλά τα προγράμματα πρέπει να είναι καλά μελετημένα και σχεδιασμένα αρκετά χρόνια νωρίτερα", είπε ο Μίχοκ.

Τόνισε επίσης ότι οι τοπικές υπηρεσίες πρέπει να παρέχουν στήριξη για ανεξάρτητη διαβίωση, μεταφορές, κέντρα ημερήσιας φροντίδας, προσχολικής ηλικίας, αποκατάστασης και άλλες υπηρεσίες.

Ο Μίχοκ προσθέτει ότι τα δικαιώματα και οι συνθήκες διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία βρίσκονται σε περίοπτη θέση στην ατζέντα της ΕΕ.

"Στην Τιμισοάρα, στη Ρουμανία, μιάμιση ώρα με το αυτοκίνητο από το Βελιγράδι, όλα τα άτομα με αναπηρία που ζούσαν σε ιδρύματα μεταφέρθηκαν αλλού. Ένα ίδρυμα παραχώρησε χώρο για υπηρεσίες υποστήριξης για άτομα με διανοητική αναπηρία. Έχτισαν και ξεκίνησαν μια εγκατάσταση που έχει δημιουργηθεί με κεφάλαια της ΕΕ", δήλωσε ο Μίχοκ.

Είπε ότι αν και η Τουρκία διαθέτει τα κεφάλαια, δεν διαθέτει εμπειρογνώμονες που να μπορούν να εργαστούν με άτομα με ειδικές ανάγκες. Η Κροατία έχει ένα καλά αναπτυγμένο πρόγραμμα για την ανεξάρτητη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία, με υποστήριξη.

Στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, για διοικητικούς λόγους, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με ειδικές ανάγκες τυγχάνουν διαφορετικής μεταχείρισης και συνθηκών στα διάφορα καντόνια, και γι' αυτό το λόγο τόσο αυτοί όσο και οι οικογένειές τους μετακινούνται από το ένα καντόνι στο άλλο για να λάβουν μεγαλύτερη αποζημίωση.

Η Βέσνα Πέτροβιτς, πρόεδρος της Σερβικής Ένωσης για Βοήθεια σε Άτομα με Αυτισμό, επεσήμανε την έλλειψη κατανόησης και την εχθρότητα μεταξύ των τοπικών κυβερνήσεων και των συλλόγων γονέων.

"Η εθνική κυβέρνηση και οι τοπικές κυβερνήσεις θα πρέπει να δεχθούν τον συνεταιρισμό τους με τους γονείς, και τα περισσότερα προβλήματα θα λυθούν όταν οι αξιωματούχοι αρχίσουν να ακούν τους γονείς και τις ανάγκες τους", δήλωσε η Πέτροβιτς.

Η Σερβία χρειάζεται ένα σπίτι για την προσωρινή φιλοξενία ατόμων με αυτισμό, όταν οι γονείς τους δεν είναι σε θέση να τα φροντίσουν.

"Μια μητέρα έσπασε το γοφό της και τώρα έχει προκύψει πρόβλημα στέγασης του παιδιού της", δήλωσε η Πέτροβιτς.

Είναι στεναχωρημένη με το κράτος, καθώς οι γονείς αισθάνονται αβοήθητοι σε τέτοιες καταστάσεις. "Είναι λες και το πρόβλημα είναι μόνο των γονέων, το κράτος δεν φαίνεται να νοιάζεται καθόλου. Δεν είναι σπάνιο να έρθει ένας γονέας και να πει: "νιώθω μόνος, δεν υπάρχει κανένας να με βοηθήσει", δήλωσε η Πέτροβιτς, μητέρα του 33-χρονου Βέλικο, που γεννήθηκε με αυτισμό. Είπε ότι η οικογένεια είναι το καλύτερο περιβάλλον για την πρόοδο των αυτιστικών ατόμων.

"Η οικογένεια αυτή ζει με διαφορετικό τρόπο, με πολύ άγχος και πολλές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Εξαιτίας όλων αυτών, οι γονείς των παιδιών αυτών αρρωσταίνουν πιο συχνά και πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο πληθυσμό, επειδή βρίσκονται υπό συνεχή πίεση", δήλωσε η Πέτροβιτς.

Ακόμη και εκείνοι που δεν επηρεάζονται άμεσα από το πρόβλημα έχουν επίγνωση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία.

"Ξέρω μια μητέρα, γειτόνισσα, η οποία έχει ένα παράλυτο γιο και ο μεγαλύτερος φόβος της είναι τι θα απογίνει αν κάτι συμβεί σε αυτήν, ποιος θα αναλάβει τη φροντίδα του", δήλωσε ο Μιλούτιν Τράικοβιτς, 69 ετών, συνταξιούχος στο Βελιγράδι.

Πηγή: http://www.setimes.com