Stress από τραυματικά γεγονότα: Πώς αντιμετωπίζεται;

Η αγχώδης αυτή διαταραχή εμφανίζεται όταν ένα άτομο έχει εκτεθεί σε ένα ισχυρό ψυχοτραυματικό γεγονός, το οποίο θα ήταν απειλητικό ή καταστροφικό για οποιονδήποτε το βίωνε (π.χ. βιασμός, βασανιστήρια, βομβαρδισμοί, σεισμοί, πλημμύρες, σοβαρό ή πολύνεκρο τροχαίο).

Εκδηλώνεται στο 1-3% του γενικού πληθυσμού και στο 5-75% των ανθρώπων που έχουν προηγουμένως εκτεθεί σε οδυνηρά ψυχοτραυματικά γεγονότα.

Οι ερευνητές σήμερα πιστεύουν ότι για την εκδήλωση της διαταραχής δεν έχει τόση σημασία η ένταση της τραυματικής εμπειρίας αλλά η υποκειμενική σημασία που αυτή αποκτά για το άτομο. Γεγονότα που θεωρούνται απρόβλεπτα και ανεξέλεγκτα και προδιαθεσικοί παράγοντες που καθιστούν το άτομο ευάλωτο (τραύματα της παιδικής ηλικίας, ανεπαρκές υποστηρικτικό κοινωνικό σύστημα, πρόσφατα στρεσσογόνα γεγονότα ζωής και κατάχρηση αλκοόλ) διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη της διαταραχής.

Τα κύρια συμπτώματα της διαταραχής -που μπορεί να εμφανιστούν από μερικές εβδομάδες έως χρόνια μετά τη έκθεση στο ψυχοτραυματικό γεγονός- είναι η οδυνηρή αναβίωση του γεγονότος μέσω σκέψεων ή εικόνων, η αποφυγή ερεθισμάτων που υπενθυμίζουν την τραυματική εμπειρία και τα επίμονα συμπτώματα αυξημένης εγρήγορσης. Οι ασθενείς υποφέρουν από αίσθημα ενοχής, απόρριψης ή ταπείνωσης και εμφανίζουν μερικές φορές κρίσεις πανικού και σπανιότερα ψευδαισθήσεις.

Άγχος, καταθλιπτικά συμπτώματα, επιθετικότητα, αδυναμία ελέγχου των παρορμήσεων και κατάχρηση ουσιών συμπληρώνουν την κλινική εικόνα, προκαλώντας έκπτωση στην κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητα του πάσχοντος.

Το 30% των πασχόντων απαλλάσσονται από τα συμπτώματα, το 40% εξακολουθεί να έχει ήπιας βαρύτητας συμπτώματα, το 30% μέτριας βαρύτητας και το 10% δεν εμφανίζει βελτίωση.

Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει συνδυασμό ψυχοθεραπείας (Γνωσιακή-Συμπεριφορική), φαρμακοθεραπείας (αντικαταθλιπτικά, αντιεπιληπτικά, αγχολυτικά) και ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων.

Στις μεγάλες φυσικές καταστροφές (π.χ. σεισμοί, πλημμύρες) κινητοποιούνται οι ειδικές ομάδες παρέμβασης σε ψυχολογική κρίση, οι οποίες εφαρμόζουν σε ένα κατάλληλο και ασφαλές περιβάλλον θεραπευτικές μεθόδους και τεχνικές, επιδιώκοντας την ανάπτυξη της διαπροσωπικής επαφής ενθαρρύνοντας τον ασθενή να μιλήσει για το γεγονός.

Ειδικότερα, η ομάδα παρέμβασης για τον χειρισμό του ατομικού και συλλογικού ψυχικού τραύματος χρησιμοποιεί τις τεχνικές της «Αποπληροφόρησης -Debriefing» το «Μίνι -Μαραθώνιο», τη μέθοδο του «Κατακλυσμού -Flooding», τη «Σωματική Απευαισθητοποίηση» και θεραπείες μέσω της χρήσης της Τέχνης οι οποίες εφαρμόζονται από ειδικούς ψυχοθεραπευτές.

Με την τεχνική της «Αποπληροφόρησης -Debriefing» ο θεραπευτής ενθαρρύνει τους πληγέντες να αντιμετωπίσουν την καταστροφή, μιλώντας γι’ αυτήν. Η λεκτικοποίηση αποτελεί την πιο απλή και επιτυχή μέθοδο για να αντιμετωπιστούν οι ψυχολογικές συνέπειες της καταστροφής.

Ο «Μίνι-Μαραθώνιος», που αποτελείται από τρία μέρη (διήγηση ιστοριών σχετικών με το συμβάν, περιγραφή των συμπτωμάτων και διήγηση θετικών ιστοριών, μελλοντικών σχεδίων και προοπτικών) και αποσκοπεί στην αποτροπή εμφάνισης των συμπτωμάτων, εστιάζοντας στα άτομα εκείνα που νιώθουν ψυχολογικά «μουδιασμένα» και καταλαμβάνονται από ανησυχία.

Παράλληλα, ο θεραπευτής υποστηρίζει όλη την ομάδα, ώστε να αντιμετωπιστεί η ντροπή που βιώνουν τα άτομα και να αποκαλυφθούν οι συγκαλυμμένες αντιδράσεις στο στρες.

Οι θεραπείες μέσω Τέχνης βοηθούν το ψυχοτραυματισμένο άτομο να εκφράσει με μη-λεκτικό τρόπο (φωνή, κίνηση, εικόνα, μουσική) τα συναισθήματά του, να τα μετατρέψει σε λόγο και στη συνέχεια να μοιραστεί με τους άλλους την καλλιτεχνική διμιουργία με στόχο μια νέα ελπιδοφόρα προοπτική.

Πηγή: http://www.boro.gr