Συναισθηματικά βαμπίρ: Τα είδη των αρνητικών ανθρώπων και πώς να τους αντιμετωπίσετε

Υπάρχει κάποιο φιλικό πρόσωπο στη ζωή σας που αφότου βρεθείτε μαζί του, σας αφήνει ψυχολογικά εξουθενωμένους, με μια αίσθηση ότι σας έχει απορροφήσει ζωτική ενέργεια; Μήπως κάθε φορά που βρίσκεστε με τον προϊστάμενό σας νιώθετε ότι 'αδειάζετε' από την ψυχική σας δύναμη; Μήπως οι συζητήσεις με τους γονείς ή τον/την σύντροφό σας καταλήγουν, ενώ δεν έχετε καβγαδίσει απαραιτήτως, σε μια ψυχική εξουθένωση από τη μεριά σας;

Σύμφωνα με τον Aμερικανό ψυχολόγο Άλμπερτ Μπέρνσταϊν, δεν είστε οι μόνοι που έχετε τέτοιου είδους εμπειρία. Στο βιβλίο του τα 'Συναισθηματικά Βαμπίρ', ο Μπέρνσταϊν περιγράφει πώς άτομα του οικείου περιβάλλοντος, που κανείς τα εμπιστεύεται και τα αγαπά, άτομα τα οποία είναι φιλικά, ευχάριστα, συμπαθητικά, γοητευτικά, γενικά υπεράνω πάσης υποψίας, καταλήγουν να γίνονται ψυχικά επικίνδυνα!

Όπως τα βαμπίρ τρέφονται με το αίμα των θυμάτων που επιλέγουν, έτσι και τα συναισθηματικά βαμπίρ τρέφονται με την ψυχική και συναισθηματική δύναμη των θυμάτων που επιλέγουν. Τα συναισθηματικά βαμπίρ δεν είναι απαραίτητα νέες γνωριμίες, πολύ συχνά είναι άτομα με τα οποία κανείς έχει σχέση για πολύ καιρό.

Συνήθως η άφιξή τους στη ζωή ενός ατόμου είναι σταδιακή και με όμορφο τρόπο γοητεύουν το θύμα τους, ώστε να του απομυζήσουν την ψυχική δύναμη κι ενέργεια που χρειάζονται τα ίδια για την επιβίωσή τους.

Κι επειδή αυτό δε γίνεται με θεαματικό τρόπο ή με αρνητικό τρόπο, το 'θύμα' δεν μπορεί να καταλάβει πώς γίνεται κι αισθάνεται τόσο άσχημα μετά από, για παράδειγμα, μια συζήτηση με έναν άνθρωπο που του χαμογελούσε συνεχώς και τον κοίταζε στα μάτια.

Άλλες φορές πάλι, τα συναισθηματικά βαμπίρ αντιδρούν απρόσμενα, εστιάζονται σε κατηγορίες και όχι σε κομπλιμέντα, έχουν έναν τρόπο να διαστρεβλώνουν τα πράγματα εις βάρος του συνομιλητή τους, είναι τα άτομα που τρελαίνουν τους γύρω τους γιατί τους 'σφάζουν με το βαμβάκι'.

Ο Δρ Μπέρνσταϊν επισημαίνει ότι πρόκειται για προσωπικότητες των οποίων η συμπεριφορά (λόγια και πράξεις) προκαλούν όχι μόνο αρνητικά συναισθήματα στους γύρω τους, αλλά και σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλο, πόνο στο στομάχι ή την κοιλιά, ταχυκαρδία, δηλαδή ψυχοσωματικές εκδηλώσεις της εσωτερικής τους δυσφορίας.

Τα είδη των συναισθηματικών βαμπίρ

Σύμφωνα με τον δρ Μπέρνσταϊν υπάρχουν πέντε αναγνωρίσιμοι τύποι βαμπίρ, ανδρών και γυναικών.


Βαμπίρ-νάρκισσος: εστιάζεται υπερβολικά στον εαυτό του και στην κάλυψη των αναγκών του. Θεωρεί ότι είναι ο καλύτερος και ότι όλα πρέπει να περιστρέφονται γύρω από το άτομό του: δεν αναγνωρίζει τις ανάγκες των άλλων, δεν ενδιαφέρεται να τους ικανοποιήσει και μονίμως προσπαθεί ν' αντλήσει κάτι θετικό από τους άλλους, μειώνοντάς τους και τονίζοντας την αδυναμία τους.

Αυτό το προφίλ μπορεί να έχει ο γονιός που ποτέ δεν αναγνωρίζει την αξία του παιδιού του, που πάντα λέει 'εγώ, όμως, το έκανα καλύτερα, σωστότερα, κλπ...', ο εργοδότης, ο σύντροφος ή ο φίλος. Γνωρίζει πώς να παίρνει αλλά όχι πώς να δίνει και οι άνισες σχέσεις που δημιουργεί είναι ψυχοφθόρες για τον άλλον.

Υπερκοινωνικό βαμπίρ: του αρέσει η κοινωνική ζωή πάνω απ' όλα, επιθυμεί να είναι το επίκεντρο της παρέας και να λάμπει με κάθε κόστος, αλλά θεωρεί ότι οι κοινωνικοί κανόνες ισχύουν για όλους τους άλλους εκτός από τον ίδιο.

Χαρακτηρίζεται από επιφανειακότητα στον τρόπο προσέγγισης των άλλων και στην ποιότητα των σχέσεών του: επειδή όμως είναι λαμπερό άτομο, είναι δύσκολο για τους άλλους να 'διαβάσουν' τα βασικά αυτά μειονεκτήματά του πίσω από το προπέτασμα του χιούμορ, του φλερτ, της ανοιχτής στάσης και της έντονης κοινωνικότητάς του. Όμως, η συναναστροφή μαζί του αφήνει τους γύρω του κουρασμένους, στερεμένους και στο τέλος της βραδιάς με την αίσθηση ότι κάτι δεν πήγε καλά.

Βαμπίρ υποκριτής: επιθυμεί να είναι το 'καλό παιδί', που όλοι το αγαπούν, βασίζονται πάνω του, το χρειάζονται, το αποδέχονται και επιβεβαιώνουν την αξία του, όμως κρύβει επιμελώς τα ταπεινά κίνητρά του και την ανάγκη του ν' απορροφά τη θετική ενέργεια των άλλων προκειμένου να επιβιώσει ψυχολογικά το ίδιο. Υποκρίνεται όχι μόνο στους άλλους, αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό.

Βαμπίρ ελεγκτής: έχει ανάγκη ν' ασκεί έλεγχο στους γύρω του, του γίνεται έμμονη ιδέα το 'σωστό' και 'αυτό που πρέπει', καταπιέζει τον εαυτό του και τους άλλους με τα κολλήματα και τις ιδεοληψίες του. Πάντα έχει να πει κάτι κακό, να κρίνει αρνητικά και να αναβάλει να πάρει μια απόφαση. Είναι ο γονιός που στο 19 του παιδιού του αντιτάσσει 'ναι, αλλά μπορούσες να πάρεις και 20', είναι η φίλη που λέει 'με γειά το καινούργιο κούρεμα, αλλά στα έκοψε πολύ κοντά και δε σου πάνε και τόσο', ή ο σύζυγος που αντιδρά σε μια καινούργια αγορά -που έχει ήδη συζητηθεί-ενός χρήσιμου πράγματος για το σπίτι λέγοντας 'μα καλά, δεν είπαμε ότι θα το κουβεντιάσουμε;'.

Παρανοϊκό βαμπίρ: είναι διαρκώς σε υπερένταση προκειμένου ν' ανακαλύψει τις συνωμοσίες που νομίζει ότι εξυφαίνονται γύρω του, φοβάται ότι ο περίγυρός του του λέει ψέματα και ότι υπάρχουν πλεκτάνες και διφορούμενα μηνύματα που στόχο έχουν τον ίδιο: στόχος του είναι να ανακαλύψει τι ακριβώς συμβαίνει και ποιοι είναι οι ένοχοι. Επιφυλακτικός, παρανοϊκός, ξοδεύει το χρόνο και την ενέργειά του στο να ψάχνει τις συνωμοσίες αυτές και να ανακρίνει εξοντωτικά τους άλλους.

Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης;

Ναι! Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των συναισθηματικών βαμπίρ είναι να αδιαφορήσει κανείς γι' αυτά! Δηλαδή, όταν κάποιος εντοπίσει ότι οι συναντήσεις του με έναν άνθρωπο τον αφήνουν συναισθηματικά 'ξεζουμισμένο', μειωμένο, 'λίγο' σαν άτομο, χωρίς θετική ενέργεια, με μια αίσθηση ότι κάτι πήγε στραβά -χωρίς όμως να μπορεί να εστιάσει τι ακριβώς είναι αυτό-, τότε πιθανότατα έχει να κάνει με ένα συναισθηματικό βαμπίρ.

Αγνοώντας το συναισθηματικό βαμπίρ, δεν του προσφέρετε την δική σας καλή ψυχολογική κατάσταση, δηλαδή τη βασική τροφή που έχει ανάγκη για να επιβιώσει ψυχολογικά. Κρατώντας τέτοια άτομα σε απόσταση μπορεί κανείς να προστατεύσει τον εαυτό του και να επιλέξει προσεχτικά τους φίλους και τις σχέσεις του.

Όταν είναι δύσκολο να βγάλει κανείς τα συναισθηματικά βαμπίρ εντελώς έξω από τη ζωή του, καλό θα είναι να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί ο ίδιος να τ' αλλάξει, αλλά μπορεί να έχει τον έλεγχο της κατάστασης αποφεύγοντάς τα και αποφεύγοντας να δεχτεί τις αρνητικές συνέπειες της αλληλεπίδρασης μαζί τους.

Πηγή: http://www.boro.gr