Πολύ συχνά όταν θεραπεύουμε νέες γυναίκες βρισκόμαστε μπροστά σε έντονο προβληματισμό όταν κάποια ασθενής, μας αναγγέλλει ότι είναι έγκυος. Τότε ο γιατρός θα πρέπει να σταθμίσει την πιθανότητα, τα φάρμακα που της χορηγεί να προκαλέσουν πρόβλημα στην ανάπτυξη του εμβρύου, ή η διακοπή της θεραπευτικής αγωγής να προκαλέσει υποτροπή της νόσου της εγκύου.
Το δίλημμα είναι μεγάλο και σε καμιά περίπτωση η απάντηση δεν είναι κατηγορηματική: άσπρο ή μαύρο. Αλλά αυτή είναι η φύση της Ιατρικής. Ο κλινικός γιατρός πάντα παίζει με πιθανότητες. Ένα «κρύωμα» μπορεί να προέρχεται από την νέα γρίπη, μπορεί και όχι. Την απάντηση θα μπορούσε να την δώσει το εργαστήριο, με μεγαλύτερη βεβαιότητα (90-98%), αλλά και αυτό όχι με μαθηματική απολυτότητα. Και στο ιατρικό κομμάτι: θα πρέπει να χορηγηθεί αντιβίωση ή και αντιιικά φάρμακα; Ή μήπως οι ενδεχόμενες παρενέργειες αποβούν δυσμενέστερες για τον ασθενή;
Χρησιμοποίησα σκοπίμως το επίκαιρο αυτό παράδειγμα, για να δείξω ότι η καθημερινή άσκηση της Τέχνης μας, βρίθει απροσδιοριστίας. Γνωρίζουμε ελάχιστα για τους κανόνες που διέπουν τα βιολογικά φαινόμενα και την λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Και όμως καθημερινά καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις κατηγορηματικές και τελεσίδικες αποφάσεις.
Οι γιατροί μοιάζουν με τον οδηγό του ταξί, που στην διασταύρωση θα πρέπει να στρίψει το τιμόνι αριστερά ή δεξιά. Δεν μπορεί να έχει και τις δύο επιλογές. Και είτε η επιλογή είναι δική του, είτε ρωτά τον επιβάτη, ποια κατεύθυνση να ακολουθήσει. Γνωρίζοντας βέβαια καλύτερα τους δρόμους και την κίνηση, ο ταξιτζής οφείλει να προτείνει την καλύτερη κατά την γνώμη του διαδρομή. Όμως η τελική απόφαση οπωσδήποτε βαρύνει τον επιβάτη. Η σωστότερη αντιμετώπιση είναι η παράθεση των πιθανοτήτων που προκύπτουν από την μια ή την άλλη επιλογή και η ανάθεση της ευθύνης της τελικής απόφασης, στην ασθενή και ίσως και στο περιβάλλον της, εάν κριθεί ότι αυτό έχει μια θετική και υποστηρικτική στάση προς την ασθενή.
Το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον οφείλουμε να το εμπλέξουμε στις περιπτώσεις εκείνες που διαπιστώνουμε επιπολαιότητα και ίσως παρορμητικότητα, στην κρίση της ασθενούς. Είναι αυτονόητο ότι σε ασθενείς που έχουν διαταραγμένο το κριτήριο της πραγματικότητας, λόγω ύπαρξης ενεργού ψυχοπαθολογίας, η τελική κρίση απαιτείται να ληφθεί από τυπικά ή ουσιαστικά ασκούντες την επιμέλεια της ασθενούς.
Από την άλλη πρέπει να αντιληφθούμε ότι συχνά η ασθενής βρίσκεται σε μια μεγάλη ψυχολογική πίεση και αποζητά την μετακύληση του βάρους της ευθύνης από τις πλάτες της. Πιέζει λοιπόν τον γιατρό να της απαντήσει κατηγορηματικά περί του πρακτέου. Στις περιπτώσεις αυτές έχω την γνώμη ότι ο γιατρός μπορεί να επικαλεστεί τι θα έκανε εάν η ασθενής ήταν συγγενής του, ή λέγοντας «εγώ στη θέση σου θα έκανα αυτό…". Αυτή η τεχνική ενώ υποδεικνύει μια κατεύθυνση, εντούτοις αφήνει το βάρος της τελικής απόφασης στην ασθενή.
Πάντως δεν είναι λίγες οι φορές που οι έγκυες μας πιέζουν να διακόψουμε την φαρμακευτική αγωγή, ενώ εμείς γνωρίζουμε ότι διακόπτοντας τα φάρμακα και μάλιστα απότομα, όπως απαιτούν, η υποτροπή είναι αναμενόμενη. Στην απαίτησή τους αυτή έχουν συνήθως σύμμαχο τόσο τον γυναικολόγο τους, όσο και τον σύζυγό τους, ή άλλον συγγενή, που δεν γνωρίζει καλά την βαρύτητα της συμπτωματολογίας και την επικινδυνότητα που κρύβει η υποτροπή της ψυχικής νόσου.
Κάποιες φορές έχω έρθει σε αντιπαράθεση με γυναικολόγους, που κινδυνολογούσαν σε εγκύους, παρουσία και του συζύγου, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι με «ψυχοφάρμακα» εγώ δεν σε αναλαμβάνω. Μάλιστα ένας περιέγραψε με τα μελανότερα χρώματα τις περιπτώσεις τερατογέννησης, ενώ η γυναίκα ελάμβανε χαμηλή δοσολογία SSRI, φάρμακα που η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι οι πιθανότητες τερατογέννησης είναι ελάχιστες. Από την άλλη, ο κατ’ ευφημισμό συνάδελφος δεν μπήκε στον κόπο να πάρει ψυχιατρικό ιστορικό. Εκεί θα διαπίστωνε ότι η συγκεκριμένη γυναίκα είχε περάσει έντονες και δύσκολα αντιμετωπιζόμενες καταθλίψεις. Και επομένως το ρίσκο να αφεθεί ακάλυπτη από αντικαταθλιπτική αγωγή, ήταν μεγαλύτερο από την ελάχιστη πιθανότητα να προκληθούν προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη.
Βλέπουμε επομένως ότι η αντιμετώπιση ενός ασθενούς, απαιτεί σφαιρική εξέταση των προβλημάτων υγείας του και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να εξαντληθεί με επιφανειακές και μονόπλευρες προσεγγίσεις, κάτι που δυστυχώς γίνεται κατά κόρον στις μέρες μας.
Πηγή: http://www.boro.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.