Aποφευκτική προσωπικότητα: Φοβάται τι θα πει ο κόσμος

Ο χρόνιος κοινωνικός φόβος, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η αίσθηση μειονεκτικότητας και η έντονη ευαισθησία στην κριτική από τρίτους αποτελούν χαρακτηριστικά στοιχεία ενός ατόμου με αποφευκτική προσωπικότητα. Καταλυτικός είναι ο φόβος του ατόμου απέναντι στην κριτική, στην κοροϊδία, στην απόρριψη, στον εξευτελισμό, ενώ προστατευτική ασπίδα του απέναντι στη φαντασιακή απειλή είναι η αποφυγή η οποία λειτουργεί ως τρόπος ύπαρξης.

Τι συμβαίνει στην αποφευκτική προσωπικότητα

Η αποφυγή κάθε διαπροσωπικής κατάστασης που μπορεί να πυροδοτήσει τους κοινωνικούς φόβους διασφαλίζει στο μυαλό του ατόμου μια αίσθηση ασφάλειας, ενώ, αντίθετα, το άτομο επιδιώκει τις καταστάσεις εκείνες που θα το κάνουν να νιώσει αποδεκτό και αρεστό στους άλλους. Δυσκολεύεται να εκλογικεύσει το φόβο του και εγκλωβίζεται στη δύναμη αρνητικών πίστεων όπως «Αν δεν έχω κοινωνική αποδοχή δεν έχω αξία», «Είμαι άχρηστος», «Δεν μπορώ να ενταχτώ», «Αν μιλήσω θα εξευτελιστώ», (Η γνώμη των άλλων είναι σημαντικότερη από τη δική μου», «Πρέπει να σύμφωνοi με όλους για να μη με απορρίψουν».

Οσο πιο πολύ φοβάται τόσο πιο πολύ αποφεύγει, προστατεύοντας τον εαυτό του από κινδύνους και απειλές στις οποίες αισθάνεται τόσο ευάλωτος. H κοινωνική αποφυγή παγιώνεται σαν ένας νοσηρός τρόπος επιβίωσης, η αίσθηση απειλής διογκώνεται, ενώ η εικόνα του εαυτού διαταράσσεται όλο και περισσότερο. Χαρακτηριστική είναι η εγκατάλειψη κάθε μορφής διεκδικητικής συμπεριφοράς και η συρρίκνωση της συνολικής ποιότητας της ζωής του.

Πού οφείλεται;

Λόγω μιας βαθιάς αίσθησης ανεπάρκειας που κουβαλάει συνήθως από παιδί, το άτομο καταλήγει συχνά να εργάζεται σε επαγγέλματα που απαιτούν ελάχιστα προσόντα, με αποτέλεσμα η αυτοεκτίμησή του να πλήττεται όλο και περισσότερο. Τείνει να μένει πολλές ώρες μόνο του και να αποφεύγει τις κοινωνικές συναναστροφές, ενώ οι ερωτικές του σχέσεις συχνά αποτελούν πηγή άγχους και ανασφάλειας για το ίδιο, καθότι εγείρουν βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις αναξιότητας του εαυτού και εξάρτησης προς τους άλλους.

Yπάρχει λύση;

Η εμπλοκή του ατόμου σε μια διαδικασία ψυχοθεραπείας μπορεί να το βοηθήσει να διαχειριστεί τις καταστάσεις εκείνες που το εμποδίζουν να ζήσει μια λεγόμενη φυσιολογική ζωή.


Πηγή: http://www.boro.gr