Βακτήρια στην καρδιά του χαλαζιού

Μικροοργανισμοί στην ατμόσφαιρα συμπυκνώνουν τους υδρατμούς προκαλώντας βροχή, χαλάζι και χιόνι

Βακτήρια μέσα σε χαλαζόπετρες αποκαλύπτουν ότι οι βιολογικοί μικροοργανισμοί που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα παίζουν σημαντικό ρόλο στα καιρικά φαινόμενα.

Νέα Ορλεάνη 

Πέφτει χαλάζι; Ισως φταίνε τα βακτήρια. Μέχρι χθες ένας μετεωρολόγος θα σας έλεγε ότι υπαίτια για το χαλάζι, το χιόνι και τη βροχή είναι τα διάφορα άλατα και μικροσωματίδια που συγκεντρώνονται μέσα στα σύννεφα και προκαλούν τη συμπύκνωση των υδρατμών. Τώρα όμως μια νέα μελέτη δείχνει ότι οι μικροοργανισμοί που παγιδεύονται μέσα στα νέφη αποτελούν ενδεχομένως την πιο συχνή αιτία για την οποία εμείς κάτω στη γη θα αναγκαστούμε να ανοίξουμε την ομπρέλα μας.

Η ανακάλυψη ανακοινώθηκε από ομάδα ερευνητών των Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Μοντάνα στο 111^ο Συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Μικροβιολογίας στη Νέα Ορλεάνη. Εμπίπτει σε έναν νέο και συνεχώς διευρυνόμενο τομέα ο οποίος μελετά την επίδραση των βακτηρίων και των άλλων μικροοργανισμών στα καιρικά φαινόμενα ανατρέποντας πολλά επιστημονικά δεδομένα.

Βακτήρια στον πάγο

Οι ερευνητές με επικεφαλής τον Αλεξάντερ Μισό προέβησαν σε αυτή τη διαπίστωση όταν εξέτασαν χαλαζόπετρες και ανακάλυψαν μεγάλες συγκεντρώσεις βακτηρίων στο κέντρο τους.

Στη μελέτη τους δείχνουν πώς μια μεγάλη ποικιλία μικροοργανισμών _ βακτήρια, μύκητες, διάτομα, ακόμη και φύκη _ που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα μπορούν να χρησιμεύσουν ως «πυρήνες» γύρω από τους οποίους συμπυκνώνεται το νερό για να σχηματίσει, ανάλογα με τις συνθήκες, τις σταγόνες της βροχής, τις χαλαζόπετρες ή τις νιφάδες του χιονιού.

Το κέντρο μιας χαλαζόπετρας είναι το πρώτο τμήμα της που σχηματίζεται, γι’ αυτό και οι επιστήμονες το αποκαλούν «έμβρυο», εξήγησε ο κ. Μισό μιλώντας στο συνέδριο. «Το έμβρυο αποτελεί ένα στιγμιότυπο των συνθηκών του γεγονότος που προκάλεσε την ανάπτυξη της χαλαζόπετρας» τόνισε. «Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι βακτήρια ή άλλα βιολογικά σωματίδια μπορούν να χρησιμεύσουν ως «πυρήνες» που προκαλούν τη συγκέντρωση των μορίων του νερού γύρω τους ώστε να ξεκινήσει ο σχηματισμός της».

Βιολογικοί καταλύτες

«Τα διάφορα άλατα και ανόργανα συστατικά θεωρείτο ότι ήταν ο κύριος παράγοντας δημιουργίας των «πυρήνων» που προκαλούν τη συμπύκνωση του πάγου στην ατμόσφαιρα, τελικά όμως αυτά δεν είναι τόσο δραστικά όσο τα βιολογικά σωματίδια» δήλωσε στους συνέδρους ο Μπρεντ Κράιστνερ, μικροβιολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Λουΐζιάνας. Ο ειδικός έκανε μια παράλληλη παρουσίαση σχετικά με τη φύση και τον ρόλο των βιολογικών παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν τη συμπύκνωση των κρυστάλλων πάγου στην ατμόσφαιρα.

Ο κ. Κράιστνερ εξήγησε στους συνέδρους ότι όταν η θερμοκρασία στην ατμόσφαιρα ανεβαίνει επάνω από τους -40 βαθμούς Κελσίου ο πάγος _ ο οποίος προκαλεί τις λεγόμενες «ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις», δηλαδή το χιόνι, τη βροχή και το χαλάζι _ δεν μπορεί να σχηματιστεί αυθόρμητα, όπως γίνεται όταν οι υδρατμοί συμπυκνώνονται γύρω από ανόργανα αιωρούμενα σωματίδια. Αντίθετα, τόνισε, τα βιολογικά σωματίδια είναι εξαιρετικά δραστικά και μπορούν να χρησιμεύσουν ως καταλύτες για τον σχηματισμό του πάγου ακόμη και στους -2 βαθμούς Κελσίου.

Η μελέτη των «βιολογικών ατμοσφαιρικών κατακρημνίσεων» _ του ρόλου των βιολογικών αιωρούμενων σωματιδίων στον σχηματισμό του πάγου και στους μηχανισμούς άλλων καιρικών φαινομένων _ αποτελεί ένα νέο κλάδο της επιστήμης ο οποίος παρουσιάζει αυξανόμενο ενδιαφέρον. Ο όρος «βιολογικά αιωρούμενα σωματίδια» επινοήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 από τον Ντέιβιντ Σαντς, καθηγητή και ειδικό στην παθολογία των φυτών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Μοντάνα.

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"