Επίθεση στο Παρίσι: Τι να πεις στο παιδί ανάλογα με την ηλικία

Ξαφνικά, μόλις πριν λίγες μέρες, σε όλη την Ευρώπη μικρά και μεγάλα παιδιά βρέθηκαν αντιμέτωπα με μια τρομακτική είδηση: τρομοκράτες σκόρπισαν τον πανικό και το θάνατο σε δεκάδες αθώους ανθρώπους.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς σε αυτές τις περιπτώσεις;

(1) Να είναι ‘εκεί,’ φυσικά και συναισθηματικά παρόντες, δίπλα στο παιδί τους
(2) Να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους
(3) Να αφιερώσουν χρόνο στο παιδί τους
(4) Να ακούσουν με προσοχή τις ερωτήσεις του και να του δώσουν κατάλληλες απαντήσεις
(5) Να το διαβεβαιώσουν ότι μερικές φορές φρικτά πράγματα -όπως αυτή η επίθεση- μπορεί να συμβούν, αλλά ότι είναι κάτι σπάνιο
(6) Να το διαβεβαιώσουν ότι το ίδιο και η οικογένειά του είναι ασφαλές
(7) Να του πουν ότι έπιασαν τους ‘κακούς’ και ότι θα αποδοθεί δικαιοσύνη

Οι ειδικοί προειδοποιούν:

«Μην προσπαθείτε να προστατέψετε το παιδί σας από κακές ειδήσεις και άσχημα νέα»! Τα παιδιά έχουν ευαίσθητες κεραίες και ‘πιάνουν’ πολλά στον αέρα, ενημερώνονται από τους συνομήλικους και, συχνά, εισπράττουν μια διαστρεβλωμένη εικόνα της πραγματικότητας. Χωρίς το φιλτράρισμα που προσφέρει ένας οικείος τους ενήλικας μπορεί το παιδί να τραυματιστεί ψυχικά από πολύ άσχημες ειδήσεις.
Ρόλος του γονιού λοιπόν είναι να ενημερώσει το παιδί, να του πει τα γεγονότα, να του δώσει μια εξήγηση (με περισσότερες ή λιγότερες λεπτομέρειες ανάλογα με την ηλικία του) και να το βοηθήσει να νιώσει ότι είναι ασφαλές και ότι η ζωή συνεχίζεται.
Ο Harold Koplewicz, πρόεδρος του «Child Mind Institute» προειδοποιεί τους γονείς να μην αποκρύψουν την άσχημη είδηση, να τη μεταδώσουν οι ίδιοι στο παιδί τους, να δώσουν κάποιες εξηγήσεις και να ρυθμίσουν το συναισθηματικό κλίμα της συζήτησης.

Τι κερδίζει το παιδί με το να ακούσει αρνητικές ειδήσεις;

Η φυσιολογική αντίδραση του κάθε παιδιού όταν ακούσει κάτι πολύ άσχημο είναι να τρομάξει, να φοβηθεί, να αισθανθεί άσχημα και ότι απειλείται και η δική του ασφάλεια.
Η παρουσία του γονιού, όμως, είναι καταλυτική στο να αναλύσει την εμπειρία του παιδιού και να το βοηθήσει να βρει τις ισορροπίες του.
Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους μέσα από το διάλογο να κάνει τις ερωτήσεις του, να εκφράσει τις απορίες του και, κυρίως, να εκφράσει το συναίσθημά του.
Οι γονείς που ενθαρρύνουν τη συναισθηματική έκφραση στο παιδί τους του ανοίγουν την πόρτα της διαχείρισης των συναισθημάτων τους. Με άλλα λόγια, όταν το παιδί πει πώς αισθάνεται, ο γονιός μπορεί να το βοηθήσει να βρει απλούς και υγιείς τρόπους διαχείρισης του αρνητικού συναισθήματος, ενώ ταυτόχρονα αποτρέπει τους αρνητικούς τρόπους διαχείρισης. Έτσι το παιδί αποκτάει σταδιακά τις δεξιότητες να ανταπεξέρχεται ψυχολογικά σε δύσκολες καταστάσεις, κάτι που θα το βοηθήσει καθώς μεγαλώνει.

Τι να πείτε στο παιδί ανάλογα με την ηλικία του:

Προσχολική Ηλικία: Κανονικά αυτή είναι η ηλικία κατά την οποία το παιδί ΔΕΝ θα πρέπει να εκτίθεται στις ειδήσεις της τηλεόρασης ή σε ειδησεογραφία, γενικότερα. Εξελικτικά, στις μικρές ηλικίες, 3-5 ετών, τα παιδιά τείνουν να μπερδεύουν τα γεγονότα με τα συναισθήματά τους και να μην έχουν ξεκάθαρη αντίληψη του τι είναι αληθινό και τι είναι το δικό τους συναίσθημα. Αν όμως τύχει και το παιδί μάθει κάτι, καλό θα είναι οι γονείς να δώσουν μερικές πολύ γενικές απαντήσεις και να καθησυχάσουν το παιδί ότι όλα είναι καλά στην οικογένειά του.

Σχολική ηλικία (6-11 ετών): Σε αυτές τις ηλικίες καλό είναι οι γονείς πρώτα να ακούσουν τι έχει να πει το παιδί, δηλαδή τι ακριβώς έμαθε, τι κατάλαβε, πώς αισθάνεται, και μετά να περάσουν στη συζήτηση. Το παιδί οδηγεί και ο γονιός ακολουθεί στη συζήτηση. Με βάση τις απορίες του παιδιού οι γονείς θα πρέπει να δώσουν κάποιες απαντήσεις, πάντα όμως διατηρώντας στο νου τους ότι μιλάνε σε ένα παιδί και όχι σε έναν συνομήλικό τους. Έτσι, δε χρειάζονται πολλές ανατριχιαστικές λεπτομέρειες ή εκτεταμένες αναλύσεις. Ακολουθήστε τον κανόνα «Τι/Που/Ποιος/Πότε?Γιατί» προκειμένου να απαντήσετε στις ερωτήσεις του παιδιού. Να θυμάστε ότι δεν υπάρχουν χαζές ερωτήσεις και δεν θα πρέπει να απαξιώσετε ή να αγνοήσετε τα ερωτήματα του παιδιού σας. Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα η συζήτηση καλό είναι να επικεντρωθεί γύρω από τις απορίες του παιδιού με γνώμονα να τονωθεί η αίσθηση ασφάλειάς του.

Εφηβική ηλικία (12-14 ετών): Στις μικρότερες ηλικίες της εφηβείας 12-14 ετών, είναι πολύ πιθανό ότι ο έφηβος θέλει να μάθει πολλές λεπτομέρειες, να κατανοήσει το τι ακριβώς έγινε αλλά και το με ποιο τρόπο έγινε. Οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται ότι το παιδί σε αυτή την ηλικία είναι ακόμα παιδί και ευάλωτο. Το πιθανότερο είναι ότι το παιδί αυτής της ηλικίας έχει μάθει από κάποια πηγή τα νέα, αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητά τους και έχει πολλά και διάφορα συναισθήματα σχετικά με την τρομοκρατική επίθεση. Οι γονείς θα πρέπει να βοηθήσουν το παιδί να κατανοήσει και να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του και να είναι κοντά του για να το βοηθήσουν να φιλτράρει και να κατανοήσει τις ειδήσεις με τρόπο ώστε να μην αισθάνεται απειλημένο. Καλό είναι οι γονείς να καθησυχάσουν το παιδί τους ότι είναι ασφαλές και προστατευμένο και ότι οι μεγάλοι στον κόσμο προσπαθούν να αποκαταστήσουν την τάξη, την ασφάλεια και την ειρήνη για όλους τους ανθρώπους.

Εφηβική ηλικία (15-17 ετών): Στις μεγαλύτερες ηλικίες της εφηβείας του φάσματος των 14-17 ετών, είναι πολύ πιθανό οι γονείς να συναντήσουν φαινομενική αδιαφορία και απάθεια του παιδιού τους προς τις ειδήσεις. Οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται ότι στην εφηβεία τα παιδιά επεξεργάζονται τις πληροφορίες με διαφορετικό τρόπο και χρειάζονται τον προσωπικό τους τρόπο για να διαχειριστούν το συναίσθημα που τους γεννούν οι κακές ειδήσεις. Έτσι, άλλοι έφηβοι θέλουν να είναι ακόμα περισσότερη ώρα με τους φίλους τους, άλλοι μαζεύονται στο καβούκι τους και θέλουν να μένουν μόνοι, ενώ άλλοι συσπειρώνονται γύρω από τη ρουτίνα τους. Ρόλος του γονιού είναι να βοηθήσει τον έφηβο να καταλάβει ότι υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι συναισθηματικής έκφρασης (πχ να είναι θυμωμένος αλλά να μην ουρλιάζει ή να είναι στεναχωρημένος και να μην κλαίει) και ότι τα συναισθήματα μπορεί να εναλλάσσονται (πχ χαρούμενος τη μία στιγμή για κάτι καλό που έγινε στην κοινωνική του ζωή, φοβισμένος για το ότι οι τρομοκράτες μπορεί να ‘χτυπήσουν’ τη χώρα του).
Αν το έφηβο παιδί δηλώσει ότι δε θέλει να συζητήσει, ο γονιός θα πρέπει να σεβαστεί την επιθυμία του παιδιού και να περιμένει αν και πότε το παιδί θα είναι έτοιμο να αρχίσει μια σχετική συζήτηση. Αν και εφόσον γίνει κάποια κουβέντα, οι γονείς θα πρέπει να προσέχουν ώστε να μη κάνουν τη συζήτηση ‘διδακτική’, αλλά να ακούσουν τη γνώμη και τη θέση του παιδιού τους πάνω στο θέμα και από εκεί να πιάσουν το νήμα της συζήτησης.
Καλό είναι να δείξει ο γονιός, με μέτρο, στο έφηβο παιδί του και τα δικά του συναισθήματα, πάντα όμως φροντίζοντας να διατηρεί την ψυχραιμία και ηρεμία του ώστε να μην αποσυντονίσει το παιδί του.
Τέλος, καλό είναι με βάση τις κακές ειδήσεις να ρωτήσει ο γονιός το παιδί του για άσχημα γεγονότα στη ζωή του, για τους φόβους του, για το τι λένε οι φίλοι του, τι τους απασχολεί…

TO ΠΛΑΝΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ

Α. Ρωτήστε το παιδί σας για τις ανησυχίες, τα προβλήματα, τους φόβους του. Αφιερώστε περισσότερο χρόνο στο να ακούσετε και λιγότερο στο να πείτε την άποψή σας.

Β. Διατηρήστε τη ρουτίνα και την καθημερινότητα. Υπενθυμίστε στο παιδί να κάνει κάποια μικρή καλή πράξη, που θα το βοηθήσει να αισθανθεί καλύτερα και θα το τονώσει ψυχολογικά. Με αυτό τον τρόπο διδάσκει κανείς στο παιδί ότι έχει επιλογή να κάνει κάτι καλό και μειώνει την αίσθηση της ανημπόριας.

Γ. Επιτρέψτε στο παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του και να τα κατανοήσει. Μην πείτε «Αυτά είναι χαζά» ή «Δεν πρέπει να νιώθεις έτσι», γιατί με αυτό τον τρόπο μπλοκάρετε την επικοινωνία σας. Κάντε διάλογο και δείξτε στο παιδί σας ότι το καταλαβαίνετε.

Δ. Δημιουργήστε ένα κλίμα ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Διαβεβαιώστε το παιδί ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις είναι κάτι σπάνιο και ότι οι κυβερνήσεις του κόσμου συνεργάζονται για να μη ξανασυμβούν τόσο άσχημα πράγματα.

Διαλέξτε Αγάπη, Ηρεμία, Χαρά!


Πηγή: http://www.boro.gr