Όταν ποστάρεις στα social media… εργάζεσαι

Πρόσφατα ερευνητές υπολόγισαν ότι ο Κριστιάνο Ρονάλντο, ο σουπερστάρ της Ρεάλ Μαδρίτης με τους 37,7 εκατομμύρια followers στο twitter, θα μπορούσε να βγάζει 230.366 ευρώ από κάθε tweet, αν επέλεγε να διαφημίσει με αυτό κάποιο προϊόν, εταιρεία ή υπηρεσία. Εμάς τους «κοινούς θνητούς» όμως, ο ιταλός κοινωνιολόγος Αντόνιο Κασίλι μας καλεί να σκεφθούμε κάτι άλλο: και αν κάθε tweet, κάθε post, κάθε σχόλιο ή παρέμβαση που κάνουμε στο Ίντερνετ ισοδυναμεί στην πραγματικότητα με «εργασία που δεν λέει το όνομά της»; Κι αν κάθε χρήστης του Διαδικτύου είναι στην πραγματικότητα ένας εργάτης των Google, Amazon, Facebook, Twitter;

Τείνουμε να θεωρούμε τους χρήστες ως καταναλωτές των ψηφιακών πλατφορμών σημειώνει στη «Liberation» ο Αντόνιο Κασίλι, που εξειδικεύεται στις κοινωνικές επιπτώσεις του Ίντερνετ, είναι καθηγητής Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Telecom RarisTech και στην Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Παρισιού, και συνυπέγραψε μόλις στη Γαλλία από κοινού με τον Ντομινίκ Καρντόν το βιβλίο «Τι είναι η Ψηφιακή Εργασία;». Στο βιβλίο του, όμως, ο ιταλός κοινωνιολόγος θέτει ένα αιρετικό ερώτημα: και αν οι χρήστες είναι στην πραγματικότητα οι παραγωγοί, οι εργάτες; Κάθε δημοσίευση, ακόμα και κάθε σύνδεσή μας σε μια εφαρμογή στο κινητό ή σε ένα κοινωνικό δίκτυο μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία που ισοδυναμεί με εργασία.

Όταν μοιραζόμαστε μια πληροφορία ή μια συμβουλή, πόσο μάλλον όταν ανεβάζουμε ένα πιο επεξεργασμένο κείμενο, παράγουμε ένα περιεχόμενο με εγγενή αξία, η οποία όμως συλλέγεται (ή υποκλέπτεται) και ωφελεί τις ψηφιακές πλατφόρμες. Το ίδιο ισχύει για όλα τα κλικ μας, τις αναζητήσεις μας στο Google, τα like μας στο facebook, τα retweet στο twitter. Και πέραν αυτών: με τα έξυπνα κινητά, τα έξυπνα ρολόγια κ.ο.κ. κάθε ενέργειά μας παράγει πλέον δεδομένα που τροφοδοτούν τα Big Data (Μεγάλα Δεδομένα) των κολοσσών του Ίντερνετ. Δουλεύουμε συνεχώς για το ψηφιακό- βιομηχανικό συγκρότημα, χωρίς να το συνειδητοποιούμε.

Αυτό ακριβώς αποκαλεί ο Αντόνιο Κασίλι «ψηφιακή εργασία». Υπάρχουν, όπως επισημαίνει, τρία κριτήρια που επιτρέπουν τη χρήση του όρου «εργασία». Κατ’ αρχάς, η ψηφιακή εργασία όλων μας είναι πηγή αξίας. Κατά δεύτερον, οι επιδόσεις μας μετριούνται συνέχεια. Οι εταιρείες της ψηφιακής εποχής καταβάλλουν αξιοσημείωτη προσπάθεια ώστε να ποσοτικοποιήσουν τη συμπεριφορά μας: που βρισκόμαστε; Πόσο χρόνο παραμένουμε συνδεδεμένοι κάθε ημέρα; Πόσα likes, πόσα tweets παράγουμε; Και το κάνουν ακριβώς διότι παράγουμε κάτι που έχει εμπορική αξία, συγκεκριμένα πληροφορίες, δεδομένα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν και να μεταπωλήσουν ώστε να τροφοδοτήσουν τους αλγόριθμους τους. Επιπλέον, οι εταιρείες αυτές εξαρτούν την παρουσία μας online από συμβόλαια: τους «όρους χρήσης» που μας ζητούν να δεχθούμε ώστε να χρησιμοποιήσουμε τις εφαρμογές και υπηρεσίες τους. Ο λόγος ύπαρξης αυτών των συμβολαίων είναι, ακριβώς, να αναδιανείμουν την παραγόμενη αξία ανάμεσα στον χρήστη και στον φορέα.

Μπορεί να μην έχει κανείς την εντύπωση πως δουλεύει όταν ανεβάζει κάποιο post στο facebook ή στέλνει κάποιο tweet, ο Αντόνιο Κασίλι ωστόσο επιμένει πως από τη στιγμή που υπάρχει παραγωγή αξίας, υπάρχει εργασία. Δουλεύουμε όταν νομίζουμε πως ξεκουραζόμαστε: γνωρίζατε, για παράδειγμα, πως όταν φοράει κανείς κάποιο έξυπνο, συνδεδεμένο αντικείμενο, εργάζεται ακόμα και όταν κάνει τζόκινγκ ή όταν κοιμάται; Κάθε λεπτό της ύπαρξής μας συμμετέχει σε μια παραγωγική δραστηριότητα. Η ψηφιακή εργασία, επισημαίνει ο Αντόνιο Κασίλι, είναι η επέκταση του εργασιακού τομέα στο άπειρο.


Πηγή: http://www.enikos.gr