«Ψυχοθεραπεία» το εργόχειρο

Μια παλιά συνήθεια με νέους... οπαδούς.
Μια τάση που ήρθε για να μείνει στην Ελλάδα της κρίσης φαίνεται πως είναι το εργόχειρο, που έχει πλέον οπαδούς σε όλο τον κόσμο. Και αυτό, γιατί δεν αφορά πλέον μόνο γιαγιάδες, αλλά πολλούς νέους ανθρώπους.

Η «επιστροφή» αυτή έχει επηρεάσει επίσης θετικά το συγκεκριμένο εμπόριο, ενώ ανοίγει νέους δρόμους έμπνευσης σε καλλιτέχνες διεθνώς.

«Είναι σαφής η στροφή του νέου κόσμου στο εργόχειρο τα τελευταία περίπου τέσσερα χρόνια. Είναι συγκλονιστική η αλλαγή», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Μαρία Γιαμαλίδου, ιδιοκτήτρια του καταστήματος «Εργόχειρο», που βρίσκεται από το 1940 στο κέντρο της Αθήνας. «Στο πρόσφατο παρελθόν ήταν ντεμοντέ, ήταν ντροπή να πει κανείς ότι κεντάει ή πλέκει. Η πελατεία μας είχε γεράσει. Τώρα έρχονται νέοι άνθρωποι, μοντέρνα κορίτσια, και μάλιστα πολλά από αυτά είναι εξοικειωμένα με τεχνικές που ήταν μόνο για μυημένους, όπως η φουρκέτα».

Φτιάχνουν ένα εργόχειρο για το σπίτι τους, για χόμπι, για το μωρό τους, για λόγους… κοκεταρίας και λιγότεροι για χρήματα. Οι πελάτες δεν σταματούν να μπαίνουν στο κατάστημα και οι υπάλληλοι πρόθυμες βοηθούν. Η 37χρονη Μαρία που συνοδεύεται από τη μητέρα της, αγοράζει στο Εργόχειρο τα πάντα για τη βάπτιση του μωρού της. Θα πλέξει η ίδια τις μπομπονιέρες.

Όπως επισημαίνει η κ. Γιαμαλίδου τη δεκαετία του ‘80 ήταν ανήκουστο για παράδειγμα μια φοιτήτρια, να φορά πλεκτό γιακά. Τι οδήγησε όλα αυτά τα νέα παιδιά να ασχοληθούν με τη «βασίλισσα» σταυροβελονιά, το ανεβατό, το αζούρ, τον καμβά, το σταμπωτό ή τις αποχρώσεις των κλωστών DMC;

Η ίδια, κάνοντας λόγο για κοινωνιολογικό φαινόμενο που αξίζει μελέτης, εκτιμά ότι δεν πρόκειται για μία αιτία. «Υπάρχουν άνθρωποι που για καθαρά οικονομικούς λόγους, επιλέγουν να κάνουν δώρο για παράδειγμα, σε ένα νεογέννητο, ένα δικό τους εργόχειρο. Αντί για πενήντα ευρώ, δίνουν δέκα και φτιάχνουν κάτι ιδιαίτερο. Επίσης, είναι μια απασχόληση αρκετά οικονομική. Με 30 ευρώ μπορείς να περάσεις τα απογεύματα τεσσάρων μηνών και να δημιουργήσεις κάτι που μένει. Είναι μια διασκέδαση που διαρκεί και δεν είναι δαπανηρή, σε αντίθεση με το shopping therapy, που κυριαρχούσε μέχρι προσφάτως. Σε μια εποχή που είναι δύσκολο να επιτύχεις στόχους λόγω μιας σειράς εμποδίων, όταν τελειώνεις ένα κέντημα έχεις την αίσθηση του επιτεύγματος. Πρόκειται για μια ενασχόληση δημιουργική, σε ηρεμεί, σε βοηθάει να ξεφύγεις. Είναι αγχολυτική. Ίσως πάλι πρόκειται για "συλλογική μνήμη"».

«Βρισκόμαστε σε μια περίοδο επιστροφής στη χειροτεχνία, με μεγάλη δυναμική, σε παγκόσμιο επίπεδο. Γυναίκες, ακόμη και άνδρες όλων των ηλικιών πλέκουν ή κεντούν. Είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμα και αγόρια παίρνουν μαθήματα σε εξειδικευμένα είδη πλεξίματος όπως είναι το μακραμέ και σε ειδικές βελονιές κεντήματος, όπως είναι η βυζαντινή, η κρητική, η λευκαδίτικη κλπ. Άνδρες επιχειρηματίες και καλλιτέχνες χαλαρώνουν δημιουργικά πλέκοντας ή κεντώντας. Βέβαια στην Ελλάδα, τα σκήπτρα της χειροτεχνίας τα κρατάει η σταυροβελονιά και το πλέξιμο με βελονάκι», δηλώνει στο ΑΠΕ–ΜΠΕ η Ελευθερία Μουζάκη πρόεδρος του ΔΣ της εταιρείας ΚΛΩΣΤΕΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ ΑΕΒΕ. «Η αναθέρμανση της χειροτεχνίας έδωσε γενικότερα μια ανάσα στα εμπορικά καταστήματα αυτού του είδους, καθώς και στους ασχολούμενους με το κέντημα και το πλέξιμο. Η εταιρεία μας έχει ανεβάσει κατακόρυφα τις πωλήσεις όλων των κλωστικών της προϊόντων για ράψιμο, πλέξιμο και κέντημα. Ιδιαίτερα, αύξησε τις πωλήσεις της στο Μουλινέ DMC και στα μαλλιά με τη φίρμα μας», συμπληρώνει.

«Το αυξημένο ενδιαφέρον του κόσμου για το εργόχειρο έχει συμβάλει, ώστε το συγκεκριμένο εμπόριο στην Ελλάδα παρά την κρίση να μην έχει πληγεί», επανέρχεται η κ. Γιαμαλίδου.

«Το μεγάλο ρόλο στην εκ νέου ανακάλυψη του κεντήματος - πλεξίματος που παίζει ο "κατευναστικός", "ψυχοθεραπευτικός", "ηρεμιστικός" ρόλος των τεχνικών αυτών», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ελληνοβρετανίδα εικαστικός, Λουκία Ρίτσαρντς, που ασχολείται με το ύφασμα και έχει εισαγάγει στην καλλιτεχνική της δημιουργία στοιχεία της ελληνικής παράδοσης όπως είναι ο «κύκλος των γυναικών που κεντούν και τραγουδούν» με μεγάλη επιτυχία.

Τονίζει επίσης, το ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που όπως εξηγεί, «συνέβαλαν καθοριστικά στην αναβίωση του κεντήματος και του πλεξίματος». Κάνει ιδιαίτερη αναφορά στις συναντήσεις για πλέξιμο, κέντημα και επικοινωνία που διοργάνωνε η ίδια στην Αθήνα, από τον Ιανουάριο του 2010 έως τα τέλη του 2011, αφιλοκερδώς στα πρότυπα του διεθνούς κινήματος «Stitch 'N Bitch», το οποίο φέρνει κοντά τους ανθρώπους οι οποίοι κεντούν, πλέκουν, δημιουργούν κάποιο εργόχειρο.

«Λόγω της μεγάλης προβολής των συναντήσεων αυτών στα ΜΜΕ το εργόχειρο έγινε μόδα!», σημειώνει, προσθέτοντας: «Είχα τη χαρά να συναντήσω την ιδρύτρια του κινήματος στην Ολλανδία, την καθηγήτρια πληροφορικής στο πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης Carla Meijsen και γνώρισα από πρώτο χέρι ότι οι χειραφετημένες γυναίκες δεν έχουν πρόβλημα να "παίξουν" με τα παραδοσιακά στερεότυπα».

Η ίδια ζει τους τελευταίους 18 μήνες στη Γερμανία, και χρησιμοποιεί στην εναλλακτική εκπαίδευση τη «βελονοδρομία». Πρόκειται για ανοιχτές συναντήσεις, με κέντημα και αφήγηση. «Παρατηρώντας ότι είναι δύσκολο για μία ομάδα πχ 20-30 ατόμων που πλέκει και κεντά να μην γίνει σύντομα ένας "Πύργος της Βαβέλ", όπου ο καθένας μιλά μόνο με τον διπλανό του, εισήγαγα την κεντρική αφήγηση στις συναντήσεις. Ξεκίνησα με τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ που είναι γνωστά σε όλους και στη συνέχεια προχώρησα στους ελληνικούς μύθους που είναι ιδιαίτερα αγαπητοί στη Γερμανία. Ονομάζω την ιδέα μου, "Βελονοδρομία ή Stitichathon" (stitching marathon) και μέχρι στιγμής έχω πραγματοποιήσει δεκάδες συναντήσεις στη Γερμανία και την Ολλανδία, μεταξύ άλλων, γα την Εθνική Βιβλιοθήκη του Άμστερνταμ, το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στο Βερολίνο και χορηγό την Coco-mat, το Φεστιβάλ Τεχνών της Gauloises στο Αμβούργο, για το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Πρόγραμμα Interregio και άλλα. Το βασικό μου "ρεπερτόριο" αφήγησης είναι τρία μεγάλα έργα: η Οδύσσεια, η Ορέστεια και ο μύθος του Λαβύρινθου».

Όπως εξηγεί η κ. Ρίτσαρντς, κατά τη διάρκεια της αφήγησης, οι συμμετέχοντες κεντούν, παίρνουν το λόγο και διαμορφώνουν το έργο. Με άλλα λόγια, κάνουν θεατρικό αυτοσχεδιασμό και παίζουν τους ρόλους αναπροσαρμόζοντας τους στις δικές τους ανάγκες. «Στόχος μου, είναι να δείξω ότι οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι παραμένουν οικουμενικοί κι επίκαιροι και οι συμμετέχοντες συμφωνούν απόλυτα με την ιδέα».

Στα επόμενα σχέδιά της περιλαμβάνονται «Βελονοδρομίες» για την εκπαίδευση ηθοποιών σε συνεργασία με θέατρα στο Βερολίνο και το Αμβούργο, καθώς και «Βελονοδρομίες» για την εναλλακτική εκπαίδευση καθηγητών του Λυκείου στο Αμβούργου.

«Στη Γερμανία αγαπούν πολύ τον ελληνικό πολιτισμό παρά τα παρατράγουδα μερίδας του Τύπου. Εύχομαι και στην πατρίδα μας, η σημασία των παραδοσιακών τεχνών, να γίνει κατανοητή και να υποστηριχθεί δεόντως» καταλήγει.

Πηγή: http://www.newsbeast.gr