Άσκηση ιδανική για τις γιορτές: Πώς να βρεις χρόνο για τον εαυτό σου!

Ο μύθος του Αισώπου για το λαγό και τη χελώνα που έκαναν αγώνα δρόμου έχει ξεκάθαρο δίδαγμα. Αυτός που τελικά κερδίζει και φτάνει στο σκοπό του δεν είναι ο γρήγορος, αλαζόνας λαγός αλλά η αργή, ταπεινή χελώνα άρα η ταχύτητα δεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος ακόμα κι εκεί που φαίνεται απολύτως αναγκαία.

Τα διδάγματα των μύθων όμως δεν έχουν καταφέρει να μας διδάξουν πολλά. Προτιμάμε να εφευρίσκουμε καινούργια παραμύθια, κυρίως τέτοια που να υπόσχονται ότι στη ζωή όλα τα πράγματα κερδίζονται με διαρκή εξέλιξη, κίνηση, δύναμη, ταχύτητα. Η κρυφή μας ελπίδα είναι ότι όταν θα πετύχουμε αυτά θα μπορούμε να αποκτήσουμε και τα άλλα, τα πολύ πολύτιμα όπως είναι η ελευθερία, ο χρόνος, η ευτυχία. Επιταχύνουμε λοιπόν και ζούμε μ’ αυτή την αυταπάτη.

Ως ένα σημείο βέβαια υπάρχει μια αλήθεια σ’ αυτό. Η πρόοδος, η εξέλιξη μας έχουν χαρίσει -θεωρητικά τουλάχιστον- περισσότερο χρόνο. Πράγματι τον τελευταίο αιώνα το προβλέψιμο ζωής του μέσου ανθρώπου έχει αυξηθεί κατά 10% περίπου, που σημαίνει, 7 χρόνια παραπάνω ζωής για τους άντρες, 9 για τις γυναίκες! Επίσης έχει αυξηθεί εντυπωσιακά ο «ελεύθερος» χρόνος μας, κατά σχεδόν δύο ώρες ημερησίως τα τελευταία τριάντα χρόνια! Ποτέ στην ιστορία ο μέσος άνθρωπος δεν είχε στη διάθεση του τόσο «ελεύθερο» χρόνο. Αλλά: κάθε χρόνο περισσότεροι άνθρωποι παραπονιούνται ότι αισθάνονται ότι δεν έχουν χρόνο, ότι δεν προλαβαίνουν, ότι βρίσκονται συνεχώς υπό πίεση χρόνου και ότι, αναγκαστικά πρέπει συνεχώς να επιταχύνουν τους ρυθμούς τους. Πώς εξηγείται αυτό το παράδοξο φαινόμενο;

Αντικειμενικά, η μέρα μας είχε και έχει 24 ώρες για όλους, ούτε λιγότερες ούτε περισσότερες. Οι ώρες αυτές φτάνουν και περισσεύουν για τα αναγκαία και τα βασικά: να φάμε, να κοιμηθούμε, να δουλέψουμε, να διατηρούμε κάποιες σχέσεις… Δεν έχει προβλεφθεί όμως ο επιπλέον χρόνος που χρειάζεται για να κάνει κανείς όλα αυτά που προσφέρονται γύρω μας σαν δυνατότητες: κι άλλη δουλειά για περισσότερα χρήματα, αγορές, περισσότεροι τρόποι διασκέδασης, περισσότερη πληροφόρηση, ταξίδια, μεγαλύτερη κοινωνικότητα, περισσότερα ενδιαφέροντα και πολλές άλλες μικρές και ασήμαντες (ως επί το πλείστον) αλλά και κάποιες σημαντικές δραστηριότητες.

Είναι δύσκολο να ορίσει κανείς ακριβώς πού πάει ο χρόνος που ξοδεύουμε κι αισθανόμαστε ότι δεν μας φτάνει. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν μιλάμε για χρόνο δεν μιλάμε για κάτι απτό, αντικειμενικό και συγκεκριμένο. Ο Γερμανός συγγραφέας και σύμβουλος Olaf Georg Klein, που έχει γράψει το βιβλίο «Ο χρόνος σαν τέχνη της ζωής» λέει ότι όταν μιλάμε για χρόνο, εννοούμε νοητικά σχήματα που έχουμε στο μυαλό μας για το χρόνο. Στον δυτικό πολιτισμό συνήθως μιλάμε για το χρόνο σαν κάτι που το έχουμε, το «κρατάμε» και μπορούμε να το πλάσουμε, να το επηρεάσουμε, να το εξοικονομήσουμε. Από την άλλη πάλι μιλάμε σαν ο χρόνος να είναι κάτι που μας εξουσιάζει, μας πιέζει, μας ξεφεύγει, επηρεάζει τη ζωή μας. Όμως και τα δύο αυτά σχήματα είναι απατηλά. Ούτε εμείς κάνουμε το χρόνο ό,τι θέλουμε ούτε αυτός εμάς: εμείς και ο χρόνος είμαστε ένα, είναι κομμάτι μας και είμαστε κομμάτι του.

Η Αντιγόνη, μια πολυάσχολη και πολλά υποσχόμενη 38χρονη δικηγόρος το εκφράζει με το δικό της τρόπο: «Γενικά ένιωθα καλά με τη ζωή μου, φυσικά πάντα τρέχοντας και πάντα υπό πίεση αλλά και ικανοποιημένη γιατί αγαπώ πολύ τη δουλειά μου. Όχι πως δεν ένιωθα άγχος αλλά είχα την αίσθηση ότι έχω τον έλεγχο τόσο του χρόνου όσο και του άγχους μου. Έλεγα: δεν θα με κάνει αυτός ό,τι θέλει θα τον κάνω εγώ ό,τι θέλω το χρόνο μου και πράγματι ήμουν ένας ταχυδαχτυλουργός του χρόνου που δεν του ξεφεύγει τίποτα. Εκεί που όλα άλλαξαν ήταν όταν έμεινα έγκυος και λόγω κάποιων επιπλοκών έπρεπε να κάτσω σπίτι για 6 ολόκληρους μήνες! Ήταν το απόλυτο κενό, σαν η ζωή μου να ήταν μια σαπουνόφουσκα που έσκασε. Με τον άντρα μου ήμαστε σαν ξένοι, τον εαυτό μου δεν είχα τι να τον κάνω, όλος αυτός ο χρόνος που υπήρχε ήταν σαν μια τρύπα που με ρούφαγε. Αναγκάστηκα να του «παραδοθώ» γιατί δεν είχα άλλη επιλογή και κάποια στιγμή, δεν ξέρω πώς να το περιγράψω ήταν σαν μέσα μου να άρχισαν τα πράγματα να επιβραδύνονται. Άρχισα να θυμάμαι, να διαβάζω βιβλία κάνοντας παύσεις για να σκεφτώ, να «χαϊδεύω» το φαγητό την ώρα που μαγείρευα, να παρατηρώ πώς αλλάζει το φως μέσα στο σπίτι στη διάρκεια της μέρας, ξαναρχίσαμε να μιλάμε με τον άντρα μου. Όχι ότι σκοπεύω να ζήσω για πάντα έτσι, θα επιστρέψω κάποια στιγμή στη δουλειά και θα τρέχω πάλι αλλά θέλω να επιβραδύνω, να αφήσω πράγματα που δεν είναι σημαντικά, να είμαι πιο επιλεκτική στο τι κάνω και γιατί. Φαντάσου να προσπαθούσα να επιβάλλω στο παιδί μου αυτούς τους ρυθμούς που είχα, θα το τρέλαινα!»

Ο χρόνος, το πότε, το γρήγορα, το αργά, δεν υπάρχουν πραγματικά αλλά δημιουργούνται και διαμορφώνονται από την δική μας αντίληψη. Όλοι έχουμε ενίοτε παρατηρήσει πόσο διαφορετικά κυλάει ο χρόνος. Άλλοτε φεύγει σαν νερό μέσα απ’ τα χέρια μας κι άλλοτε κάθεται σαν βαρύ σύννεφο πάνω απ’ το κεφάλι μας. Όταν μιλάμε για χρόνο μιλάμε πάντα και για νόημα. Η ταχύτητα που μας επιβάλλουν οι αναπόφευκτοι ρυθμοί της ζωής, μας κάνει να χάνουμε την αίσθηση της πραγματικότητας, του προσωπικού μας νοήματος, να παραγεμίζουμε τις μέρες μας με ο,τιδήποτε προτείνεται ή προσφέρεται ή είναι προσιτό ή πολλά υποσχόμενο. Όμως όσο κι αν σπρώχνουμε και τεντώνουμε για να χωρέσουν κι άλλα, κάπου στη γωνία παραμονεύει η αίσθηση του κενού με τη μορφή των Νο 1 ψυχικών παθήσεων της εποχής μας: του άγχους και της κατάθλιψης.

Δεν θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν τα σεμινάρια «διαχείρισης χρόνου» που προσφέρονται τα τελευταία χρόνια από εταιρείες και συμβούλους εργασίας; Σκοπό έχουν να μας μάθουν να οργανώνουμε καλύτερα τις δραστηριότητες μας, να προγραμματίζουμε έτσι ώστε να «εκμεταλλευόμαστε» καλύτερα το χρόνο μας και να προλαβαίνουμε περισσότερα σε λιγότερο χρόνο. Σίγουρα πολύ χρήσιμο. Είναι όμως πράγματι αυτό που έχουμε ανάγκη; Φαίνεται να έχουμε πλησιάσει πολύ στην απόλυτη εκμετάλλευση του χρόνου, με αποκορύφωμα την μετατροπή της νύχτας σε μέρα εργάσιμη και δραστήρια, μέσω του διαδικτύου που δεν κοιμάται ποτέ. Το αποτέλεσμα όμως είναι ακόμη περισσότερη πίεση χρόνου, ακόμη πιο πολύ άγχος. Φαίνεται λοιπόν πως αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι να χωρέσουμε περισσότερα στο χρόνο μας αλλά μια άλλη αντίληψη του χρόνου, περισσότερη ελευθερία και χαλαρότητα και μεγαλύτερη συνειδητότητα των στιγμών του παρόντος.

Στην πραγματικότητα για όποιον θέλει να προσπαθήσει να απαλλαγεί από την λεγόμενη «αρρώστια του χρόνου», αυτή δηλαδή την υφέρπουσα αίσθηση του «τρέχω συνεχώς αλλά προς τι;», η μόνη διέξοδος –σίγουρα όχι εύκολη ούτε ενδεδειγμένη για όλους- είναι η «αφαίρεση» και η επιβράδυνση, δηλαδή:

-Η επιλογή κάποιων δραστηριοτήτων και η παραίτηση ή η αποφυγή κάποιων άλλων.

-Η αντιστροφή του ρυθμού: Όχι περισσότερα πράγματα σε λιγότερο χρόνο αλλά λιγότερα πράγματα σε περισσότερο χρόνο.

-Η συνειδητοποίηση: «τι είναι πραγματικά σημαντικό για μένα, τι έχει αξία και νόημα;».

-Η παραδοχή: «δεν μπορώ να τα κάνω, να τα έχω, να τα ζήσω όλα»

-Η πιο γενναιόδωρη διαχείριση του προσωπικού μας χρόνου με σταθερές δομές και προγραμματισμούς αλλά και κενά, «οάσεις χρόνου» χωρίς κανένα πρόγραμμα.

Κι επειδή τώρα στις γιορτές κάπου θα βρείτε λίγο χρόνο για σας, σας προτείνουμε μια μικρή άσκηση.

Καθήστε κάπου άνετα κι ευχάριστα με ένα χαρτί κι ένα μολύβι και απαντήστε στην ερώτηση: Τι μπορώ να αφήσω και να μην κάνω μέσα σε μια ώρα;

Στην επόμενη ώρα αφήστε, μην κάνετε όλα όσα σημειώσατε. Αν βαρεθείτε παρατηρείστε τον εαυτό σας καθώς δεν κάνετε πράγματα που ίσως θα κάνατε. Αυτή την άσκηση θα ήταν καλό να την επαναλαμβάνετε συχνά, ίσως και για διαστήματα μεγαλύτερα της μιας ώρας. Μην ξεχάσετε προηγουμένως να ενημερώσετε την οικογένεια σας ή τους προϊσταμένους σας.

!! Τα τελευταία 10-20 χρόνια έχουν κάνει την εμφάνιση τους διάφορα «κινήματα βραδύτητας». Ένα από τα πιο γνωστά είναι το κίνημα “slow food” που ξεκίνησε από την Ιταλία το 1986 κι έχει αποκτήσει χιλιάδες οπαδούς και πάρα πολλές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο. Στόχος του είναι η επαναφορά ης διαδικασίας του φαγητού, της τροφής και κάθε δραστηριότητας που σχετίζεται μ’ αυτήν, όπως είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία αλλά και η γαστρονομία σε πιο ανθρώπινα μέτρα και ρυθμούς. Το 1990 ιδρύθηκε στη Γερμανία η οργάνωση με την ονομασία «Σύλλογος για την επιβράδυνση του χρόνου» και το 2002 η επιστημονική εταιρεία «Γερμανική εταιρεία για την πολιτική του χρόνου» με στόχο και των δύο την αναμόχλευση του προβληματισμού σχετικά με την αντιμετώπιση του χρόνου τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό και πολιτικό επίπεδο.


Πηγή: http://www.boro.gr