Μαριάνθη Τζάρα
Ιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης
Ιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης
Λειτουργικές κλίμακες
Η Αναπηρία συχνά οδηγεί σε απώλεια ανεξαρτησίας & ικανότητας. Έτσι, πρέπει να τοποθετηθούν στόχοι αποκατάστασης. Δηλαδή, βελτίωση της λειτουργικότητας και της αυτοεξυπηρέτησης ανάλογα με την κλινική εικόνα και τα περιθώρια βελτίωσης. Είναι απαραίτητα να γίνει μια εκτίμηση της πορείας, αναθεώρηση στόχων καθώς επίσης και δημιουργία νέων. Είναι απαραίτητο να υπάρχουν παράμετροι σύγκρισης και να γίνει test αξιολόγησης λειτουργικότητας.
H λειτουργική αξιολόγηση είναι μια μέθοδος που περιγράφει τις εξατομικευμένες ικανότητες και τους περιορισμούς ενός ατόμου. Περιλαμβάνει διάφορες μετρήσεις των δεξιοτήτων του ατόμου όπως:
η εκτέλεση έργων απαραιτήτων στην καθημερινή ζωή
οι ασχολίες του ελεύθερου χρόνου του
η επαγγελματική του ενασχόληση
οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και άλλα
Για την πραγματοποίηση αυτών χρησιμοποιούνται επιλεγμένες διαγνωστικές περιγραφές, όπως, περιγραφές της εκτέλεσης έργου και περιγραφές κοινωνικού ρόλου. Επίσης, γίνεται κωδικοποίηση περιγραφών για μέτρηση του βαθμού λειτουργικότητας στους διάφορους τομείς της καθημερινής ζωής.
Μια κλίμακα για να είναι αποδεκτή πρέπει να είναι:
Σταθερή, διαβαθμισμένη, έγκυρη, αξιόπιστη, περιεκτική, εύχρηστη
Οι κλίμακες χρησιμοποιούνται ως:
Πηγή βασικών λειτουργικών πληροφοριών, ένδειξη αρχικών ιδιοτήτων, κριτήριο εξόδου από το νοσοκομείο, στοιχείο καθορισμού λειτουργικής ανάγκης, στοιχείο καθορισμού ασφάλειας & μέσο αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας μιας θεραπευτικής παρέμβασης
H λειτουργική αξιολόγηση είναι μια μέθοδος που περιγράφει τις εξατομικευμένες ικανότητες και τους περιορισμούς ενός ατόμου. Περιλαμβάνει διάφορες μετρήσεις των δεξιοτήτων του ατόμου όπως:
η εκτέλεση έργων απαραιτήτων στην καθημερινή ζωή
οι ασχολίες του ελεύθερου χρόνου του
η επαγγελματική του ενασχόληση
οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και άλλα
Για την πραγματοποίηση αυτών χρησιμοποιούνται επιλεγμένες διαγνωστικές περιγραφές, όπως, περιγραφές της εκτέλεσης έργου και περιγραφές κοινωνικού ρόλου. Επίσης, γίνεται κωδικοποίηση περιγραφών για μέτρηση του βαθμού λειτουργικότητας στους διάφορους τομείς της καθημερινής ζωής.
Μια κλίμακα για να είναι αποδεκτή πρέπει να είναι:
Σταθερή, διαβαθμισμένη, έγκυρη, αξιόπιστη, περιεκτική, εύχρηστη
Οι κλίμακες χρησιμοποιούνται ως:
Πηγή βασικών λειτουργικών πληροφοριών, ένδειξη αρχικών ιδιοτήτων, κριτήριο εξόδου από το νοσοκομείο, στοιχείο καθορισμού λειτουργικής ανάγκης, στοιχείο καθορισμού ασφάλειας & μέσο αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας μιας θεραπευτικής παρέμβασης
ΣΥΣΤΗΜΑ ICF
(International Classification of Functioning, Disability and Health)
Το ICF είναι η διεθνής ταξινόμηση της Λειτουργικότητας, της Αναπηρίας και της Υγείας. Είναι ένα σύγχρονο, διεθνές, επιστημονικό, σύστημα ταξινόμησης και αξιολόγησης της αναπηρίας, με βάση την λειτουργικότητα.. Δημιουργήθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) μέσα από μια διαδικασία 9 ετών με συμμετοχή εκατοντάδων ειδικών από όλο τον κόσμο. Στόχος του είναι μια κοινή παγκόσμια γλώσσα περιγραφής της υγείας, και των σχετικών με την υγεία καταστάσεων.
Το ICF καθορίζει τις παραμέτρους της υγείας και κάποιες παραμέτρους της ζωής, σχετιζόμενες με την υγεία (όπως η εκπαίδευση και η εργασία).Το ICD-10 είναι η διεθνής ταξινόμηση του ΠΟΥ και αφορά όλες τις καταστάσεις της υγείας (διάγνωση νόσων, διαταραχών, τραυματισμών). Τα δύο συστήματα είναι συμπληρωματικά και παρέχουν μια ευρύτερη και πιο κατανοητή εικόνα για την υγεία των ανθρώπων και των διαφόρων πληθυσμών.
Το ΙCF έχει φέρει κοντά τις έννοιες της Υγείας και της Αναπηρίας σε μια πολυδιάστατη ολότητα της ανθρώπινης λειτουργίας συνθέτοντας το βιολογικό, ψυχολογικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό προφίλ .
Η αναπηρία δεν αξιολογείται πλέον μόνο βάσει της ιατρικής διάγνωσης, αλλά θεωρείται διεθνώς μια ανθρώπινη εμπειρία και εφόσον η υγεία κάθε ανθρώπου μπορεί κάποια στιγμή να διαταραχθεί και ως συνεπεία να εκδηλωθεί κάποια αναπηρία, αφορά όλους μας.
Το ICF εστιάζει:
Στα προβλήματα που η αναπηρία προκαλεί στο άτομο στην καθημερινή του λειτουργικότητα
Στο πραγματικό του περιβάλλον και στις συνθήκες ζωής του
Στον τρόπο με τον οποίο το περιβάλλον, στο οποίο ζει το ανάπηρο άτομο,- παρεμποδίζει ή βελτιώνει την ικανότητα του για συμμετοχή στην καθημερινή ζωή.
Η λειτουργικότητα χρησιμοποιείται σαν γενικός όρος που καλύπτει όλες τις σωματικές λειτουργίες, τις δραστηριότητες και την συμμετοχή.
Ομοίως, η αναπηρία χρησιμοποιείται σαν γενικός όρος για τις βλάβες και τους περιορισμούς στην δραστηριότητα ή στην συμμετοχή.
Το ICF καθορίζει τις παραμέτρους της υγείας και κάποιες παραμέτρους της ζωής, σχετιζόμενες με την υγεία (όπως η εκπαίδευση και η εργασία).Το ICD-10 είναι η διεθνής ταξινόμηση του ΠΟΥ και αφορά όλες τις καταστάσεις της υγείας (διάγνωση νόσων, διαταραχών, τραυματισμών). Τα δύο συστήματα είναι συμπληρωματικά και παρέχουν μια ευρύτερη και πιο κατανοητή εικόνα για την υγεία των ανθρώπων και των διαφόρων πληθυσμών.
Το ΙCF έχει φέρει κοντά τις έννοιες της Υγείας και της Αναπηρίας σε μια πολυδιάστατη ολότητα της ανθρώπινης λειτουργίας συνθέτοντας το βιολογικό, ψυχολογικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό προφίλ .
Η αναπηρία δεν αξιολογείται πλέον μόνο βάσει της ιατρικής διάγνωσης, αλλά θεωρείται διεθνώς μια ανθρώπινη εμπειρία και εφόσον η υγεία κάθε ανθρώπου μπορεί κάποια στιγμή να διαταραχθεί και ως συνεπεία να εκδηλωθεί κάποια αναπηρία, αφορά όλους μας.
Το ICF εστιάζει:
Στα προβλήματα που η αναπηρία προκαλεί στο άτομο στην καθημερινή του λειτουργικότητα
Στο πραγματικό του περιβάλλον και στις συνθήκες ζωής του
Στον τρόπο με τον οποίο το περιβάλλον, στο οποίο ζει το ανάπηρο άτομο,- παρεμποδίζει ή βελτιώνει την ικανότητα του για συμμετοχή στην καθημερινή ζωή.
Η λειτουργικότητα χρησιμοποιείται σαν γενικός όρος που καλύπτει όλες τις σωματικές λειτουργίες, τις δραστηριότητες και την συμμετοχή.
Ομοίως, η αναπηρία χρησιμοποιείται σαν γενικός όρος για τις βλάβες και τους περιορισμούς στην δραστηριότητα ή στην συμμετοχή.
Επισκόπηση των παραμέτρων του ICF
ΟΡΙΣΜΟΙ
Οι σωματικές λειτουργίες είναι οι φυσιολογικές λειτουργίες των συστημάτων του σώματος (συμπεριλαμβανομένων των ψυχολογικών λειτουργιών).
Οι σωματικές δομές είναι τα ανατομικά μέρη του σώματος, όπως τα όργανα, τα άκρα και τα συστατικά τους μέρη.
Οι βλάβες είναι προβλήματα στην λειτουργία ή δομή του σώματος όπως μια σημαντική παρέκκλιση ή απώλεια.
Η δραστηριότητα είναι η εκτέλεση ενός έργου ή μιας πράξης από ένα άτομο.
Η συμμετοχή είναι η εμπλοκή σε μια κατάσταση της ζωής.
Οι περιορισμοί δραστηριότητας είναι οι δυσκολίες που ένα άτομο μπορεί να έχει στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων.
Οι περιορισμοί συμμετοχής είναι προβλήματα που ένα άτομο μπορεί να βιώσει στην εμπλοκή του σε καταστάσεις της ζωής.
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες αποτελούν το φυσικό, κοινωνικό περιβάλλον καθώς και τη κοινωνική στάση, μέσα στα οποία οι άνθρωποι ζουν και διευθύνουν τις ζωές τους.
Οι σωματικές λειτουργίες είναι οι φυσιολογικές λειτουργίες των συστημάτων του σώματος (συμπεριλαμβανομένων των ψυχολογικών λειτουργιών).
Οι σωματικές δομές είναι τα ανατομικά μέρη του σώματος, όπως τα όργανα, τα άκρα και τα συστατικά τους μέρη.
Οι βλάβες είναι προβλήματα στην λειτουργία ή δομή του σώματος όπως μια σημαντική παρέκκλιση ή απώλεια.
Η δραστηριότητα είναι η εκτέλεση ενός έργου ή μιας πράξης από ένα άτομο.
Η συμμετοχή είναι η εμπλοκή σε μια κατάσταση της ζωής.
Οι περιορισμοί δραστηριότητας είναι οι δυσκολίες που ένα άτομο μπορεί να έχει στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων.
Οι περιορισμοί συμμετοχής είναι προβλήματα που ένα άτομο μπορεί να βιώσει στην εμπλοκή του σε καταστάσεις της ζωής.
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες αποτελούν το φυσικό, κοινωνικό περιβάλλον καθώς και τη κοινωνική στάση, μέσα στα οποία οι άνθρωποι ζουν και διευθύνουν τις ζωές τους.
Κάθε παράμετρος μπορεί να εκφραστεί τόσο με θετικούς όσο και με αρνητικούς όρους. Αποτελείται από διάφορους τομείς και, μέσα σε κάθε τομέα, κατηγορίες, που αποτελούν τις μονάδες της ταξινόμησης.
Η υγεία και οι σχετιζόμενες με την υγεία καταστάσεις ενός ατόμου μπορούν να καταγραφούν με την επιλογή του κατάλληλου κωδικού ή κωδικών της κατηγορίας και με την ακόλουθη προσθήκη προσδιοριστών, που είναι αριθμητικοί κωδικοί που διευκρινίζουν την έκταση ή το μέγεθος της λειτουργικότητας ή της αναπηρίας σε αυτή τη κατηγορία, ή το βαθμό στον οποίο ένας περιβαλλοντικός παράγοντας είναι διευκολυντικός ή λειτουργεί ως εμπόδιο.
Η υγεία και οι σχετιζόμενες με την υγεία καταστάσεις ενός ατόμου μπορούν να καταγραφούν με την επιλογή του κατάλληλου κωδικού ή κωδικών της κατηγορίας και με την ακόλουθη προσθήκη προσδιοριστών, που είναι αριθμητικοί κωδικοί που διευκρινίζουν την έκταση ή το μέγεθος της λειτουργικότητας ή της αναπηρίας σε αυτή τη κατηγορία, ή το βαθμό στον οποίο ένας περιβαλλοντικός παράγοντας είναι διευκολυντικός ή λειτουργεί ως εμπόδιο.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ICF
0 ΚΑΝΕΝΑ πρόβλημα (κανένα, απόν, αμελητέο,) 0-4%
1 ΗΠΙΟ πρόβλημα(ελαφρύ, χαμηλό,…) 5-24%
2 ΜΕΤΡΙΟ πρόβλημα (μέσο, αρκετό,…) 25-49%
3 ΣΟΒΑΡΟ πρόβλημα(υψηλό, ακραίο,) 50-95%
4 ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟ πρόβλημα (ολοκληρωτικό,…) 96-100%
8 Mη προσδιοριζόμενο
9 δεν αφορά
1 ΗΠΙΟ πρόβλημα(ελαφρύ, χαμηλό,…) 5-24%
2 ΜΕΤΡΙΟ πρόβλημα (μέσο, αρκετό,…) 25-49%
3 ΣΟΒΑΡΟ πρόβλημα(υψηλό, ακραίο,) 50-95%
4 ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟ πρόβλημα (ολοκληρωτικό,…) 96-100%
8 Mη προσδιοριζόμενο
9 δεν αφορά
ΚΑΡΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ- ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ
Η κάρτα λειτουργικότητας χρησιμοποιεί το καινούργιο σύστημα αξιολόγησης της αναπηρίας με το σύστημα ICF, προσδιορίζοντας την κατηγορία αναπηρίας του κάθε ατόμου μετρώντας τις ικανότητες και όχι την ανικανότητα του.
Ορίζονται οι ανάγκες του ατόμου με την αναπηρία σε διάφορα επίπεδα κοινωνικών παροχών και η περίοδος αξιολόγησης του.
Εκτιμάται και δίνεται η αναγκαία υποστηρικτική τεχνολογία (όλων των ειδών τα βοηθήματα για ανεξάρτητη ή βελτιωμένη διαβίωση) προσδιορίζονται οι ανάγκες του ατόμου για προσωπική βοήθεια.
Ορίζονται οι ανάγκες του ατόμου με την αναπηρία σε διάφορα επίπεδα κοινωνικών παροχών και η περίοδος αξιολόγησης του.
Εκτιμάται και δίνεται η αναγκαία υποστηρικτική τεχνολογία (όλων των ειδών τα βοηθήματα για ανεξάρτητη ή βελτιωμένη διαβίωση) προσδιορίζονται οι ανάγκες του ατόμου για προσωπική βοήθεια.
Μ.Τ.
Το παρόν άρθρο είναι απόσπασμα από την ομιλία της κας Μ. Τζάρα, στο 2ο Συνέδριο Αποκατάστασης του Συνδέσμου μας, με θέμα: «Βλάβες Περιφερικού Κινητικού Νευρώνα, Σύνδρομο μετά από Πολιομυελίτιδα»
Πηγή: http://www.pasipka.gr
Δείτε επίσης: Κάρτα Λειτουργικότητας - Το Νέο Σύστημα Ταξινόμησης και Αξιολόγησης των Ατόμων με Αναπηρία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.