Τουαρέγκ, η νομαδική φυλή της ερήμου

Έθιμα και πρακτικές που θα σόκαραν ακόμα και την «προοδευτική» Δύση.
Για αιώνες οι νομάδες Τουαρέγκ διασχίζουν τη Σαχάρα. Παρότι έχουν ασπαστεί το Ισλάμ υιοθετούν μια πάρα πολύ πιο χαλαρή εκδοχή του και η κοινωνία τους θα μπορούσε από κάποιες απόψεις να χαρακτηριστεί πιο προοδευτική από αρκετές δυτικές.

Οι άνδρες της φυλής είναι γνωστοί ως «οι μπλε άνδρες της Σαχάρα» από το χρώμα των υφασμάτων τα οποία τυλίγουν γύρω από τα κεφάλια τους.

Πίσω από τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους, η κουλτούρα τους είναι τόσο προοδευτική που θα μπορούσε να κάνει ορισμένους Δυτικούς να κοκκινίσουν. Το πιο εντυπωσιακό είναι πως παρότι η φυλή έχει προσχωρήσει στο Ισλάμ έχει κρατήσει αναλλοίωτα πολλά έθιμά της που δεν θα ήταν αποδεκτά στον ευρύτερο μουσουλμανικό κόσμο.

Για παράδειγμα η υποχρέωση να είναι το πρόσωπο καλυμμένο υπάρχει αλλά αφορά τους άνδρες και όχι τις γυναίκες. Η φωτογράφος Henrietta Butler, που γοητεύτηκε από τους Τουαρέγκ από την πρώτη φορά που τους ακολούθησε στην έρημο το 2001, μια φορά ρώτησε γιατί συνέβαινε αυτό. Η απάντηση που της έδωσαν οι άνδρες ήταν πως οι γυναίκες είναι όμορφες και εκείνοι θέλουν να βλέπουν τα πρόσωπά τους.

Πριν το γάμο της η γυναίκα έχει δικαίωμα σε προγαμιαίες σχέσεις και πολλαπλούς εραστές. «Τα νεαρά κορίτσια έχουν τις ίδιες ελευθερίες που θεωρούνται δεδομένες στα αγόρια», εξηγεί η Butler στη Daily Mail.

Οι άνδρες Tuareg έχουν το δικαίωμα να μπουν στη σκηνή όπου κοιμάται η γυναίκα που ποθούν- όχι από το μπροστινό άνοιγμα, πάντως- ενώ η… καμήλα τους περιμένει απ’ έξω! Έτσι περνούν τη νύχτα μαζί ενώ η οικογένεια της κοπέλας- όλοι μοιράζονται την ίδια σκηνή- προσποιείται διακριτικά πως δεν την αφορά αυτό που συμβαίνει.

Αν η γυναίκα την επόμενη ημέρα επιλέξει να υποδεχθεί έναν άλλο άνδρα, είναι δικαίωμά της.

Υπάρχει ωστόσο ένας κώδικας συμπεριφοράς άγραφος και απαραβίαστος. Η ιδιωτικότητα- ακόμα και σε αυτή τη μορφή ζωής όπου κανείς δεν είναι σχεδόν ποτέ μόνος του- είναι σημαντική εδώ και αιώνες. Οι κανόνες της ευγένειας επιβάλλουν ο εραστής να φύγει από την τέντα της κοπέλας πριν το ξημέρωμα.

«Οι Tuareg είναι απίστευτα διακριτικοί. Όλα γίνονται με την απόλυτη διακριτικότητα και τον απόλυτο σεβασμό», εξηγεί η φωτογράφος.

Οι ελεύθερες σεξουαλικές σχέσεις έχουν ως αποτέλεσμα τα κορίτσια να παντρεύονται σε μεγαλύτερες ηλικίες από το συνηθισμένο, γύρω στα 20. Για να παντρευτούν οι άνδρες τις γοητεύουν με… ποίηση, αφιερώνοντας ώρες στη λεκτική αποπλάνησή τους. Εν αντιθέσει με άλλες ισλαμικές κοινωνίες όπου τα κορίτσια δεν δικαιούνται να μορφωθούν, οι γυναίκες Tuareg γνωρίζουν τη δική τους γραφή, που διδάσκεται από μάνα σε κόρη, και ανταποδίδουν τα δικά τους ποιητικά πονήματα. «Υπάρχει πολύς ρομαντισμός», τονίζει η Butler.

Μετά το γάμο οι γυναίκες δεν χάνουν καμία από τις «εξουσίες» που είχαν πριν και δεν περιορίζονται στην προετοιμασία φαγητού και την ανατροφή των παιδιών. Το σπίτι και τα ζώα της οικογένειας θεωρούνται δικά της- και ειδικά τα ζώα είναι ανεκτίμητος πόρος για τους Tuareg στη Σαχάρα.

Οι γάμοι των Tuareg είναι πιθανό να καταλήξουν σε διαζύγιο. Όταν αυτό συμβεί, η γυναίκα κρατά τη σκηνή και τα ζώα και συνήθως είναι εκείνη που παίρνει και την απόφαση για διαζύγιο.

Τα προγαμιαία συμβόλαια είναι πολύ συνηθισμένη πρακτική και συχνά έχουν ως αποτέλεσμα οι άνδρες να επιστρέφουν στη… σκηνή της μαμάς τους μόνο με την καμήλα τους.

Μάλιστα για να ενημερωθούν οι υπόλοιποι άνδρες πως μια γυναίκα είναι και πάλι ελεύθερη συνηθίζονται τα… πάρτι διαζυγίων!

Δεν πρόκειται ωστόσο για μια μητριαρχική κοινωνία. Οι άνδρες εξακολουθούν να είναι αυτοί που συζητούν «πολιτικά». Πολλές φορές όμως άνδρες και γιοι συμβουλεύονται τις γυναίκες και τις μαμάδες τους, έτσι συχνά εκείνες κινούν τα νήματα στο παρασκήνιο.

Ίσως το πιο παράδοξο χαρακτηριστικό τους είναι πως θεωρείται πολύ αγενές ένας άνδρας να τρώει μπροστά σε μια γυναίκα με την οποία δεν μπορεί να έχει σεξουαλική σχέση ή σε γυναίκα που είναι μεγαλύτερή του. Η μεγαλύτερη ντροπή είναι να φάει μπροστά στην πεθερά του.

Οι Tuareg δεν παραπονιούνται ποτέ ούτε καταδέχονται την αυτολύπηση. «Θεωρείται ντροπή. Θα κάνουν τα πάντα για να διατηρήσουν την αξιοπρέπειά τους, θα υποφέρουν», λέει η Butler. «Αν δεν τους προσφερθεί νερό δεν θα το ζητήσουν ποτέ, ακόμα κι αν διψούν».

Ίσως γι’ αυτό το λόγο η φιλοξενία τους θεωρείται θρυλική. Δεν αμελούν ποτέ να προσφέρουν νερό και οι ταξιδιώτες που συναντούν τυγχάνουν υποδοχή βασιλιά.

Οι Tuareg που ζουν στη νοτιοδυτική Λιβύη αντιμετωπίζει πλέον μια νέα απειλή, το ISIS, ενώ εκείνοι που ζουν στο Μάλι, τον Νίγηρα και τη βόρεια Νιγηρία βρίσκονται αντιμέτωποι με την άνοδο της Μπόκο Χάραμ.

Παράλληλα παρατηρείται μια γενική πολιτισμική αλλαγή και η Butler δεν παραλείπει να επισημάνει πως ολοένα και περισσότερες γυναίκες φορούν hijab.

Δείτε τις φωτογραφίες
























Πηγή: http://www.newsbeast.gr