Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της δημόσιας υγείας, μια πραγματική μάστιγα της σύγχρονης εποχής. Υπολογίζεται ότι περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο άτομα σε όλον τον κόσμο πάσχουν από υπέρταση, ενώ το 2005 ο αριθμός τους θα ανέλθει σε 1,5 δισεκατομμύριο.
Η υπέρταση προσβάλλει περίπου το 25%-30% του ενήλικου πληθυσμού και η συχνότητά της αυξάνεται με την ηλικία, οπότε οι περισσότεροι ηλικιωμένοι έχουν υπέρταση. Με βάση τα διεθνή στοιχεία υπολογίζεται ότι περίπου 3 εκατομμύρια άτομα στην Ελλάδα πάσχουν από υπέρταση. Η υπέρταση προκαλεί βλάβες στα αγγεία και τα όργανα του οργανισμού. Οι υπερτασικοί ασθενείς εμφανίζουν συχνότερα έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες, εγκεφαλικά επεισόδια και νεφρική ανεπάρκεια. Πριν από περίπου μισό αιώνα δεν υπήρχαν φάρμακα για την υπέρταση. Σήμερα όμως έχουμε στη διάθεσή μας περισσότερα από 100 φάρμακα για τη θεραπεία της υπέρτασης. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι με τα αντιυπερτασικά φάρμακα μειώθηκαν τα εγκεφαλικά επεισόδια και η καρδιακή ανεπάρκεια στο μισό και όλες οι άλλες βλάβες περιορίστηκαν σημαντικά. Δεν υπάρχει λοιπόν σήμερα καμία αμφιβολία ότι οι ασθενείς που έχουν υπέρταση πρέπει να θεραπεύονται.
Στους άρρωστους με υπέρταση η πίεση πρέπει να είναι κάτω από 140 mmHg η συστολική και κάτω από 90 mmHg η διαστολική (όπως λέει ο λαός, κάτω από 14 η μεγάλη και κάτω από 9 η μικρή). Στους αρρώστους μάλιστα που έχουν μεγάλο κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό, η πίεση πρέπει να είναι κάτω από 130/80 mmHg (κάτω από 13 με 8). Τέτοιοι άρρωστοι είναι αυτοί που εκτός από υπέρταση έχουν διαβήτη, νεφρική ανεπάρκεια ή έχουν περάσει έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Για να ελαττωθεί η πίεση στα επίπεδα αυτά, οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζεται να πάρουν 2 ή 3 φάρμακα. Εχει φανεί ότι για να ρυθμιστεί η πίεση, ο 1 στους 3 ασθενείς χρειάζεται ένα φάρμακο, ο 1 στους 3 χρειάζεται δύο φάρμακα και ο 1 στους 3 χρειάζεται τρία ή περισσότερα φάρμακα.
Οι υπερτασικοί πρέπει να παίρνουν φάρμακα για όλη τους τη ζωή. Οι περισσότεροι μάλιστα (περίπου 8 στους 10) έχουν και άλλες ασθένειες και πρέπει να παίρνουν φάρμακα και γι' αυτές. Ετσι συχνά, ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι, παίρνουν πάνω από 10 φάρμακα την ημέρα. Για το λόγο αυτό πολλοί άρρωστοι δυσανασχετούν, κουράζονται από το μεγάλο αριθμό των φαρμάκων και συχνά τα σταματούν. Σε μια μεγάλη μελέτη στην Ιταλία, σε πάνω από μισό εκατομμύριο υπερτασικούς, βρέθηκε ότι οι μισοί υπερτασικοί σταματούν τα φάρμακά τους. Μάλιστα, οι περισσότεροι σταματούν τα φάρμακα ήδη από τους πρώτους 6 μήνες. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει και στην Ελλάδα στην καθημερινή κλινική πράξη.
Χάπια δύο σε ένα
Για το λόγο αυτό υπάρχουν φάρμακα που έχουν μέσα σε ένα χάπι δύο ουσίες. Ο υπερτασικός λοιπόν παίρνει ένα μόνο χάπι και είναι σαν να παίρνει δύο. Με τον τρόπο αυτό γίνεται πιο απλή η φαρμακευτική αγωγή, οι άρρωστοι συμμορφώνονται πιο εύκολα και συνεχίζουν να παίρνουν τα φάρμακα. Εχει βρεθεί ότι όταν υπάρχουν δύο φάρμακα σε ένα χάπι, η συμμόρφωση των ασθενών αυξάνεται κατά 25%. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς περισσότεροι ασθενείς παίρνουν τελικά τα φάρμακά τους και έτσι θα γλιτώσουν το έμφραγμα ή το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Υπάρχουν όμως και δύο ακόμη σημαντικά πλεονεκτήματα. Οσο λιγότερα είναι τα φάρμακα που παίρνει ένας ασθενής τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να κάνει λάθος. Ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι που ζουν μόνοι τους και μπορεί να μη βλέπουν πολύ καλά, έχουν μεγάλο κίνδυνο να κάνουν λάθος στη φαρμακευτική θεραπεία. Τα λάθη στη λήψη φαρμάκων είναι υπεύθυνα για μεγάλο αριθμό ανεπιθύμητων ενεργειών, ακόμη και θανάτων. Συνεπώς, η απλοποίηση στη λήψη των φαρμάκων είναι πολύ σημαντική. Ενας ακόμη σημαντικός παράγοντας είναι το κόστος. Τα φάρμακα που είναι «2 σε 1» είναι πιο φτηνά απ' ό,τι όταν είναι ξεχωριστά το κάθε φάρμακο. Αυτό είναι σημαντικό τόσο για τον άρρωστο που πληρώνει μικρότερη συμμετοχή όσο και για τα ασφαλιστικά ταμεία. Ιδιαίτερα σήμερα που υπάρχει μεγάλη οικονομική κρίση, το θέμα αυτό είναι μεγάλης σημασίας.
Τα πλεονεκτήματα αυτά οδήγησαν στη δημιουργία φαρμάκων «3 σε 1». Δηλαδή, το ένα χάπι περιέχει τρεις ουσίες και έτσι όλα τα πλεονεκτήματα που περιγράφηκαν γίνονται ακόμη μεγαλύτερα. Εδώ και μερικούς μήνες κυκλοφορεί και στην Ελλάδα το πρώτο φάρμακο της κατηγορίας αυτής. Εκτός όμως από τα προηγούμενα πλεονεκτήματα, το χάπι αυτό έχει και δύο επιπλέον πλεονεκτήματα. Πρώτον, συνδυάζει τρεις ουσίες από τις καλύτερες κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων. Η μία ουσία είναι η βαλσαρτάνη που ανήκει στους ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ.
Πρόκειται για νεότερα αντιυπερτασικά φάρμακα, που έχουν τις λιγότερες παρενέργειες και γι' αυτό η χρήση τους αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Ιδιαίτερα η βαλσαρτάνη έχει αποδείξει σε μεγάλες μελέτες ότι προσφέρει σημαντικά οφέλη σε πολλές κατηγορίες ασθενών, όπως σε αρρώστους με υπέρταση, με καρδιακή ανεπάρκεια και μετά από έμφραγμα. Η άλλη ουσία που περιέχεται είναι η αμλοδιπίνη, ένας ανταγωνιστής ασβεστίου που είναι το πλέον χρησιμοποιούμενο αντιυπερτασικό φάρμακο παγκοσμίως. Τέλος, η τρίτη ουσία που περιέχεται είναι η υδροχλωροθειαζίδη, ένα διουρητικό το οποίο είναι απαραίτητο για τους αρρώστους που έχουν υπέρταση που ρυθμίζεται δύσκολα.
Συμπερασματικά, οι νέοι συνδυασμοί φαρμάκων «3 σε 1» έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα. Απλοποιούν τη λήψη των φαρμάκων και αυξάνουν τη συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία. Το πρώτο φάρμακο της κατηγορίας αυτής κυκλοφορεί ήδη στην Ελλάδα και είναι κατάλληλο για αρρώστους που παίρνουν ήδη δύο φάρμακα και δεν ρυθμίζεται η πίεση, καθώς και για αρρώστους που παίρνουν πάνω από 3 φάρμακα και θέλουν να απλοποιήσουν τη θεραπεία.
Τι είναι υπέρταση ή πίεση;
Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που εξασκεί το αίμα καθώς κυκλοφορεί στα τοιχώματα των αγγείων.
Υπερτασικοί είναι αυτοί στους οποίους η πίεση είναι υψηλή. Είναι σημαντικό οι υπερτασικοί ασθενείς να ελέγχουν και να ρυθμίζουν την πίεσή τους, έτσι ώστε να επιτυγχάνουν μείωση στα φυσιολογικά επίπεδα >140/90 ή και χαμηλότερα όταν υπάρχουν και άλλα προβλήματα υγείας.
Τι σημαίνουν οι αριθμοί;
Οι τιμές της αρτηριακής πίεσης συνήθως αναφέρονται με δύο αριθμούς:
*Το πρώτο νούμερο της αρτηριακής πίεσης καταγράφει την πίεση του αίματος στα αγγεία όταν η καρδιά συσπάται για να στείλει μια νέα ποσότητα αίματος στα αγγεία. Ο γιατρός αναφέρει αυτή τη μέτρηση σαν συστολική αρτηριακή πίεση (μεγάλη πίεση).
*Το δεύτερο νούμερο της αρτηριακής πίεσης καταγράφει την πίεση του αίματος στα αγγεία όταν η καρδιά ηρεμεί ανάμεσα σε δύο παλμούς. Ο γιατρός αναφέρει αυτή τη μέτρηση σαν διαστολική αρτηριακή πίεση (μικρή πίεση).
Ατομα με μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης είναι:
*Οσοι έχουν στενούς συγγενείς (πατέρα, μητέρα, αδέλφια) υπερτασικούς
*Ανδρες πάνω από 55 χρόνων
*Γυναίκες πάνω από 65 χρόνων
*Γυναίκες σε εμμηνόπαυση
*Γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά
*Ανθρωποι που δεν ασκούνται/ δεν κινούνται αρκετά
*Καπνιστές
*Παχύσαρκοι
*Οσοι παρουσιάζον υψηλή χοληστερόλη
*Διαβητικοί
