Μετατραυματικό στρες: Πώς ξεπερνάμε ένα πολύ μεγάλο τραύμα;

Η Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους (ΔΜΤΑ) είναι μία αγχώδης διαταραχή που οφείλεται σε ένα συμβάν το οποίο περιλαμβάνει κάποιο περιστατικό θανάτου ή απειλής θανάτου ή σοβαρό τραυματισμό, που προκαλεί έντονο φόβο, απελπισία ή τρόμο.

Εάν έχετε εμπλακεί σε ατύχημα ή έχετε βιώσει κάποιο άλλο σοβαρό ψυχικό τραύμα, ενδέχεται να εμφανίσετε σοβαρά και παρατεταμένα συμπτώματα άγχους. Αυτά τα συμπτώματα είναι επανεμφανιζόμενα ή επιδεινώνονται κάθε φορά που κάτι σας προκαλεί αναμνήσεις των συμβάντων που βιώσατε. Ορισμένα άτομα μπορεί ακόμη και να αναβιώνουν το τραυματικό συμβάν με τη μορφή σκέψεων, εικόνων ή ονείρων.

Οι ρίζες του σύγχρονου ορισμού της ΔΜΤΑ συνήθως εντοπίζονται στην περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και τη διάγνωση νευρικού κλονισμού από την έκρηξη πυρομαχικών, που αρχικά θεωρείτο ότι οφείλετο στο νεοεφευρεθέντα βαρύ εξοπλισμό του πυροβολικού. Το μετατραυματικό σύνδρομο αναγνωρίστηκε επίσημα το 1980.

Σήμερα, η αντιμετώπιση της ΔΜΤΑ είναι συχνά αποτελεσματική με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία.

Τι είναι ένα τραυματικό συμβάν;

Στο παρελθόν, το τραυματικό συμβάν ορίζετο ως ένα συμβάν που δεν εμπίπτει στο εύρος των φυσιολογικών ανθρώπινων εμπειριών.

Σήμερα, ο ορισμός δίνει έμφαση τόσο:

στα χαρακτηριστικά του συμβάντος όσο και

στην ανταπόκριση του ατόμου στο συμβάν.

Ως προς τα χαρακτηριστικά του συμβάντος, το άτομο θα πρέπει να έχει βιώσει, ο ίδιος ή ως μάρτυρας, ή να έχει αντιμετωπίσει ένα συμβάν το οποίο περιλαμβάνει θάνατο ή απειλή θανάτου ή σοβαρό τραυματισμό ή απειλή έναντι της σωματικής ακεραιότητας του ίδιου του ατόμου ή κάποιου άλλου.

Η ανταπόκριση του ατόμου σε ένα τέτοιο συμβάν θα είναι η αίσθηση έντονου φόβου, απελπισίας ή τρόμου.

Παράγοντες κινδύνου για τη Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους (ΔΜΤΑ)

Αρκετοί παράγοντες μπορεί να συμβάλουν στον εντοπισμό ατόμων που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης ΔΜΤΑ. Αυτοί οι παράγοντες είναι:

η εμπειρία βίαιης επίθεσης, κυρίως περιπτώσεις βιασμού και σωματικής επίθεσης,

όταν το συμβάν είναι προσωπικό και όχι κάτι που συνέβη σε πολλά άλλα άτομα συγχρόνως – η βία έναντι ενός ατόμου προκαλεί μεγαλύτερο κίνδυνο από ότι μία φυσική καταστροφή, όπως ένα τσουνάμι ή ένας σεισμός,

πολλαπλές τραυματικές εμπειρίες, κυρίως όσες προέρχονται από την παιδική ηλικία,

υψηλά επίπεδα συναισθηματικών αντιδράσεων (όπως φόβος και θυμός), αποκοπή και απάθεια του ατόμου έναντι του τραύματος,

εκδήλωση εντονότερου διαπροσωπικού άγχους έπειτα από ένα τραυματικό συμβάν,

φύλο – οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ΔΜΤΑ από ότι οι άνδρες.

Δεν είναι ξεκάθαρο γιατί η διάγνωση ΔΜΤΑ είναι πιο συχνή σε γυναίκες από ότι σε άνδρες, παρότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αντιληφθούν την απειλή έναντι της ζωής τους στη διάρκεια μίας σωματικής επίθεσης από ότι οι άνδρες.

Περισσότερες γυναίκες από ότι άνδρες αναφέρουν ότι υπέστησαν τραυματικά συμβάντα, όπως είναι η εμπλοκή σε μία διαμάχη, τα τροχαία ατυχήματα και οι σωματικές επιθέσεις. Οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν βιασμό και άλλα είδη σεξουαλικής παρενόχλησης.

Συμπτώματα της Διαταραχής Μετατραυματικού Άγχους (ΔΜΤΑ)

Υπάρχουν αρκετές ομάδες συμπτωμάτων που σχετίζονται με τη Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους (ΔΜΤΑ). Αυτά περιλαμβάνουν:

Έκθεση σε ένα τραυματικό συμβάν (Τι είναι ένα τραυματικό συμβάν; Επίμονη αναβίωση του τραυματικού συμβάντος, που μπορεί να περιλαμβάνει:

o επανεμφανιζόμενες, αδιάκριτες και θλιβερές αναμνήσεις από το συμβάν,

o επανεμφανιζόμενα και θλιβερά όνειρα σχετικά με το συμβάν,

o αντιδράσεις ή συναισθήματα που εκδηλώνει το άτομο έχοντας την αίσθηση ότι το συμβάν πραγματοποιείται ξανά,

o έντονη ψυχολογική καταπόνηση κατά την έκθεση του ατόμου σε στοιχεία ή καταστάσεις που του θυμίζουν το συμβάν,

o ψυχολογικές αντιδράσεις κατά την έκθεση του ατόμου σε στοιχεία ή καταστάσεις που του θυμίζουν το συμβάν

Επίμονη αποφυγή ερεθισμάτων που σχετίζονται με το τραυματικό συμβάν και απάθεια ως προς την ανταπόκριση του ατόμου σε αυτά, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει:

o προσπάθειες αποφυγής σχετιζόμενων σκέψεων, συναισθημάτων ή συζητήσεων,

o προσπάθειες αποφυγής δραστηριοτήτων, τοποθεσιών και ατόμων που προκαλούν την επανεμφάνιση αναμνήσεων,

o αδυναμία ανάμνησης σημαντικών πτυχών του τραυματικού συμβάντος

o εμφανώς μειωμένο ενδιαφέρον ή συμμετοχή σε σημαντικές δραστηριότητες,

o αίσθημα αποστασιοποίησης ή αποξένωσης από άλλα άτομα,

o αδυναμία εκδήλωσης συναισθημάτων αγάπης,

o το άτομο αισθάνεται ότι το μέλλον του θα είναι βραχύβιο, όπως ότι δεν θα κάνει καριέρα, μακροχρόνιες σχέσεις ή παιδιά

Επίμονα συμπτώματα αυξημένης διέγερσης, όπως:

o δυσκολία του ατόμου να αποκοιμηθεί ή να κοιμηθεί για αρκετές ώρες,

o ευθιξία ή εκρήξεις θυμού,

o δυσκολία συγκέντρωσης,

o αυξημένη εγρήγορση,

o υπερβολική αντίδραση έκπληξης σε περίπτωση αιφνιδιασμού

Η διάρκεια των συμπτωμάτων είναι μεγαλύτερη του ενός μήνα.

Η εμπειρία και τα συμπτώματα προκαλούν σημαντική καταπόνηση στο άτομο ή επιβαρύνουν τις κοινωνικές και επαγγελματικές του δραστηριότητες και άλλους σημαντικούς τομείς της ζωής του.

Ζητήματα διάγνωσης

Η διάγνωση της Διαταραχής Μετατραυματικού Άγχους (ΔΜΤΑ) μπορεί να θεμελιωθεί μέσω ενός ιστορικού έκθεσης στο τραυματικό συμβάν, ανταπόκρισης σε έντονο φόβο, απελπισίας ή τρόμου, αναβίωσης συμπτωμάτων, συμπτωμάτων αποφυγής και συμπτωμάτων υπερδιέγερσης.

Η ΔΜΤΑ μπορεί να είναι:

οξεία – τα συμπτώματα διαρκούν 1-3 μήνες

χρόνια – τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερους από 3 μήνες ή

υστερόχρονη – στην οποία τα συμπτώματα εμφανίζονται τουλάχιστον 6 μήνες έπειτα από το τραυματικό συμβάν

Για τη διάγνωση απαιτείται η εμφάνιση των συμπτωμάτων αναβίωσης, αποφυγής, απάθειας και διέγερσης να σχετίζεται άμεσα με το τραυματικό συμβάν.

Η Οξεία Αγχώδης Διαταραχή (ΟΑΔ) μπορεί να διαγνωσθεί εάν ένα άτομο που έχει υποστεί τραύμα εμφανίζει συμπτώματα αποκοπής και απάθειας, αναβίωσης, αποφυγής και διέγερσης εντός ενός μήνα από το τραυματικό συμβάν.

Βασικός παράγοντας για τη διάγνωση της ΔΜΤΑ είναι ότι η αποφυγή καταστάσεων και ο φόβος που σχετίζονται με το τραυματικό συμβάν εμφανίζονται σε πολλούς τομείς της ζωής του ατόμου. Εάν η εμφάνιση αποφυγής και φόβου περιορίζεται σε μία συγκεκριμένη πτυχή του τραυματικού συμβάντος ή σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση, η διάγνωση μίας ορισμένης φοβίας ενδέχεται να είναι πιο κατάλληλη.

Για παράδειγμα, εάν ένα άτομο που επιβίωσε από πνιγμό απλώς αποφεύγει το κολύμπι και αυτό δεν επηρεάζει άλλους τομείς της ζωής του, τότε είναι πιο πιθανή η διάγνωση μίας ορισμένης φοβίας. Ωστόσο, εάν το άτομο αποφεύγει το κολύμπι, δεν αντέχει να βρίσκεται κοντά σε λίμνη ή να οδηγεί κοντά σε νερό, δεν μπορεί να κοιμηθεί και εμφανίζει εναλλασσόμενα συμπτώματα απάθειας και υψηλής διέγερσης, τότε η διάγνωση ΔΜΤΑ μπορεί να θεωρηθεί πιθανή.

Ζητήματα διάγνωσης

Η διάγνωση της Διαταραχής Μετατραυματικού Άγχους (ΔΜΤΑ) μπορεί να θεμελιωθεί μέσω ενός ιστορικού έκθεσης στο τραυματικό συμβάν, ανταπόκρισης σε έντονο φόβο, απελπισίας ή τρόμου, αναβίωσης συμπτωμάτων, συμπτωμάτων αποφυγής και συμπτωμάτων υπερδιέγερσης.

Η ΔΜΤΑ μπορεί να είναι:

οξεία – τα συμπτώματα διαρκούν 1-3 μήνες

χρόνια – τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερους από 3 μήνες ή

υστερόχρονη – στην οποία τα συμπτώματα εμφανίζονται τουλάχιστον 6 μήνες έπειτα από το τραυματικό συμβάν

Για τη διάγνωση απαιτείται η εμφάνιση των συμπτωμάτων αναβίωσης, αποφυγής, απάθειας και διέγερσης να σχετίζεται άμεσα με το τραυματικό συμβάν.

Ζητήματα διάγνωσης

Η διάγνωση της Διαταραχής Μετατραυματικού Άγχους (ΔΜΤΑ) μπορεί να θεμελιωθεί μέσω ενός ιστορικού έκθεσης στο τραυματικό συμβάν, ανταπόκρισης σε έντονο φόβο, απελπισίας ή τρόμου, αναβίωσης συμπτωμάτων, συμπτωμάτων αποφυγής και συμπτωμάτων υπερδιέγερσης.

Πώς θεραπεύεται το μετατραυματικό στρες;

Η Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους (ΔΜΤΑ) είναι μία αγχώδης διαταραχή που οφείλεται σε ένα συμβάν το οποίο περιλαμβάνει κάποιο περιστατικό θανάτου ή απειλής θανάτου ή σοβαρό τραυματισμό, που προκαλεί έντονο φόβο, απελπισία ή τρόμο.

Εάν έχετε εμπλακεί σε ατύχημα ή έχετε βιώσει κάποιο άλλο σοβαρό ψυχικό τραύμα, ενδέχεται να εμφανίσετε σοβαρά και παρατεταμένα συμπτώματα άγχους. Αυτά τα συμπτώματα είναι επανεμφανιζόμενα ή επιδεινώνονται κάθε φορά που κάτι σας προκαλεί αναμνήσεις των συμβάντων που βιώσατε. Ορισμένα άτομα μπορεί ακόμη και να αναβιώνουν το τραυματικό συμβάν με τη μορφή σκέψεων, εικόνων ή ονείρων.

Οι ρίζες του σύγχρονου ορισμού της ΔΜΤΑ συνήθως εντοπίζονται στην περίοδο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και τη διάγνωση νευρικού κλονισμού από την έκρηξη πυρομαχικών, που αρχικά θεωρείτο ότι οφείλετο στο νεοεφευρεθέντα βαρύ εξοπλισμό του πυροβολικού. Το μετατραυματικό σύνδρομο αναγνωρίστηκε επίσημα το 1980.

Σήμερα, η αντιμετώπιση της ΔΜΤΑ είναι συχνά αποτελεσματική με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία.

Πηγή: http://www.boro.gr