Οι αλλαγές σε συντάξεις, όρια ηλικίας και εφάπαξ

Δεκαοχτώ παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό έρχονται φέτος, με τις αλλαγές να υλοποιούνται σε... δόσεις. Η αρχή έγινε από τις κύριες συντάξεις, ενώ διαφορετικές ταχύτητες ισχύουν για επικουρικές συντάξεις, μερίσματα και εφάπαξ.

Μία σειρά θεμάτων -όπως είναι οι ενοποιήσεις των Ταμείων- παραμένουν ανοιχτά και θα πρέπει να βρεθεί λύση εντός του έτους. Την ίδια στιγμή προωθούνται μέτρα -όπως είναι η δημιουργία ενιαίου κέντρου απονομής συντάξεων- με στόχο να περιοριστεί η ταλαιπωρία των ασφαλισμένων. Αναλυτικά οι αλλαγές που «τρέχουν» τη φετινή χρονιά είναι οι εξής:

(Πατήστε επάνω στη φωτογραφία για μεγαλύτερη ανάλυση):



1 Νέος τρόπος υπολογισμού της κύριας σύνταξης. Με βάση τον νόμο Λοβέρδου/Κουτρουμάνη στις κύριες συντάξεις εφαρμόζεται από 1η Ιανουαρίου ένα μεικτό σύστημα:

Τα χρόνια ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2010 υπολογίζονται με βάση το «παλαιό» τρόπο.

Τα χρόνια ασφάλισης μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 υπολογίζονται με το νέο σύστημα, δηλαδή το άθροισμα βασικής και αναλογικής σύνταξης. Η βασική σύνταξη διαμορφώνεται στα 360 ευρώ, ενώ η αναλογική σύνταξη εξαρτάται από τα έτη ασφάλισης και τον μισθό.

Τα δύο αυτά ποσά προστίθενται και προκύπτει η τελική σύνταξη.

Όπως εξηγεί ο Γιώργος Κουτρουμάνης, «ο νέος τρόπος υπολογισμού ισχύει για όσους ασφαλισμένους θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου. Οσοι ''κλείδωσαν'' το δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2014 -ακόμα και αν παραμείνουν στην αγορά εργασίας- θα δουν τη σύνταξή τους να υπολογίζεται με το παλαιό σύστημα».

2 Κούρεμα κατά 30% της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Οσοι συνταξιούχοι έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ έχουν φέτος μία οριακή αύξηση στο εισόδημά τους. Για παράδειγμα το ετήσιο όφελος θα είναι 40 με 60 ευρώ για εισοδήματα από 13.000 έως και 20.000 ευρώ.

3 Μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ποσοστού αναπλήρωσης για τις συντάξεις του Δημοσίου και των ειδικών ταμείων. Η σχετική ρύθμιση προβλέπεται στον νόμο 3029/02 και υλοποιείται σταδιακά για όσους αποχωρούν από το 2008 και μετά.

Προσοχή, καθώς η μείωση αυτή αφορά τα χρόνια που συμπληρώνει ο εργαζόμενος μετά την 1η Ιανουαρίου 2008, ενώ για τον υπολογισμό λαμβάνονται υπόψη οι συντάξιμες αποδοχές του Οκτωβρίου 2011. Πρέπει να επισημανθεί πως για κανένα εργαζόμενο δεν προκύπτει μείωση της σύνταξης (απλώς δίνεται μικρότερη προσαύξηση για κάθε επιπλέον χρόνο εργασίας).

4 Επιβολή ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά ταμεία. Σε όσες περιπτώσεις προκύπτει έλλειμμα θα περικόπτονται οι συντάξεις. Το μέτρο εφαρμόστηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο στο ΕΤΕΑ, όπου υπήρξε μείωση των επικουρικών συντάξεων κατά 5,2%.

Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο και νέων παρεμβάσεων στο ΕΤΕΑ, με τους ειδικούς να κάνουν λόγο για περικοπές 7% με 8%. Σε αυτήν τη φάση αναμένεται να αξιοποιηθούν πόροι από τον ειδικό λογαριασμό (ΑΚΑΓΕ) για να αποφευχθούν νέες μειώσεις σε ένα εκατομμύριο επικουρικές συντάξεις.

5 Παρεμβάσεις σε εννιά επικουρικά ταμεία που παραμένουν εκτός ΕΤΕΑ. Πρόκειται για τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών, Αρτοποιών, Πρατηριούχων Υγρών Καυσίμων, Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Εργων, Συμβολαιογράφων, Δικηγόρων, Ιδιοκτητών Συντακτών και Υπαλλήλων Τύπου, Τεχνικών Τύπου και Ναυτικών.

Οι συγκεκριμένοι φορείς θα κληθούν να αποφασίσουν εάν θα ενταχθούν στο ΕΤΕΑ ή θα μετατραπούν σε Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης έως τον Ιούνιο. Μέχρι τότε -σύμφωνα με εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας- θα εφαρμοστεί η νομοθεσία.

6 Δίμηνη παράταση στην ένταξη ή όχι του ΤΕΑΠΑΣΑ και του ΤΕΑΠΙΕΝ (λιμενικοί) στο ΕΤΕΑ. Αρχικά είχε δοθεί «διορία» μέχρι το τέλος του έτους για να αποφασιστεί αν τα επικουρικά αστυνομικών, πυροσβεστών και λιμενικών θα υπαχθούν στο ΕΤΕΑ ή θα μετατραπούν σε επαγγελματικά ταμεία. Τελικά δόθηκε μία μικρή παράταση και οι τελικές αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν έως τις 28 Φεβρουαρίου.

7 Νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ. Οσοι υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης από τον Σεπτέμβριο του 2013 και μετά θα δουν το εφάπαξ να υπολογίζεται με νέο τρόπο. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι είναι ακόμα στην αναμονή, καθώς δεν έχουν εξεταστεί οι αιτήσεις τους.

Το νέο σύστημα αναμένεται να κάνει «πρεμιέρα» από τον Απρίλιο και μετά, οπότε και θα αρχίσουν να καταβάλλονται τα εφάπαξ σε όσους δημοσίους υπαλλήλους έκαναν αίτηση πέρσι το φθινόπωρο. Πάντως ακόμα δεν έχει καθοριστεί ο μαθηματικός τύπος με τον οποίο θα υπολογιστεί το ποσό της παροχής.

8 Παρεμβάσεις στα μερίσματα. Με βάση τη νομοθεσία θα εφαρμοστεί και στα μετοχικά ταμεία η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος. Αυτό επομένως ανοίγει τον δρόμο για νέες παρεμβάσεις, σε όσες περιπτώσεις υπάρχει μαύρη τρύπα στα Ταμεία.

9 Μείωση κατά 4% του ποσού της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ. Με βάση όσα προβλέπονται στον Ν. 2458/97 όσοι συνταξιοδοτηθούν από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης του Οργανισμού το 2015 λαμβάνουν φέτος 4% μικρότερη βασική σύνταξη, σε σχέση με εκείνη που πήραν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν το 2014.

Πρόκειται για τη μείωση της βασικής σύνταξης που ξεκίνησε το 2003 και θα ολοκληρωθεί το 2026 με ποσοστό 4% κάθε χρόνο. Ωστόσο, η βασική σύνταξη αναπληρώνεται από την κύρια σύνταξη για την οποία έχουν καταβληθεί οι σχετικές εισφορές και δεν επέρχεται μείωση στο τελικό ποσό.

10 Νέα κριτήρια για το ΕΚΑΣ. Είναι ένα από τα βασικά θέματα που έχουν τεθεί στις μέχρι τώρα συζητήσεις με τους εκπροσώπους των δανειστών. Αυτό που εξετάζεται είναι να καθοριστεί νέος μαθηματικός τύπος για την καταβολή του επιδόματος, με αυστηρότερα εισοδηματικά κριτήρια και συνυπολογισμό και των ετών ασφάλισης.

ΤΑ ΜΕΤΡΑ
Το νέο τοπίο στα όρια ηλικίας και στις συντάξεις

Τρεις αλλαγές στα όρια ηλικίας και μέτρα για την επίσπευση της απονομής σύνταξης μπαίνουν φέτος σε ισχύ. Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής:

11 Αύξηση του ορίου ηλικίας στο ΙΚΑ για ασφαλισμένους με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα και ανθυγιεινά. Οσοι ασφαλισμένοι θεμελιώνουν δικαίωμα φέτος, δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 62 και μειωμένη στα 60. Προσοχή για τα 10.500 μπορούν να χρησιμοποιηθούν πλασματικοί χρόνοι. Ωστόσο για τα 7.500 βαρέα ένσημα δεν μπορεί να γίνει εξαγορά.

12 Αύξηση του ορίου ηλικίας των γυναικών με 10.000 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ. Φέτος απαιτούνται 12.000 ημέρες ασφάλισης και το 61ο έτος για μειωμένη σύνταξη. Προσοχή, καθώς για τη λήψη της μειωμένης σύνταξης απαιτούνται 100 ημέρες πραγματικής ασφάλισης κατ' έτος την τελευταία 5ετία.

13 Αύξηση χρόνου ασφάλισης για συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας των ενστόλων. Οι ένστολοι που θεμελιώνουν φέτος δικαίωμα συμπληρώνοντας 24,6 πραγματικά έτη ασφάλιση δικαιούνται πλήρη σύνταξη είτε συμπληρώνοντας το 60ό έτος είτε με συνολικά 40 έτη ανεξαρτήτως ηλικίας.

14 Ευνοϊκή ρύθμιση οφειλών. Διορία μέχρι το τέλος Μαρτίου έχουν οι οφειλέτες για να υποβάλουν αίτηση συμμετοχής στη ρύθμιση που «τρέχει». Προβλέπονται έως και 100 δόσεις για όσους χρωστάνε ποσά μέχρι 15.000 ευρώ. Για μεγαλύτερα ποσά οι δόσεις φτάνουν έως και τις 72, ενώ προβλέπεται και έκπτωση σε πρόσθετα τέλη και προσαυξήσεις.

15 Ολοκλήρωση του «ασφαλιστικού βιογραφικού». Μέχρι το τέλος του έτους θα έχει καταγραφεί όλη η ασφαλιστική ιστορία 5,3 εκατομμυρίων εργαζομένων. Ουσιαστικά με ένα «κλικ» στον υπολογιστή οι ασφαλισμένοι θα... παρακολουθούν την πορεία των ενσήμων τους και θα μπορούν να υπολογίζουν τη σύνταξή τους.

Σε αυτή τη φάση έχει ψηφιοποιηθεί το ασφαλιστικό ιστορικό των εργαζομένων από 1ης Ιανουαρίου 1994 μέχρι σήμερα στα Ταμεία κύριας ασφάλισης. Μέσα στην επόμενη χρονιά θα καταγραφούν και τα χρόνια πριν από το 1994, ενώ θα περάσουν στο σύστημα και τα ένσημα στα επικουρικά Ταμεία.

16 Δημιουργία ενιαίου κέντρου απονομής σύνταξης. Στο νέο Κέντρο -που θα στελεχωθεί από υπαλλήλους όλων των Ταμείων- θα κατευθύνεται το σύνολο των αιτήσεων για έκδοση σύνταξης. Στόχος είναι να επιταχυνθεί η διαδικασία απονομής σύνταξης, καθώς ο χρόνος αναμονής φτάνει ακόμα και τα δύο χρόνια (κυρίως στη διαδοχική ασφάλιση).

17 Ενοποίηση ασφαλιστικών ταμείων. Το θέμα παραμένει σε εκκρεμότητα, αν και έχει ήδη εκπονηθεί μελέτη του ΚΕΠΕ. Στα σενάρια που έχουν τεθεί επί τάπητος είναι η μετατροπή του ΙΚΑ σε ένα υπερ-Ταμείο, με δημιουργία χωριστών λογαριασμών για τους φορείς επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας. Ωστόσο οι αλλαγές δεν έχουν κλειδώσει και το θέμα παραμένει ανοιχτό.

18 Αλλαγή στον τρόπο καταβολής των εισφορών στον ΟΑΕΕ. Από τον Μάρτιο η καταβολή θα γίνεται κάθε μήνα και όχι κάθε δίμηνο.


Πηγή: http://www.enikos.gr