Πόσα σκουπίδια μας αντιστοιχούν;

Κάθε Έλληνας «γεννά» σχεδόν 15 κιλά απόβλητα το χρόνο. Ειδικά στις γιορτές καθώς τα δώρα και τα ηλεκτρονικά έχουν την τιμητική τους, ο όγκος των αποβλήτων αυξάνεται θεαματικά.

Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις καθιστούν όλο και πιο σύντομο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και γι αυτό το λόγο αναμένεται έως το 2017 ο ετήσιος παγκόσμιος όγκος αποβλήτων ηλεκτρονικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού να έχει φθάσει τα 65,4 εκατ. τόνους, αυξανόμενος κατά 33% σε σχέση με τα επίπεδα του 2012.

Οι σωροί των άχρηστων ή απλώς παρατημένων ψυγείων, τηλεοράσεων, ηλεκτρονικών υπολογιστών, οθονών, κινητών τηλεφώνων, καμερών, παιγνιδιών και κάθε είδους λοιπών συσκευών με μία μπαταρία ή ένα καλώδιο θα ζυγίζουν πλέον όσο 200 κτίρια «Εμπάιρ Στέιτ» ή 11 Μεγάλες Πυραμίδες της Γκίζας, σύμφωνα με μια νέα έκθεση - καμπανάκι από το Πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Εθνών (UNU) και την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (ΕΡΑ) του ΟΗΕ.

Αν όλα αυτά τα απόβλητα, σύμφωνα με την έκθεση, φορτώνονταν σε φορτηγά των 40 τόνων το ένα πίσω από το άλλο, η νοητή αλυσίδα τους θα τύλιγε τα τρία τέταρτα του Ισημερινού της Γης. Η έκθεση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες ασφαλούς ανακύκλωσης και επαναχρήσης αυτών των προϊόντων, που επιβαρύνουν όλο και πιο πολύ το περιβάλλον.

Η έκθεση περιέχει τον πρώτο παγκόσμιο «Χάρτη Ηλεκτρονικών-Ηλεκτρολογικών Αποβλήτων» (στη διεύθυνση http://www.step-initiative.org/index.php/WorldMap.html), αναλύοντας στοιχεία από 184 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Το 2012, εκτιμάται ότι παρήχθησαν παγκοσμίως σχεδόν 48,9 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι τέτοιων αποβλήτων ή, κατά μέσο, 19,6 κιλά ανά κάτοικο του πλανήτη.

Στη χώρα μας ειδικότερα, η έκθεση εκτιμά ότι πέρυσι παρήχθησαν 165.810 μετρικοί τόνοι ηλεκτρολογικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων και η μέση παραγωγή αποβλήτων ανά κάτοικο της Ελλάδας ήταν 14,8 κιλά. Συγκριτικά, η έκθεση υπολογίζει ότι το 2012 διατέθηκαν συνολικά στην ελληνική αγορά 222.530 μετρικοί τόνοι νέου ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού ή 19,86 κιλά ανά Έλληνα. Συνεπώς, κάθε χρόνο, πετιέται στα άχρηστα μια ποσότητα εξοπλισμού που αντιστοιχεί περίπου στα τρία τέταρτα των νέων συσκευών που αγοράζουν οι καταναλωτές στη χώρα μας.

Που και πως μπορούμε να ανακυκλώσουμε

Σύμφωνα με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), τον αρμόδιο φορέα του υπουργείου Περιβάλλοντος για το σχεδιασμό και την εφαρμογή της ανακύκλωσης στην Ελλάδα, στη χώρα μας η ετήσια παραγωγή αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού εκτιμάται στους 140.000 - 180.000 τόνους ετησίως. Τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού έχουν προσδιοριστεί από την ελληνική νομοθεσία (με βάση το ΠΔ 117/2004) ως ρεύμα αποβλήτων προτεραιότητας, λόγω της επικινδυνότητάς τους, της ταχείας αύξησης του όγκου τους και των σημαντικών επιπτώσεων που προκαλεί η παραγωγή του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού στο περιβάλλον.

Η ευθύνη για την οργάνωση της χωριστής συλλογής και αξιοποίησης των ΑΗΗΕ επιβάλλεται στους παραγωγούς, δηλαδή σε κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που διαθέτει για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά προϊόντα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσης τους, είτε αυτά προορίζονται για οικιακή, είτε για επαγγελματική χρήση. Υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στο σύστημα είναι δύο επαγγελματικές κατηγορίες, οι παραγωγοί και οι διακινητές (διανομείς) ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.

Μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί δύο συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Τα συστήματα αυτά είναι η εταιρία Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. από το 2004 και, πιο πρόσφατα (2009) η Φωτοκύκλωση ΑΕ.

Η Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. συνεργάζεται με τους δήμους της χώρας για την οργάνωση δημοτικών σημείων συλλογής, με «μάντρες» παλαιών μετάλλων όπου οργανώνονται σημεία συλλογής με την τοποθέτηση ειδικών εμπορευματοκιβωτίων (η κατηγορία αυτή αποτελεί την μεγαλύτερη πηγή ΑΗΗΕ), με διακινητές και διανομείς ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, με οργανισμούς και δημόσιες υπηρεσίες, με αυτόνομες επιχειρήσεις και με πανεπιστημιακά ιδρύματα.

Για τις εργασίες συλλογής - μεταφοράς, αποθήκευσης και επεξεργασίας των ΑΗΗΕ, η εταιρία Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. συνεργάζεται με αδειοδοτημένους ιδιώτες υπεργολάβους, οι οποίοι διαθέτουν την απαιτούμενη υποδομή και τις άδειες που προβλέπονται από την περιβαλλοντική νομοθεσία της χώρας. Η επεξεργασία των ΑΗΗΕ γίνεται σε εννέα αδειοδοτημένες μονάδες επεξεργασίας ΑΗΗΕ σε όλη τη χώρα, όπου γίνεται η πλήρης αποσυναρμολόγηση και η απορρύπανσή τους.

Η Φωτοκύκλωση ΑΕ εστιάζεται στην πανελλαδική οργάνωση της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων φωτιστικών ειδών και λαμπτήρων, καθώς και των μικρών συσκευών. Οι συμμετέχοντες στο σύστημα είναι εταιρείες παραγωγής και εισαγωγής φωτιστικών ειδών και εισαγωγείς λαμπτήρων. Η συλλογή των λαμπτήρων και των φωτιστικών γίνεται μέσω 2.700 σημείων και 300 ειδικών κάδων αντίστοιχα, που είναι τοποθετημένοι σε 51 νομούς της χώρας.

Δεν υπάρχει ακόμα στην Ελλάδα εργοστάσιο επεξεργασίας των λαμπτήρων. Έτσι, οι λαμπτήρες αποθηκεύονται προσωρινά, μέχρις ότου συγκεντρωθούν επαρκείς ποσότητες, οπότε και αποστέλλονται για επεξεργασία σε εξειδικευμένες μονάδες στο εξωτερικό. Τα φωτιστικά παραδίνονται σε δύο συμβεβλημένες εγχώριες μονάδες ανακύκλωσης.


Πηγή: http://www.enikos.gr