Από το μαυροπίνακα στο tablet

Η παρουσία της τεχνολογίας στην εκπαίδευση έχει υπάρξει ιδιαίτερα ισχνή στη χώρα μας. Από την πλευρά της τεχνολογίας, εκείνο που κυριαρχεί είναι το χαμηλής τεχνολογίας μέσο του πίνακα (αρχικά με κιμωλία και στη συνέχεια με μαρκαδόρους). Από κει και πέρα, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται και άλλα μέσα, όπως ο προτζέκτορας, τα οποία, αν και λειτουργικότερα σε σχέση με τον πίνακα, κρίνονται μάλλον ανεπαρκή σε σχέση με τη διαθέσιμη τεχνολογία.

Βέβαια, το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Είναι πράγματι σημαντική η τεχνολογία στην εκπαίδευση; Η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι ιδιαίτερα σημαντική για δύο λόγους. Ο πρώτος αφορά την παρουσία καθαυτήν του όποιου τεχνολογικού μέσου σε μια τάξη. Συνιστά κάτι το νέο που πάντοτε αντιμετωπίζεται θετικά από τον μαθητή, γιατί τον ξεκουράζει από τη μονότονη διαδικασία ενός καθηγητή που μιλάει και των μαθητών που ακούν ή, στην καλύτερη περίπτωση, συζητούν με τον καθηγητής τους. Επιπλέον, η τεχνολογία πάντα αποτελεί πόλο έλξης για τους νέους. Οπότε και μόνο η εμφάνιση μιας συσκευής δημιουργεί καινούργιο ενδιαφέρον στους μαθητές.

Από την άλλη, η σύγχρονη τεχνολογία έχει δώσει στην εκπαιδευτική διαδικασία μια απίστευτη δυναμική. Έτσι, αν και η εξ αποστάσεως διδασκαλία ασκούνταν εδώ και δεκαετίες, με την ανάπτυξη του διαδικτύου έχει αναβαθμιστεί σημαντικά. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα φανερό στην περίπτωση των MOOCs (Massive Open Online Courses), των μαθημάτων δηλαδή που προσφέρονται δωρεάν από σημαντικά πανεπιστήμια του εξωτερικού. Τα MOOCs αξίζει να αναφερθούν όχι μόνο ως εξ αποστάσεως μαθήματα που παρέχονται δωρεάν από πανεπιστήμια όπως το Harvard και το Stanford, αλλά και για τα ζητήματα που έχουν θέσει αναφορικά με το αν πρέπει να γίνονται τέτοια μαθήματα, ποια μαθήματα μπορούν να γίνουν με αυτόν τον τρόπο κτλ. Όπως και να ’χει, πρόκειται για την περίπτωση, όπου η τεχνολογία υπερβαίνει τον όποιον επικουρικό ρόλο μπορεί να έχει στην εκπαίδευση και δημιουργεί μια νέας μορφής εκπαιδευτική διαδικασία.

Πέρα όμως από την περίπτωση αυτή, χρησιμοποιούνται ή μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορα τεχνολογικά μέσα στη διδασκαλία ενός μαθήματος. Καθένα από αυτά συμβάλλει με το δικό του τρόπο, ανάλογα με τις απαιτήσεις του μαθήματος, στην επίτευξη μιας αποτελεσματικότερης εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Ο κατάλογος των συσκευών και προγραμμάτων που έχουν ή μπορούν να αποκτήσουν θέση σε ένα μαθησιακό περιβάλλον είναι αρκετά μεγάλος για να παρουσιαστεί εδώ. Μπορούμε όμως ενδεικτικά να αναφέρουμε ορισμένα παραδείγματα. Έτσι, υπάρχουν προγράμματα για την ψηφιακή διόρθωση γραπτών, αλλά και για τη συγκέντρωση και διανομή τους (π.χ. τα SafeAssign, Blackboard, Turnitin). Τα προγράμματα αυτά ασκούν διάφορες λειτουργίες, όπως συγκέντρωση των εργασιών, παρακολούθηση των διαφόρων εκδοχών μιας εργασίας, ασφαλής επιστροφή του γραπτού στον μαθητή, παροχή επεξηγηματικού κειμένου στον μαθητή κτλ.

Μια άλλη τεχνολογική καινοτομία που μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην εκπαίδευση είναι το cloudcomputing ή απλώς cloud, δηλαδή η δυνατότητα για πολλαπλή σύνδεση υπολογιστών και ταυτόχρονη μεταφορά δεδομένων σε όλους αυτούς τους υπολογιστές. Το μέσο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανάλογα με το μάθημα. Έτσι, το βραζιλιάνικο Electronic Learning Organizer δίνει τη δυνατότητα στους φιλολόγους να παρέχουν στους μαθητές τους μαθησιακά αντικείμενα ή να αναθέτουν δραστηριότητες σχετικά με το μάθημα. Από την άλλη, το Global Curriculum Project δίνει τη δυνατότητα στους φοιτητές να συμμετέχουν σε μια εικονική ανταλλαγή προγραμμάτων μεταξύ σχολών από διαφορετικές χώρες. Οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν και να μελετήσουν τα δικά τους θέματα.

Η διαδεδομένη πλέον χρήση των tablets, τα καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμα στη διδασκαλία. Είναι τόσα τα προγράμματα που μπορούν να εφαρμοστούν, ώστε υπάρχει η δυνατότητα προσαρμογής τους στη διδασκαλία διαφόρων μαθημάτων. Για παράδειγμα, στο Πανεπιστήμιο Yale, οι καθηγητές στέλνουν στα iPad των φοιτητών τους εικόνες από τα ψηφιακά τους μικροσκόπια. Επίσης, στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt οι φοιτητές σχεδιάζουν μια εφαρμογή Android, μέσω της οποίας άτομα με αναπηρία στα μάτια θα μπορούν να μαθαίνουν μαθηματικά.

Αυτή όμως που θα κινήσει το ενδιαφέρον πολλών διδασκομένων και σίγουρα αλλάζει το μαθησιακό περιβάλλον είναι η χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Βέβαια, εδώ μιλάμε για εκπαιδευτικά παιχνίδια, τα οποία μάλιστα θεωρείται ότι αποτελούν μια αυξανόμενη μερίδα της βιομηχανίας ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Έτσι, το SimArchitect, ένα παιχνίδι προσομοίωσης, έχει σχεδιαστεί από το IBM Center for Advanced Learning. Σ’ αυτό το παιχνίδι ο παίκτης λαμβάνει μια παραγγελία από έναν υποθετικό πελάτη και πρέπει να κάνει ό,τι θα έκανε στην αληθινή ζωή, δηλαδή να κάνει τις συναντήσεις που πρέπει να κάνει και να προτείνει τη λύση που θα πρότεινε.

Οι λίγες περιπτώσεις που αναφέρθηκαν είναι αρκετές για να καταδείξουν ότι η κατάλληλη χρήση της τεχνολογίας φέρνει επανάσταση στην εκπαίδευση. Βέβαια, το ζητούμενο στην περίπτωση αυτή είναι το κόστος που έχει η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών. Αυτό όμως θα πρέπει να εξεταστεί με βάση τις ανάγκες που θα καλυφθούν και τα προβλήματα που θα επιλυθούν, μαζί με το ανώτερο ποιοτικά μάθημα που θα παραδίδεται. Τότε ίσως το κόστος να αποδειχθεί πολύ μικρότερο απ’ όσο πραγματικά είναι.

Πηγή: http://reviews.in.gr