Πώς το Πάσχα επηρεάζει την οικογένεια και τη συζυγική ευτυχία

Μεγάλο μέρος του 20ού αιώνα έχει επενδυθεί σε κοινωνιολογικές και ψυχολογικές έρευνες σχετικά με τη συζυγική ευτυχία και τη θρησκευτική ζωή του ζευγαριού, καθ' ότι θεωρείται ότι η θρησκευτική ομογαμία προσφέρει ένα κοινό υπόβαθρο αξιών και πεποιθήσεων. Οι δρες Heaton και Pratt πρεσβεύουν ότι αυτές οι πεποιθήσεις επηρεάζουν την οικογενειακή ζωή και μειώνουν τις συζυγικές προστριβές σε θέματα όπως η ανατροφή του παιδιού ή ο εορτασμός θρησκευτικών γιορτών. Από την άλλη, το κοινό θρησκευτικό υπόβαθρο μπορεί να βοηθήσει το ζευγάρι σε από κοινού συμμετοχή σε ανάλογες πρακτικές, ενδυναμώνοντας έτσι τη σχέση τους.

Ο Mahoney και οι συνεργάτες του προσφάτως πρότειναν ότι η θρησκεία έχει πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια επιρροή στη συζυγική ευτυχία. Οι συνιστάμενες της πρωτοβάθμιας επιρροής περιλαμβάνουν τον τρόπο με τον οποίο το ζευγάρι οργανώνει δραστηριότητες που εκφράζουν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του. Εδώ περιλαμβάνονται οι επισκέψεις στην εκκλησία, τα θρησκευτικά έθιμα και το πώς γιορτάζουν τις θρησκευτικές γιορτές, δραστηριότητες που δίνουν στο ζευγάρι ευκαιρία για ποιοτικό χρόνο μαζί. H δευτεροβάθμια επιρροή, σύμφωνα με τον Mahoney, σχετίζεται με την ομογαμία και τον βαθμό θρησκευτικότητας του καθενός.

Τα ήθη και έθιμα

Ποιος είναι ο παράγων που καθορίζει το πώς μια οικογένεια γιορτάζει; Σύμφωνα με τους καθηγητές Ψυχολογίας Wolin και Bennett, η απάντηση βρίσκεται στο παρελθόν της οικογένειας, δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο οι γονείς έχουν μάθει να γιορτάζουν από τη δική τους πατρική οικογένεια. Ο Bowen, από τους θεμελιωτές της οικογενειακής θεραπείας, έδειξε πώς μεταδίδονται οι δυσλειτουργικές σχέσεις από γενιά σε γενιά. Παράλληλα, κληροδοτούνται καθέτως και οι οικογενειακές παραδόσεις.

Οι δύο διαστάσεις των οικογενειακών εορταστικών πρακτικών περιλαμβάνουν την εορταστική ρουτίνα και το νόημα. H ρουτίνα συνίσταται στις συγκεκριμένες πράξεις που πρέπει να εκτελεστούν και τους προκαθορισμένους ρόλους που έχει καθένας στον εορτασμό, ενώ το νόημα συμπεριλαμβάνει τις προσδοκίες για το ποιος θα συμμετάσχει, πόσο σημαντική είναι η θρησκευτική πράξη και ποια είναι η συμβολική της σημασία αλλά και η αφοσίωση στη διατήρηση της θρησκευτικής πρακτικής στη νέα γενιά και στο μέλλον. Οι Wolin και Bennett καταλήγουν ότι οι κοινές πρακτικές της εορταστικής «ρουτίνας» και η νοηματοδότηση της γιορτής στο πλαίσιο της οικογενειακής φιλοσοφίας και λειτουργίας βοηθούν στη διατήρηση της συζυγικής σχέσης - ειδικά στα πρώτα στάδια μετά την τεκνοποίηση -, μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για τη συζυγική ευαρέσκεια.

Τα ερευνητικά δεδομένα μπορούν να συνοψιστούν σε μια απλή συμβουλή: κάθε οικογένεια θα πρέπει να δημιουργεί τις δικές της παραδόσεις και τελετουργικά εορτασμού, δημιουργώντας ένα ευχάριστο κλίμα για μικρούς και μεγάλους.

Θρησκευτικές πρακτικές

Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε το 2001 στην επιστημονική επιθεώρηση «Journal of Family Psychology» οι Barbara Fiese και Thomas Tomcho του Πανεπιστημίου Syracuse της Νέας Υόρκης διερεύνησαν την αναζήτηση νοήματος στις θρησκευτικές πρακτικές και τη σχέση τους με τη συζυγική ευτυχία. Τα ζευγάρια είναι πιο ικανοποιημένα από τη συζυγική τους σχέση όταν οι θρησκευτικές πεποιθήσεις τους νοηματοδοτούνται σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Τα ευρήματα από συνεντεύξεις με περισσότερες από 100 οικογένειες έδειξαν ότι για τους συμμετέχοντες ο τρόπος εορτασμού από την πατρική τους οικογένεια «κληροδοτήθηκε» στους ίδιους και διαμόρφωσε τις εορταστικές δραστηριότητες στην παρούσα νέα τους οικογένεια. Για τις γυναίκες η συζυγική ευχαρίστηση επικεντρώνεται στον τρόπο εορτασμού και στα έθιμα της οικογένειας, ενώ για τους άνδρες η ευχαρίστηση συνίσταται στο νόημα των θρησκευτικών πρακτικών. H έρευνα καταδεικνύει ότι τελικά δεν έχει σημασία το πόσο θρησκευόμενη είναι μια οικογένεια σε σχέση με τη συζυγική ικανοποίηση, αλλά πώς οι θρησκευτικές της πεποιθήσεις, μέσα από τις εορταστικές ρουτίνες, συνδέουν συμπεριφορές με αξίες, επιβεβαιώνουν και ενδυναμώνουν τις σχέσεις και ενέχουν ένα συμβολικό στοιχείο.

H ΣΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης, σφυγμομετρήσεις που έγιναν από άκρη σε άκρη στην Αμερική έδειξαν ότι η στάση του μέσου πολίτη σε σχέση με τις γιορτές είχε μεταβληθεί, αναζητώντας βαθύτερη νοηματοδότηση. Σύμφωνα με την εθνική δημοσκόπηση, 63% των ερωτηθέντων σχεδίαζαν να προσδώσουν περισσότερο νόημα στις επερχόμενες γιορτές. Σύμφωνα με τον δρα Takoma Park, η τάση των ανθρώπων ήταν να περάσουν περισσότερο ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους τους, με λιγότερες προστριβές και γκρίνια. Πιο συγκεκριμένα, 70% των συμμετεχόντων επιθυμούν να βοηθήσουν την οικονομία, αλλά ανησυχούν μήπως ξοδεύοντας πολύ τελικά χρεωθούν, ενώ 85% πιστεύουν ότι θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις διακοπές ώστε να βρουν προσωπικό νόημα, να ενδυναμώσουν τις οικογενειακές και φιλικές τους σχέσεις και να προσδώσουν ποιοτικές διαστάσεις στη ζωή τους.

H άλλη άκρη του Ατλαντικού...

Αλλά και μετά την τρομοκρατική τραγωδία στη Μαδρίτη οι πολίτες συσπειρώθηκαν όχι μόνο για να δώσουν τη συλλογική τους απάντηση στην τρομοκρατία, αλλά και για να επιτείνουν την αίσθηση της αναγκαιότητας για ποιότητα ζωής. Σε έρευνα που εκπονήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης από την επισκέπτρια καθηγήτρια Lesia Odario-Borras, οι συμμετέχοντες φοιτητές στη συντριπτική πλειονότητά τους (92%) δήλωσαν την επιθυμία τους να σηματοδοτήσουν τη γιορτή του Πάσχα στέλνοντας το προσωπικό τους μήνυμα αγάπης και όχι να αναλωθούν σε εκδηλώσεις θυμού ή τυποποιημένης διασκέδασης. Πιο συγκεκριμένα, το 92% των ερωτηθέντων εξέφρασε την πίστη του στη δύναμη της προσωπικής σχέσης και της δυνατότητας που προσφέρει για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. H τραγωδία που άγγιξε πολλά ισπανικά σπίτια άγγιξε και τις καρδιές πολλών ανθρώπων, ευαισθητοποιώντας τους να επενδύσουν σε περισσότερη και πιο ουσιαστική επαφή με οικογένεια και φίλους, ως απόρροια των συνταρακτικών γεγονότων. Περίπου 75% των συμμετασχόντων στην έρευνα δήλωσε ότι επιθυμούσε να προσφέρει εθελοντική εργασία ή χρόνο για να βοηθήσει τις οικογένειες των θυμάτων. Τα περισσότερα άτομα απάντησαν ότι οι γιορτές δεν είναι απλά προσωπική υπόθεση, αλλά γεγονός συλλογικής εμβέλειας, σχετιζόμενο ψυχολογικά με την τρομοκρατική επίθεση.

Πορεία νοηματοδότησης

Τα ερευνητικά δεδομένα από τη σκοπιά της οικογένειας και της κοινωνίας καταδεικνύουν μια νέα τάση του σύγχρονου ανθρώπου: να νοηματοδοτήσει είτε τις παλιές και καθιερωμένες ρουτίνες του είτε τις νέες - ενίοτε τρομακτικές και ανεξέλεγκτες - εμπειρίες. H ανάγκη της οργάνωσης του χαοτικού - εσωτερικά και εξωτερικά - περιβάλλοντος καθώς και η επιθυμία συναισθηματικής επένδυσης στην ίδια τη ζωή αποτελούν τις κινητήριες δυνάμεις που ωθούν το άτομο στην εύρεση νοημάτων που έχουν προσωπική σημασία.


Πηγή: http://www.boro.gr