Όταν το μπάσκετ «γεννήθηκε»

Σαν σήμερα, 15 Ιανουαρίου 1892, στο Σπρίνγκφιλντ της Μασσαχουσέτης γεννιόταν κι επίσημα στο μπάσκετ. Κι αυτό γιατί εκείνη την ημέρα δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά στην εφημερίδα «Triangle» οι 13 κανονισμοί του μπάσκετ, διατυπωμένοι από τον δρ Τζέιμς Νέισμιθ.

Ενα μήνα νωρίτερα, στις 15 Δεκεμβρίου του 1891, ο «πατέρας» του μπάσκετ, συγκέντρωνε στο κλειστό του κολεγίου τους 18 φοιτητές του και χωρίζοντάς τους σε δύο ομάδες των εννέα ατόμων τους ετοίμαζε για πρώτο ματς στην ιστορία του (μετέπειτα δημοφιλούς) αθλήματος.

Αρχικά τους έστειλε να στερεώσουν σε δύο τοίχους δύο αντικρινά... κοφίνια (συγκομιδής ροδάκινων!) που ουσιαστικά αποτέλεσαν τα πρώτα καλάθια όλων των εποχών. Αμέσως μετά τους μάζεψε στο τους εξήγησε τους δεκατρείς κανόνες που θα έπρεπε να ακολουθούν στο καινούργιο παιχνίδι.



Να σημειώσουμε πάντως ότι παρότι το πρώτο ματς που περιγράφουμε πιο πάνω παίχθηκε ανάμεσα σε δύο ομάδες των εννέα παικτών καθεμία, οι πρώτοι κανόνες δεν διευκρίνιζαν πόσοι παίκτες πρέπει να βρίσκονται στο γήπεδο. Η 5άδα που ισχύει ως τις μέρες μας, καθιερώθηκε το 1900, ωστόσο οι παίκτες που αποχωρούσαν ως αλλαγή, δεν επιτρεπόταν να μπουν εκ νέου στο ματς. Κάτι που άρχισε να ισχύει από το 1921 για μία φορά (σ.σ. δηλαδή ένας παίκτης μπορούσε να να ξαναμπεί στο ματς μία φορά) και δύο από το 1934. Τέτοια περιορισμοί στις αλλαγές, καταργήθηκαν το 1945 όταν οι αλλαγές έγινε απεριόριστες.



Επίσης το κοουτσάρισμα κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού είχε αρχικά απαγορευθεί, ωστόσο από το 1949 οι προπονητές επιτρεπόταν να δίνουν οδηγίες στους παίκτες κατά τη διάρκεια των τάιμ άουτ.

Να σημειώσουμε ότι ο Τζέιμς Νέισμιθ γεννήθηκε στον Καναδά στις 6 Νοεμβρίου του 1861 και απεβίωσε στις 28 Νομεβρίου του 1939 σε ηλικία 78 ετών. Ηταν Καναδοαμερικανός στην καταγωγή.

Η ιδέα για τη γέννηση του μπάσκετ «συνελήφθη» στο μυαλό του, όταν οι υπεύθυνοι του πανεπιστημίου, ζήτησαν από το Νέισμιθ να σκεφθεί ένένα άθλημα εσωτερικού χώρου αφού οι προπονήσεις ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθούν, λόγω του έντονου κρύου στην περιοχή.

Έτσι κλήθηκε να δημιουργήσει ένα ένα παιχνίδι που δεν θα απαιτούσε μεγάλη έκταση χώρου (σ.σ. όπως πχ το ποδόσφαιρο), δεν θα ήταν σκληρό (όσο το ποδόσφαιρο) και θα μπορούσε να παιχτεί σε κλειστό χώρο.

Έτσι κάπως εγένετο το μπασκετ το οποίο μέχρι σήμερα συναρπάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, έχει κάνει τεράστια βήματα προόδου και μετά το ποδόσφαιρο θεωρείται δικαιωματικά το δεύτερο καλύτερο άθλημα παγκοσμίως.





Αναλυτικά οι 13 πρώτοι κανόνες

1. Η μπάλα μπορεί να πεταχτεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με το ένα η με τα δυο χέρια.

2. Η μπάλα μπορεί να χτυπηθεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με το ένα η με τα δυο χέρια.

3. Ένας παίκτης δεν επιτρέπεται να τρέχει με τη μπάλα στα χέρια. Ο παίκτης είναι υποχρεωμένος να την πασάρει από το σημείο, από το οποίο την πήρε, με μοναδική εξαίρεση εκείνον ο οποίος τρέχει για να προλάβει τη μπάλα και δε μπορεί να σταματήσει ακαριαία λόγω ταχύτητας.

4. Η μπάλα πρέπει να συγκρατείται μόνο με τις παλάμες η μέσα σε αυτές. Δεν επιτρέπεται η χρήση των χεριών και του σώματος για αυτόν τον σκοπό.

5. Δεν επιτρέπεται το μαρκάρισμα ενός αντιπάλου με τον ώμο, το κράτημά του, το σπρώξιμο, το χτύπημα και η τρικλοποδιά. Την πρώτη φορά το παράπτωμα τιμωρείται με φάουλ ενώ την δεύτερη ο παίκτης αποβάλλεται μέχρι να σημειωθεί το επόμενο καλάθι. Σε περίπτωση που υπάρχει εσκεμμένο βίαιο χτύπημα, τότε ο παραβάτης αποβάλλεται για όλο το υπόλοιπο παιχνίδι και απαγορεύεται να αντικατασταθεί.



6. Φάουλ θεωρείται το χτύπημα της μπάλας με τη γροθιά, οι παραβιάσεις των κανονισμών 3 και 4 και ό,τι περιγράφεται στον κανονισμό 5.

7. Αν οποιαδήποτε μια ομάδα υποπέσει σε τρία συνεχόμενα φάουλ,τότε δίνεται ένας πόντος στην αντίπαλη ομάδα (συνεχόμενα σημαίνει, χωρίς στο μεταξύ να σημειωθεί κανένα φάουλ από τους αντίπαλους).

8. Οι πόντοι επιτυγχάνονται όταν η μπάλα πεταχτεί η χτυπηθεί από τον αγωνιστικό χώρο προς το καλάθι και μείνει μέσα σε αυτό. Στην περίπτωση που η μπάλα σκαλώσει στο στεφάνι του καλαθιού και ένας αμυντικός κουνήσει το καλάθι, τότε δίνεται ένας πόντος στους επιτιθέμενους.

9. Όταν η μπάλα βγαίνει έξω από τον αγωνιστικό χώρο, η ομάδα που την έχει στην κατοχή της, διαθέτει 5 δευτερόλεπτα για την επαναφορά. Αν αργήσει περισσότερο, τότε η μπάλα δίνεται στους αντιπάλους. Στην επαναφορά, δικαίωμα κατοχής έχει ο πρώτος παίκτης που θα ακουμπήσει τη μπάλα. Αν υπάρχει αμφιβολία, τότε την επαναφορά αναλαμβάνει ο διαιτητής.

10. Ο κριτής (σ.σ. γραμματεία) τιμωρεί τους παίκτες και σημειώνει τα φάουλ, ενώ ενημερώνει και τον διαιτητή όταν μια ομάδα συμπληρώσει τρία συνεχόμενα φάουλ. Επίσης έχει την εξουσία να αποβάλλει τους παίκτες σύμφωνα με τον κανονισμό 5.



11. Ο διαιτητής έχει την ευθύνη της μπάλας και αποφασίζει πότε αυτή παίζεται, πότε είναι μέσα στον αγωνιστικό χώρο και πότε έξω, σε ποιόν ανήκει. Επίσης είναι ο χρονομέτρης του παιχνιδιού. Αποφασίζει πότε είναι έγκυρος ένας πόντος, σημειώνει το σκορ και ασχολείται με οτιδήποτε άλλο αφορά τα διαιτητικά καθήκοντα.

12. Η διάρκεια του παιχνιδιού είναι 30 λεπτά, αποτελούμενη από δυο ημίχρονα των 15 λεπτών και 5 λεπτά ξεκούρασης ανάμεσα σε αυτά.

13. Η ομάδα που θα πετύχει περισσότερους πόντους είναι η νικήτρια.


Πηγή: http://www.sentragoal.gr