Τι είναι τα φαρμακευτικά τρόφιμα;

Το ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε θρεπτικές ουσίες που ενισχύουν την καλή λειτουργία του οργανισμού μας είναι ευρέως γνωστό. Γνωρίζετε, όμως, ότι υπάρχουν τα λεγόμεναβιολειτουργικά τρόφιμα τα οποία έχουν φαρμακευτική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό;

Τα τελευταία χρόνια ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός ατόμων έχει υιοθετήσει ένα "υγιεινό" τρόπο ζωής ως μέσον πρόληψης ασθενειών. Στα πλαίσια της τάσης αυτής, έχει αυξηθεί η ζήτηση διατροφικών προϊόντων που εκτός των θρεπτικών ιδιοτήτων τους έχουν και ευεργετική επίδραση στην υγεία. Οι αγγλικοί όροι "functional foods" και "medical & nutritional foods" αναφέρονται σε προϊόντα που συνδυάζουν την θρεπτική αξία με την πρόληψη ασθενειών.

-Τι είναι τα βιολειτουργικά τρόφιμα;

Τα nutraceuticals, βιολειτουργικά τρόφιμα ή φαρμακευτικά τρόφιμα είναι όροι που συχνά χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τρόφιμα ή προϊόντα που βοηθούν τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και/ή μειώνουν την πιθανότητα χρόνιων παθήσεων. Παρόλο που οι όροι nutraceuticals ή βιολειτουργικά τρόφιμα χρησιμοποιούνται ευρέως, δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς τη σημασία τους. Έχουν προταθεί οι ακόλουθοι ορισμοί:

Νutraceuticals είναι τα προϊόντα που απομονώνονται από τρόφιμα και πωλούνται σε φαρμακευτική μορφή συχνά μη συσχετιζόμενη με τρόφιμο. Θεωρείται ότι αυτά τα προϊόντα βοηθούν τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και/ή μειώνουν την πιθανότητα χρόνιων παθήσεων.

Τα βιολειτουργικά τρόφιμα (functional foods) είναι όμοια σε εμφάνιση με τα συνήθη τρόφιμα ή μπορεί να είναι τυπικά τρόφιμα τα οποία καταναλώνονται ως μέρος της συνήθους διατροφής, αλλά πέραν της βασικής διατροφικής τους χρησιμότητας βοηθούν τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και/ή μειώνουν την πιθανότητα χρόνιων παθήσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα βιολειτουργικού τροφίμου είναι τα προϊόντα τύπου BECEL. Η κατανάλωση τέτοιων προϊόντων έδειξε ότι μειώνει αποτελεσματικά το επίπεδο της χοληστερόλης.

-Γιατί έχει αυξηθεί η τάση κατανάλωσης των τροφίμων αυτών;

Η τάση κατανάλωσης των προαναφερθέντων προϊόντων ενισχύεται σημαντικά και από την σημαντική αύξηση του μέσου προσδόκιμου χρόνου ζωής που έχει ως επακόλουθο την παράλληλη αύξηση ασθενειών που συνήθως εκδηλώνεται σε μεγάλες ηλικίες. Έτσι, ασθένειες όπως η ανεπάρκεια του κυκλοφορικού συστήματος και ο καρκίνος είναι πλέον αιτίες για το 66% των θανάτων σε ανθρώπους των χωρών με υψηλό κατάκεφαλήν εισόδημα.

Για παράδειγμα, ο καρκίνος θεωρείται υπεύθυνος για θανάτους ανδρών ηλικίας 55-64 ετών σε ποσοστό >60 %, ενώ για τις ηλικίες <35 10="" 1998="" br="" health="" organization="" orld="">
-Πώς βοηθούν τα τρόφιμα αυτά τον οργανισμό μας;

Αν και μέχρι τώρα δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί ποια από τα συστατικά που εμπεριέχονται στα φυτικής προέλευσης τρόφιμα ασκούν προστατευτικό ρόλο στην υγεία του ανθρώπου (και μέσω ποιου μηχανισμού), εντούτοις υπάρχουν πολλαπλές ενδείξεις και αποδείξεις που αποδίδουν έναν ουσιαστικό ρόλο στην πρόληψη των χρόνιων ασθενειών στην παρουσία ορισμένων φυσικών φυτοχημικών προϊόντων.

Στην κατηγορία αυτή των φυτοχημικών ουσιών περιλαμβάνονται οι πολυφαινόλες (ταννίνες, κινόνες, φλαβονοειδή κ.ά.), τα τερπενοειδή (καροτενοειδή, στεροειδή κ.ά.), οι πολυσακχαρίτες και τα πεπτίδια. Από τις ενώσεις αυτές, που παράγουν τα φυτά ως δευτερογενείς μεταβολίτες με σκοπό την ικανοποίηση μιας σειράς λειτουργικών τους αναγκών, οι πολυφαινόλες ασκούν σαφώς ευεργετική επίδραση στην υγεία του ανθρώπου, δρώντας ως αντιοξειδωτικά, δεδομένου ότι η ανεπαρκής πρόσληψη διαιτητικών αντιοξειδωτικών (π.χ. βιταμίνης Ε και C, καροτενοειδών κ.ά.) οδηγεί στην οξειδωτική καταστροφή των πρωτεϊνών, των λιπιδίων και του DΝΑ in vivo, με αποτέλεσμα την εκδήλωση πολλών χρόνιων παθήσεων και ασθενειών.

-Πώς χρησιμοποιούνται αυτές οι βιοδραστικές ουσίες στα τρόφιμα;

Η ενσωμάτωση βιοδραστικών συστατικών φυτικής προέλευσης σε προϊόντα τροφίμων για την παραγωγή βιολειτουργικών τροφίμων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού σε αυτά αποδίδεται μεγάλη ποικιλία θεραπευτικών ωφελειών που κυμαίνονται από την απλή βελτίωση της κινητικότητας του εντέρου έως μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών νόσων και καρκίνου. Οι πωλήσεις των προϊόντων αυτών ήταν 25 δισ. δολάρια (USD) το 1995 και αυξήθηκαν σε 35 δισ. το 2000, με αυξητική τάση της τάξης του 8% ανά έτος για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ (πηγή: Technology Catalysts).

Πηγή: http://www.boro.gr