Έκθεση για τον Τύπο στον Πειραιά

Στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πειραιά από τις 5 έως 11 Μαρτίου.
Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης αφιέρωμα, στους Πρωτοπόρους του Πειραϊκού Τύπου, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πειραιά.

Στην εκδήλωση μίλησαν: Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος, ο Γενικός Γραμματέας Μέσων Ενημέρωσης κ. Γιάννης Παναγιωτόπουλος, η Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ κα Μαρία Αντωνιάδου, η εκδότρια-δημοσιογράφος της εφημερίδας «Ο Δημότης» κα Κρυσταλλία Ραΐση, ο εκδότης της εφημερίδας «Κοινωνική» κ. Σταύρος Καραμπερόπουλος και ο δημοσιογράφος κ. Κωνσταντίνος Κουμπέτσος.

Στην έκθεση παρουσιάστηκε σπάνιο αρχειακό υλικό εφημερίδων, περιοδικών και βιβλίων του Πειραιά καθώς και πλούσιο ψηφιακό υλικό εφημερίδων του Πειραιά κατά τον 19ο και αρχές του 20ου αιώνα.

Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος, στο χαιρετισμό του τόνισε μεταξύ άλλων:

«Είναι πολύ σημαντικό για την ιστορία κάθε τόπου, κάθε πόλης να τιμά τους πρωτοπόρους σε κάθε τομέα.

Να τιμά εκείνους που άνοιξαν δρόμους στους οποίους πάτησαν οι επόμενες γενιές.

Σήμερα εδώ στη Δημοτική Βιβλιοθήκη του Πειραιά, που είναι μια από τις δύο – τρεις καλύτερες της πατρίδος, σε ένα χώρο που κυριαρχεί η δύναμη της γνώσης που – θα μου επιτρέψετε να πω –εκτός από τον πλούτο των τίτλων και των βιβλίων, έχει μια κατακτητική ικανότητα και λόγω του προσωπικού.

Τιμάμε λοιπόν τους Πρωτοπόρους της Πειραϊκής Δημοσιογραφίας.

Τιμούμετο ρόλο του τοπικού Τύπου, που σε ιστορικές εποχές διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο, τόσο στην ενημέρωση όσο και στην ανάπτυξη της πόλης, αλλά και στους αγώνες για δημοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη και εθνική ανεξαρτησία.

Παράλληλα όμως, έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο στο φωτισμό του γένους και των Ελλήνων σε περιόδους σκοτεινές και δύσκολες, σε περιόδους που ο Πειραιάς και η Ελλάδα έκαναν τις πρώτες τους προσπάθειες να γίνουν οργανωμένες κοινωνίες.

Δεν είναι τυχαίο ότι από τα πρώτα βήματα του ελληνικού κράτους, ο Πειραιάς απέκτησε την πρώτη του εφημερίδα τον «Ερμή του Πειραιώς», μόλις το 1851 για να ακολουθήσει το 1860 ο «Πειραιεύς».

Αυτό δείχνει ότι ο Πειραιάς και οι πρώτοι του κάτοικοι θεωρούσαν ότι ο Τύπος μπορεί να παίξει ρόλο στην ανάπτυξη της πόλης και δείχνει τη δυναμική μιας αναπτυσσόμενης πόλης. Ας μην ξεχνάμε ότι η πόλη του Πειραιά, πόλη του Πολιτισμού απέκτησε το Δημοτικό της Θέατρο στη δεκαετία 1885-1895.

Χαρακτηριστικό ήταν το πρωτοσέλιδο της «Σφαίρας», που μαζί με τον «Χρονογράφο» ήταν από τις αρχαιότερες εφημερίδες του Πειραιά.

Την 1η Ιανουαρίου του 1901 η «Σφαίρα» των αδελφών Καλοστύπη είχε στην πρώτη της σελίδα δυο έγχρωμες λιθογραφίες. Η μία παρουσίαζε τον Πειραιά όπως ήταν το 1833 και η άλλη τον Πειραιά του 1901. Εκεί λοιπόν οι αναγνώστες διαπίστωναν την ανάπτυξη που είχε η πόλη μέσα σε 70 χρόνια. Κάποια στιγμή θα πρέπει να δείξουμε και τη διαφορά που είχε ο Πειραιάς του 2010 με τον Πειραιά του 1950.

Ο Πειραιώτης Γιώργος Κριτής, το 1894 εξέδωσε στον Πειραιά το «Στάδιον», την «Αναγέννηση» και το «Χρονογράφο» μια από τις ιστορικές εφημερίδες του Πειραιά. Μια εφημερίδα που απέκτησε μια νέα δυναμική με το Γιώργο Χαρβαλιά και με το γιό του, αλλά και στη συνέχεια με τον αείμνηστο Μιχάλη Καραγιάννη.

Οι εφημερίδες πλήθαιναν παράλληλα με την ανάπτυξη της πόλης. Ο «Αστήρ», ο «Τηλέγραφος», το «Θάρρος», η «Σημαία», η «Πειραϊκή», η «Εθνική», το «Ναυτικό και Εμπορικό Δελτίο Πειραιώς», που ίδρυσαν τα αδέλφια Αθανασιάδη, που στη συνέχεια ονομάσθηκε «Ναυτεμπορική», η οποία ευτυχώς για τον έντυπο τύπο, υπάρχει ακόμη και διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο.

«Νέοι Σκοποί», «Φωνή του Πειραιώς» και μια σειρά από άλλες εκδόσεις, αλλά και εκδόσεις εφημερίδων που εκπροσωπούσαν όσους είχαν έρθει από τους τόπους τους, Λακωνία, Αρκαδία, κα ως εσωτερικοί μετανάστες στον Πειραιά.

Από τον Πειραιά πέρασαν σημαντικοί δημοσιογράφοι όπως οι: Αρίστος Καμπάνης, Δημοσθένης Βουτυράς, Παύλος Νιρβάνας, Ι. Καραμήτσος, Σ. Σαραντάκος, Π. Καλλιγάς και μια σειρά από νεώτερους. Να μην ξεχνάμε και τους ενεργούς σημερινούς δημοσιογράφους που ξεχώρισαν και ξεχωρίζουν με την πορεία τους.

Σήμερα κάποιοι ακόμη αγωνίζονται με στερήσεις και δυσκολίες, είναι αλήθεια, να επιβιώσουν. Το ίδιο προσπαθούμε να κάνουμε και εμείς με το «Κανάλι 1». Ένα από τα τρία ραδιόφωνα που ανέτρεψαν το κρατικό μονοπώλιο της ραδιοφωνικής ενημέρωσης. Μέχρι τώρα τα καταφέρνουμε.

Αξίζει να σας υπενθυμίσω πως το πρώτο ελληνικό μη κρατικό κανάλι στην Ελλάδα, αλλά και το πρώτο συνδρομητικό κανάλι ήταν το κανάλι του Δήμου Πειραιά, μεταδίδοντας από το λόφο του Προφήτη Ηλία με τον διακριτικό τίτλο TV Plus Πειραιάς.

Να κάνουμε τον Πειραιά πιο ελκυστικό και δημοσιογραφικά.

Να τον κάνουμε να βγάζει ειδήσεις, ώστε τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να ασχοληθούν μαζί του. Γιατί ο Πειραιάς αλλάζει και αξίζει την προβολή, αξίζει τη θετική εικόνα.

Κυρίες και Κύριοι, νομίζω ότι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, οι δημοσιογράφοι του Πειραιά είτε υπηρετούν τη δημοσιογραφία στα μέσα ενημέρωσης του Πειραιά είτε στα κεντρικά, θα κάνουν το καθήκον τους. Θα εκδηλώσουν έμπρακτα την αγάπη τους προς την πόλη, θα δώσουν την προβολή και στα έργα και στην αναβάθμιση και στην αναγέννηση του Πειραιά μας.

Να είστε καλά. Σας ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ πολύ όλους τους δημοσιογράφους που καθιστούν τους πολίτες μας ενημερωμένους πολίτες».

Ο Γενικός Γραμματέας Μέσων Ενημέρωσης κ. Γιάννης Παναγιωτόπουλος, στην ομιλία του αναφέρθηκε στην οικονομική κρίση που έπληξε τον Τύπο, στα ολέθρια αποτελέσματα με την συρρίκνωση των ΜΜΕ και υπέδειξε το «αντίδοτο» για την επιβίωση του τοπικού τύπου.

«Αφού περάσαμε τη δεκαετία του ΄90, του 2000 όπου κυριάρχησαν η έννοια της μαζικότητας, του πολλαπλού, του σύνθετου και του μεγάλου, μπαίνουμε στην περίοδο της τοπικότητας.

Η τοπικότητα θα είναι το κυρίαρχο στοιχείο, όπως όλοι οι ερευνητές διαπιστώνουν διεθνώς σε ότι αφορά τα ΜΜΕ. Δεν μπορεί να είναι έξω από τις εξελίξεις που έχουν να κάνουν με το διαδίκτυο γιατί καμία εφημερίδα δεν θα μπορέσει να επιβιώσει αν δεν έχει δικό της ιστότοπο.

Η τοπικότητα συνδέεται επίσης με τα νέα μέσα, που είναι αρκετά δραστήρια και ουσιαστικά αντικαθιστούν σταδιακά τα μεγάλα μέσα, την τηλεόραση, το ραδιόφωνο. Τόσο η ψηφιακή τηλεόραση (WEBTV) όσο και το ψηφιακό ραδιόφωνο αντικαθιστούν πολλές από τις δράσεις που έχουμε σήμερα.»

Ο Γενικός Γραμματέας Μέσων Ενημέρωσης ζήτησε την συνεργασία του Δημάρχου Πειραιά κ. Βασίλη Μιχαλολιάκου για την ψηφιοποίηση του πειραϊκού τύπου.

«Δράττομαι της ευκαιρίας με την παρουσία του Δημάρχου να του αποσπάσω την υπόσχεση, ότι την επαύριον της επανεκλογής του ως Δήμαρχος θα συνεργαστούμε για να ψηφιοποιήσουμε μέσα από τα προγράμματα ΕΣΠΑ όλες τις εφημερίδες του Πειραιά. Θα συνδυάσουμε τα πλούσια αρχεία μας για να δώσουμε στον Πειραϊκό λαό την ευκαιρία να έχει την ιστορία του ζωντανή, να μπορεί να ανατρέχει σ΄ αυτή, να μπορέσουμε να διαφυλάξουμε μια τεράστια κληρονομιά, που δεν είναι δική μας, αλλά του τόπου και της πατρίδας μας».

Η Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑκα Μαρία Αντωνιάδου, έκανε μια ιστορική αναδρομή στην πόλη του Πειραιά και συνέδεσε την άνθιση του τοπικού τύπου με τις μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές που επέφερε η βιομηχανική ανάπτυξη της πόλης:

«Οι μεγάλες αυτές αλλαγές αντικατοπτρίζονται και φαίνονται στον Πειραϊκό τύπο, ενώ μέσα από τα σπλάχνα της Πειραϊκής κοινωνίας θα αναδειχθούν μεγάλες μορφές του πνεύματος και της ελληνικής δημοσιογραφίας όπως : Παύλος Νιρβάνας, Αρίστος Καμπάνης, Λάμπρος Πορφύρας, Ρώμος Φιλλύρας και Γεράσιμος Βώκος.»

Επισήμανε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όλα τα ΜΜΕ και τόνισε την ανάγκη να επιβιώσουν δημοτικοί ραδιοσταθμοί και τοπικές εφημερίδες: «Οι δυσκολίες μας είναι σαφέστατα πολλές, ιδιαίτερα των ανθρώπων των ΜΜΕ. Άκουσα προηγουμένως τη φράση του συναδέλφου μας Χρήστου Πασαλάρη για το Πειραϊκό ρεπορτάζ. Θέλω να σας πω ότι οι πρώτοι που χτυπήθηκαν από την οικονομική κρίση είναι οι δημοσιογράφοι. Με τον Δήμαρχο και με τους συναδέλφους από το «Κανάλι 1», πριν από ένα χρόνο ως Γενική Γραμματέας και σήμερα ως Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, κάνουμε πάρα πολλές προσπάθειες για να κρατηθεί το «Κανάλι 1».

Να συγκρατηθούν οι δημοτικοί σταθμοί, «Κανάλι 1», «FM100», «Αθήνα 9,84». Πρέπει να παραμείνουν γιατί αποτελούν ιστορία της σύγχρονης ελευθερίας του τύπου. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε τι υπήρχε 30-40 χρόνια πριν».

H εκδότρια-δημοσιογράφος της εφημερίδας «Ο Δημότης» κα Κρυσταλλία Ραίση, στην ομιλία της περιέγραψε με βιωματικό τρόπο, τις δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες, οι Πειραιώτες εκδότες – δημοσιογράφοι, εργάζονταν για την έκδοση των τοπικών εφημερίδων, τονίζοντας μεταξύ άλλων:
«Θέλω κατ’ αρχήν να συγχαρώ το δήμαρχο Πειραιά κ. Βασ. Μιχαλολιάκο, που είχε την πρωτοβουλία για την έκθεση-αφιέρωμα στον Πειραϊκό Τύπο του 19ου και 20ου αιώνα καθώς και τη Διεύθυνση Επικοινωνίας, Προβολής και Μέσων Ενημέρωσης του Δήμου που επιμελήθηκε την όλη οργάνωση της αποψινής εκδήλωσης.
Είμαι σίγουρη ότι οι “πρωτοπόροι του Πειραϊκού Τύπου” πολλά θα είχαν να μας πουν εάν θα μπορούσαν να βρίσκονται σήμερα ανάμεσά μας. Πιστεύω όμως, ότι από κει που βρίσκονται τώρα πια, μας βλέπουν και μας ακούν και χαίρονται που δεν τους ξεχάσαμε και τους τιμούμε. Γιατί όλοι τους, άλλος με μεγαλύτερη και άλλος με μικρότερη ίσως επιτυχία, ειδικά δε οι εκδότες εφημερίδων, αγωνίσθηκαν και το κατάφεραν να ενημερώνουν το αναγνωστικό τους, και όχι μόνο κοινό για τα συμβαίνοντα στην πόλη, αλλά και στον ευρύτερο του Πειραιά χώρο, να τους ανοίξουν ένα παράθυρο στον έξω κόσμο, να τους ενημερώσουν γιατί πίστευαν ότι ο ενημερωμένος πολίτης είναι ο καλύτερος πολίτης.

Κατάφεραν ακόμη κάτι πολύ σημαντικό που όλοι το ξέρουμε, αλλά κανένας δεν το έχει διατυπώσει με λόγια: να τους μάθουν να διαβάζουν και να γράφουν. Ειδικά τον 19ο και το πρώτο μισό του 20ου αιώνα που ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού μετά βίας συλλάβιζε και ακόμη δυσκολότερα έγγραφε το όνομά του (κι αυτό ανορθόγραφο).
Οι εφημερίδες κυρίως που άλλαζαν χέρια στα κουρεία, τα καφενεία, που, ουκ ολίγες φορές, αποτελούσαν το περιτύλιγμα για τις ελιές, τα ψάρια και άλλες τροφές και μετά τις κρατούσαν και τις διάβαζαν. Έτσι χρησίμευσαν σαν αλφαβητάρι των φτωχών και αναλφάβητων.
Οι πρωτοπόροι εκδότες του Πειραϊκού Τύπου με γλίσχρα οικονομικά, σε τυπογραφεία με πρωτόγονα τεχνικά μέσα που δεν ήταν καν ιδιόκτητα. Οι εκδότες του Πειραϊκού Τύπου ήταν άτομα που για κεφάλαιό τους και για εφόδιά τους είχαν το ήθος των τιμίων ανθρώπων, την αλήθεια της γραφίδας τους και το μεράκι τους να μοιρασθούν με τους άλλους τις όποιες γνώσεις και ειδήσεις είχαν μέσω των εφημερίδων τους μας έδωσαν τελικά την εικόνα και την ιστορική καταγραφή του τόπου και του χρόνου.

Από το 1960 ο «Δημότης» πρωτοπορώντας στον χώρο των Πειραϊκών εφημερίδων, καθιέρωσε μία φορά την εβδομάδα να διαθέτει μία σελίδα για προβολή έργων λογοτεχνών, ποιητών, για κριτική βιβλίων, παρουσίαση λογοτεχνικών περιοδικών, και άλλα πολιτιστικού περιεχομένου θέματα χωρίς κανενός είδους παρέμβαση από τον εκδότη και χωρίς καμίας αιτιολογίας αποκλεισμούς προσώπων και κειμένων, εφόσον η τριμελής επιτροπή που είχε την ευθύνη της επιλογής τα έκρινε ως αξιόλογα. Ο «Δημότης» επί ημερών Δ. Πανίτσα, χάρισε στον Πειραιά και το «Λεύκωμα Πειραιώς 1958», με στοιχεία μοναδικά για τον Δήμο, που απετέλεσε στις κατοπινές δεκαετίες μοναδική πηγή πληροφοριών για την πόλη και τους ανθρώπους της, και δι’ ερανισμού πηγή για την καταγραφή ιστορικών στοιχείων από τους μιμητές του εγχειρήματος.»

Ο εκδότης της εφημερίδας «Κοινωνική» κ. Σταύρος Καραμπερόπουλος, ανέδειξε την ιδιαιτερότητα του τοπικού τύπου και τόνισε:

«Ο τοπικός τύπος είναι περισσότερο προσβάσιμος στους πολίτες. Αναδεικνύει τα προβλήματα, τα οποία δεν μπορούν να τα αναδείξουν οι μεγάλες περιφερειακές και Αθηναϊκές εφημερίδες. Απεικονίζει την πραγματική ζωή του Πειραιά. Ασκεί κριτική στα κακώς κείμενα και προτείνει λύσεις όταν χρειάζεται».

Περιέγραψε τις προσπάθειες ανανέωσης και κυκλοφοριακής δικτύωσης της εφημερίδας «Κοινωνική», ενώ απέδωσε τις αδυναμίες του τοπικού τύπου στο γεγονός ότι δεν υπάρχει ουσιαστική στήριξη από την Πολιτεία. Υπάρχουν τόνισε και λαθεμένες πολιτικές αποφάσεις που επηρεάζουν αρνητικά, όπως η κατάργηση δημοσίευσης των ισολογισμών. Εξέφρασε όμως τη βούληση να ξεπεραστούν οι σημερινές δυσκολίες, αναζητώντας τρόπους αναπλήρωσης αυτών των εσόδων.

Ο δημοσιογράφοςκ. Κωνσταντίνος Κουμπέτσος χαρακτήρισε τις εφημερίδες πραγματικά «φρούρια ελευθερίας» και «κάστρα δημοκρατίας και ελευθεροτυπίας» τονίζοντας τα εξής:

«Ιδιαίτερα για τον Πειραιά, οπού βλέπουμε τα μακρά τείχη ακόμη και σήμερα, ο οποίος γνώρισε τα ξύλινα τείχη, τις θρυλικές τριήρεις με τις οποίες οι έλληνες αντιμετώπισαν τους βάρβαρους εισβολείς και έσωσαν την Ευρώπη, τα «χάρτινα τείχη», οι Πειραϊκές εφημερίδες συνιστούν επάλξεις αλλά και εφαλτήρια προόδου και προκοπής εκτός από κέντρα ενημέρωσης».

Την εκδήλωση επιμελήθηκε και παρουσίασε η Προϊσταμένη του Τμήματος Τύπου και Μέσων Ενημέρωσης του Δήμου Πειραιά, δημοσιογράφος Μαίρη Βλαχάκου.

Στην έκθεση –αφιέρωμα στους Πρωτοπόρους του Πειραϊκού Τύπου, παραβρέθηκαν :

Οι Βουλευτές κ.κ. Κ. Κατσαφάδος, Αν. Νεράντζης. Ο βουλευτής και υποψήφιος δήμαρχος κ. Θ. Δρίτσας. Ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου Πειραιά κ. Στ. Διαμαντίδης. Οι Αντιδήμαρχοι κα Ευ. Σαρρή και κ. Ν. Αμοργιανός. Οι Εντεταλμένοι Δημοτικοί Σύμβουλοι κ.κ. Ι. Παππάς, Ι. Αγγελόπουλος και Ι. Δανιήλ.

Ο Δημοτικός Σύμβουλος Πόρου κ. Δ. Πάνου. Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Αττικής, Όμορων Νομών και Νήσων Αιγαίου κ. Δ. Αρμενάκης. Ο Πρόεδρος της Εταιρείας Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά κ. Π. Χαρλαύτης, ο Πρόεδρος της Ένωσης Σπετσιωτών Πειραιά κ. Κ. Κουλαλόγλου, ο Πρόεδρος του Φυσιολατρικού και Πολιτιστικού Συνδέσμου Πειραιά «Ο ΖΗΝΩΝ» κ. Β. Βουλγαρίδης, η Πρόεδρος του Συλλόγου Καμινίων «Ο ΦΟΙΒΟΣ» κα Δ. Γκλεζάκου, ο Πρόεδρος του Σκοπευτικού Συλλόγου «ΟΙ ΠΕΛΑΣΓΟΙ» κ. Ι. Βασιλαντωνάκης.

Παραβρέθηκαν επίσης, παλαίμαχοι δημοσιογράφοι, δημοσιογράφοι της νεότερης γενιάς και πολύς κόσμος.

Διάρκεια έκθεσης: 5 – 11 Μαρτίου


Πηγή: http://pireasnow.gr