Ο σεβασμός των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για πολλούς Ευρωπαίους. Ο Χάρτης των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ε.Ε, που θεωρητικά ενδυναμώνει τις ελευθερίες των πολιτών, τέθηκε σε ισχύ το 2009, με την Συνθήκη της Λισαβώνας. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει πρόσφορο πεδίο πρακτικής εφαρμογής.
Ο Χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων καλύπτει ένα ευρύ πεδίο αρχών που συγκεντρώνονται σε ένα και μόνο έγγραφο. Βασική πρόκληση παραμένει η αποτελεσματική εφαρμογή του. Τηρείται από το σύνολο των θεσμών και των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά για τα κράτη – μέλη είναι νομικά δεσμευτικός, μόνο όταν αυτά εφαρμόζουν το κοινοτικό δίκαιο.
Η εκπομπή Right On επισκέπτεται τις Βρυξέλλες για να ανακαλύψει την πρόοδο στην εφαρμογή του Χάρτη. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υπογραμμίζουν ότι το έγγραφο έχει πρακτική αξία για τους πολίτες, των οποίων τα δικαιώματα παραβιάζονται.
Για να αξιολογήσουμε την αξιοπιστία των λεγομένων τους, μιλήσαμε με τους δικηγόρους ενός νέου, ανεξάρτητου οργανισμού νομικής βοήθειας, που ιδρύθηκε τον περασμένο Ιανουάριο.
Το Κέντρο ευρωπαϊκών δικαιωμάτων (EU Rights Clinic) αποτελεί μια κοινή δράση της ΜΚΟ «Υπηρεσία Δράσης Ευρωπαίων Πολιτών» και του Πανεπιστημίου Κεντ στις Βρυξέλλες.
Στην έκθεση προόδου για τον Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι τα εθνικά δικαστήρια χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τις σχετικές διατάξεις στις αποφάσεις τους. Αναφέρει χαρακτηριστικά μια δικαστική υπόθεση στην Αυστρία, όπου το Συνταγματικό δικαστήριο έκρινε ότι οι πολίτες μπορούν να επικαλούνται τον Χάρτη ακόμα και όταν υπάρχουν αντιφάσεις με το εθνικό δίκαιο.
Παράλληλα,υπογραμμίζει ότι ο αριθμός των υποθέσεων, για τις οποίες το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επικαλέστηκε το έγγραφο στις αποφάσεις του, έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι. Οι διαδικασίες επί παραβάσει εναντίον της Μάλτας και της Ουγγαρίας αναφέρονται ως παραδείγματα εφαρμογής του Χάρτη.
Η έκθεση προόδου της Κομισιόν καταγράφει τα ζητήματα των θεμελιωδών δικαιωμάτων που εγείρουν περισσότερο οι πολίτες στην αλληλογραφία τους με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται η ελευθερία της κυκλοφορίας. Ακολουθούν η λειτουργία των εθνικών δικαστικών συστημάτων και η πρόσβαση στη δικαιοσύνη, το δικαίωμα επιλογής επαγγέλματος, η κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία και η προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Απαιτούνται πολλά ακόμα βήματα προκειμένου ο Χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων να καταστεί κατανοητός και να εφαρμόζεται ευρύτερα από τα εθνικά δικαστήρια. Σύμφωνα με ανεξάρτητους οργανισμούς προστασίας δικαιωμάτων, παρότι το έγγραφο είναι σημαντικό, το πεδίο εφαρμογής του παραμένει ασαφές.
«Όλοι γνωρίζουμε ότι αφορά δράσεις που καλύπτονται από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ή το δίκαιο της ΕΕ, όταν αυτό εφαρμόζεται σε εθνικό επίπεδο. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό δεν είναι ακόμη σαφές, ακόμη και για τα δικαστήρια. Γι΄ αυτό ζητούν προδικαστικές αποφάσεις και διευκρινίσεις», σημειώνει η Άσια Καβράκοβα, μέλος της «Υπηρεσίας Δράσης Ευρωπαίων Πολιτών».
Τον Ιούλιο η Κροατία θα γίνει το 28ο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Γκόραν Μομσίλοβιτς εργάζεται εθελοντικά για την ομαλή υιοθέτηση του Χάρτη Θεμελιωδών δικαιωμάτων από τη χώρα του.
Ο Γκόραν αντιλήφθηκε από πρώτο χέρι την αξία του Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων. Πρόσφατα τέθηκε υπό κράτηση, όταν σε ένα ταξίδι του στις Βρυξέλλες, οι βελγικές αρχές αμφισβήτησαν ότι έρχεται στη χώρα για να εργαστεί εθελοντικά. Προς το παρόν, η υπόθεση του έχει πάρει τον δρόμο της δικαιοσύνης.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι όσο καλύτερα γνωρίζουμε τα δικαιώματά μας, τόσο καλύτερα μπορούμε να αντιμετωπίζουμε αναπάντεχες καταστάσεις και να υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.