Καρκίνος του πνεύμονα. Πώς αντιμετωπίζεται;

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια συχνή αιτία θανάτου, ενώ η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί θεραπεία εκλογής στα αρχικά στάδια της νόσου. Τα τελευταία χρόνια και με την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας τόσο των ακτινοθεραπευτικών όσο και των ακτινοδιαγνωστικών μηχανημάτων, είναι εφικτή η αντιμετώπιση των πρώιμων σταδίων και με μη επεμβατικές μεθόδους όπως η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία.

Τι είναι η ακτινοχειρουργική μέθοδος;

Η ακτινοχειρουργική ή στερεοτακτική ακτινοθεραπεία σώματος (StereotacticBodyRadiationTherapy-SBRT) είναι μια μη επεμβατική μέθοδος, που εφαρμόζεται πλέον σε πολλές μορφές καρκίνου.Για την θεραπεία χρησιμοποιούνται ακτίνες x-ray υψηλής ενέργειας γραμμικού επιταχυντή, ειδικών προδιαγραφών, κατόπιν τρισδιάστατου εντοπισμού του όγκου-στόχου. Η ακτινοχειρουργική μας επιτρέπει την κλιμάκωση της δόσης και την μείωση της έκτασης των πεδίων ακτινοθεραπείας.

Τι περιλαμβάνει η ακτινοχειρουργική μέθοδος;

Στην ακτινοχειρουργική χρησιμοποιούνται πολύ μικρά πεδία και υψηλές δόσεις ακτινοβολίας. Για αυτόν τον λόγο, έχει πολύ μεγάλη σημασία η ακινητοποίηση του ασθενούς και ο έλεγχος της κίνησης του οργάνου, για να αποφθεχθούν αστοχίες κατά τη διάρκεια της θεραπείας και να ελεγχθεί η έκθεση στην ακτινοβολία των γύρω φυσιολογικών ιστών. Με τη βοήθεια συστημάτων ακινητοποίησης επιτυγχάνεται ο έλεγχος της αναπνοής και της κίνησης των οργάνων. Για τον ακριβή εντοπισμό του όγκου-στόχου χρησιμοποιείται τρισδιάστατο σύστημα συντεταγμένων laser και σύντηξη εικόνων αξονικού-μαγνητικού-ποζιτρονιακού τομογράφου (CT, MRI, PET-CT).

Η ασφαλής κατανομή της ακτινοβολίας κατά τη διάρκεια της θεραπείας καθοδηγείται από την απεικόνιση η οποία στη προκειμένη περίπτωση πραγματοποιείται με αξονική τομογραφία πριν την έναρξη αυτής και αν χρειαστεί και κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Ο αξονικός αυτός τομογράφος είναι ενσωματωμένος στον γραμμικό επιταχυντή και παρέχει εικόνες οι οποίες συγκρίνονται με σύντηξη εκείνων που πραγματοποιήθηκαν για τον σχεδιασμό της ακτινοθεραπευτικής αγωγής. Η διαδικασία ονομάζεται απεικονιστικά καθοδηγούμενη ακτινοθεραπεία (ImageGuidedRadiationTherapyIGRT), είναι απαραίτητη για την εφαρμογή της στερεοτακτικής ακτινοθεραπείας.

Ποια είναι τα αποτελέσματα αυτή της μεθόδου;

Η κλινική εμπειρία και οι μελέτες δείχνουν αύξηση του τοπικού ελέγχου της νόσου, ο οποίος στα αρχικά στάδια κυμαίνεται στο 85%-100% στα 2 έτη και εξαρτάται από την συνολική δόση, την κλασματοποίηση, την τεχνική και ταχαρακτηριστικά του όγκου και του ασθενούς. Η εξέλιξη στα λογισμικά απεικόνισης και σχεδιασμού ακτινοθεραπείας έχει συμβάλει στην δημιουργία πλάνων στερεοτακτικής ακτινοθεραπείας υψηλής ποιότητας. Ταυτόχρονα η τεχνολογική ανάπτυξη των σύγχρονων γραμμικών επιταχυντών τόσο στην ακινητοποίηση όσο και στα εξαρτήματα απεικονιστικής εντόπισης, έχει συμβάλει στην μεγίστη ακρίβεια και άριστη εφαρμογή της δόσης θεραπείας.

Σε τι διαφέρει αυτή η μέθοδος από την κλασική ακτινοθεραπεία;

Συγκριτικά η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία ή ακτινοχειρουργική με την κλασματοποιημένησυμβατική ακτινοθεραπεία, διαφέρουν στην α) υποξία, όπου η στερεοταξία δεν επιτρέπει την επαναοξυγόνωση του κυττάρου κατά τη διάρκεια του κυτταρικού κύκλου, ενώ επιτρέπεται κατά την συμβατική ακτινοθεραπεία, β) επαναποικισμό, κατά την ακτινοχειρουργική,ολοκληρώνεται ο κυτταρικός θάνατος πριν το φαινόμενο του επαναποικισμού, ενώ στην συμβατική ακτινοθεραπεία απαιτείται μεγάλη θεραπευτική δόση για να αντισταθμιστεί ο επαναποικισμός και γ) χρόνος θεραπείας, η στερεοταξία προσφέρει αναίμακτη, ανώδυνη, περιπατητική πολλές φορές ριζική θεραπεία σε σημαντικά συντομότερο συνολικό χρόνο θεραπείας χωρίς ψυχολογική επιβάρυνση, ενώ με την συμβατική ακτινοθεραπεία συχνά απαιτούνται 6-7 εβδομάδες θεραπείας, ταλαιπωρία του ασθενούς κυρίως ψυχολογική αλλά πολλές φορές και οικονομική επιβάρυνση με πιθανή διακοπή της θεραπείας λόγω της έντονης τοξικότητας, με συχνότερη την εμφάνιση οισοφαγίτιδας.

Τι πρέπει να κάνουν οι ασθενείς μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας αυτής;

Η επανεξέταση των ασθενών αυτών προγραμματίζεται ανά 3μηνο με αξονική τομογραφία θώρακος και αιματολογικές εξετάσεις. Ο πρώτος στόχος μας είναι η επίτευξη του τοπικού ελέγχου της νόσου και κατά συνέπεια η εξαφάνιση του όγκου, με την ελάχιστα δυνατή τοξικότητα. Βιβλιογραφικά οι παρενέργειες της τεχνικής αυτής εντοπίζονται σε επίπεδο αναπνευστικού συστήματος και αιματολογικής εικόνας. Στους ασθενείς που υπεβλήθησαν σε αυτή τη μέθοδο δεν εμφανίστηκε αναπνευστική δυσλειτουργία (ακτινική πνευμονίτιδα) και αιματολογική τοξικότητα κατά την διάρκεια της θεραπείας και του followup.

Συμπερασματικά η ακτινοχειρουργική πνεύμονα στα αρχικά στάδια της νόσου μπορεί να εφαρμοστεί μόνη της ή να αποτελέσει μέρος ενός πολυπλοκότερου θεραπευτικού σχήματος σε συνδυασμό με συμβατική ακτινοθεραπεία, χειρουργείο ή και χημειοθεραπεία. Παρόλο που όλες οι μελέτες αναφέρουν σαφή αύξηση της επιβίωσης με την ακτινοχειρουργική και μείωση της τοξικότητας, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για την εδραίωση των αποτελεσμάτων.


Πηγή: http://boro.gr