Πώς ξεχωρίζουμε τις ανάγκες από τις επιθυμίες μας;

Σημαντικές οι διαφορές των εννοιών και ιδιαιτέρως σημαντική η διαπίστωση σε ποια από τις δύο έννοιες καταλογίζουμε τη θέση μας για κάποια πράγματα. Αν η διαπαιδαγώγηση ή η εκπαίδευσή μας περιελάμβαναν από πολύ νωρίς μεθόδους ώστε να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τις έννοιες αυτές, τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά και σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο.

Γιατί είναι σημαντικό να μαθαίνουμε στα παιδιά από μικρή ηλικία τον διαχωρισμό;

Από πολύ νωρίς, σχεδόν μόλις συνειδητοποιεί ο άνθρωπος την ύπαρξή του και αρχίζει να ξεχωρίζει το εγώ από τον άλλο, βρίσκεται αντιμέτωπος με διάφορες εσωτερικές ή εξωτερικές καταστάσεις που ζητούν αντιμετώπιση. Καθημερινά εκατοντάδες εσωτερικές και εξωτερικές συνθήκες τον βάζουν αντιμέτωπο με έναν αγώνα κάλυψης κάποιων αναγκών και επιθυμιών. Θέλει να καλύψει να ικανοποιήσει κάτι. Επιθυμεί διακαώς ορισμένες φορές να βρει λύση σε θέματα που τον απασχολούν ακόμη και καταπιέζοντας τον εαυτό του ή τους άλλους. Στο βωμό αυτής της κάλυψης, βασίζονται όλες οι ανθρώπινες σχέσεις, όπως και όλες οι κοινωνικές και αν θελήσουμε να το πάμε και λίγο παραπέρα και όλες οι χρηματο-οικονομικές. Με άλλα λόγια όλο το σύστημα έχει γερά θεμέλια πάνω στην ανάγκη του ανθρώπου να καλύψει κάτι. Και τι είναι αυτό το κάτι;

Άλλοτε είναι ανάγκη, άλλοτε είναι επιθυμία και άλλοτε - και αυτό είναι το χειρότερο-, είναι επιθυμία βαφτισμένη ανάγκη. Πάνω στη τελευταία σύγχυση έχει βασίσει τη δομή του ολόκληρο το καπιταλιστικό σύστημα. Τη σύγχυση αυτή την ενισχύει καθημερινά με πλείστα όσα μέσα, κόλπα και τερτίπια εξαιρετικά καλυμμένα με πλουμιστά στολίδια που πείθουν και τον πιο συνειδητοποιημένο καμιά φορά άνθρωπο. Ναι γιατί χρειάζεται να έχει κανείς εξαιρετικά αυξημένη την περιφρούρησή του ώστε να μην πέσει θύμα αυτής της οργανωμένης πλεκτάνης.

Είμαστε θύματα των πλαστών αναγκών;

Μας έχουν ήδη πείσει ότι τούτο ή εκείνο είναι «ανάγκη» και έτσι ενισχύοντας την επιθυμία μας να ανήκουμε και να είμαστε σημαντικοί (πραγματική και ουσιαστική ανάγκη για την ψυχική υγεία) πέφτουμε καθημερινά θύματα οργανωμένης απάτης ως προς την κάλυψη των «αναγκών» μας. Κυρίως εκείνων που τις βαφτίζουμε ανάγκες μέσα από τις παραινέσεις των ΜΜΕ και όλου του περίγυρου, ενώ είναι μόνο επιθυμίες. Αν τις επιτρέπαμε να παραμείνουν επιθυμίες θα είχαμε την επιλογή να τις καλύψουμε ή όχι. Ως ανάγκες (βαφτισμένες) όμως, τρέχουμε πραγματικά και μεταφορικά να τις καλύψουμε και εμπλεκόμεθα μέσα σε έναν ανηλεή αγώνα χωρίς τελειωμό. Ένα αγώνα που αφήνει πίσω θύματα κυριολεκτικά και μεταφορικά, ακρωτηριασμένες προσωπικότητες που επιθυμούν να είναι αυτό που το σύστημα τους θέλει να είναι.

Αν μπορούσε ο καθένας μας να ξεχωρίσει τις ανάγκες του από τις επιθυμίες του τα πράγματα θα ήταν απολύτως διαφορετικά σε όλα τα επίπεδα. Σε επίπεδα σχέσεων, κατανάλωσης και ευθύνης τουλάχιστο θα ξημέρωνε μια άλλη μέρα. Αν μόνον ΑΝ ο μέσος άνθρωπος ήξερε να ξεχωρίζει την ανάγκη του από την επιθυμία του.

Πώς μπορούμε να μάθουμε να κάνουμε τον διαχωρισμό, να μάθουμε τι θέλουμε πραγματικά;

Φαντάζομαι πως ο μέσος αναγνώστης έχει ήδη προκληθεί να θέλει να μάθει μια μέθοδο για να καταφέρει κάτι τέτοιο. Μακάρι να ήταν τα πράγματα έτσι απλά. Μακάρι να υπήρχαν συνταγές που μαζεύοντας τα υλικά και βάζοντας την κατάλληλη δόση να «μαγειρεύαμε» το αποτέλεσμα. Για να το καταφέρει κανείς αυτό χρειάζεται να ασχοληθεί με την εσωτερική του δομή. Χρειάζεται να γνωρίσει τον εαυτό του. Χρειάζεται να παρατηρήσει τις αντιδράσεις του ξανά και ξανά ώστε να καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα.

Ακόμη χρειάζεται να αγαπήσει και τα πιο αρνητικά χαρακτηριστικά του, ώστε να καταφέρει να λειάνει τις γωνίες τους. Χρειάζεται αναμφισβήτητα πρώτα απ’ όλα να θέλει. Και για να θέλει χρειάζεται να καταλάβει ότι χρειάζεται να οδηγηθεί κάπου αλλού από εκεί που βρίσκεται. Αυτό το τελευταίο είναι και το δυσκολότερο. Αν δεν βρεθεί στο δρόμο του ένα ερέθισμα ένας φωτισμένος γονιός ή δάσκαλος ή φίλος, τις περισσότερες φορές αναλώνει τη ζωή του μέσα στην άγνοια και τη μειονεξία ανακαλύπτοντας καθημερινά τις δυσκολίες της ζωής.

Η μέθοδος υπάρχει λοιπόν και είναι μία. Κατ’ αρχήν να θέλω να αλλάξω την προσωπική μου τοποθέτηση και έπειτα να επιτρέψω στον εαυτό μου να διαφοροποιηθεί από τη μάζα.

Αν θέλω να αλλάξω είναι βέβαιο πως θα αναζητήσω βοήθεια. Διαβάζοντας ή παρακολουθώντας ανάλογες δραστηριότητες που οδηγούν στην αυτογνωσία. Πολλοί τρόποι οδηγούν στο στόχο. Σημαντικό να ανακαλύψει ο καθένας αυτόν που του ταιριάζει. Αρκεί να το κάνει. Αργά η γρήγορα θα φθάσει στην Ιθάκη. Στη γνώση του Εαυτού. Και για να μην κλείσει το άρθρο αυτό χωρίς καμία πρόταση ας οδηγηθούμε να αντιλαμβανόμαστε για κάθε τι αν συμφωνούν ολοσχερώς ο νους, η καρδιά και το σώμα. Τότε σίγουρα είναι ανάγκη. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση ας ξανα-εξετάσουμε πριν ονομάσουμε οτιδήποτε ανάγκη ίσως και να είναι μόνο μια επιθυμία. Και για όποιον θελήσει να θέσει το εύλογο ερώτημα: «Είναι κακό να θέλω να ικανοποιώ τις επιθυμίες μου;» Όχι αρκεί να γνωρίζω ότι στο βωμό αυτής της ικανοποίησης πιθανόν να θυσιάσω κομμάτια της ύπαρξής μου, που προσφέροντάς τα, αφήνουν σημαντικά ακάλυπτα κενά ή μου δημιουργούν συναισθήματα δυσλειτουργικά, όπως η ενοχή ή ο θυμός ή ο φόβος ή ακόμη έχω ένα αντιστάθμισμα στις σχέσεις μου με τους άλλους. Αξίζει το κόπο η θυσία;

Η απάντηση ανήκει στον καθένα.


Πηγή: http://boro.gr