Εργασία σε βάρδιες και διατροφή

Η δουλειά σε ασυνήθιστες ώρες μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές του βάρους.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η ελλιπής ενημέρωση πάνω στη διατροφή έχουν ως αποτέλεσμα αυξημένα επίπεδα παχυσαρκίας στο γενικό πληθυσμό. Η χώρα μας κατέχει την 5η θέση σε ολόκληρη την Ευρώπη στην παχυσαρκία του γενικού πληθυσμού (ως παχυσαρκία ορίζεται όταν ο δείκτης μάζας σώματος β/υ2 ενός ατόμου είναι μεγαλύτερος ή ίσος με 30kg/m2).

Με τα παραπάνω δεδομένα λοιπόν γίνεται κατανοητό πως ο μέσος Έλληνας ή Ελληνίδα δεν ακολουθούν ένα σωστό μοντέλο διατροφής. Σκεφτείτε λοιπόν πόσο δυσκολότερο είναι να τρέφονται σωστά τα άτομα που εργάζονται σε βάρδιες.

Όταν λέμε βάρδιες, αναφερόμαστε στα άτομα που εργάζονται νυχτερινές ή απογευματινές ώρες, εκτός ενός 8άωρου ωραρίου που ξεκινάει από τις πρωινές ώρες και τελειώνει νωρίς το απόγευμα. Τι διατροφικές συνέπειες έχει λοιπόν γι’ αυτούς τους ανθρώπους η απογευματινή ή βραδινή βάρδιά τους;

Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη του τμήματος διατροφής του πανεπιστημίου του Harvard σε νοσοκόμες του τμήματος Nurses' Health Study I και Nurses' Health Study ΙΙ ηλικίας 25-67 ετών, σε ένα δείγμα 80.000 ατόμων έδειξε πως η παρατεταμένη περίοδος εργασίας με αλλαγές βάρδιας σχετίζεται σε ήπιο βαθμό με την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, ο οποίος σχετίζεται με την αύξηση βάρους των ατόμων αυτών.

Γιατί λοιπόν συμβαίνει αυτό;

Ο λόγος είναι η διαταραχή της ακολουθίας ύπνου-αφύπνισης ή αλλιώς διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού του ύπνου. Όταν νυχτώνει, ο εγκέφαλος εκκρίνει μια ουσία που ονομάζεται μελατονίνη, η οποία ουσιαστικά μας κάνει να «νυστάζουμε. Κατά τη διάρκεια λοιπόν του νυχτερινού ύπνου συμβαίνουν διάφορες μεταβολικές διαδικασίες στο σώμα μας που ελέγχουν τη θερμοκρασία του σώματος, τον καρδιακό παλμό, την πίεση του αίματος, τα επίπεδα των ορμονών, καθώς και τη γαστροοισοφαγική λειτουργία.

Το πρώτο συμπέρασμα που βγαίνει από τα παραπάνω, είναι πως το σώμα μας «μπερδεύεται» από την μη φυσιολογική διαδικασία του ύπνου και προκαλούνται διαταραχές σε όλες τις παραπάνω λειτουργίες. Συχνά φαινόμενα είναι το άτομο να μην μπορεί να κοιμηθεί αφού σχολάσει και το πιο βασικό, να αντιμετωπίζει γαστροοισοφαγικά προβλήματα όπως δυσπεψίες, έλκη και διαταραχή στην όρεξή του. Το άτομο καταλήγει να τρώει μόνο του μεγάλες ποσότητες τροφής και συνήθως βιαστικά.

Ακόμη, παρατηρείται μη σωστή διατροφή κατά τη διάρκεια της ημέρας, κυρίως με πολύ μικρές ποσότητες φαγητού, με αποτέλεσμα να πεινάει κατά τη διάρκεια της νύχτας και με κατάληξη την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Οι επιλογές τροφίμων που γίνονται, όπως μας δείχνει μια άλλη μελέτη που διεξήχθη στο τμήμα διατροφικής επιστήμης του πανεπιστημίου Cornell University Ithaca New york είναι κυρίως πρόχειρο φαγητό, πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και με πολύ υψηλή θερμιδική αξία.

Ξεχωριστή αναφορά πρέπει να γίνει και στην κατανάλωση καφέ ή άλλων ποτών με υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη. Παρατηρείται πολύ υψηλή κατανάλωση στα συγκεκριμένα ροφήματα από άτομα που εργάζονται σε βάρδιες, ιδίως τις τελευταίες ώρες εργασίας που έχει επέλθει η κούραση. Η καφεΐνη παραμένει στο αίμα έως και 8 ώρες οπότε τα άτομα δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο να κοιμηθούν και οι γαστροοισοφαγικές διαταραχές γίνονται ακόμη πιο έντονες.

Όλα τα παραπάνω μας δείχνουν γιατί τα άτομα που δουλεύουν με εναλλαγές βάρδιας αντιμετωπίζουν προβλήματα παχυσαρκίας και κατά συνέπεια διαβήτη τύπου 2. Αυτό δεν σημαίνει όμως πως δεν υπάρχει λύση.

Η διατροφή των ατόμων που δουλεύουν με εναλλαγές βάρδιας πρέπει να περιλαμβάνει σχεδιασμό των γευμάτων, κατά προτίμηση από κάποιον διαιτολόγο.

Μετά τις απαραίτητες βιοχημικές εξετάσεις, τη λεπτομερή καταγραφή των διατροφικών συνηθειών του ατόμου και του ωραρίου εργασίας του, ο διαιτολόγος θα μπορέσει, σε συνεργασία με το άτομο, να παρέχει ένα διαιτολόγιο βασισμένο στη μεσογειακή διατροφή, το οποίο θα βοηθήσει το άτομο στη μείωση, αύξηση ή διατήρηση του βάρους του, ανάλογα με την περίπτωση.


Πηγή: http://www.mednutrition.gr