Άθλημα: Σκοποβολή

Εισαγωγή

Η Σκοποβολή είναι ένα τεχνικό άθλημα, με μεγάλη δημοτικότητα παγκοσμίως. Απαιτεί καλή τεχνική κατάρτιση καθώς και τη δυνατότητα για υψηλού βαθμού αυτοσυγκέντρωσης. Άνδρες και γυναίκες ανεξαρτήτου ηλικίας μπορούν να αθληθούν, όχι μόνο σε επίπεδο αναψυχής, αλλά και σε επίπεδο πρωταθλητισμού.

Τα αγωνίσματα Σκοποβολής διαφέρουν ως προς την απόσταση, το είδος του στόχου, του όπλου, τη στάση του σκοπευτή, τον αριθμό των βολών και το χρόνο μέσα στον οποίο ο σκοπευτής πρέπει να ρίξει τις βολές του.

Η Σκοποβολή στους Παραολυμπιακούς Αγώνες
Η Σκοποβολή στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας διεξήχθη στο Ολυμπιακό Κέντρο Σκοποβολής Μαρκόπουλου, στις 18 - 23 Σεπτεμβρίου 2004 (έξι αγωνιστικές ημέρες). Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου 7-12 Σεπτεμβρίου 2008.

Το αγωνιστικό πρόγραμμα της Σκοποβολής στους Παραολυμπιακούς Αγώνες περιελάμβανε αγωνίσματα αεροβόλων και πυροβόλων όπλων σε αποστάσεις 10 μέτρων, 25 μέτρων και 50 μέτρων.

Ιστορικό

Η Σκοποβολή συμπεριελήφθη στο πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων το 1980 στο Arnhem και διέπεται από αντίστοιχους κανονισμούς με αυτούς της Ολυμπιακής Σκοποβολής. Έχουν γίνει ορισμένες προσαρμογές σε κάποια σημεία διεξαγωγής του αθλήματος προς διευκόλυνση των σκοπευτών με αναπηρία.

Εξοπλισμός

Στόχοι

Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες οι στόχοι είναι ηλεκτρονικοί, με δυνατότητα άμεσης προβολής της βαθμολογίας σε οθόνη, την οποία παρακολουθούν και οι θεατές, ώστε να ενημερώνονται για την εξέλιξη του αγώνα.

Ενδυμασία

ΤουφέκιΟι αθλητές φορούν ειδική ενδυμασία η οποία πρέπει να είναι κατασκευασμένη σύμφωνα με τους Κανονισμούς της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σκοποβολής και η οποία ελέγχεται για το πάχος και την σκληρότητα του υλικού από το οποίο είναι κατασκευασμένη. Η ενδυμασία των σκοπευτών αποτελείται από:

• Σκοπευτικό σακάκι
• Σκοπευτικό παντελόνι
• Σκοπευτικά παπούτσια
• Σκοπευτικό γάντι

Πιστόλι

Οι αθλητές δεν χρειάζεται να φορούν ειδικά σκοπευτικά ρούχα. Μπορούν όμως να φορούν ειδικά σκοπευτικά παπούτσια, τα οποία τους εξασφαλίζουν πρόσθετη σταθερότητα. Έχουν άκαμπτη βάση (σόλα) και συνήθως είναι κατασκευασμένα από δέρμα ή ύφασμα.

Οπλισμός

Οι σκοπευτές αγωνίζονται με τουφέκι ή με πιστόλι. Τα τουφέκια και τα πιστόλια μπορεί να είναι αεροβόλα ή πυροβόλα ραβδωτά. Στα αγωνίσματα των 10μ, τα οποία διεξάγονται με αεροβόλο τουφέκι ή αεροβόλο πιστόλι, χρησιμοποιούνται βλήματα διαμέτρου 4,5 χιλιοστών. Στα αγωνίσματα των 25μ, τα οποία διεξάγονται με ραβδωτό πυροβόλο πιστόλι, χρησιμοποιούνται σφαίρες περιφερειακής πυροδότησης διαμέτρου 5,6 χιλιοστών. Οι ίδιες σφαίρες χρησιμοποιούνται και στα αγωνίσματα των 50μ, τα οποία διεξάγονται με ραβδωτό πυροβόλο τουφέκι ή πιστόλι.

Κανονισμοί

Το άθλημα διέπεται από τους κανονισμούς της Διεθνούς Αθλητικής Ομοσπονδίας Σκοποβολής (ISSF) και της Επιτροπής Σκοποβολής της Διεθνούς Παραολυμπιακής Επιτροπής (ISCD). Σε όλα τα αγωνίσματα οι κανονισμοί συμπίπτουν με τους αντίστοιχους των αθλητών χωρίς αναπηρία. Προσαρμογές έχουν γίνει μόνο σε ορισμένα σημεία που έχουν κριθεί αναγκαία για τη διευκόλυνση των σκοπευτών με αναπηρία.

Οι κανονισμοί της Σκοποβολής διαφέρουν ανάλογα με τον αγώνα ως προς την απόσταση, το είδος του στόχου, του όπλου, τη στάση του σκοπευτή, τον αριθμό των βολών και το χρόνο μέσα στον οποίο ο σκοπευτής πρέπει να ρίξει τις βολές του. Ειδικοί, επίσης, κανονισμοί διέπουν το αγώνισμα σε περίπτωση ισοβαθμίας των αθλητών για να καθοριστεί η κατάταξή τους.

Κατηγορίες

Οι σκοπευτές και οι σκοπεύτριες, λόγω των διαφορετικών τύπων κινητικής αναπηρίας που παρουσιάζουν (ακρωτηριασμό, παραπληγία, τετραπληγία ή άλλη αναπηρία) κατατάσσονται σε περισσότερες από μια κατηγορίες. Ανάλογα με τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που υπάρχουν (λειτουργικότητα κορμού, ισορροπία στο κάθισμα, μυϊκή δύναμη, κινητικότητα άνω-κάτω άκρων κ.ά.), καθώς επίσης και τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες στη σκοποβολή, οι αθλητές χωρίζονται σε δύο γενικές κατηγορίες: την SH1 και την SH2. Βασική διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι στην SH2 επιτρέπεται ειδικό στήριγμα με συγκεκριμένες προδιαγραφές για να στηρίζεται το όπλο.

Για την αγωνιστική καρέκλα, η οποία μπορεί να είναι αναπηρικό αμαξίδιο ή σκαμνί, ισχύουν, ανάλογα με την κατηγορία, προδιαγραφές που αφορούν στην πλάτη της καρέκλας και τα στηρίγματα που χρησιμοποιούνται (τραπεζάκι ή πάγκος).

Αγώνας - Βαθμολογία

Κάθε αγώνισμα αποτελείται από έναν γύρο κατάταξης και έναν τελικό γύρο. Η βαθμολογία του τελικού γύρου προστίθεται στη βαθμολογία του γύρου κατάταξης (προκριματικού), και ο αθλητής ο οποίος έχει συγκεντρώσει στο τέλος του αγώνα τους περισσότερους βαθμούς ανακηρύσσεται νικητής.

Οι διαγωνιζόμενοι κερδίζουν βαθμούς ανάλογα με την αξία των βολών τους. Ο στόχος αποτελείται από 10 ομόκεντρους κύκλους με βαθμολογία από το 1 έως το 10. Ο κεντρικός κύκλος δίνει 10 βαθμούς, ο επόμενος εννέα και ο τελευταίος εξωτερικά έναν. Στους τελικούς αγώνες, η βαθμολογία εκφράζεται όχι μόνο με ακεραίους αλλά και με δεκαδικούς αριθμούς, αφού οι 10 ομόκεντροι κύκλοι του στόχου διαιρούνται σε περισσότερους κύκλους με το 10,9 να αποτελεί τον υψηλότερο βαθμό για μία βολή.

Τουφέκι

Οι αγώνες τουφεκιών αποτελούνται από πέντε αγώνες σε πεδίο βολής 10 μέτρων και τρεις αγώνες σε πεδίο βολής 50 μέτρων.

50 μέτρα Ελεύθερο Τουφέκι τριών Στάσεων – Ανδρών (κωδικός: R7)

Ο σκοπευτής ρίχνει 40 βολές σε στάση πρηνηδόν, ορθίως και γονυπετώς σε στόχο που βρίσκεται σε απόσταση 50 μέτρων. Οι βολές πρέπει να ολοκληρωθούν σε χρόνο 45 λεπτών για το πρηνηδόν, 75 λεπτών για το ορθίως και 60 λεπτών για το γονυπετώς. Πριν από την πρώτη βολή του αγώνα επιτρέπονται απεριόριστες δοκιμαστικές βολές. Οι οκτώ καλύτεροι σκοπευτές του προκριματικού γύρου αγωνίζονται στον τελικό. Ο τελικός αποτελείται από 10 βολές των 75 δευτερολέπτων η κάθε μία σε στάση ορθίως. Στους αγώνες συμμετέχουν αθλητές της SH1 κατηγορίας.

50 μέτρα Ελεύθερο Τουφέκι Πρηνηδόν – Μεικτό (κωδικός: R6)

Οι αγωνιζόμενοι ρίχνουν 60 βολές σε στάση πρηνηδόν, σε στόχο που βρίσκεται σε απόσταση 50 μέτρων. Οι βολές πρέπει να ολοκληρωθούν σε χρόνο 75 λεπτών. Πριν από την πρώτη βολή του αγώνα επιτρέπονται απεριόριστες δοκιμαστικές βολές. Οι οκτώ καλύτεροι σκοπευτές και σκοπεύτριες του προκριματικού γύρου αγωνίζονται στον τελικό. Ο τελικός αποτελείται από 10 βολές των 45 δευτερολέπτων η κάθε μία. Στους αγώνες συμμετέχουν αθλητές και αθλήτριες της SH1 κατηγορίας.

50 μέτρα Σπορ Τουφέκι τριών Στάσεων – Γυναικών (κωδικός: R8)

Κάθε σκοπεύτρια ρίχνει 20 βολές σε στάση πρηνηδόν, ορθίως και γονυπετώς σε στόχο που βρίσκεται σε απόσταση 50 μέτρων. Οι βολές πρέπει να ολοκληρωθούν σε χρόνο 135 λεπτών. Πριν από την πρώτη βολή του αγώνα επιτρέπονται απεριόριστες δοκιμαστικές βολές. Οι οκτώ καλύτερες σκοπεύτριες του προκριματικού γύρου αγωνίζονται στον τελικό. Ο τελικός αποτελείται από 10 βολές των 75 δευτερολέπτων η κάθε μία, σε στάση ορθίως. Στους αγώνες συμμετέχουν αθλήτριες της SH1 κατηγορίας.

10 μέτρα Αεροβόλο Τουφέκι Στάση Ορθίως - Ανδρών (κωδικός: R1), Γυναικών (κωδικός: R2), και Μεικτό (κωδικός: R4)

Άνδρες και γυναίκες ρίχνουν βολές σε στάση ορθίως, σε στόχο που βρίσκεται σε απόσταση 10 μέτρων. Ειδικότερα, στο μικτό αγώνισμα (R4) καθώς και στο αγώνισμα ανδρών (R1) οι αθλητές ολοκληρώνουν 60 βολές σε χρόνο 105 λεπτών με απεριόριστες δοκιμαστικές βολές πριν να αρχίσει ο αγώνας. Οι αθλήτριες του αγωνίσματος (R2) ολοκληρώνουν 40 βολές σε χρόνο 75 λεπτών, περιλαμβανομένων και των δοκιμαστικών βολών.
Οι οκτώ καλύτεροι σκοπευτές και σκοπεύτριες του προκριματικού γύρου αγωνίζονται στον τελικό, ο οποίος αποτελείται από 10 βολές των 75 δευτερολέπτων η κάθε μία. Στους αγώνες ανδρών και γυναικών συμμετέχουν αθλητές και αθλήτριες της SH1 κατηγορίας, ενώ στους αγώνες μεικτό συμμετέχουν αθλητές και αθλήτριες της SH2 κατηγορίας.

10 μέτρα Αεροβόλο Τουφέκι Στάση Πρηνηδόν - Μικτό (R3 και R5)

Στους αγώνες R3 συμμετέχουν αθλητές και αθλήτριες της SH1 κατηγορίας, ενώ στους αγώνες R5 της κατηγορίας SH2. 'Aνδρες και γυναίκες ρίχνουν 60 βολές, σε στόχο που βρίσκεται σε απόσταση 10 μέτρων και σε χρόνο 90 λεπτών. Πριν την έναρξη του αγώνα επιτρέπονται απεριόριστες δοκιμαστικές βολές. 

Οι οκτώ καλύτεροι σκοπευτές και σκοπεύτριες του προκριματικού γύρου αγωνίζονται στον τελικό. Ο τελικός αποτελείται από 10 βολές των 75 δευτερολέπτων η κάθε μία.

Πιστόλι

Οι αγώνες πιστολιών αποτελούνται από έναν αγώνα σε πεδίο βολής 50 μέτρων, έναν σε πεδίο βολής 25 μέτρων και δύο σε πεδίο βολής 10 μέτρων.
Στο αγωνίσματα του πιστολιού οι σκοπευτές στοχεύουν και ρίχνουν βολές με το ένα χέρι, έχοντας τον καρπό τους ελεύθερο από υποβοηθήματα.

50 μέτρα Ελεύθερο Πιστόλι – Μεικτό (κωδικός: Ρ4)

Οι αγωνιζόμενοι ρίχνουν 60 βολές σε στόχο που βρίσκεται σε απόσταση 50 μέτρων. Οι βολές πρέπει να ολοκληρωθούν σε χρόνο 120 λεπτών. Πριν από την πρώτη βολή του αγώνα επιτρέπονται απεριόριστες δοκιμαστικές βολές. 

Οι οκτώ καλύτεροι σκοπευτές-τριες του προκριματικού γύρου αγωνίζονται στον τελικό. Ο τελικός γύρος αποτελείται από 10 βολές των 75 δευτερολέπτων η κάθε μία. Στους αγώνες συμμετέχουν αθλητές και αθλήτριες της SH1 κατηγορίας.

25 μέτρα Σπορ Πιστόλι – Μεικτό (Ρ3)

Ο αγώνας αυτός αποτελείται από δύο γύρους των 30 βολών ο καθένας, έναν ακριβείας και έναν ταχείας. Ο στόχος βρίσκεται σε απόσταση 25 μέτρων. Ο γύρος ακριβειάς αποτελείται από έξι σειρές των πέντε βολών ακριβείας. Οι βολές κάθε σειράς θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε χρόνο πέντε λεπτών. Ο γύρος ταχείας αποτελείται από έξι σειρές των πέντε βολών ταχείας. Κάθε βολή θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε χρόνο τριών δευτερολέπτων. Μεταξύ των βολών υπάρχει αναμονή 7 δευτερολέπτων. 

Πριν από κάθε γύρο ακριβείας και ταχείας, οι συμμετέχοντες έχουν μια σειρά 5 δοκιμαστικών βολών. Στον τελικό παίρνουν μέρος οι οκτώ καλύτεροι αθλητές -τριες του προκριματικού γύρου και αγωνίζονται σε 10 βολές ταχείας. Στους αγώνες συμμετέχουν αθλητές και αθλήτριες της SH1 κατηγορίας.

10 μέτρα Αεροβόλο Πιστόλι Ανδρών (Ρ1) και Γυναικών (Ρ2)

Άνδρες και γυναίκες ρίχνουν βολές, σε στόχο που βρίσκεται σε απόσταση 10 μέτρων. Ειδικότερα, οι άνδρες ολοκληρώνουν 60 βολές σε χρόνο 105 λεπτών με απεριόριστες δοκιμαστικές βολές πριν την έναρξη του αγώνα. Οι γυναίκες ολοκληρώνουν 40 βολές σε χρόνο 75 λεπτών, περιλαμβανομένων και των δοκιμαστικών βολών. 

Οι οκτώ καλύτεροι σκοπευτές και σκοπεύτριες του προκριματικού γύρου αγωνίζονται στον τελικό. Ο τελικός αποτελείται από 10 βολές των 75 δευτερολέπτων η κάθε μία. Στους αγώνες συμμετέχουν αθλητές και αθλήτριες της SH1 κατηγορίας.

Κατηγοριοποίηση

Αθλητές με αναπηρία (αθλητές με ακρωτηριασμό, αθλητές με άλλες αναπηρίες, "Les Autres", αθλητές με εγκεφαλική παράλυση ή με κάκωση του νωτιαίου μυελού) οι οποίοι ανταποκρίνονται στα ελάχιστα κριτήρια αναπηρίας, έχουν τη δυνατότητα να διαγωνιστούν στη σκοποβολή.

Οι αθλητές κατατάσσονται σε δύο κύριες κατηγορίες, τις SH1 και SH2.

Κατηγορία SH1

Διαγωνιζόμενοι στο τουφέκι και στο πιστόλι που δεν απαιτούν ειδικό στήριγμα όπλου.

Κατηγορία SH2

Διαγωνιζόμενοι στο τουφέκι που πάσχουν από περιορισμένη ή μόνιμη αναπηρία στα άνω άκρα και εξαιτίας αυτού δεν δύνανται να υποστηρίξουν το βάρος του τουφεκιού για τις αγωνιστικές ανάγκες του αθλήματος, οπότε και χρειάζονται ειδικό στήριγμα όπλου.

Τεχνικές

Αθλητές

Έλληνες αθλητές με αναπηρία δεν έχουν καταφέρει ακόμη διεθνείς διακρίσεις στο άθλημα της Σκοποβολής.

Ορισμένα Σωματεία που καλλιεργούν το άθλημα της Σκοποβολής για αθλητές με αναπηρία στην Ελλάδα είναι:

• ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ - Αθήνα
• ΠΑΣΚΑ - Αθήνα 
• ΤΡΙΠΤΟΛΕΜΟΣ- Ελευσίνα

Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2008 η Ελληνική Ομάδα αποτελούταν από τους Παναγιώτη Γιαννούκαρη, Ελένη Ζάμπουρα και Ευάγγελος Κακοσαίος. Επικεφαλής Προπονητής ήταν ο Θεόδωρος Κωτταράς.

Η Ελένη Ζάμπουρα κατέκτησε την 9η θέση στο αγώνισμα P2 Αεροβόλο Πιστόλι, SH1, με 360/400. Ο Ευάγγελος Κακοσαίος κατετάγη 13ος στο αγώνισμα R4 Αεροβόλο Τουφέκι Ορθώς, SH2, 13ος, 596/600 και 14ος στο αγώνισμα R5 Αεροβόλο Τουφέκι, Πρηνηδόν SH2597/600. Ο Παναγιώτης Γιαννούκαρης, κατετάγη 16ος τόσο στο αγώνισμα R5 Αεροβόλο Τουφέκι, Πρηνηδόν SH2, 16ος, 597/600 όσο και στο αγώνισμα R4 Αεροβόλο Τουφέκι Ορθίως, SH2,16ος 592/600.