Η επιστήμη πίσω από το «σημείο τελειότητας» των αθλητών

Οι καλύτερες αποδόσεις των αθλητών εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις ανακαλύψεις που λαμβάνουν χώρα στα εργαστήρια. Η δίχως τέλος ανάγκη του ανθρώπου να αποδίδει καλύτερα από τον ανταγωνιστή του, παρά το γεγονός ότι ορισμένα κατορθώματα μοιάζουν απίθανα και εξωπραγματικά, αποτελεί το αντικείμενο του νέου βιβλίου με τίτλο «Το Σημείο Τελειότητας», του Τζον Μπρένκους, επί σειρά ετών παρουσιαστή της αμερικανικής τηλεοπτικής εκπομπής «Επιστήμη των Σπορ».

«Οι άνθρωποι αγαπούν να συζητούν για τα σπορ μαζί, αλλά περισσότερο λατρεύουν να τσακώνονται γι’ αυτό. Και οι επιστήμη τους αποτελεί ένα από τα καλύτερα εργαλεία για μια εξαιρετική συζήτηση», εξηγεί ο Μπρένκους.

Το βιβλίο του Μπρένκους δημοσιεύτηκε στις ΗΠΑ τον περασμένο Αύγουστο και αποτελεί ήδη μπεστ σέλερ. Ο ίδιος εξηγεί πως δεν ήθελε να το παραφορτώσει με πολλές επιστημονικές λεπτομέρειες, «αλλά ορισμένες από αυτές είναι απαραίτητες για να καταλάβει κανείς τα επιχειρήματα που θέτω».

Ένα από τα παραδείγματα, στα οποία αναφέρεται στο βιβλίο, είναι ότι η εξαιρετική ικανότητα του Michael Phelps στο κολύμπι είναι πολύ σημαντική, αλλά εξίσου κρίσιμος παράγοντας στην απόδοσή του είναι και η ίδια η πισίνα στην οποία κολυμπά. Η σημασία του βάθους της πισίνας δεν μπορεί να παραβλεφθεί, όπως επίσης και το πλάτος του διαδρόμου ή η θερμοκρασία του νερού. Χωρίς τις άριστες αυτές συνθήκες, ο Phelps είναι απλώς άλλος ένας διεκδικητής, αναφέρει ο Μπρένκους.

«Είναι ένα βιβλίο γεμάτο αναλύσεις και γεμάτο επιχειρήματα συναγωνισμού», σύμφωνα με τον ίδιο. Ο Μπρένκους προχωρά σε πολλές προβλέψεις για το μέλλον των σπορ και τις πιθανές ικανότητες των αυριανών αθλητών. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς του συμβουλεύτηκε 250 ειδικούς σε ζητήματα επιστήμης των σπορ. «Δεν έχω διδακτορικό σε οποιοδήποτε επιστημονικό πεδίο και καμία πραγματική επίσημη εκπαίδευση. Αλλά έχω πτυχίο στη ρητορική και την επικοινωνία», τονίζει ο Μπρένκους.

Το 1950, ήταν ευρέως αποδεκτό ότι η ολοκλήρωση ενός μιλίου σε χρόνο λιγότερο από 4 λεπτά ήταν απίθανη. Τέσσερα μόλις χρόνια μετά, ο Βρετανός Roger Bannister έτρεξε την απόσταση σε 3 λεπτά και 59,4 δευτερόλεπτα.

«Μπορώ να πω πως δεν αποδίδαμε όσο μπορούσαμε στην απόσταση του ενός μιλίου επί χιλιάδες χρόνια. Ήταν μια άβολη απόσταση, πολύ μεγάλη για σπριντ και πολύ σύντομη για μαραθώνιο. Αλλά και πάλι δεν υπήρχε λόγο για να μην μπορούμε να την ολοκληρώσουμε σε λιγότερο από 4 λεπτά. Αν δεν την είχαμε ξανακάνει, ήταν λόγω του εμποδίου που είχαμε θέσει οι ίδιοι. Η ερώτηση συνεπώς δεν είναι το πώς τα κατάφερε ο Bannister, αλλά γιατί πήρε στον οποιοδήποτε τόσο πολύ χρόνο».

Το κατόρθωμα του Bannister είχε εξαιρετική επίδραση στις αποδόσεις άλλων αθλητών. Μόλις 46 ημέρες αργότερα, το ρεκόρ του καταρρίφθηκε κατά δύο κλάσματα του δευτερολέπτου. Την επόμενη δεκαετία, εκατοντάδες αθλητές έκαναν το αποτέλεσμα του Bannister να μην μοιάζει με τόσο σπουδαίο κατόρθωμα.

Πρόκειται για μια πατέντα, κατά τον Μπρένκους, που επαναλαμβάνεται στον κόσμο των σπορ. «Η ταχύτητα με την οποία το ρεκόρ καταρρίπτεται συμβαδίζει με τον αριθμό των ανθρώπων που επιχειρούν κάτι τέτοιο», σημειώνει.

Ένα δεύτερο παράδειγμα που παραθέτει ο συγγραφέας είναι ο μαραθώνιος. Τα 26 μίλια είναι μια δύσκολη πρόκληση και μέχρι προσφάτως πιστεύαμε ότι είναι αδιανόητο να ολοκληρωθεί σε χρόνο μικρότερο των 3 ωρών. Το 2008, ωστόσο, ο Αιθίοπας μαραθωνοδρόμος Haile Gebrselassie κατάφερε να τρέξει την απόσταση σε 2 ώρες, 3 λεπτά και 59 δευτερόλεπτα. Παρότι συνεχίζει να κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ, 7 από τους 10 γρηγορότερους μαραθωνοδρόμους όλων των εποχών κατέγραψαν τους καλύτερους χρόνους μετά την επίδοση του Gebrselassie.

«Ο μαραθώνιος είναι στο DNA μας, είμαστε γεννημένοι να το κάνουμε», υποστηρίζει ο Μπρένκους. «Γι’ αυτό το καρδιαγγειακό μας σύστημα είναι ανώτερο από εκείνο κάθε άλλου ζώου, σε όρους της ικανότητάς μας να τρέχουμε και να τρέχουμε. Αλλά το εντυπωσιακό για τις επιδόσεις των μαραθωνοδρόμων είναι η συνέπειά τους στο βηματισμό και την ταχύτητα».

Ένας μαραθώνιος 2 ωρών και 3 λεπτών, λέει ο Μπρένκους, σημαίνει ότι κάθε μίλι ολοκληρώνεται κατά μέσο όρο σε 4,46 λεπτά, μια εντυπωσιακή απόδοση σε απόσταση 26 μιλίων. Ο Μπρένκους είναι συνεπώς πεπεισμένος πως το ρεκόρ των 3,43 για το ένα μίλι σύντομα θα καταρριφθεί.

Η κυριαρχία της επιστήμης στα σπορ

Πίσω από έναν αθλητή βρίσκεται μονίμως μια ομάδα επιστημόνων που εργάζεται ανελλιπώς προκειμένου να βελτιώσει τις μελλοντικές του αποδόσεις. «Οι επιστήμονες των σπορ κοιτάζουν ολοένα και περισσότερο ολόκληρη την εικόνα. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, οι εξοπλισμοί, η ψυχολογία – το βάρος, η δίαιτα... Διαχωρίζουν όλα τα τμήματα που απαρτίζουν ένα άθλημα για να βελτιώσουν τις συνθήκες συνεχώς».

Το καλό, σημειώνει, είναι ότι οι περισσότεροι «κανονικοί» άνθρωποι απέχουν πολύ από το σημείο τελειότητάς τους. «Σημαίνει ότι μέσω προσπάθειας και εξάσκησης θα βελτιώνονται συνεχώς. Για τους επαγγελματίες αθλητές, όμως, είναι πολύ δυσκολότερο. Αν πετυχαίνουν συνεχώς επιδόσεις ρεκόρ, το σημείο τελειότητάς τους θα επιτευχθεί σίγουρα κάποια στιγμή, αποκλείοντάς τους τη δυνατότητα συνεχούς βελτίωσης».

Μία άμεση, προφανής απάντηση είναι η απάτη. Τα στεροειδή αποτελούν γεγονός στα σπορ, αναπόφευκτα, σύμφωνα με τον Μπρένκους, όταν όχι απλώς η επίδοση, αλλά και εκατομμύρια δολαρίων σε χορηγίες διακυβεύονται. Το πρόβλημα με τα στεροειδή, ωστόσο, είναι ότι αποτελούν μια γκρίζα ζώνη.

Προσφάτως, ιδιαίτερα δημοφιλή στον κόσμο των σπορ είναι το Βιάγκρα. Κατά τον Μπρένκους, το Βιάγκρα «αυξάνει την κυκλοφορία, το αίμα κυλά σε όλο το σώμα και μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν έχει ενταχθεί στην απαγορευμένη λίστα. Αυτό σημαίνει πως είναι απολύτως νόμιμο και ότι πραγματικά λειτουργεί».


Πηγή: http://tvxs.gr