Σημάδια ότι κάποιος είναι υποχόνδριος: Τα αίτια της διαταραχής

Ορισμός και συμπτώματα της υποχονδρίασης

Η υποχονδρίαση ανήκει στις σωματόμορφες διαταραχές και αναφέρεται στον εμμονικό φόβο του ατόμου μήπως έχει προσβληθεί από κάποια σοβαρή ασθένεια ή την ιδέα πως έχει προσβληθεί από κάποια ασθένεια. Οι σκέψεις αυτές βασίζονται στην παρερμηνεία των σωματικών συμπτωμάτων και το άτομο παρόλο που υποβάλλεται σε ιατρικές εξετάσεις και δεν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα συνεχίζει να ανησυχεί υπερβολικά για την σωματική του υγεία. Χαρακτηριστικό αυτών των ανθρώπων είναι η σθεναρή αντίσταση που προβάλλουν στον καθησυχασμό καθώς αναγνωρίζουν ως λανθασμένες τις ιατρικές εξετάσεις. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις όπου το άτομο καθησυχάζεται παροδικά έπειτα από την επίσκεψη στον γιατρό αλλά το άγχος και ο φόβος για την υγεία του επανέρχονται πολύ σύντομα. Σημαντικό είναι να αναφέρομαι πως αυτός ο φόβος και οι έμμονες ιδέες δεν φτάνουν σε επίπεδο παραληρήματος.

Ξαφνικά το άτομο αρχίζει να παρατηρεί και να εμφανίζει υπερανασχόληση των σωματικών του συμπτωμάτων φτάνοντας έτσι στην παρερμηνεία τους. Συνήθως τα συμπτώματα ξεπερνούν το διάστημα των έξι μηνών και συχνά το άτομο να επικεντρώνεται με εμμονή σε ένα συγκεκριμένο όργανό ή μια συγκεκριμένη πάθηση ενώ σπανιότερα μπορεί να παρουσιάζει ανησυχία για πολλές και διαφορετικές παθήσεις.

Η υποχονδρίαση είναι μια χρόνια ψυχική νόσος με συμπτώματα που εμφανίζουν αυξομειούμενη ένταση και σε ορισμένες περιόδους παρατηρείται πλήρης απουσία της συμπτωματολογίας.

Η εμφάνιση της υποχονδρίασης είναι εξίσου συχνή και στα δύο φύλα και συνήθως εμφανίζεται στην αρχή της ενήλικης ζωής, αυτό βέβαια δεν αναιρεί την πιθανότητα εμφάνισης της σε οποιαδήποτε ηλικία

Επίδραση στην ζωή του ατόμου

Η υποχρονδρίαση σε πολλές περιπτώσεις παραβλάπτει την λειτουργικότητα του ατόμου σε όλους τους τομείς της ζωής του. Σε επίπεδο κοινωνικό και οικογενειακό το άτομο κυριεύεται από την κατάσταση της υγείας του και αναμένει από τους γύρω του ειδική αντιμετώπιση. Πολύ πιθανό είναι να δημιουργηθούν εντάσεις στην οικογένεια καθώς το άτομο εμφανίζει έντονη ενασχόληση με την σωματική του υγεία. Η διαταραχή επηρεάζει το άτομο και στο εργασιακό του περιβάλλον με αποτέλεσμα πολλές φορές να μην μπορεί να ανταποκριθεί στην απαιτήσεις της δουλείας του.

Χαρακτηριστικές συμπεριφορές των ατόμων που πάσχουν από αυτή την διαταραχή είναι να υποβάλλονται διαρκώς σε ιατρικές εξετάσεις με σκοπό την διαβεβαίωση πως δεν πάσχουν από κάποια σοβαρή ασθένεια. Επισκέπτονται πολλούς διαφορετικούς γιατρούς καθώς δεν δείχνουν εμπιστοσύνη στα λεγόμενα τους και τους κατηγορούν για μειωμένη φροντίδα.

Τα άτομα αυτά δεν έχουν σωματικά νοσήματα και παρόλη την πληθώρα των ιατρικών εξετάσεων δεν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα.

Οι αποφυγές είναι ένας άλλος τρόπος συμπεριφοράς αυτών των ατόμων. Για παράδειγμα μπορεί να αρχίσουν να απομακρύνονται από παρέες στον φόβο μην ακούσουν ή έρθουν σε επαφή με κάποιον που πάσχει από σοβαρή ασθένεια. Τα άτομα αυτά έχουν την τάση να επικεντρώνονται στον εαυτό τους και να παρατηρούν διαρκώς τα σωματικά τους συμπτώματα με σκοπό να τα ερμηνεύσουν.

Όπως γίνεται αντιληπτό οι σκέψεις αυτών των ατόμων πυροδοτούνται μόλις ακούσουν ή δουν ένα άτομο που πάσχει από σοβαρή ασθένεια και στα μικρά σωματικά ενόχληματα όπως είναι ο πονοκέφαλος. Με την ανάδυση των αρνητικών σκέψεων αρχίζουν να εκδηλώνονται σωματικά συμπτώματα λόγο του φόβου που βιώνει το άτομο. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος ο οποίος συντηρείται και επαναλαμβάνεται διαρκώς. Ξεκινώντας από την παρερμηνεία ενός μικρού σωματικού ενοχλήματος όπως για παράδειγμα είναι το κοιλιακό άλγος, το άτομο ξεκινά να καταστροφολογεί το σύμπτωμα και να σκέφτεται ότι αυτός ο πόνος μπορεί να οφείλεται σε κάποια πολύ σοβαρή πάθηση. Το αποτέλεσμα αυτής της σκέψης είναι το άτομο να αισθάνεται φόβο και άγχος και να διαφεύγει σε συμπεριφορές ελέγχου και παροδικής ανακούφισης όπως είναι οι ιατρικές εξετάσεις και οι αποφυγές καταστάσεων που μπορεί να επιφέρουν μόλυνση ή εκδήλωση σοβαρής νόσου. Όσο το άτομο «απαντάει» σε αυτές τις σκέψεις με τέτοιου είδους συμπεριφορές στερεί από τον εαυτό του την ευκαιρία να τις αμφισβητήσει και σταδιακά να «σπάσει» τον φαύλο κύκλο.

Αίτια της υποχονδρίασης

Όσον αφορά τα αίτια της υποχονδρίασης ακόμα δεν είναι σαφές, ωστόσο οι ψοιχοκοινωνικοί παράγοντες φαίνεται να επιδρούν στην εμφάνιση της νόσου.

Έχει διαπιστωθεί ότι άτομα που πάσχουν από υποχονδρίαση έχουν υποστεί σωματική ή λεκτική κακοποίηση στην πρώιμη ζωή τους. Επίσης αυτή η ψυχική διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα που βίωσαν διάφορες ασθένειες κατά την διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας. Παιδία τα οποία μεγάλωσαν με υπερπροστατευτικούς γονείς ή με αδιάφορους μπορεί να εκδηλώσουν υποχονδρίαση στα πλαίσια αναζήτησης της προσοχής από τους γονείς με πρόφαση το σωματικό σύμπτωμα. Έτσι το άτομο συνεχίζει να επικοινωνεί με αυτόν τον τρόπο και στην ενήλικη ζωή του.

Σε άλλες περιπτώσεις πριν την εκδήλωση της υποχονδρίασης έχει προηγηθεί ένα ψυχοπιεστικό συμβάν το οποίο σχετίζεται με την απώλεια ή την εμφάνιση βαριάς νόσου ενός αγαπημένου προσώπου, και έχει επιφέρει έντονο άγχος και φόβο στο άτομο.


Πηγή: http://www.boro.gr