Κρίση: Πώς διαλύονται γάμοι και σχέσεις όταν δεν υπάρχουν λεφτά

Η διαμάχη για τα οικονομικά καθρεφτίζει τη διαμάχη για την εξουσία στο ζευγάρι. Δημιουργούνται άτυπες κυβερνήσεις και άτυπες αντιπολι­τεύσεις .

Τίθενται τα θέματα συγκρουσιακά. Μπορεί να είναι άλλος αυτός που παράγει και άλλος αυτός που καταναλώνει; Αλληλοκατηγορούνται με χαρακτη­ρισμούς που ορίζεται ο ένας ως επιπόλαιος και σπά­ταλος και ο άλλος ως άμετρα συντηρητικός και τσιγκούνης.

Τίθενται ερωτήματα με τη μορφή διλημμάτων. Είναι δυνατόν να έχουν τα ίδια δικαιώματα στη δια­χείριση των οικονομικών οι δύο, άσχετα αν είναι ο άνδρας ή η γυναίκα, αφού ο ένας συνεισφέρει όχι απλώς περισσότερα, αλλά πολλαπλάσια του άλλου συντρόφου; Πώς κάποιοι που δεν εργάζονται, θεω­ρούν δικαίωμά τους να είναι εκείνοι που θα έχουν την ευθύνη των οικονομικών του ζευγαριού;

Πώς μπορεί να νιώθουν γυναίκες που εμπιστεύ­τηκαν τα χρήματα της καθημερινής τους εργασίας στον άνδρα τους και αυτός τα έχασε με το να κά­νει ασύνετα ανοίγματα και επιχειρήσεις που ήλπιζε ότι θα του αποδώσουν και βρέθηκε να χάνει τα πάντα; Η γυναίκα να νιώθει ότι όχι μόνο δεν συνεισφέρει ο άνδρας της, αλλά είναι και ο αίτιος της οι­κονομικής καταστροφής τους

Και πως νιώθει ο άνδρας όταν η γυναίκα του δεν έχει διάθεση για σεξουαλική συνεύρεση επειδή είχε μια οικονομική αποτυχία και εκείνη τού στερεί την αντίστοιχη απόλαυση;

Με αφορμή την οικονομική κρίση αλλάζει δραματικά η δυναμική της σχέσης στα ζευγάρια όπου οι οικονομικές παροχές έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην ισορροπία τους. Αντρες «παντοδύναμοι» βουλιάζουν και «άψογες» γυναίκες χάνουν κάθε ίχνος ευπρέπειας. Τα χρήματα κάλυπταν την απουσία σε­βασμού, εκτίμησης, αγάπης και, όταν χάθηκαν, εμ­φανίστηκαν όλα τα προβλήματα που υπέβοσκαν, με πολύ πιο δραματικό τρόπο.

Ο πολιτισμός κάποιων ήταν μόνο καταναλωτικός και όταν χάθηκε η δυνατότητα να αγοράζουν τα καταναλωτικά υλικά, καταναλώνουν τον σύντροφο, κανιβαλίζοντάς τον. 'Οταν ο σύντροφος ήταν μια βιτρινα για τους άλλους και όχι μια μυστική δύναμη ζωής, μια θαλπωρή, μια πολύτιμη αγκαλιά και μια πηγή έμπνευσης, τότε, όταν το μαγαζί κατέρρευσε και δεν είχε τι να πωλήσει, η βιτρινα έμεινε άδεια και δίχως νόημα.

Οι αγορασμένες σχέσεις είναι πορνικές, ακόμη και αν τυπικά υφίσταται ο γάμος. Είναι πορνικές γιατί, όπως στην πορνεία, ο έρωτας είναι απών και μόνο η οικονομική συναλλαγή επιτρέπει την στιγ­μιαία προσέγγιση.

Στα πλαίσια της εργασίας μου με εισαγγελικές παραγγελίες για την εκτίμηση των συνθηκών και των προσωπικοτήτων πρώην συζύγων που αλληλοκατηγορούνται για σεξουαλικές ή σωματικές κακοποιήσεις των ίδιων και των παιδιών τους, έχω αναρωτηθεί όχι για τους λόγους που ζητούν διαζύ­γιο, αλλά για τους λόγους που τους επέλεξαν και για τους λόγους που δεν τους χώρισαν πολύ πιο πριν.

Τα στοιχεία υπήρχαν και εκείνοι τα συγκέντρω­ναν, αλλά αδρανούσαν. Έβλεπαν το κακό να δια­δραματίζεται μπροστά τους και εύρισκαν παράλο­γες δικαιολογίες ή προσποιούντο ότι πίστευαν τις δι­καιολογίες των συντρόφων τους. Αλλά δεν έφευγαν. Δεν κατήγγελλαν. Και πότε το θυμήθηκαν; Όταν σταμάτησε η οικονομική παροχή.

Και ποιο είναι το σημαντικό στοιχείο που δια­πραγματεύονται στην παροχή επιμέλειας και γονι­κής μέριμνας και στους όρους επικοινωνίας; Τα οι­κονομικά. Όταν η οικονομική δοσοληψία είναι ικα­νοποιητική, τότε αίρουν τις μηνύσεις, τις καταγγε­λίες και τις επιφυλάξεις τους και νιώθουν δικαιω­μένοι.

Μια εναλλακτική μορφή δουλεμπορίου, προαγω­γής ή ομηρείας με θύμα τα παιδιά και με μοναδικό μίζερο στόχο την συγκέντρωση χρημάτων που υπο­τίθεται ότι θα τους προσφέρει ποιότητα ζωής. Η ζωή όμως που χτίζεται σε τέτοια εξευτελιστική μιζέρια, ποια τύχη μπορεί να έχει;

Τα χρήματα που δεν αποτελούν αυτοσκοπό, μπο­ρεί να σημαίνουν και την έμπρακτη απόδειξη του ενδιαφέροντος και της φροντίδας που έχουν οι σύ­ντροφοι για τη σχέση τους και για την οικογένεια τους.

Δεν μπορεί να μηδενιστεί και να απαξιωθεί η προ­σφορά του άντρα που εργάζεται σκληρά, προκειμένου να φροντίσει την οικογένειά του και να μην καταγραφεί ως στοιχείο μιας υπεύθυνης προσωπικό­τητας.

Δεν μπορεί, όταν ο άντρας φέρνει χρήματα στο σπίτι του, αυτό να απαξιώνεται και να καταγράφε­ται ως δευτερεύον, επειδή μπορεί να μην ενθουσιά­ζεται με κάποιες μορφές τέχνης που ελκύουν τη γυ­ναίκα του και, όταν δεν φέρνει χρήματα, να θεωρεί­ται ότι το χρήμα είναι το παν για να μπορεί να υπάρ­χει μια σχέση.

Η γυναίκα που έχει χρήματα από την πατρική της οικογένεια, αλλά η ίδια δεν έχει μάθει να μο­χθεί, καλύπτει τις προσωπικές της ανεπάρκειες από την οικονομική εξουσία που θεωρεί ότι δικαιούται. Είναι τότε που προσβάλλει τον σύντροφό της για ανεπάρκεια, την ίδια ώρα που έχει ένα απύθμενο κε­νό στην ύπαρξή της.

Η γυναίκα που συνεισφέρει οικονομικά, όταν το κάνει από μια τάση να μην υπολείπεται από τον άντρα και για να μην τον έχει ανάγκη, τότε δεν συνειδητοποιεί ότι έχει χάσει την ίδια την θηλυκότητά της, αφού δεν κατέχει την σημαντική δεξιότητα να μπορεί να δέχεται.

Η γυναίκα που συνεισφέρει οικονομικά γιατί της είναι σημαντικό να είναι ενεργή σε όλους τους το­μείς της ζωής, διευρύνει την θηλυκότητά της, αφού δεν την ταυτίζει με την παθητικότητα, αλλά την καταξιώνει με την ενεργή συμμετοχή της σε όλους τους τομείς της σχέσης και της ζωής. Η γυναίκα που εργάζεται και χαίρεται την εργασία της δεν συ­νεισφέρει μόνο χρήματα στην οικογένειά της. Προσφέρει έναν ολοκληρωμένο εαυτό.

* * *

Στην πρόσφατη οικονομική κρίση οι ερωτικές σχέσεις που κλονίστηκαν εξαιτίας των οικονομικών καταστροφών, ήσαν πάρα πολλές, καθώς ο οικονο­μικός διαχειριστής, συνήθως ο άνδρας, χρεωνόταν την κακή διαχείριση.

Μια πιο προσεκτική μελέτη των διενέξεων για τα οικονομικά προβλήματα φανερώνει ότι υφίστανται πολλά θέματα που υποκρύπτονται όσο τα οικονομι­κά βαίνουν καλώς και έρχονται στην επιφάνεια επι­τακτικά, όταν παύει η οικονομική άνεση.

'Όποιοι στα χρόνια της άνεσης θεωρούσαν ότι άξι­ζαν, στηρίζοντας την αυτοεκτίμησή τους στην επί­δειξη του πλούτου τους, αφού μπορούσαν να εξαγο­ράζουν τις σεξουαλικές τους κατακτήσεις, όταν έχασαν την οικονομική τους άνεση, ένιωσαν τον προσωπικό τους ευτελισμό, καθώς δέχονταν τον διασυρμό από τις πρώην κατακτήσεις ή από τους απατημένους συντρόφους.

Συνήθως οι άνδρες που έπαιζαν χρηματιστηρια­κά παιγνίδια με φούσκες, ανοιγόντουσαν παράλογα. Εκστασιασμένοι από τα υπέρμετρα κέρδη τους θε­ωρούσαν ότι τα πράγματα θα ήσαν για πάντα έτσι. Εγκατέλειψαν την κύρια απασχόλησή τους που τους προσκόμιζε συγκεκριμένα οικονομικά οφέλη και ασχολήθηκαν με επιχειρήσεις που έμοιαζαν με το χρυσοφόρο Ελντοράντο.

Αυτή η ψευδαίσθηση παντοδυναμίας οδήγησε πολλούς σε καταναλωτικές αγορές, άνισες προς την πραγματική τους κατάσταση, που χρησίμευαν σε νεοπλουτίστικες επιδείξεις και σε νυκτερινές δια­σκεδάσεις που όχι μόνο απαιτούσαν ένα παράλογο οικονομικό κόστος, αλλά γινόντουσαν οι αφορμές για την διάλυση σταθερών σχέσεων και γάμων.

Όταν στη συνέχεια ήλθε η οικονομική κατα­στροφή, η σύντροφος δεν ήταν διατεθειμένη να ανε­χθεί να στηρίζει εκείνον που, όταν ένιωθε σημαντι­κός, την περιφρονούσε και δεν καταλάβαινε πόσο την τραυμάτιζε η εγωπαθής στάση του.

Το σκηνικό αυτό δεν αποτελεί μια μεμονωμένη πε­ρίπτωση, ούτε αφορά μόνο μια συγκεκριμένη περίο­δο γενικευμένης οικονομικής κρίσης. Είναι η συνήθης κατάληξη των ανθρώπων που έχουν την ψευδαί­σθηση ότι μια θέση ισχύος ή μια οικονομική άνεση που τους επιτρέπει να αγοράζουν καταναλωτικά αγαθά, σεξουαλικούς συντρόφους, ή ανθρώπους που θα τους κολακεύουν, θα τους εξασφαλίζει για πάντα.

Αντίθετα άνθρωποι που απέκτησαν πολλά χρή­ματα, αλλά αυτό δεν έγινε αφορμή για να απομα­κρυνθούν από τις οικογένειές τους, όταν βρέθηκαν στις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες, είχαν σταθε­ρό συμπαραστάτη τον σύντροφό τους.

Είναι εκπληκτικά συγκινητικό να είσαι μάρτυ­ρας ερωτικών εξομολογήσεων σε καταστάσεις οι­κονομικής καταστροφής. Τέτοιες στιγμές νιώθεις ότι υπάρχουν όμορφοι άνθρωποι στην αφάνεια, που ωστόσο χαριτώνουν ευεργετικά την κοινωνία μας.

Ο άντρας ήταν στα πρόθυρα της κατάθλιψης, αφού η εύρωστη επιχείρηση του κινδύνευε να κλεί­σει. Ήταν αυτοδημιούργητος και είχε εργαστεί με κόπο και μεράκι να την στήσει. Όταν τα πράγμα­τα φάνηκε ότι θα δυσκολέψουν, το συνειδητοποίη­σε έγκαιρα, αλλά δεν ήθελε να απολύσει τους εργαζόμενούς του που πραγματικά τούς νοιαζόταν.

Αργότερα, όταν θα μπορούσε να κηρύξει πτώ­χευση στην επιχείρηση και να σώσει την ατομική του περιουσία, αρνήθηκε, γιατί δεν ήθελε να ρίξει τους προμηθευτές του.

Τώρα που οι κόποι μιας ζωής είχαν χαθεί, ανα­ρωτιόταν για τις επιλογές του και έκανε μαύρες σκέψεις.

Ήταν τότε που η γυναίκα του, κοιτάζοντας τον σταθερά στα μάτια, είπε: «Δεν θα αφήσουμε να μας καταβάλει η κρίση. Ζησαμε άνετα με όσα αποκτή­σαμε, μπορούμε να είμαστε καλά και 8ιχως αυτά. Εσύ μού είσαι σημαντικός και δεν θα ήθελα όλα αυ­τά να γίνουν αφορμή να σε χάσω! Τώρα θα βρού­με τον τρόπο να είμαστε ακόμη πιο κοντά οι δυο μας!».


Πηγή: http://www.boro.gr