Οι πιο συχνές σκέψεις που δείχνουν αν είσαι ψυχαναγκαστικός

Τι σκέφτονται και πώς πράττουν οι άνθρωποι με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή ;

Η Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες ιδέες, επίμονες σκέψεις, εικόνες, παρορμήσεις (ιδεοληψίες) που γεννούν άγχος και άλλα δυσφορικά συναισθήματα. Τις περισσότερες φορές εισβάλλουν αιφνιδίως στο μυαλό, είναι ανεπιθύμητες και ο ασθενής προσπαθεί να τις αγνοήσει (συχνά ανεπιτυχώς) ή να τις καταστείλει ή να τις εξουδετερώσει με άλλες σκέψεις ή πράξεις (τελετουργίες).

Οι πιο συχνές ιδεοληψίες είναι αυτές που αφορούν την μόλυνση, την ακαθαρσία και την βρωμιά, που συνήθως οδηγούν σε τελετουργίες καθαρισμού, πλυσίματος. Ασθενείς που φοβούνται μήπως μολυνθούν ή βρωμίσουν από μικρόβια, σκόνη, ακαθαρσίες ή πατήσουν περιττώματα, μπορεί να πλένουν τα χέρια τους πολλές φορές την ημέρα, καταναλώνοντας υπερβολική ποσότητα σαπουνιού, να κάνουν μπάνιο πάρα πολλές ώρες, να πλένονται με συγκεκριμένο τρόπο πχ. να ξεκινούν από την δεξιά πλευρά του σώματος και να καταλήγουν στην αριστερή, πληρώνοντας υπέρογκα ποσά στην ΕΥΔΑΠ. Άλλοι πάλι μπορεί να αποφεύγουν να πιάσουν οτιδήποτε θεωρούν βρώμικο ή μολυσμένο και για αυτό να κυκλοφορούν με μαντηλάκια ή γάντια ή πριν μπούνε σπίτι να καθαρίζουν με χλωρίνη τις σόλες των παπουτσιών.

Μία μητέρα έπλενε τα ρούχα και τα παπούτσια του παιδιού της για ώρες και καθάριζε όλα τα σχολικά του είδη με οινόπνευμα (τσάντα, μολύβια, βιβλία) καθημερινά, μόλις εκείνο επέστεφε από το σχολείο από τον φόβο της μήπως μεταφέρει τρίχες σκύλου, περιττώματα περιστεριών ή άλλες ακαθαρσίες από την αυλή και αρρωσήσει όλη η οικογένεια.

Επίσης συχνές είναι οι αμφιβολίες που σχετίζονται με την υπερβολική αναζήτηση ασφάλειας ή/και τον φόβο μήπως συμβεί κάποιο κακό από αμέλεια ή λάθος. Ενδεικτικά, οι πράξεις που κάνουν οι ασθενείς με τέτοιες ιδέες είναι να ελέγχουν επανειλημένα αν έκλεισαν τις ηλεκτρικές συσκευές, αν κλείδωσαν τις πόρτες του σπιτιού ή του αυτοκινήτου, με αποτέλεσμα πολλές φορές να πηγαινοέρχονται ή να γυρνούν νωρίτερα σπίτι για να τσεκάρουν αν έβγαλαν το σίδερο από την πρίζα. Άλλοι μπορεί να αμφιβάλουν για το αν έκαναν κάποιο μαθηματικό υπολογισμό σωστά, αν έστειλαν στη σωστή διεύθυνση το μήνυμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και καταναλώνουν ώρες επαναλαμβάνοντας αυτές τις δουλειές. Λιγότερο συχνές είναι οι σκέψεις γύρω από την τάξη και την συμμετρία που οδηγούν τους ασθενείς στο να ισιώνουν τα ριχτάρια, να στρώνουν τα κρόσσια στα χαλιά, να τακτοποιούν με τον δικό τους μοναδικό τρόπο ο καθένας τα ρούχα στην ντουλάπα, τα πράγματα στα ντουλάπια και σε κάθε γωνιά του σπιτιού.

Πιο ξένες και πιο δυσφορικές συνήθως βιώνονται οι σκέψεις των ιδεοψυχαναγκαστικών που φοβούνται μήπως μήπως κάνουν κακό σε κάποιον πχ. γονείς που φοβούνται μήπως μαχαιρώσουν, στραγγαλίσουν ή πνίξουν το παιδί τους, με αποτέλεσμα να κρύβουν τα μαχαίρια, τα ψαλίδια, να αποφεύγουν να το αγκαλιάσουν και να το κάνουν μπάνιο ή και εκείνων που αμφιβάλλουν στην οδήγηση και αγχώνονται μήπως πάτησαν κάποιον και δεν τον είδαν με αποτέλεσμα να ελέγχουν όλη την ώρα τους καθρέφτες ή να επαναλαμβάνουν τη διαδρομή. Σε ποιο σπάνιες περιπτώσεις οι ασθενείς μπορεί να φοβούνται μήπως βλάψουν τον ίδιο τους τον εαυτό μήπως καταπιούν γυαλιά ή καρφίτσες ή βόλους και καταφεύγουν σε ακρότητες για να προφυλακτούν.

Το ίδιο παράξενες, ανεξήγητες και δυσφορικές χαρακτηρίζουν οι ασθενείς τις ιδεοληψίες με σεξουαλικό ή θρησκευτικό περιεχόμενο. Μία νεαρή παντρεμένη γυναίκα προσπαθούσε να μην κοιτάζει τις υπόλοιπες γνωστές και άγνωστες γυναίκες στο στήθος εξαιτίας της σκέψης μήπως θεωρηθώ «ανώμαλη» ή μήπως άλλες γυναίκες με έλκουν σεξουαλικά. Μάλιστα αμέσως μετά την σκέψη φαντασιωνόνταν την τελευταία φορά που έκανε έρωτα με τον άντρα της για να σιγουρευτεί ότι τον επιθυμεί και να μειώσει τα δυσάρεστα συναισθήματα. Ένας θρησκευόμενος άντρας βασανίζονταν από την επίμονες σκέψεις μήπως σκεφτώ κάτι κακό για τον θεό ή την Παναγία (πχ. μήπως τους βρίσω), αλλά και μήπως φιλήσω την εικόνα σε απρεπές σημείο (πχ. κοντά στα γεννητικά όργανα, οπότε και έκανε τον σταυρό του διαρκώς και επαναλαμβάνε από μέσα του προσευχές και ευχές.

Όλα τα παραπάνω είναι μόνο ενδεικτικά της πολυπλοκότητας, του περιεχωμένου και της μορφής που μπορεί να έχει η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Οποιαδήποτε παράλογη ή μη σκέψη, υπερβολικός ή μη φόβος και παράξενη ή εξωφρενική ιδέα μπορεί να πάρει ιδεοληπτικό χαρακτήρα και να ωθήσει έναν ανθρωπο σε τελετουργίες. Οι ασθενείς μπορεί να φτάσουν σε απελπιστικές καταστάσεις πχ. να μην πλένονται για μήνες επειδή δεν αντέχουν άλλο να τελετουργούν ή να μην βγαίνουν έξω από το σπίτι γιατί μπορεί να ελέγχουν 100 φορές προτού περάσουν απέναντι τον δρόμο, να τσακώνονται συχνά με την οικογένειά τους γιατί ρωτούν ξανά και ξανά τα ίδια πράγματα πχ. κλείδωσα-ες, αφού χάνουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στις ίδιες τις αισθήσεις τους.

Η θεραπεία της Ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι χρονοβόρα, αλλά υπάρχουν και ασθενείς που μόνο με ψυχοθεραπεία μπορούν να βελτιωθούν σε 18-24 κατά μέσο όρο συνεδρίες. Η Θεραπεία συμπεριφοράς με την έκθεση και τον παρεμποδιμό απάντησης είναι η θεραπεία επιλογής με ή χωρίς την προσθήκη φαμακευτικής αγωγής κατά περίπτωση. Το βέβαιο είναι ότι αξίζει τον κόπο να επενδύσει κανείς νωρίς σε χρόνο και κόπο για να αποφύγει το δυσβασταχτο συναισθηματικό και λειτουργικό κόστος που η ασθένεια της αμφιβολίας μπορεί να επιφέρει.


Πηγή: http://www.boro.gr