Πότε η εκδίκηση γίνεται "παθολογική";

Εκδίκηση. Αυτός που υπέστη την προσβολή ανταποδίδει την αντίστοιχη ενέργεια. Η άμεση διεκδίκηση του δίκιου απαιτεί την αποκατάσταση. Μια αποκατάσταση πλασματική, ψευδή, αδύναμη. Αυτός που παίρνει τον νόμο στα χέρια του και αυτοδικεί νιώθει μια άγρια ικανοποίηση καθώς αισθάνεται δυνατός. Όλα τα άλλα προβλήματα της ζωής του εξαφανίζονται.

Η ευτυχία ταυτίζεται με την αποκατάσταση της βλάβης που δέχτηκε με την πρόκληση ισοδύναμης ή και μεγαλύτερης βλάβης σε εκείνος που τον έβλαψε. Η ζωή παίρνει νόημα από την φλόγα της εκδίκησης.

Ανεπαρκείς αρχαϊκοί άνθρωποι που νιώθουν το κενό στην ύπαρξή τους καθώς βρίσκουν αντικείμενο που να τους καταξιώνει στους άλλους και στους εαυτούς τους. Ανασφαλείς άνδρες που νιώθουν να αμφισβητούνται οι ικανότητές τους προσπαθούν να αποδείξουν τον ανδρισμό τους. Θέτουν στον εαυτό τους το ψευδοδίλλημα: Αδύναμος ή κακός; Και σαφώς προτιμούν το δεύτερο αφού έτσι νιώθουν να καλύπτεται η ανεπάρκειά τους.

Η βεντέτα είναι η άγρια αρχαϊκή αντίδραση που ο αδικημένος θεωρεί ότι δικαιούται να αποδώσει ο ίδιος δικαιοσύνη και να επιβάλει την τιμωρία. Πρόκειται για υπόλειμμα άλλως εποχών, τότε που το ζητούμενο ήταν η επιβίωση και κυβερνούσε το δίκιο του ισχυρότερου. Στα πλαίσια αυτά κυριαρχούσε μια γενικευμένη άποψη περί δικαιοσύνης που ερχόταν να συγκαλύψει το νέο έγκλημα και να δικαιολογήσει τον κύκλο βίας. Τελικά η αρχική αφορμή που προκαλούσε τον κύκλο βεντέτας δεν ήταν τόσο σημαντική όσο η επίδειξη δύναμης και η τελική επικράτηση ανεξάρτητα από το απαιτούμενο κόστος αίματος και χαμένης ανθρωπιάς.

Αν κανείς αναζητήσει τους βαθύτερους λόγους που κάποιος καταφεύγει στην εκδίκηση θα συναντήσει ενοχές για το κακό που προηγήθηκε. Όσο ο κύκλος της βίας αυξάνεται τόσο πληθαίνουν οι ενοχές και η μανία για εκδίκηση γίνεται τόσο έντονη που δεν μπορεί να δει τίποτε άλλο.

Μια ώριμη στάση θα απαιτούσε βαθύτερη κατανόηση και ανάληψη ευθυνών. Η ανωριμότητα όμως ταυτίζει την ανάληψη ευθυνών με την αυτοκαταστροφή. Αυτός που μπαίνει στην βεντέτα, σκοτώνει για να καλύψει τις ασυνείδητες ενοχές του και για να μην αυτοκτονήσει. Ταυτόχρονα και ε την συνειδητή παθολογική ελπίδα ότι κάποιος από την άλλη πλευρά θα του το ανταποδώσει ώστε να γλιτώσει από την ανυπόφορη ζωή.

Μια προσεκτική μελέτη αναφέρει ότι ενώ οι εκτελεστές της βεντέτας είναι άνδρες οι κύριοι ιδεολογικοί υποστηρικτές της είναι οι γυναίκες. Η βεντέτα που γίνεται αυτοσκοπός αποτελεί τη συνεκτική δύναμη μεταξύ των μελών της. Ο εχθρός προσφέρει την δυαντότητα σχηματισμού μιας κοινής ταυτότητας. Η ανάγκη όμως να τον αντιμετωπίσεις σε οδηγεί να προσδιορίζεσαι με τρόπο αντιθετικό έναντί του δηλαδή εξαρτημένο από την παρουσία του.

Η εκδίκηση στις ερωτικές σχέσεις

Στον δυτικό κόσμο (…) η προσωπική ζωή των περισσότερων ανθρώπων είναι πλούσια σε σκέψεις μίσους και αντεκδίκησης για όσους θεωρούν ότι τους έχουν βλάψει. Αυτό συμβαίνει στις ερωτικές σχέσεις που υπήρξε εγκατάλειψη ή προδοσία. Ο εγκαταλελειμμένος δεν αντέχει να επεξεργαστεί το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να διατηρήσει τη σχέση και προτιμά να καταστρέψει το αντικείμενο του έρωτά του.

Οι σκέψεις είναι καταιγιστικές. Πόνος οργή, εκδίκηση κυριαρχούν. Το γεγονότα της αδικίας επανέρχονται διαρκώς με τις ίδιες βασανιστικές λεπτομέρειες. Το πρόσωπο του θύτη είναι παρόν και εξυφαίνονται χιλιάδες αλληλοδιάδοχα σχέδια εξόντωσής του.

Ταυτόχρονα αναφύονται πλήθος ερωτημάτων γύρω από το πρόσωπο του θύτη. Το είχε προσχεδιασμένο; Πώς νιώθει τώρα; Μπορεί να επιχαίρει για την επικράτησή του; Μαντεύει την οργή μου; Εξάντληση που ζητά ανταπόδοση.

Μια έμμεση μορφή εκδίκησης που δεν γίνεται αντιληπτή είναι όταν κάποιοι άνθρωποι λένε: «Εγώ τον συγχωρώ όμως θα το βρει από τον Θεό». Προβάλλουν τα αρνητικά συναισθήματά τους στον Θεό και προσδοκούν από Αυτόν τον πανίσχυρο ηγέτη την βαριά τιμωρία που θα επιβληθεί. Θεωρούν τον Θεό τιμωρό και όχι Θεό της αγάπης. Αυτός που επιθυμεί την τιμωρία των άλλων τελικά φυλακίζει τον εαυτό του στα πλαίσια του νόμου και χάνει την ομορφιά που μπορεί να υπάρχει στην χάρη.

Αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια, δεν μπορώ να ξεχάσω το γεγονός που συνέβη σε ένα χωριό στην Κρήτη. Ένα κυριακάτικο πρωινό κάποιος πήγε να καθαρίσει τον βόθρο του. Όταν τον άνοιξε τον τύλιξαν οι ατμοί του δηλητηριώδους αερίου μεθανίου που είχε σχηματισθεί από την χρόνια αποσάθρωση των λυμάτων και έπεσε μέσα. Οι δικοί του πήγαν να τον σώσουν αλλά μέσα στην αναστάτωσή τους την γεμάτη αγάπη και έγνοια αλλά και οργή και ενοχές για το μοιραίο οδηγήθηκαν στο να χάσουν τη ζωή τους άλλοι τρεις από την οικογένεια.

Το περιστατικό αυτό μου έρχεται όταν οι άνθρωποι επιδιώκουν απερίσκεπτα να συμπαρασταθούν ή να εκδικηθούν για το κακό που συνέβη στον άνθρωπό τους. Είναι τότε που το κακό πολλαπλασιάζεται δίχως να μπορεί να αναιρεθεί η αρχική βλάβη.

Πηγή: http://www.boro.gr