Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση σε παιδιά και εφήβους

Ποια είναι τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι η επιστροφή (παλινδρόμηση) του περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο κατά τη διάρκεια ή μετά το γεύμα.

Ο οισοφάγος είναι ο μυϊκός σωλήνας που συνδέει το στόμα με το στομάχι. Ένας κυκλικός μυς στο κάτω άκρο του οισοφάγου ανοίγει και κλείνει επιτρέποντας στην τροφή να εισέλθει στο στομάχι. Αυτός ο κυκλικός μυς ονομάζεται κάτω οισοφαγικός σφιγκτήρας (ΚΟΣ).

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση συνήθως ξεκινά από την βρεφική ηλικία και μόνο σε μικρό αριθμό παιδιών συνεχίζεται και σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ΓΟΠ

Σχεδόν όλα τα παιδιά αλά και οι ενήλικες έχουν ένα βαθμό παλινδρόμησης χωρίς να παρουσιάζουν συμπτώματα.

Όταν το περιεχόμενο του στομάχου που παλινδρομεί επιστρέφει γρήγορα στο στομάχι δεν προκαλεί βλάβη αντίθετα στις περιπτώσεις που παραμένει στον οισοφάγο καταστρέφει το τοίχωμα του και προκαλεί πόνο.

Σε ορισμένα παιδιά η τροφή παλινδρομεί έως τη στοματική κοιλότητα και μικρή ποσότητα μπορεί να εισέλθει στους αεραγωγούς. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το παιδί να παρουσιάζει βράγχος φωνής ή χρόνιο βήχα.

Άλλα συμπτώματα είναι

- Υποτροπιάζουσα πνευμονία
- Συριγμός
- Δυσκαταποσία (πόνο και δυσκολία στην κατάποση)
- Εμετοί
- Πονόλαιμος
- Απώλεια βάρους
- Αίσθημα καύσου (στα μεγαλύτερα παιδία)

Πώς γίνεται η διάγνωση της ΓΟΠ

Ο παιδίατρος θα πάρει ιστορικό θα εξετάσει το παιδί και μπορεί να προτείνει ορισμένες εξετάσεις προκειμένου να διαπιστώσει αν τα συμπτώματα οφείλονται σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμη. Οι εξετάσεις αυτές ελέγχουν τον οισοφάγο, το στομάχι και το λεπτό έντερο.

Οι συχνότερες εξετάσεις που γίνονται για τη διάγνωση της ΓΟΠ είναι:

Βαριούχο γεύμα: Μετά τη λήψη βαρίου από το στόμα παίρνονται ακτινογραφίες οισοφάγου στομάχου και λεπτού εντέρου. Με την εξέταση αυτή διαπιστώνονται τυχόν ανατομικές ανωμαλίες του γαστρεντερικού συστήματος στις οποίες οφείλεται η παλινδρόμηση του γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο.

Ενδοσκόπηση: Μετά από γενική αναισθησία εισάγεται από το στόμα του παιδιού στον οισοφάγο στο στομάχι και το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου ένας εύκαμπτος σωλήνας που φέρει στην άκρη του μικροκάμερα.

Με τον τρόπο αυτό εξετάζεται το εσωτερικό τοίχωμα του γαστρεντερικού σωλήνα (βλεννογόνος) και διαπιστώνονται τυχόν βλάβες.

Κατά την ενδοσκόπηση γίνεται επίσης και λήψη βιοψιών από τις οποίες έχουμε επιπλέον πληροφορίες.

Πεχαμετρία: Ένα λεπτό ηλεκτρόδιο εισάγεται από την μύτη του παιδιού στον οισοφάγο και το στομάχι. Το ηλεκτρόδιο αυτό καταγράφει το χρόνο που το όξινο περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί στον οισοφάγο και συνδέει τα επεισόδια παλινδρόμησης με τα συμπτώματα του παιδιού (πχ βήχα, κλάμα κτλ).

Εμπεδησιομετρία: Ένα λεπτό ηλεκτρόδιο εισάγεται από την μύτη του παιδιού στον οισοφάγο και το στομάχι. Το ηλεκτρόδιο αυτό καταγράφει το χρόνο που το περιεχόμενο του στομάχου (όξινο και μη) παλινδρομεί στον οισοφάγο καθώς και τις πιέσεις που αναπτύσσονται στο εσωτερικό του οισοφάγου και συνδέει τα επεισόδια παλινδρόμησης με τα συμπτώματα του παιδιού (πχ βήχα, κλάμα κτλ).

Ενημερώστε τον παιδίατρο σε:

- Επιδεινούμενους ή ρουκετοειδείς εμετούς.
- Εμετοί χολώδεις (κιτρινοπράσινοι) ή καφεοειδείς ή με πρόσμιξη αίματος (αιματέμεση).
- Αναπνευστική δυσχέρεια μετά από γεύμα ή έμετο.
- Δυσφαγία (πόνο κατά το γεύμα).
- Άρνηση λήψης τροφής που συνεπάγεται απώλεια ή στασιμότητα βάρους.
- Δυσκαταποσία ( πόνο και δυσκολία κατά την κατάποση).

Ποια είναι η θεραπεία της ΓΟΠ

Η θεραπεία της ΓΟΠ εξαρτάται από τα συμπτώματα και την ηλικία του παιδιού.

Ο παιδίατρος μπορεί να συστήσει φαρμακευτική αγωγή για ένα χρονικό διάστημα με στόχο τη μείωση της παραγωγής του γαστρικού οξέος. Υπάρχουν δύο κατηγορίες φαρμάκων με αυτή τη δράση οι Η2-ανταγωνιστές και οι ανταγωνιστές αντλίας πρωτονίων.

Μια άλλη κατηγορία φαρμάκων είναι τα προκινητικά τα οποία αυξάνουν τον τόνο του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα εμποδίζοντας έτσι την παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο. Λόγω των παρενεργειών τους τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται σπάνια (πχ.σε παιδιά με νευρομυικές παθήσεις και ΓΟΠ).

Στις ελάχιστες (σπάνιες) περιπτώσεις βαριάς και ανθεκτικής στην φαρμακευτική αγωγή ΓΟΠ καθώς και στις περιπτώσεις ανατομικής ανωμαλίας του γαστρεντερικού σωλήνα η θεραπεία είναι χειρουργική.

Εκτός από η φαρμακευτική αγωγή και ορισμένοι χειρισμοί μπορεί να βελτιώσουν τα συμπτώματα όπως:

- Μικρότερα και συχνότερα γεύματα
- Αποφυγή σίτισης 2-3 ώρες πριν την κατάκλιση
- Σηκώστε το άνω τμήμα τους στρώματος του κρεβατιού με ειδικές σφήνες
- Αποφυγή τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε υδρογονάνθρακες, λίπη και οξέα (πχ σοκολάτα, καφεΐνη, ορισμένα φρούτα).


Πηγή: http://www.iator.gr