«Το φιλανθρωπικό κατεστημένο δεν πρέπει να επιστρέψει»

Γιάννης Βαραδακαστάνης, πρόεδρος της εθνικής συνομοσπονδίας και του ευρωπαϊκού φόρουμ ΑμεΑ

Οι δράσεις του αναπηρικού κινήματος θα ενταθούν κατά την διάρκεια των φιλανθρωπικών αγώνων

"Ακούμε και θα ακούσουμε πολλά κατά την διάρκεια των αγώνων για άτομα με ειδικές ικανότητες ή δεξιότητες"

“Για να καλυφθεί η άγνοια, η ημιμάθεια και η απουσία πολιτικής, υιοθετείται ένας δημόσιος λόγος όπου η αναπηρία βαπτίζεται ως ικανότητα και/ή δεξιότητα κατά το δοκούν”, επισημαίνει σε εκτενή του συνέντευξη προς την “Ε” ο πρόεδρος της εθνικής συνομοσπονδίας και του ευρωπαϊκού φόρουμ ΑμεΑ Γιάννης Βαρδακαστάνης.

Εξηγώντας την κάθετη εναντίωση του αναπηρικού κινήματος της χώρας μας στην δημόσια χρηματοδότηση των καλοκαιρινών φιλανθρωπικών αγώνων Special Olympics, ο Γιάννης Βαρδακαστάνης επισημαίνει ότι “η ελληνική πολιτεία, η οποία διοργανώνει  τους συγκεκριμένους αγώνες για λογαριασμό του «φαίνεσθαι» , οφείλει τουλάχιστον να θεσπίσει ένα εδικό πρόγραμμα για μία από τις πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, ως αντισταθμιστικό όφελος από τη διοργάνωσή τους”. Ο Γ. Βαρδακαστάνης προαναγγέλει στην συνέντευξή του σειρά δράσεων του αναπηρικού κινήματος κατά την διάρκεια των αγώνων. “ώστε να αποτραπεί η παρουσίαση των συμμετεχόντων με νοητική αναπηρία ως ηρώων της ζωής ή ως ατόμων χωρίς δικαιώματα και σε εξάρτηση ενός φιλανθρωπικού κατεστημένου”

ΕΡΩΤΗΣΗ :  Το ελληνικό αναπηρικό κίνημα καταγγέλλει τη δημόσια χρηματοδότηση των παγκόσμιων SpecialOlympicsδηλώνοντας ότι βρίσκεται σε αντίθεση με την υφιστάμενη οικονομική και κοινωνική κρίση. Από την άλλη ζητάτε αντισταθμιστικά υπέρ των δοκιμαζόμενων από την κρίση ατόμων  με αναπηρία και των οικογενειών τους. Τελικά τι συγκεκριμένα ζητάτε; Τη μη χρηματοδότηση των αγώνων SpecialOlympics, τα αντισταθμιστικά για τους ανθρώπους με αναπηρία, ή και τα δύο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αναμφίβολα, όταν η Ελλάδα διεκδίκησε τους συγκεκριμένους αγώνες, η ελληνική οικονομία δεν είχε εισέλθει επίσημα στην επώδυνη κατάσταση που βρίσκεται σήμερα. Όμως η θέση της ΕΣΑμεΑ κατά της διεξαγωγής των Αγώνων SpecialOlympicsδεν σχετίζεται μόνο με το κριτήριο της οικονομικής κρίσης αλλά με τη γενικότερη υποβάθμιση που χαρακτηρίζει διαχρονικά τομείς όπως η πρόνοια, η υγεία, η εκπαίδευση .Υπό τις σημερινές συνθήκες, οι τομείς αυτοί οδηγούνται σε οικονομική και λειτουργική ασφυξία.  

Ενδεικτικά να αναφερθούμε στον τομέα της πρόνοιας που απευθύνεται σε εκείνες τις πληθυσμιακές ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Ο τομέας αυτός χαρακτηρίζεται από συνεχιζόμενη και εντεινόμενη υποχρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, ένα μέρος του έχει εμπορευματοποιηθεί και εκχωρηθεί σε ιδιωτικά συμφέροντα,  ενώ για τις υπηρεσίες που παρέχονται δεν υπάρχουν κανόνες πιστοποίησης ποιότητας. Εν έτη 2011,  εξακολουθούν καθημερινά να βλέπουν το φως της δημοσιότητας απαράδεκτες καταστάσεις που βιώνουν τα άτομα με αναπηρία στα ιδρύματα.

Ασφαλώς, η ευθύνη της προηγούμενης κυβέρνησης που διεκδίκησε τη διοργάνωση των SpecialOlympics στη χώρα μας, είναι μεγάλη. Για τη σημερινή κυβέρνηση, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία των συναρμόδιων Υπουργείων, η διοργάνωση των αγώνων αυτών θεωρείται ανειλημμένη υποχρέωση της ελληνικής πολιτείας.

Αν η προηγούμενη κυβέρνηση αστόχησε, οικονομικά και κοινωνικά, με τη διεκδίκηση και ανάληψη, τότε η σημερινή κυβέρνηση θεωρείται συνεργός αν, έστω και τώρα περίπου στο παρά πέντε, δεν παρέμβει και δεν δημιουργήσει συνθήκες αντισταθμιστικού οφέλους. Η ελληνική πολιτεία, η οποία για λογαριασμό του «φαίνεσθαι» διοργανώνει τους Αγώνες αυτούς, οφείλει τουλάχιστον να θεσπίσει ένα εδικό πρόγραμμα για μία από τις πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, ως αντισταθμιστικό όφελος από τη διοργάνωσή τους  στη χώρα μας.

ΕΡΩΤΗΣΗ : Τι σημαίνει για το αναπηρικό κίνημα της χώρας ενδεχόμενη αγνόηση των καταγγελιών και προτάσεών του που έχουν να κάνουν με τα SpecialOlympicsαπό την πολιτική ηγεσία; Θα επιμείνετε  και το προσεχές χρονικό διάστημα; Έχετε κατά νου πρόσθετες δράσεις και παρεμβάσεις όσο πλησιάζουμε προς την περίοδο των αγώνων;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η ΕΣΑμεΑ τοποθετήθηκε πολιτικά, παίρνοντας  ξεκάθαρη και κοινωνικά υπεύθυνη θέση. Το θέμα της διοργάνωσης των Αγώνων SpecialOlympics, που θα χρηματοδοτηθούν τουλάχιστον κατά 26.000.000 ευρώ απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό, θα παραμείνει στην κορυφή της ατζέντας του αναπηρικού κινήματος, πιέζοντας και διεκδικώντας το αυτονόητο, δηλαδή τη δημιουργία αντισταθμιστικού οφέλους από τη διοργάνωσή τους, ώστε μετά την ολοκλήρωση αυτού του «κοσμοπολίτικου γεγονότος» να έχουμε μία τουλάχιστον θετική αποτίμηση από την οπτική της σχέσης κόστους / οφέλους.

Αντιπροσωπεία της Ε.Σ.Α.μεΑ. και της Π.Ο.Σ.Γ.Κ.Α.μεΑ. συναντήθηκε στις 17 Μαρτίου 2011 με τον αρμόδιο Υφυπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Αηδόνη, στον οποίο εξέφρασε την πλήρη αντίθεσή της με το εγχείρημα αυτής της «κοσμοπολίτικης εκδήλωσης» από οικονομική, κοινωνική και ηθική άποψη. Δηλώσαμε στον κ. Αηδόνη ότι αν οι πληροφορίες ότι το κόστος της τελετής έναρξης υπερβαίνει τις 7.000.000 ευρώ είναι αληθείς, τότε η πρόκληση στην ελληνική κοινωνία, τα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους αγγίζει τα όρια της προσβολής και του εμπαιγμού.  Ζητήσαμε  από τον υφυπουργό, έστω και τώρα να αναλάβουν τις πολιτικές τους ευθύνες και να βάλουν τέλος στην κατασπατάληση δημόσιων πόρων και να στηρίξουν με πράξεις τη λειτουργία των δημόσιων δομών που είναι σε ελεύθερη πτώση.

Η δράση  του αναπηρικού κινήματος θα συνεχιστεί και κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής των Αγώνων,  ώστε να αποτραπεί η παρουσίαση των συμμετεχόντων με νοητική αναπηρία ως «ηρώων της ζωής» ή ως άτομα χωρίς δικαιώματα και σε εξάρτηση ενός φιλανθρωπικού κατεστημένου.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Οι καταγγελτικές σας επιστολές απευθύνονται στον ίδιο τον πρωθυπουργό. Υπάρχει κάποιος ειδικός λόγος γι’ αυτό; Χρεώνετε ειδικά τον Γ. Παπανδρέου για την επιλογή χρηματοδότησης από τον δημόσιο κορβανά των αγώνων Special Olympics; Θεωρείτε αντίστοιχα ότι μόνο αυτός μπορεί να δώσει και τη λύση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η εν λόγω επιστολή έχει ως βασικό αποδέκτη τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, κοινοποιείται όμως σε όλο το υπουργικό συμβούλιο, σε όλους τους βουλευτές, περιφερειάρχες, δημάρχους και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας. Επομένως, πρόκειται για μια επιστολή που έχει ως στόχο την καθολική ενημέρωση της πολιτικής ηγεσίας της χώρας αλλά και της ελληνικής κοινωνίας για το πολύ σοβαρό θέμα της διοργάνωσης των Παγκοσμίων Αγώνων SpecialOlympicsστην Αθήνα τον Ιούνιο του 2011.

Επίσης, όπως αναφέρουμε και στην επιστολή μας, οι γενικότερες εξελίξεις γύρω από τα θέματα του αθλητισμού των ατόμων με αναπηρία και συγκεκριμένα η απαράδεκτη μεταφορά του παραολυμπιακού αθλητικού κινήματος από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μας δημιουργεί τη βεβαιότητα ότι η πολιτική και αθλητική ηγεσία βρίσκεται σε φάση ιδεολογικής, πολιτικής και θεσμικής οπισθοδρόμησης στον τομέα του αθλητισμού των ατόμων με αναπηρία.

Θεωρούμε ότι και τα δύο αυτά ζητήματα αφορούν κατεξοχήν τον Πρωθυπουργό, για τα οποία, άλλωστε, η ΕΣΑμεΑ τον ενημέρωσε και σε κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχε μαζί του στις 23 Δεκεμβρίου 2010 . Του είχαμε ζητήσει, πρώτον ο παραολυμπιακός αθλητισμός να επανέλθει ως αρμοδιότητα εκεί που ανήκει και η αρμοδιότητα για τον Ολυμπιακό αθλητισμό, δηλαδή στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, και δεύτερον η κυβέρνηση ως αντισταθμιστικό όφελος για τη διοργάνωση των SpecialOlympicsστη χώρα μας, να θεσπίσει ένα εδικό πρόγραμμα για τα άτομα με νοητική αναπηρία και άλλες βαριές κατηγορίες αναπηρίας.

Μετά την επίσημη τοποθέτησή μας, αναμένουμε από όλους τους αποδέκτες της επιστολής -  κυβέρνηση, πολιτικά κόμματα, φορείς κ.λπ. -  να πάρουν δημόσια θέση. Από την ελληνική κοινωνία αναμένουμε να κρίνει με αυστηρότητα και να στείλει τα ανάλογα μηνύματα στους υπεύθυνους διαχείρισης του εν’ λόγω εγχειρήματος.           

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αναπηρικό και γονεϊκό κίνημα καταγγέλλουν από κοινού τη δημόσια χρηματοδότηση αλλά και την πατερναλιστική παρωχημένη λογική των υπευθύνων των SpecialOlympics. Διαγιγνώσκετε μια βαθύτερη απειλή για τα δικαιώματα των ΑμεΑ εάν το  “μοντέλο” διαχείρισης των θεμάτων αναπηρίας που εκφράζουν τα SpecialOlympicsεπιβληθεί;  Ανησυχείτε μήπως το συγκεκριμένο μοντέλο αποδειχτεί και πολιτικό μοντέλο που εκφράζει τη νυν πολιτική εξουσία;    

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το εθνικό αναπηρικό κίνημα είναι ένα ισχυρό και ώριμο πλέον κίνημα. Οι διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις, όπως η επικύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η συμπερίληψη στο άρθρο 16 του Γενικού Κανονισμού των Διαρθρωτικών Ταμείων για την προγραμματική περίοδο 2007-2013 της μη διακριτικής μεταχείρισης και της υποχρεωτικής προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία σε όλα τα χρηματοδοτούμενα έργα, δημιουργούν ένα νέο τοπίο άσκησης δημόσιας πολιτικής για την αναπηρία σε όλους τους τομείς δικαιοδοσίας της Πολιτείας και παρέχουν συνάμα μια εξαιρετική δυνατότητα και ευκαιρία στο αναπηρικό κίνημα να παρέμβει δυναμικά και ριζοσπαστικά.

Από την άλλη μεριά, όμως, δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε και να υποβαθμίσουμε το νεοσυντηρητισμό και τον νεοφιλελευθερισμό που επιχειρούν να πλήξουν γενικότερα και συνολικότερα την άσκηση δημόσιας πολιτικής.

Όλοι μας έχουμε παρακολουθήσει δηλώσεις, ομιλίες, παρεμβάσεις από πρόσωπα του πολιτικού και δημοσιογραφικού κόσμου της χώρας, αλλά και από άλλες προσωπικότητες, να αναφέρονται στα άτομα με αναπηρία ως άτομα με ειδικές δεξιότητες, άτομα με ειδικές ικανότητες, άτομα για τα οποία, ως δια μαγείας, η αναπηρία έπαψε να αποτελεί μια κατάσταση αποκλεισμού και διακρίσεων. Για να καλυφθεί η άγνοια, η ημιμάθεια και η απουσία πολιτικής, υιοθετείται ένας δημόσιος λόγος όπου η αναπηρία βαφτίζεται ως ικανότητα και/ή δεξιότητα κατά το δοκούν. Αυτή η συμπεριφορά, είμαστε βέβαιοι ότι θα ακολουθηθεί και στον τρόπο αντιμετώπισης και προβολής  των συμμετεχόντων στους SpecialOlympics.

Είναι λοιπόν μείζονα η ευθύνη μας ως αναπηρικό κίνημα να ορθώσουμε το ανάστημά μας απέναντι στα φαινόμενα του κολακευτικού λαϊκισμού και του συμπονετικού συντηρητισμού και να διαμορφώσουμε μια πλατιά κοινωνική συμμαχία με τους φορείς των πολιτών, των εργαζομένων, την αυτοδιοίκηση, με όλους αυτούς που πιστεύουν ότι το φιλανθρωπικό κατεστημένο δεν πρέπει να επιστρέψει. Είναι ευθύνη μας ως αναπηρικό κίνημα να διαμορφώσουμε τους όρους και τις προϋποθέσεις έτσι ώστε τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους να είναι φορείς δικαιωμάτων και υποκείμενα της τύχης τους. 

Πηγή: Εφημερίδα "Ελευθεροτυπία"