Πώς αντιδρούν τα παιδιά όταν δεν τους αρέσει ένα δώρο

«Για να δω τι μου έφερες!», «Τι δώρο θα μου πάρεις;», «Εσένα τι σου έφερε ο Αγιος Βασίλης;» είναι οι φράσεις-κλειδιά που χαρακτηρίζουν τις γιορτές. Συνήθως σκεπτόμαστε τα δώρα από τη θετική τους πλευρά: την ευχαρίστηση που περιμένουμε να ζωγραφιστεί στο πρόσωπο του αποδέκτη του δώρου όταν περάσει από τη βιαστική διαδικασία του ανοίγματος του περιτυλίγματος και φθάσει στην «καρδιά» του πακέτου ή, αντίστοιχα, την προσωπική μας ευχαρίστηση όταν πάρουμε ένα καλοδιαλεγμένο και όμορφο δώρο. Τι γίνεται όμως όταν το δώρο δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του παραλήπτη του; Τι κρύβεται πίσω από την εμφανή απογοήτευση, που άλλοτε ματαίως προσπαθεί να κρυφθεί πίσω από ένα συγκαταβατικό χαμόγελο και άλλοτε είναι άμεση και απροκάλυπτη;

H προσφορά δώρων σε κάποιο άλλο άτομο έχει τον ίδιο παρονομαστή με την προσφορά δώρων στον εαυτό μας: από την οπτική χαρά του καλοτυλιγμένου πακέτου στην προσδοκία, στην αναμονή, στην έκπληξη και στη συναισθηματική έκρηξη ενθουσιασμού ή απογοήτευσης.

Τα κριτήρια για την επιλογή δώρου για ένα παιδί είναι είτε η χρησιμότητά του (λειτουργική, όπως ρούχα, ή εκπαιδευτική, όπως βιβλία) είτε η χαρά που θα δώσει στο παιδί (κάτι που το ίδιο θα επέλεγε). Συχνά οι γονείς αγοράζουν στα παιδιά τους αυτό που τα ίδια τούς έχουν ήδη ζητήσει. Αλλες φορές προσπαθούν να μπουν στη θέση του παιδιού, να σκεφθούν τι θα το ευχαριστούσε και να του το αγοράσουν. H δεύτερη προσέγγιση κρύβει έναν κίνδυνο: να κάνουν λάθος οι γονείς και το δώρο να μην αρέσει τελικά στο παιδί. Τότε η απογοήτευση είναι διπλή: και για τον γονιό αλλά και για το παιδί!

Από την οπτική γωνία ενός παιδιού τα δώρα αποτελούν «κριτήριο αγάπης» του γονιού ή του συγγενούς που τα προσφέρει (θεωρεί ότι όσο μεγαλύτερο, ακριβότερο και πιο κοντά στην επιθυμία του παιδιού το δώρο τόσο μεγαλύτερη και η «αγάπη» του ατόμου αυτού προς το παιδί). Τα δώρα αποτελούν για το παιδί κριτήριο κοινωνικής καταξίωσης, αποδοχής και συχνά γίνονται αυτοσκοπός ή μέσο προβολής και αυτοπεποίθησης.

Οι αντιδράσεις του παραλήπτη

Τι συμβαίνει όταν το παιδί δεν μένει ευχαριστημένο με το δώρο που πήρε; Προφανώς όλα τα παιδιά δεν έχουν τις ίδιες αντιδράσεις απέναντι στις «αντιξοότητες» της ζωής, όπως π.χ. το αναπάντεχο ενός δώρου: άλλα χαίρονται με το παραμικρό, άλλα δεν ευχαριστιούνται με τίποτε. Κάποια παιδιά ξέρουν τι δώρο θέλουν, άλλα νομίζουν ότι ξέρουν τι δώρο θέλουν αλλά όταν το πάρουν δεν το θέλουν τελικά, άλλα παιδιά επιθυμούν αυτό που δεν έχουν, δηλαδή το δώρο που πήρε ο αδελφός τους, ενώ άλλα παιδιά ούτε ξέρουν τι θέλουν ούτε ευχαριστιούνται με αυτό που τους προσφέρουν ελπίζοντας ότι θα τους δοθεί κάτι καλύτερο.

Το σοκ της απογοήτευσης

Πώς μπορεί να μάθει ο γονιός να χειρίζεται τόσο τη δική του όσο και την απογοήτευση του παιδιού του; Κατ' αρχάς, όταν το παιδί πάρει ένα δώρο που δεν του αρέσει, ακόμη και αν το ίδιο θυμώσει, ο γονιός θα πρέπει να παραμείνει ψύχραιμος. Αν η πρώτη του αντίδραση είναι να τρέξει να αγοράσει ένα άλλο, καλύτερο δώρο στο παιδί του, και πάλι θα πρέπει να διατηρήσει την ψυχραιμία του. H απογοήτευση που φέρνει ένα δώρο το οποίο δεν αρέσει στο παιδί είναι μία ακόμη από τις απογοητεύσεις που θα γευτεί συντομότερα ή αργότερα - πάντως αναπόφευκτα - στη ζωή του. Οσο νωρίτερα μάθει ένα παιδί να χειρίζεται τις απογοητεύσεις του τόσο καλύτερη θα είναι η προσαρμογή του στις μικροδυσκολίες της ζωής. Μια απλή καθησυχαστική φράση του τύπου «όταν ανοίξουν τα μαγαζιά θα πάμε να το επιστρέψουμε και θα διαλέξεις κάτι άλλο» είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος να δείξουν οι γονείς στο παιδί ότι τα προβλήματα έχουν λύση αλλά ότι χρειάζεται στοιχειώδης υπομονή.

Τι συμβαίνει όταν το παιδί δεν παίρνει το δώρο που επιθυμεί και συγκρίνεται με τους συνομηλίκους του; Οταν ένα παιδί δεν έχει αναπτύξει γερές βάσεις αυτοπεποίθησης, μπορεί εύκολα να οδηγηθεί να πιστέψει ότι καθορίζεται ως άτομο από αυτό που έχει και όχι από αυτό που είναι. Το παιδί αρχίζει να συγκρίνει τα δώρα του με τα δώρα των φίλων του όταν το ίδιο δεν αισθάνεται καλά μέσα του και προσπαθεί μέσω των υλικών αγαθών να εξυψωθεί και να κερδίσει στη σύγκριση με τους συνομηλίκους. Πρόκειται για σοβαρό ζήτημα που οι γονείς θα πρέπει να προσέξουν. Σημαντικό στην καθημερινότητα της οικογένειας είναι να υπάρχει διάλογος γονιών - παιδιών, επιβράβευση του παιδιού, θετικά σχόλια για το άτομό του (και όχι μόνο για τα επιτεύγματά του) ώστε σταδιακά να δημιουργηθούν η αυτοπεποίθηση και η αίσθηση της προσωπικής αξίας στο παιδί.

Τι λένε οι γονείς στα παιδιά

Αν το παιδί ντρέπεται για τα δώρα του, διότι δεν τα θεωρεί αρκετά ακριβά ή μοντέρνα, οι γονείς θα πρέπει να του εξηγήσουν ότι αυτό δεν είναι λόγος ντροπής και ότι από τη στιγμή που του το πρόσφεραν οφείλει να πει ευχαριστώ, από ευγένεια, ακόμη και αν δεν το θέλει.

Αν το παιδί έχει εξωπραγματικές επιθυμίες, καλό είναι να συζητηθεί το θέμα ώστε να του εξηγήσουν οι γονείς βασικά πράγματα για τις οικονομικές επιλογές της οικογενείας. Σε περίπτωση που το παιδί αρνηθεί το δώρο που του έκαναν επειδή το θεωρεί κατώτερο των προσδοκιών του, οι γονείς θα πρέπει να ανταποκριθούν στην υπόδειξη του παιδιού και χωρίς θυμό να πάρουν πίσω το δώρο που δεν θέλει να δεχθεί! Μια τέτοια ενέργεια των γονιών είναι σίγουρο ότι θα ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων και διαμαρτυριών από το παιδί, που θα ζητήσει ξανά το δώρο του. Σε αυτή την περίπτωση οι γονείς έχουν ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια τους: μπορούν να διδάξουν πολλά στο παιδί τους σχετικά με τις συνέπειες της συμπεριφοράς του και την ακολουθία λόγων και πράξεων και να του δώσουν να καταλάβει ότι δεν θα πρέπει να είναι παρορμητικό αλλά να σκέπτεται και να καταλάβει ότι τα παιχνίδια είναι τα εργαλεία του παιχνιδιού και της διασκέδασης και ότι όλα έχουν την ομορφιά και τη χρήση τους. Το μάθημα ζωής όμως που συνοδεύει την απογοήτευση που ίσως προκαλέσει ένα δώρο είναι να διδαχθεί το παιδί να τη χειρίζεται και να την ξεπερνά.

Πηγή: http://www.boro.gr