Πώς έχει διαμορφωθεί η εικόνα στην πόλη – Τι αναφέρει ο ευρωπαϊκός χάρτης δικαιωμάτων για τους πεζούς.
Μοτό: Ο πεζός έχει δικαίωμα να ζει σε ένα υγιές περιβάλλον και να απολαμβάνει ελεύθερα τους δημόσιους χώρους.
Η δυνατότητα ελεύθερης μετακίνησης των ανθρώπων στην πόλη και ιδιαίτερα των ευπαθών κοινωνικών ομάδων (ΑμεΑ, τρίτη ηλικία, παιδιά, μητέρες με μικρά παιδιά) είναι δικαίωμα.
Σε συνδυασμό με τη δυνατότητα ελεύθερης διακίνησης των αγαθών, είναι επίσης προαπαιτούμενο για την κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ευημερία της πόλης.
Κατά πόσο είναι εφικτό σήμερα τα Τρίκαλα, να γίνουν μια αξιοβίωτη πόλη, πόλη λειτουργική και ελκυστική για βαδιστές και ποδηλάτες, πόλη των δημόσιων συγκοινωνιών για όλους, πόλη όπου το αυτοκίνητο θα συνυπάρχει αρμονικά στο δίκτυο των μετακινήσεων με τις άλλες μορφές μετακίνησης έχοντας τη θέση που του αναλογεί;
Μάλλον είναι αρκετά δύσκολο… Ή για να είμαστε πιο κοντά στην δύσκολη πραγματικότητα, απαιτείται σκληρή δουλειά, σχεδιασμός και γενναίες αποφάσεις για να πάρει σάρκα και οστά σταδιακά το παραπάνω μοντέλο της πόλης με βιώσιμες μετακινήσεις.
Με βάση πρόσφατα στοιχεία, στη χώρα μας αναλογούν πλέον 446 αυτοκίνητα ανά 1000 κατοίκους, μόλις 58 λιγότερα από τη Γερμανία και 31 από το Βέλγιο ενώ είναι σε όλους γνωστό ότι οι υποδομές των ελληνικών πόλεων υστερούν δραματικά σε σύγκριση με τις αντίστοιχες των χωρών αυτών.
Τα Τρίκαλα
Έτσι και η πόλη των Τρικάλων βρίσκεται αντιμέτωπη με τα προβλήματα που επισώρευσε η αλματώδης αύξηση της κυκλοφορίας αλλά και της παρουσίας του αυτοκινήτου στον πολεοδομικό τους ιστό.
Κυκλοφοριακή συμφόρηση, κατάχρηση του δημόσιου χώρου, αισθητική υποβάθμιση, αύξηση των ατυχημάτων με θύματα κυρίως πεζούς, ποδηλάτες και οδηγούς δικύκλων.
Και φυσικά ελάχιστος ως ανύπαρκτος ο χώρος για τις μετακινήσεις των πεζών. Να σημειώσουμε ότι κάθε άνθρωπος, σε κάποια εποχή της ζωής του, κυκλοφορεί πεζός.
Οι μετακινήσεις με τα πόδια αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό της κυκλοφορίας (25 έως 45%) και ότι αφορά κυρίως τις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες (παιδιά, ηλικιωμένους).
Δικαιώματα
Έτσι, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό χάρτη ο πεζός έχει κι αυτός δικαιώματα, όπως αναφέρεται σε ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο πεζός έχει δικαίωμα να ζει σε ένα υγιές περιβάλλον και να απολαμβάνει ελεύθερα τους δημόσιους χώρους μέσα σε κατάλληλες συνθήκες που θα εξασφαλίζουν τη σωματική και ψυχική του υγεία.
Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα μειονεκτούντα άτομα, επισημαίνεται, δικαιούνται μία πόλη που να αποτελεί χώρο κοινωνικοποίησής τους και όχι χώρο επιδείνωσης της κατάστασης αδυναμίας τους.
Τα μειονεκτούντα άτομα δικαιούνται ειδικών μέτρων τα οποία θα τους εγγυώνται την όσο το
δυνατό μεγαλύτερη ανεξαρτησία κινητικότητας μέσω προσαρμογής του δημόσιου χώρου, τεχνικών συστημάτων κυκλοφορίας και δημοσίων μέσων μεταφοράς (διαχωριστικές γραμμές, προειδοποιητικές ενδείξεις, ακουστική σήμανση, πρόσβαση με ευκολία σε λεωφορεία, τραμ και τρένα).
Ο πεζός δικαιούται να έχει στην αποκλειστική του χρήση αφενός μεν αστικές ζώνες, κατά το δυνατόν εκτεταμένες, οι οποίες δεν θα αποτελούν απλώς “νησίδες πεζώv” αλλά θα εντάσσονται αρμονικά στη γενική συγκρότηση της πόλης, αφετέρου δε διασυνδεόμενες σύντομες, λογικές και ασφαλείς διαδρομές.
Δικαίωμα
Πιο αναλυτικά, ο πεζός έχει δικαίωμα στην τήρηση των προδιαγραφών που θεωρούνται αποδεκτές από επιστημονική άποψη και αφορούν τις εκπομπές θορύβου και χημικών ουσιών από τα αυτοκίνητα.
Έχει δικαίωμα στη γενικευμένη χρήση, στα δημόσια μεταφορικά μέσα, αυτοκινήτων που δεν αποτελούν πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης ή ηχορύπανσης, αλλά και στη δημιουργία πνευμόνων πράσινου, μεταξύ άλλων, μέσω της δενδροφύτευσης αστικών περιοχών.
Επιπλέον έχει δικαίωμα στον καθορισμό ορίων ταχύτητας και στην επανευθέτιση των οδών και των διασταυρώσεων ώστε να υπάρχουν πραγματικές εγγυήσεις για την κυκλοφορία των πεζών και των ποδηλατών, όπως και στην απαγόρευση των διαφημίσεων που προβάλλουν την επικίνδυνη και αντικανονική χρήση του αυτοκινήτου.
Έχει τέλος δικαίωμα, σε αποτελεσματικά συστήματα σήμανσης που να εξυπηρετούν και όσους στερούνται όρασης ή ακοής και σε ειδικά μέτρα που θα επιτρέπουν τη στάση, την πρόσβαση και τη διάβαση οδών και πεζοδρομίων.