Ο εγκέφαλος ξέρει να... μισοκοιμάται

Όταν είμαστε άυπνοι κάποιοι νευρώνες πέφτουν σε ύπνο επηρεάζοντας τις επιδόσεις μας.

Όταν είμαστε κουρασμένοι σημεία του εγκεφάλου μας «μισοκοιμούνται» επηρεάζοντας αρνητικά τις επιδόσεις μας.

Λονδίνο 

Νομίζετε ότι είστε εντελώς ξύπνιοι καθώς διαβάζετε αυτές τις γραμμές; Μπορεί ναι, αλλά μπορεί και όχι. Ακόμη και αν έχετε την εντύπωση ότι βρίσκεστε σε πλήρη εγρήγορση, ένα μέρος του μυαλού σας ενδέχεται να έχει «κατεβάσει τα ρολά» και να παίρνει έναν σύντομο υπνάκο για να ανακτήσει δυνάμεις και να επανακάμψει αργότερα.

Οπως ανακαλύφθηκε σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature» πολύ συχνά, ιδιαίτερα όταν είμαστε άυπνοι και κουρασμένοι, ο εγκέφαλός μας «μισοκοιμάται»: κάποιοι νευρώνες του «κλείνουν τον διακόπτη» και ξεκουράζονται για ένα σύντομο χρονικό διάστημα ενώ όλοι οι υπόλοιποι παραμένουν σε λειτουργία επιτρέποντάς μας να συνεχίζουμε τις δραστηριότητές μας, αν και με ελαφρώς μειωμένη απόδοση.

Η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι η διάκριση ανάμεσα στις καταστάσεις του ύπνου και της εγρήγορσης δεν είναι τόσο σαφής όσο νομίζαμε, γεννώντας νέα ερωτήματα για την επιστήμη.

Υπνος κατά τόπους

Η έρευνα διενεργήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Γουισκόνσιν-Μάντισον σε ποντικούς. Κρατώντας τα ζώα ξύπνια για όλο και μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα οι επιστήμονες κατέγραψαν την εγκεφαλική δραστηριότητά τους τόσο στο «τοπικό» επίπεδο μεμονωμένων νευρώνων όσο και συνολικά.

Οι μετρήσεις έδειξαν ότι, ενώ οι ποντικοί ήταν εμφανώς ξύπνιοι, κάποιοι νευρώνες σε ορισμένες περιοχές του εγκεφαλικού φλοιού τους έβγαιναν για σύντομα χρονικά διαστήματα «offline». Τα νευρωνικά πρότυπα που δημιουργούνταν έμοιαζαν με αυτά των βραδέων κυμάτων, τα οποία οι ειδικοί συνδέουν με τον ύπνο μη γρήγορων κινήσεων οφθαλμών (NREM).

«Οι ποντικοί ήταν ξύπνιοι» δήλωσε στο «Nature» ο Τζούλιο Τονόνι, κύριος συγγραφέας της μελέτης, «αλλά ξύπνιοι με ένα γερό πασπάλισμα περιορισμένου τοπικά ύπνου στον φλοιό».

Καταγράφοντας τη δραστηριότητα πολλών μικρών πληθυσμών νευρώνων ο κ. Τονόνι και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι οι νευρώνες θα πρέπει να τίθενται σε κατάσταση «OFF» τυχαία σε ολόκληρη την έκταση του φλοιού όταν ένας ποντικός έχει μείνει ξύπνιος για μεγάλο χρονικό διάστημα.

«Αν μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε ολόκληρο τον εγκέφαλο» εξήγησε ο ερευνητής«θα ήταν σαν να παρακολουθούμε νερό που βράζει _ όταν το ζώο είναι ξύπνιο, όπως πριν από το σημείο βρασμού, όλοι οι νευρώνες είναι «ON». Καθώς το ζώο κουράζεται οι περίοδοι «OFF» είναι σαν τις φυσαλίδες· το πού θα εμφανιστούν είναι αδύνατον να προβλεφθεί».

Ανατροπή των δεδομένων

Οι ειδικοί θεωρούσαν ως τώρα ότι τα βραδέα κύματα δεν παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης, όμως η νέα μελέτη έδειξε ότι η δραστηριότητά τους μπορεί να είναι τοπικά περιορισμένη. Αυτός ο «υπνάκος» που παίρνουν οι νευρώνες μας μπορεί να έχει αντίκτυπο τις ενέργειές μας στο συμπεριφορικό επίπεδο. Οι περίοδοι «OFF» αυξάνονταν όσο περισσότερο τα ζώα έμεναν ξύπνια, επηρεάζοντας τις επιδόσεις τους σε δύσκολα γνωσιακά έργα όπως το να πιάσουν ένα κύβο ζάχαρης μέσα από μια τρύπα στο τοίχωμα του κλουβιού τους.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα ευρήματά τους απεικονίζουν την αίσθηση του «μισοκοιμισμένου»  που έχουμε πολλές φορές όταν είμαστε κουρασμένοι, όταν ξεχνάμε πράγματα ή κάνουμε μικρολαθάκια που αποδίδουμε σε «αφηρημάδα» _ βάζουμε π.χ. το μπουκάλι με το νερό στο ντουλάπι αντί να το βάλουμε στο ψυγείο.

«Ακόμη και προτού νιώσουμε κούραση, στον εγκέφαλο υπάρχουν σημάδια που λένε ότι θα πρέπει να διακόψουμε ορισμένες δραστηριότητες που απαιτούν εγρήγορση» τόνισε μιλώντας στην εφημερίδα «Telegraph» η Κιάρα Τσιρέλι, καθηγήτρια Ψυχιατρικής η οποία συμμετείχε στην έρευνα. «Συγκεκριμένες ομάδες νευρώνων μπορεί να κοιμούνται, με αρνητικές συνέπειες στις επιδόσεις μας».

Η καθηγήτρια πρόσθεσε ότι αυτές οι περίοδοι «μικρο-ύπνου» όπως τις χαρακτήρισε ίσως αποτελούν την αιτία για την οποία πολλοί οδηγοί αποκοιμιούνται στο τιμόνι ενώ οδηγούν.

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"

Διάγνωση του αυτισμού από τους 12 μήνες

Απλό τεστ μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη θεραπεία για καλύτερη αντιμετώπιση της διαταραχής

Ενα απλό τεστ μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση του αυτισμού σε βρέφη μόλις ενός έτους

Σαν Ντιέγκο

Ένα διαγνωστικό τεστ που διαρκεί μόλις πέντε λεπτά μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό του αυτισμού σε βρέφη ηλικίας μόλις 12 μηνών, προσφέροντας σε γιατρούς και γονείς πολύ περισσότερο χρόνο ώστε να παρέμβουν εγκαίρως για καλύτερη αντιμετώπιση της διαταραχής. Αυτό αναφέρουν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο με δημοσίευσή τους στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Pediatrics».

Η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που δείχνει ότι ένα απλό διαγνωστικό εργαλείο μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο «όπλο» για την ανίχνευση του αυτισμού σε πολύ μικρές ηλικίες, σημείωσε η δρ Λίζα Τζιλότι, επικεφαλής του προγράμματος για τον αυτισμό στο Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ που χρηματοδότησε τη μελέτη.

Πιο έγκαιρη διάγνωση

Σύμφωνα με την επικεφαλής της μελέτης δρα Κάρεν Πιρς από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο τα νέα ευρήματα μπορούν μελλοντικά να έχουν μεγάλο όφελος για πολλά παιδιά καθώς η διάγνωση της διαταραχής θα γίνεται πιο έγκαιρα σε σχέση με σήμερα που γίνεται συνήθως μετά τα τρία έτη.

Ο αυτισμός αποτελεί μια πολύπλοκη διαταραχή του εγκεφάλου η οποία πλήττει περίπου τέσσερις φορές περισσότερα αγόρια σε σύγκριση με κορίτσια. Η διαταραχή χαρακτηρίζεται από σημαντικές δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση, στην επικοινωνία και στην κατανόηση της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων των άλλων ανθρώπων.

Ολοένα και περισσότερα πρόσφατα ερευνητικά στοιχεία μαρτυρούν ότι όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση της διαταραχής και ξεκινήσει η θεραπεία τόσο μεγαλύτερα είναι τα οφέλη για το παιδί. «Η ευκαιρία διάγνωσης και έναρξης θεραπείας γύρω στα πρώτα γενέθλια του παιδιού μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην εξέλιξή του» είπε η δρ Πιρς.

Η μελέτη

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης οι ερευνητές δημιούργησαν ένα δίκτυο 137 παιδιάτρων στην περιοχή του Σαν Ντιέγκο. Οι παιδίατροι ξεκινούσαν τον έλεγχο για αυτισμό σε όλα τα παιδιά ηλικίας ενός έτους. Στον έλεγχο περιλαμβάνονταν ερωτήσεις προς τους γονείς όπως «Όταν το παιδί σας παίζει, σας κοιτάζει για να δει εάν το παρακολουθείτε;» ή «Το παιδί σας χαμογελά ή γελά όταν σας κοιτάζει;».

Όσα βρέφη φαινόταν να έχουν πρόβλημα με βάση το συγκεκριμένο τεστ ελέγχου παραπέμπονταν στο κέντρο του Πανεπιστημίου για τον Αυτισμό για περαιτέρω εξετάσεις. Όλα αυτά τα παιδιά επανεξετάζονταν κάθε τρεις μήνες μέχρι την ηλικία των τριών ετών, οπότε και εμφανίζονται συνήθως τα χαρακτηριστικά σημάδια της διαταραχής.

Όπως προέκυψε, από το σύνολο των περισσότερων από 10.000 παιδιών που εξετάστηκαν από τους παιδιάτρους, 184 παραπέμφθηκαν για περαιτέρω έλεγχο και το 75% εξ αυτών διαγνώσθηκε τελικώς με κάποιο πρόβλημα. Τα 32 εξ αυτών διαγνώσθηκαν με αυτισμό, τα 56 εμφάνισαν καθυστέρηση στην ομιλία, εννέα είχαν καθυστέρηση στην ανάπτυξη ενώ τα υπόλοιπα 36 παρουσίαζαν άλλα προβλήματα.

Νωρίτερα η θεραπεία

Μετά το τέλος του προγράμματος ελέγχου όλα τα παιδιά που είχαν διαγνωσθεί με αυτισμό ή καθυστέρηση στην ανάπτυξη καθώς και το 89% των παιδιών με προβλήματα στην ομιλία ξεκίνησαν συμπεριφορική θεραπεία γύρω στην ηλικία των 19 μηνών. «Τα παιδιά αυτά μπήκαν σε πρόγραμμα θεραπείας πολύ νωρίς τη στιγμή που με τα σημερινά δεδομένα η θεραπεία δεν θα ξεκινούσε πριν από τα τρία έτη» τόνισε η δρ Τζιλότι.

Η δρ Κρίσταλ ντε Φρέιτας, παιδίατρος που συμμετείχε στη μελέτη, τόνισε ότι οι γονείς που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα έδειχναν μεγαλύτερη προσοχή στην ανάπτυξη του παιδιού τους και ήταν πιο προετοιμασμένοι να δεχθούν τα πιθανώς άσχημα νέα της διάγνωσης.

Σύμφωνα με την δρα Πιρς το συγκεκριμένο πρόγραμμα ελέγχου αποδείχθηκε πολύτιμο και για τους παιδιάτρους. Πριν από το πρόγραμμα οι περισσότεροι δεν έλεγχαν συστηματικά τα βρέφη για σημάδια αυτισμού. Ωστόσο μετά το τέλος του προγράμματος το 96% των γιατρών συνέχισε να χρησιμοποιεί το χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο.

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"

Η πρόωρη περίοδος «γεννά» κόρες!

Τα αυξημένα επίπεδα οιστραδιόλης ενδεχομένως να ευθύνονται για αυτό

Αυξημένες πιθανότητες να αποκτήσουν κοριτσάκι έχουν οι γυναίκες που εισάγονται στη γόνιμη περίοδο της ζωής τους πριν από την ηλικία των 12 ετών, σύμφωνα με ιάπωνες ειδικούς

Λονδίνο 

Για τις γυναίκες που αναρωτιούνται τι φύλο θα έχει το παιδί που περιμένουν, η απάντηση ίσως να κρύβεται στην  ηλικία κατά την οποία ξεκίνησε η έμμηνος ρύση τους.

Αυτό υποστηρίζουν ιάπωνες επιστήμονες από το  Ινστιτούτο Υγείας M&K, στο Χιόγκο, οι οποίοι ανακάλυψαν ότι το φύλο του εμβρύου εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την ηλικία της εμμηναρχής της μητέρας.

Όπως δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο «Human Reproduction» οι ειδικοί μελέτησαν πάνω από 10.000 μητέρες από τις οποίες ζητήθηκε να δηλώσουν πότε είχαν την πρώτη έμμηνο ρύση τους καθώς και το φύλο του παιδιού τους.

Είδαν λοιπόν ότι το 64% των γυναικών που είχαν για πρώτη φορά περίοδο σε ηλικία μόλις 10 ετών είχε αποκτήσει κορίτσι στη μετέπειτα ζωή του. Οσο μεγαλύτερη ήταν όμως η ηλικία εμμηναρχής τόσο αυξανόταν το ποσοστό γέννησης αγοριών και μειωνόταν εκείνο των κοριτσιών.

Συγκεκριμένα στην ηλικία των 12 ετών το ποσοστό γέννησης αγοριών άγγιζε το 50%, ενώ στις μητέρες που είχαν την πρώτη έμμηνο ρύση τους στα 14 έτη, το ποσοστό ανέβαινε στο 53%.

Υπερευαίσθητα τα αγόρια

Σύμφωνα με τον ερευνητή Μισάο Φουκούντα, προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι γυναίκες με πρόωρη έμμηνη ρύση - πριν από την ηλικία των 12 ετών -  έχουν αυξημένα επίπεδα της γυναικείας ορμόνης οιστραδιόλης.

Κάτι τέτοιο θα μπορούσε, κατά τον δρα Φουκούντα, να οδηγήσει σε αποβολή των αρσενικών εμβρύων, καθώς θεωρούνται πιο ευαίσθητα σε ορμονικές ανισορροπίες.

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"

Απειλείται η ευρωπαϊκή έρευνα για τα εμβρυϊκά κύτταρα

Αυτό υποστηρίζουν με επιστολή τους στο Nature έγκριτοι ειδικοί του τομέα

Η επικείμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τις πατέντες σχετικά με τις θεραπείες εμβρυικών βλαστικών κυττάρων έχει βαρύνουσα σημασία για το μέλλον αυτού του «καυτού» πεδίου της ιατρικής έρευνας

Λονδίνο

Η ανάπτυξη θεραπειών από εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα στην Ευρώπη βρίσκεται υπό σοβαρή απειλή. Την έντονη αυτή ανησυχία εκφράζουν με επιστολή τους στην επιθεώρηση «Nature» 13 κορυφαίοι επιστήμονες του «καυτού» πεδίου των βλαστικών κυττάρων, οι οποίοι έδωσαν και συνέντευξη Τύπου στο Λονδίνο σχετικά με το θέμα.

Τόσο στην επιστολή τους όσο και στη συνέντευξη οι ερευνητές εξέφρασαν τη διαμαρτυρία τους σχετικά με μια πρόσφατη εισήγηση του γενικού εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου κυρίου Ιβ Μπο σύμφωνα με την οποία όλες οι πατέντες που αφορούν τεχνολογίες που συνδέονται με τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα πρέπει να απαγορευθούν για ηθικούς λόγους. O γενικός εισαγγελέας τόνισε στην εισήγησή του που έγινε στις 10 Μαρτίου πως με δεδομένο ότι για τη λήψη των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων απαιτείται η καταστροφή εμβρύων, παραβιάζεται ευρωπαϊκή οδηγία του 1998 σχετικά με τις ευρεσιτεχνίες η οποία ορίζει ότι δεν επιτρέπεται η χρήση ανθρώπινων εμβρύων για βιομηχανικούς ή εμπορικούς σκοπούς.

Σύντομα η απόφαση

Οι 12 δικαστές του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων αναμένεται να λάβουν απόφαση με βάση την εισήγηση μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Από τη στιγμή λήψης της απόφασης αυτή θα είναι άμεσα δεσμευτική για όλα τα κράτη- μέλη. Σημειώνεται ότι στο 80% των περιπτώσεων η εισήγηση του γενικού εισαγγελέα γίνεται δεκτή από τους ευρωπαίους δικαστές.

Πώς όμως φθάσαμε σε μια τέτοια υπόθεση στο ανώτατο δικαστήριο της Ευρώπης; Όλα ξεκίνησαν πριν από αρκετά χρόνια και συγκεκριμένα το 1999 όταν η περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace έθεσε νομικό ζήτημα σχετικά με μια πατέντα που είχε κατοχυρώσει ο Ολιβερ Μπριστλ ο οποίος σήμερα εργάζεται στο Πανεπιστήμιο της Βόννης στη Γερμανία. Η πατέντα αφορούσε πρόδρομα νευρικά κύτταρα τα οποία προέρχονταν από σειρές ανθρώπινων εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων. Οι εκπρόσωποι της οργάνωσης υποστήριζαν ότι η συγκεκριμένη πατέντα παραβίαζε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας του 1973 η οποία απαγορεύει τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που «δεν συνάδουν με τη δημόσια τάξη και την ηθική».

Χωρίς κίνητρο οι εταιρείες

Εάν η κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σχετικά με τις θεραπείες εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων απαγορευθεί εντός της ΕΕ, τότε οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν θα έχουν κανένα κίνητρο επένδυσης στον συγκεκριμένο πολλά υποσχόμενο τομέα, υπογραμμίζουν από την πλευρά τους οι επιστήμονες που υπογράφουν την επιστολή στο Nature. Προσθέτουν επίσης ότι εάν ληφθεί μια τέτοια ευρωπαϊκή απόφαση οι ασθενείς θα στραφούν προς άλλες χώρες όπου επιτρέπεται η ανάπτυξη θεραπειών με βάση τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία. Σημειώνεται ότι στις ΗΠΑ μέσα στο 2010 δύο εταιρείες – Geron και Αdvanced Cell Technology – έλαβαν έγκριση για διεξαγωγή κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους με βάση θεραπείες που βασίζονται στα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα (για τραυματισμούς του νωτιαίου μυελού και για τύφλωση αντιστοίχως).

Παράλληλα διαφορετικές εταιρείες έχουν στραφεί στην ανάπτυξη θεραπειών με βάση τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα επί ευρωπαϊκού εδάφους. Μεταξύ αυτών είναι η αμερικανική Pfizer, η αγγλο-σουηδική AstraZeneca, η ελβετική Roche, η γαλλική εταιρεία Cellectis καθώς και η ιταλική εταιρεία βιοτεχνολογίας Avantea, υπογραμμίζουν οι ερευνητές. Προσθέτουν ότι μια ευρωπαϊκή απόφαση απαγόρευσης της κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας για τις θεραπείες εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων θα κάνει το ενδιαφέρον όλων αυτών των εταιρειών να «εξατμιστεί».

Ηθική και «ανήθικη» έρευνα

Οι επιστήμονες τονίζουν επίσης ότι η έρευνά τους η οποία αποσκοπεί στην ανάπτυξη θεραπειών για αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων υγείας όπως η τύφλωση ή η παράλυση, δεν μπορεί να θεωρείται ανήθικη, όπως προκύπτει από την εισήγηση του εισαγγελέα.

Ενας από τους υπογράφοντες την επιστολή είναι ο καθηγητής Οστιν Σμιθ από το Κέντρο για την Ερευνα στα Βλαστικά Κύτταρα του Wellcome Trust στο Κέιμπριτζ. Ο καθηγητής τόνισε ότι «θα ήταν ολέθριο να ακολουθήσει το Δικαστήριο την εισήγηση του εισαγγελέα. Θα απειληθεί το μέλλον της βιοϊατρικής έρευνας στην Ευρώπη και ορισμένα προγράμματα θα καταρρεύσουν. Μια τέτοια απόφαση θα έστελνε επίσης το μήνυμα ότι οι επιστήμονες εμπλέκονται σε ανήθικες δραστηριότητες, γεγονός πολύ αρνητικό αφού θα είχε αντίκτυπο  στην εμπιστοσύνη που έχει το κοινό στο έργο των επιστημόνων».

Ο καθηγητής Σμιθ τόνισε μάλιστα ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερες από 100 έτοιμες, διαθέσιμες σειρές εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για έρευνα. Αυτό αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει φόβος εμπορευματοποίησης ανθρώπινων εμβρύων.

Πάντως από την πλευρά του ο εκπρόσωπος της Greenpeace δρ Κρίστοφερ Τεν σημείωσε ότι η οργάνωση δεν αντιτίθεται σε όλες τις έρευνες σχετικά με τα βλαστικά κύτταρα.«Δεν πιστεύουμε ότι η εισήγηση του γενικού εισαγγελέα είναι σαφής. Ο αρχικός σκοπός μας ήταν να αποσαφηνιστεί ο νόμος σχετικά με τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ιδίως σε ό,τι αφορά την εμπορική χρήση εμβρύων».

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"

Ελληνική ελπίδα για θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ

Βρέθηκε υποδοχέας - «κλειδί» για την ανάπτυξη φαρμάκων

Στις νευροεκφυλιστικές νόσους όπως η Αλτσχάιμερ οι νευρώνες εκφυλίζονται και πεθαίνουν. Νέα ελληνική μελέτη δίνει ελπίδα «σωτηρίας» των νευρώνων

Ουάσινγκτον

Ελληνική…ελπίδα για θεραπεία νευροεκφυλιστικών νόσων όπως η Αλτσχάιμερ στέλνει μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «PLoS Biology». Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης με επικεφαλής τον υπεύθυνο του Εργαστηρίου Φαρμακολογίας καθηγητή κ. Αχ. Γραβάνη, σε συνεργασία με ειδικούς του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, του Ιατροβιολογικού Ινστιτούτου της Ακαδημίας Αθηνών και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας εντόπισαν μια κατηγορία ουσιών οι οποίες σε πειράματα σε ποντίκια στο εργαστήριο φάνηκε ότι μπορούν να αποτρέψουν τον θάνατο των νευρώνων που προκαλεί η Αλτσχάιμερ αλλά και άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες.

Οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν συγκεκριμένα στην ορμόνη διϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA) – φυσικό στεροειδές ζωτικής σημασίας καθώς από αυτό παράγονται οι ορμόνες του φύλου -  η οποία είχε φανεί από προηγούμενες μελέτες ότι μπορεί να προστατεύσει τους νευρώνες από την εκφύλιση και τον θάνατο. Τα μέχρι στιγμής ερευνητικά στοιχεία δεν είχαν αποκαλύψει ένα σημαντικό «κλειδί» του μηχανισμού δράσης της DHEA, και συγκεκριμένα τον κυτταρικό υποδοχέα στον οποίον η ορμόνη προσδένεται και αποτρέπει τον θάνατο των νευρώνων.

Υποδοχέας - «κλειδί»

Η νέα μελέτη έριξε φως σε αυτόν τον υποδοχέα ο οποίος αποκαλύφθηκε ότι είναι ο υποδοχέας του ΝGF (Νευρωνικός Αυξητικός Παράγων), του σημαντικότερου νευροτροφικού παράγοντα – οι νευροτροφικοί παράγοντες είναι μόρια τα οποία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη των νευρικών ινών. Όπως προέκυψε η DHEA προσδένεται στους υποδοχείς του NGF και μιμείται κάποιες από τις νευροπροστατευτικές δράσεις του.

Μάλιστα πειράματα σε ποντίκια έχουν δείξει ότι όταν αποσιωπηθεί το γονίδιο που συνδέεται με την παραγωγή του NGF, η χορήγηση της DHEA μπορεί να προστατεύσει από τον θάνατο τους αισθητικούς και συμπαθητικούς νευρώνες των ζώων. Σημειώνεται ότι όταν ο οργανισμός γερνά, καθώς και σε περιπτώσεις νόσων όπως η Αλτσχάιμερ εμφανίζεται μείωση τόσο της DHEA όσο και του NGF στον οργανισμό. Όπως φαίνεται η έλλειψη των δύο αυτών σημαντικών παραγόντων κάνει τον εγκέφαλο «έρμαιο» των νευροεκφυλιστικών νοσημάτων.

Αρχέγονη νευροτροφίνη

Από τη νέα μελέτη προέκυψε επίσης ότι πιθανότατα η DHEA αποτελεί μια αρχέγονη νευροτροφίνη η οποία υπήρχε στους πιο απλούς οργανισμούς και με την εμφάνιση πιο σύνθετων οργανισμών αντικαταστάθηκε από πιο πολύπλοκες νευροτροφίνες όπως ο NGF. Μέσα σε αυτήν την εξελικτική διαδικασία υπήρξε και κάτι που παρέμεινε αναλλοίωτο: οι κυτταρικοί υποδοχείς στους οποίους προσδένονται και οι δύο μορφές νευροτροφινών.

Ολη αυτή η σημαντική ερευνητική δουλειά δεν μένει όμως μόνο στη θεωρία, αλλά αναμένεται (και ελπίζεται) ότι θα έχει και πρακτική εφαρμογή. Η DHEA δείχνει ότι με την κατάλληλη επεξεργασία και τροποποίηση μπορεί να αποτελέσει το «κλειδί» που θα …ανοίξει την πόρτα της αντιμετώπισης όχι μόνο της Αλτσχάιμερ αλλά και άλλων νευροεκφυλιστικών νοσημάτων (αφού ο «συγγενής» παράγοντας NGF έχει φανεί ότι εμπλέκεται και σε νοσήματα όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας ή η εκφύλιση ωχράς κηλίδας η οποία οδηγεί σε τύφλωση). Ηδη οι ερευνητές βρίσκονται σε συζητήσεις με μεγάλες διεθνείς φαρμακευτικές εταιρείες με στόχο την έναρξη κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους.

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"

Οι γυναίκες πλήττουν ευκολότερα στον γάμο

Οι άνδρες όμως βαριούνται περισσότερο μέσα στην ερωτική σχέση

Νέα μελέτη δείχνει ότι πολλά ζευγάρια θεωρούν τη σχέση τους ...αγγαρεία

Ουάσινγκτον 

Οι γυναίκες είναι πιθανότερο να νιώσουν πλήξη μέσα στον γάμο σε σύγκριση με τους άνδρες, σύμφωνα με νέα μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου του Γουίνιπεγκ στον Καναδά. Από τη μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό «Personal Relationships» προέκυψε ότι οι άνδρες κατέχουν τα …πρωτεία της βαρεμάρας σε ό,τι αφορά τις ερωτικές σχέσεις που όμως δεν έχουν καταλήξει σε γάμο, ωστόσο οι γυναίκες πλήττουν ευκολότερα όταν έχουν πλέον …δέσει τον γάιδαρό τους.

Στο πλαίσιο της μελέτης οι ειδικοί με επικεφαλής την καθηγήτρια Μπέβερλι Φερπαρακολούθησαν 88 ζευγάρια, ένα εκ των οποίων μάλιστα «κουβαλούσε» 36 χρόνια έγγαμου βίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις απαντήσεις των εθελοντών προέκυψαν ούτε μία, ούτε δύο αλλά 70 διαφορετικές περιγραφές της ανίας μέσα στη σχέση.

Στη συνέχεια οι περιγραφές αυτές δόθηκαν σε μια δεύτερη ομάδα εθελοντών από τους οποίους ζητήθηκε να αναφέρουν ποια από αυτά τα χαρακτηριστικά αναγνωρίζουν μέσα στη δική τους σχέση.

Η πλήξη σκοτώνει τη σχέση

Η πιο κοινή περιγραφή φάνηκε να είναι εκείνη που έκανε λόγο για «ανιαρή» σχέση ενώ ακολουθούσαν η έλλειψη χαράς και διασκέδασης, η έλλειψη επικοινωνίας και συζήτησης καθώς και η έλλειψη ρομαντισμού.

«Η σχέση αυτή μοιάζει με αγγαρεία» ήταν επίσης ένας από τους «δημοφιλείς» χαρακτηρισμούς μεταξύ των εθελοντών.

Ορισμένοι συμμετέχοντες στη μελέτη παραπονούνταν ότι οι «πεταλούδες» που ένιωθαν στο στομάχι στην αρχή της σχέσης τους είχαν …εξαφανιστεί ενώ κάποιοι άλλοι σημείωναν ότι ένιωθαν πως βρίσκονταν συνεχώς στη σκιά του/της συντρόφου τους.

Γάμος- ελεύθερη σχέση: σημειώσατε 2

Από την ενδιαφέρουσα μελέτη προέκυψε επίσης ότι ο γάμος είναι σαφώς πιο βαρετός από το φλερτ και την πιο ελεύθερη σχέση – μάλιστα αυτό δεν είχε να κάνει μόνο με το ότι μέσα στον γάμο οι σύντροφοι περνούν περισσότερο χρόνο μαζί σε σύγκριση με την «απλή» ερωτική σχέση.

Σύμφωνα με την δρα Φερ «τα άτομα που έχουν σχέση χωρίς να έχουν παντρευτεί βιώνουν λιγότερη πλήξη επειδή μπορούν να απεμπλακούν ευκολότερα από τη σχέση σε σύγκριση με τους παντρεμένους όταν η βαρεμάρα …εγκατασταθεί ανάμεσα στους δύο συντρόφους».

Η καθηγήτρια συμπλήρωσε ότι εάν ένας ερευνητής στα θέματα των ερωτικών σχέσεων προσέγγιζε ανθρώπους στον δρόμο και τους ρωτούσε «Ποιο είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στην κατάκτηση της  παντοτινής αγάπης;» θα πίστευε ότι οι πιο συχνές απαντήσεις που θα λάμβανε θα ήταν «οι συγκρούσεις, η προδοσία και ο εγωισμός». Η δρ Φίσερ σημείωσε ότι  «θα εκπλησσόμασταν εάν κάποιος μας έδινε ως κύρια απάντηση την πλήξη, ωστόσο η νέα μελέτη έδειξε ότι αυτή θα ήταν η σωστή απάντηση για κάποιους – ή τουλάχιστον μια από τις σωστές απαντήσεις».

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"

Εμβόλιο για την Αλτσχάιμερ σε δύο χρόνια

Μπορεί ακόμη και να αναστρέψει τις βλάβες της νόσου σε κάποιες περιπτώσεις

Το νέο εμβόλιο δοκιμάζεται αυτή τη στιγμή σε χιλιάδες ασθενείς σε διαφορετικά κέντρα ανά τον κόσμο

Λονδίνο

Ένα θεραπευτικό εμβόλιο για τη νόσο Αλτσχάιμερ μπορεί να είναι διαθέσιμο σε δύο έτη. Παρότι το νέο εμβόλιο δεν προσφέρει ίαση, φαίνεται ότι μπορεί να βάλει «φρένο» στην εξέλιξη της νευροεκφυλιστικής νόσου, ακόμη και να αναστρέψει τις βλάβες που προκαλεί στον εγκέφαλο σε κάποιες περιπτώσεις.

Το εμβόλιο που περιέχει την ουσία bapineuzumab δοκιμάζεται αυτή τη στιγμή σε περισσότερους από 10.000 ασθενείς σε διαφορετικά κέντρα του κόσμου. Βρίσκεται δηλαδή σε προχωρημένη φάση – φάση ΙΙΙ – δοκιμών. Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής μόνο δύο εμβόλια για την Αλτσχάιμερ έχουν φθάσει σε αυτό το προχωρημένο στάδιο δοκιμών σε ανθρώπους. Εάν όλα πάνε καλά, τότε το εμβόλιο αναμένεται να κυκλοφορήσει εντός διετίας.

Τα μέχρι στιγμής στοιχεία μαρτυρούν ότι το εμβόλιο προλαμβάνει και σε κάποιες περιπτώσεις αναστρέφει τη συσσώρευση της πρωτεΐνης β- αμυλοειδούς στον εγκέφαλο των πασχόντων – ο σχηματισμός πλακών της συγκεκριμένης πρωτεΐνης στον εγκέφαλο έχει φανεί, σύμφωνα με στοιχεία,  ότι συνδέεται με την εμφάνιση συμπτωμάτων Αλτσχάιμερ όπως η απώλεια μνήμης και η φθίση των νοητικών λειτουργιών.

Ελπίζεται ότι η παράλληλη ανάπτυξη νέων τεστ που θα επιτρέπουν πρώιμη διάγνωση της νευροεκφυλιστικής ασθένειας θα οδηγήσει μελλοντικά στην έγκαιρη χορήγηση του εμβολίου, έτσι ώστε να τίθεται κατά το δυνατόν η Αλτσχάιμερ υπό έλεγχο.

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"

Ρινικό σπρέι για την κατάθλιψη!

Δοκιμάζεται στις ΗΠΑ και θα εξαφανίζει τα συμπτώματα σε δύο ώρες

Νέα Υόρκη

Ένα ρινικό σπρέι υπόσχεται να εξαφανίσει την κατάθλιψη και το άγχος μέσα σε δύο ώρες από τη χρήση! Το νέο σπρέι που έχει ως κύριο «συστατικό» ένα φυσικό χημικό του εγκεφάλου έχει πολύ ταχύτερη δράση από τα συμβατικά ευρέως χρησιμοποιούμενα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.

Το σπρέι το οποίο βρίσκεται σε φάση κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους ψεκάζεται στη μύτη και έχει σχεδιαστεί ώστε να διεισδύει στις περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τη διάθεση.

«Επιδημία» κατάθλιψης

Εκτιμάται ότι μια στις τέσσερις γυναίκες και ένας στους δέκα άνδρες θα χρειαστούν κάποια στιγμή στη ζωή τους θεραπεία για αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Ένα από τα βασικά μειονεκτήματα των υπαρχόντων αντικαταθλιπτικών φαρμάκων είναι ότι αργούν να δράσουν – απαιτείται συνήθως θεραπεία έξι ως οκτώ εβδομάδων προτού εμφανιστούν αποτελέσματα.

Το νέο ρινικό σπρέι όμως, το οποίο δοκιμάζουν αυτή τη στιγμή σε ασθενείς ειδικοί της Ιατρικής Σχολής «Ορος Σινά» στη Νέα Υόρκη, υπόσχεται να κάνει πολλούς ανθρώπους να …χαμογελάσουν μέσα σε λίγες μόνο ώρες.

Το σπρέι περιέχει το νευροπεπτίδιο Υ που πιστεύεται ότι εμπλέκεται στη ρύθμιση της συμπεριφοράς και της διάθεσης και το οποίο, υπό κανονικές συνθήκες, εντοπίζεται σε αφθονία στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Νευροπεπτίδιο - «κλειδί»

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το στρες οδηγεί σε μείωση της έκλυσης του νευροπεπτιδίου Υ. Παράλληλα, σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά στοιχεία ειδικών του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Archives of General Psychiatry», τα άτομα που εμφανίζουν λόγω γενετικής προδιάθεσης χαμηλά επίπεδα του νευροπεπτιδίου Υ αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης.

Παρότι πολλές μελέτες δείχνουν τον ρυθμιστικό ρόλο που παίζει το συγκεκριμένο χημικό του εγκεφάλου σε ό,τι αφορά τη διάθεση, μέχρι σήμερα δεν είχε βρεθεί τρόπος χρήσης του ως θεραπεία. Και αυτό διότι πρόκειται για ένα μεγάλο μόριο το οποίο δεν μπορεί να διαπεράσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό ο οποίος προστατεύει τον εγκέφαλο από εν δυνάμει εχθρούς του.

Η πίσω πόρτα για τον εγκέφαλο

Η ιδέα ανάπτυξης ενός ρινικού σπρέι υπερπηδά αυτόν τον σκόπελο αφού το ανώτερο τμήμα της μύτης αποτελεί ουσιαστικά την «πίσω πόρτα» για τον εγκέφαλο – τα νεύρα που είναι υπεύθυνα για την όσφρηση παρέχουν ένα μονοπάτι κατευθείαν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα.

Στο πλαίσιο της νέας δοκιμής η οποία ξεκινά τώρα και περιλαμβάνει 15 εθελοντές ηλικίας 25 ως 45 ετών, οι ειδικοί από τη Νέα Υόρκη σκοπεύουν να μελετήσουν εάν το ρινικό σπρέι είναι αποτελεσματικότερο από ένα εικονικό φάρμακο. Μάλιστα οι εθελοντές θα χρησιμοποιούν μια ειδική συσκευή προκειμένου το σπρέι να ψεκάζεται όσο το δυνατότερο πιο βαθιά μέσα στη ρινική κοιλότητα, όπου υπάρχουν τα νεύρα της όσφρησης.  Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται μέσα σε δύο μήνες.

Οι ερευνητές σημειώνουν ότι μελλοντικά η νέα θεραπεία θα δοκιμαστεί και σε ασθενείς με άλλες ψυχικές διαταραχές όπως η διαταραχή μετατραυματικού στρες.

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"