Kρίσεις πανικού: Λάθη που μας τις προκαλούν

Τι είναι η Διαταραχή Πανικού;

Οι κρίσεις πανικού είναι πολύ συνηθισμένες. Ωστόσο, μόνο λίγοι άνθρωποι συνεχίζουν να έχουν συχνές και βασανιστικές κρίσεις πανικού οι οποίες επηρεάζουν την καθημερινή ζωή και λειτουργικότητά τους. Όταν αυτές οι κρίσεις είναι πολύ συχνές και όταν ένα άτομο σπαταλά αρκετό χρόνο περιμένοντας να συμβεί η επόμενη κρίση, τότε αυτός/ή είναι πολύ πιθανόν να υποφέρει από διαταραχή πανικού. Με τον όρο αυτό εννοούμε ένα έντονο σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανομενα επεισόδια κρίσεων υπερβολικού άγχους και φόβου που συνδέονται με μια ποικιλία τόσο σωματικών όσο και ψυχολογικών συμπτωμάτων τα οποία δεν σχετίζονται με κάποια συγκεκριμένη κατάσταση.

Τι είναι η Αγοραφοβία και ποιά η σχέση της με τον Πανικό;

Οι άνθρωποι που παθαίνουν κρίσεις πανικού, στα μεσοδιαστήματα μεταξύ των κρίσεων πολλές φορές παρουσιάζουν μια ανησυχία σχετικά με τις πιθανές συνέπειες που μπορεί να έχει μια πιθανή επόμενη κρίση: 'Τι θα γίνει εάν πάθω κρίση την ώρα που οδηγώ;', '... εάν είμαι έξω σε μια ταβέρνα με φίλους θα καταλάβουν ότι κάτι συμβαίνει με μένα', '...εάν είμαι στον δρόμο μεταξύ αγνώστων ποιός θα με πάει στο νοσοκομείο;' κ.λ.π. Οι ασθενείς σύντομα ανακαλύπτουν ότι η γρήγορη απομάκρυνση από το μέρος όπου συνέβη η κρίση και η μετακίνηση σε 'ασφαλές' μέρος που μπορεί να είναι το σπίτι ή ένα νοσοκομείο αρκεί για να μετριάσει τα συμπτώματα. Αυτό όμως οδηγεί γρήγορα σ'αυτό που ονομάζεται αγοραφοβία. Ο όρος αυτός είναι λίγο παραπλανητικός διότι δεν αφορά όπως πιστεύεται σε φόβο της αγοράς (δηλ. εκεί που συναθροίζονται πολλοί άνθρωποι) αλλά περισσότερο σε φόβο να πάει κανείς σε μέρη στα οποία εάν το άτομο πάθει κάτι (π.χ. μια κρίση πανικού) η δυνατότητα διαφυγής θα είναι δύσκολη. Όσο πιο δύσκολη η διαφυγή τόσο πιο έντονος ο φόβος και άρα τόσο πιο έντονη η αποφυγή αυτής της δραστηριότητας. Συνηθισμένα μέρη που αποφεύγουν άτομα με διαταραχή πανικού και αγοραφοβία είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς (λεοφωρεία, υπόγειος, αεροπλάνα κ.λ.π.), τα super market, όλων των ειδών οι ουρές (π.χ. σε ταμεία), το αυτοκίνητο ιδιαίτερα σε μποτιλιάρισμα, εστιατόρια ή μπάρ με πολύ κόσμο κ.λ.π. Το αποτέλεσμα της αγοραφοβίας είναι ότι περιορίζει πολύ την καθημερινή δραστηριότητα τού πάσχοντα: πώς θα πάει κανείς στην δουλειά του, πώς θα βγει έξω να διασκεδάσει, να κάνει τα ψώνια του; Να σημειωθεί ότι η αγοραφοβία μπορεί να υπάρχει και μόνη της χωρίς διαταραχή πανικού αν και τις περισσότερες φορές είναι φυσικό επακόλουθο του πανικού.

Ποια είναι τα συνηθέστερα σφάλματα στη σκέψη ανθρώπων που πάσχουν από διαταραχή πανικού και αγοραφοβία;

Παρακολουθώντας κανείς τις αρνητικές σκέψεις, είναι δυνατό να αντιληφθεί, ότι συνήθως εντάσσονται στις παρακάτω γενικές κατηγορίες:

1. Υπερβολή: Συχνά τα άτομα που αντιμετωπίζουν άγχος μεγαλοποιούν την απειλή που βιώνουν, ακόμη και στην περίπτωση που δεν υπάρχουν ενδείξεις που την υποστηρίζουν. Σχετικό παράδειγμα αποτελεί ο έντονος φόβος μιας γυναίκας, ότι είναι πολύ μεγάλη πια για να ελκύει τον σύζυγό της και ότι εκείνος θα την εγκαταλείψει. Όταν ένιωθε άγχος, συνήθιζε να παρατηρεί κάθε νέα ρυτίδα που εμφανιζόταν στο πρόσωπο και στο λαιμό της και κάθε άσπρη τρίχα στα μαλλιά της, καθώς και να συγκρίνει τον εαυτό της με νεότερες γυναίκες, τοποθετώντας τον σε μειονεκτική θέση. Αδυνατούσε να αναγνωρίσει την αξία της και έδειχνε να υποτιμά την αγάπη και την αφοσίωση του συζύγου της. Μάλιστα δεν της περνούσε από το νου, ότι τα σημάδια του χρόνου βάραιναν και εκείνον.

2. Καταστροφολογία: Στην περίπτωση ενός επικείμενου κινδύνου ή μιας δυσκολίας, τα άτομα που βιώνουν έντονο άγχος συνήθως θεωρούν ότι η απειλητική κατάσταση θα οδηγήσει σε καταστροφή. Για παράδειγμα, ένας αγχώδης άνδρας, ο οποίος επρόκειτο να υποβληθεί σε μια απλή χειρουργική επέμβαση, φοβόταν ότι η επέμβαση αυτή θα του στοίχιζε τη σωματική του ακεραιότητα ή ακόμη και την ίδια του τη ζωή.

3. Υπεργενίκευση: Ένα μεμονωμένο αρνητικό βίωμα συχνά ερμηνεύεται ως επικρατών νόμος, ο οποίος ορίζει ολόκληρη την ύπαρξη του ατόμου: «Δεν πρόκειται ποτέ να κατακτήσω τους στόχους μου. Τι θα συμβεί αν δεν καταφέρω να πιάσω τη βάση;»

4. Παραγνώριση θετικών: Συχνά τα άτομα με έντονο άγχος παραβλέπουν την ικανότητά τους να αντεπεξέλθουν επιτυχώς σε μια δύσκολη κατάσταση, ξεχνούν τα θετικά βιώματα του παρελθόντος (πχ. την επιτυχία σε κάποιους τομείς) και προσδοκούν για το μέλλον μονάχα ανυπέρβλητες δυσκολίες και βάσανα. Μια αγχώδης φοιτήτρια, για παράδειγμα, ξεχνά επιλεκτικά την υψηλή βαθμολογία που πέτυχε σε προηγούμενες εξεταστικές περιόδους και παραβλέπει το γεγονός ότι η χαμηλή βαθμολογία σε ένα μάθημα δεν αποτελεί ένδειξη για μια αποτυχημένη επαγγελματική πορεία.


Πηγή: http://www.boro.gr