Ξύλο στο παιδί για τιμωρία: Θα τρομάξεις αν δεις τι μπορεί να πάθει

Συνέπειες της σωματικής τιμωρίας - Αποτελέσματα ερευνών

Η ενημέρωσή σας για τις επιπτώσεις που έχει η σωματική τιμωρία στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού είναι σημαντική προκειμένου να διαμορφώσετε σαφή εικόνα και προσωπική άποψη επί του ζητήματος αυτού.

Η διεθνής βιβλιογραφία επισημαίνει ότι η χρήση της σωματικής τιμωρίας αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης αντικοινωνικής συμπεριφοράς, τονίζοντας ότι συχνά οδηγεί σε σωματική κακοποίηση, αφού τα όρια μεταξύ του επιτρεπτού σωφρονισμού και της υπερβολικής βίας είναι δυσδιάκριτα. Επίσης, ερευνητικά αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι η συχνή υιοθέτησή της συνδέεται με αρνητικά επακόλουθα (π.χ. εμφάνιση ψυχολογικών διαταραχών, χαμηλή σχολική επίδοση, προβλήματα κοινωνικοποίησης κ.ά.), επισημαίνουν ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για χρήση σωματικής βίας στην ενήλικη ζωή, ενώ τονίζουν ότι τις περισσότερες φορές προκαλεί στα θύματά της θυμό, προσβολή και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Επιπλέον το σύνολο των ερευνητών συγκλίνουν στην άποψη περί αναποτε-λεσματικότητάς της σωματικής βίας, καθώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι ανήλικοι επαναλαμβάνουν την ανεπιθύμητη συμπεριφορά.

Επιπρόσθετα, αμφισβητείται σημαντικά και η παιδαγωγική αξία του εν λόγω μέσου, καθώς υποτιμά τη δύναμη και τα ευεργετικά αποτελέσματα του λόγου, εξαίρει τη σωματική υπεροχή, διδάσκει στα παιδιά ότι η χρήση σωματικής δύναμης αποτελεί θεμιτό μέσο επίλυσης προβλημάτων και καταμαρτυρεί ότι η παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων είναι επιτρεπτή προκειμένου να επιτευχθεί ο επιδιωκόμενος στόχος.

Πιο συγκεκριμένα, έρευνες έχουν επιβεβαιώσει τις ακόλουθες συνέπειες της σωματικής βίας τις οποίες ενστερνίστηκε η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού του ΟΗΕ (1989) και διακήρυξε ως οδηγίες η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (1998):

• Τα παιδιά των οποίων οι γονείς καταφεύγουν στη σωματική τιμωρία προκειμένου να ελέγξουν την αντικοινωνική συμπεριφορά επιδεικνύουν μεγαλύτερη αντικοινωνική συμπεριφορά για σημαντικό χρονικό διάστημα, ανεξαρτήτως φυλής, κοινωνικοοικονομικού status, καθώς και γνωσιακών ερεθισμάτων και συναισθηματικής στήριξης που ενδέχεται να τους παρέχουν οι μητέρες τους (Gunnoe & Mariner 1997, Kazdin 1987, Patterson et al. 1989, Straus et al. 1997).

• Οι ενήλικες που υπήρξαν θύματα σωματικής τιμωρίας και βίας γενικότερα όταν ήταν παιδιά είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν καταθλιπτικά συμπτώματα ή βίαιη συμπεριφορά κατά την ενήλικη ζωή (Berkowitz 1993, Strassberg et al. 1994, Straus 1994, Straus & Gelles 1990, Straus & Kantor 1992).

• Όσο περισσότερο χτυπούν ένα παιδί, τόσο πιο πιθανό είναι ως ενήλικας να χτυπά τα παιδιά του, την/τον σύντροφό του ή τους φίλους του (Julian & McKenry 1993, Straus 1991, Straus 1994, Straus & Gelles 1990, Straus & Kantor 1992, Widom 1989, Wolfe 1987).

• Η σωματική τιμωρία αυξάνει την πιθανότητα να ασκήσουν βία τα ίδια τα παιδιά στους γονείς τους, ως μορφή αντεκδίκησης, ιδιαίτερα όταν μεγαλώσουν (Brezina 1998).

• Το μήνυμα που λαμβάνει ένα παιδί όταν το χτυπούν για να το τιμωρήσουν είναι ότι η βία είναι μια ορθή μέθοδος επίλυσης προβλημάτων (Straus et al. 1980, Straus et al. 1997).

• Η σωματική τιμωρία είναι υποτιμητική, ενώ το θύμα αισθάνεται απελπισία και ταπείνωση, καθώς στερείται το σεβασμό που του αξίζει, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο υποχωρητικό ή επιθετικό (Sternberg et al. 1993, Straus 1994).

• Η σωματική τιμωρία κλονίζει έως και διαγράφει τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ του γονέα και του παιδιού, μειώνοντας την επιθυμία για συνεργασία εκ μέρους του παιδιού και ενισχύοντας τον εθισμό του σε αυτήν, καθιστώντας άλλες μορφές διαπαιδαγώγησης λιγότερο αποτελεσματικές. Σαν μέτρο διαπαιδαγώγησης μάλλον είναι αναποτελεσματικό, διότι δεν αποδεικνύεται ότι μειώνει την επιθετική ή παραβατική συμπεριφορά (Straus 1994).

• Τα παιδιά που τα χτυπούν συχνά είναι πιο πιθανό με την πάροδο των ετών να λένε ψέματα ή να εξαπατούν τους γύρω τους, να είναι απείθαρχα στο σχολείο, να φοβερίζουν και να απειλούν συνομήλικους (σε συμμορίες ή μόνα τους), και όλα αυτά χωρίς να αισθάνονται ενοχές ή να έχουν αναστολές (Straus et al. 1997).

• Η σωματική τιμωρία έχει αρνητική επίπτωση στη γνωσιακή ανάπτυξη των παιδιών, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι τα εν λόγω παιδιά έχουν χαμηλή επίδοση στο σχολείο (Straus & Mathur 1995, Straus & Paschall 1998).

• Η γονεϊκή σωματική τιμωρία συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα άμεσης υποχωρητικότητας και επιθετικότητας, χαμηλότερα επίπεδα εσωτερίκευσης/αποδοχής των ηθικών κανόνων, κακή ψυχική υγεία, παραβατικότητα και αντικοινωνική συμπεριφορά και πιθανότητα να εξελιχθεί η σωματική τιμωρία σε σωματική κακοποίηση (Gershoff 2002).

• Συχνά η σωματική κακοποίηση ξεκινά ως σωματική τιμωρία και στη συνέχεια ο θύτης χάνει τον έλεγχο (Kadushin & Martin 1981, Straus & Yodanis 1994). Οι γονείς που συνηθίζουν να καταφεύγουν στη χρήση σωματικής τιμωρίας μπορεί εύκολα να περάσουν τη διαχωριστική γραμμή και να προβούν σε χτυπήματα τέτοια που η ένταση και η πολιτισμική νομιμότητα ορίζουν ως κακοποίηση. Σε έρευνα διαπιστώθηκε ότι οι απογοητευμένοι από την ανυπότακτη συμπεριφορά των παιδιών τους γονείς παρασύρονται και περνούν από τα ελαφριά χτυπήματα στο ξυλοδαρμό (Straus 2001). Πρόκειται για το επιχείρημα του «συνεχούς» το οποίο εγείρει το ζήτημα του κατά πόσον ένα χτύπημα στον πισινό ή στην παλάμη μπορεί να γίνει πολύ σκληρό και πότε οι γονείς θεωρείται ότι περνούν τη διαχωριστική γραμμή και αρχίζουν να κακοποιούν τα παιδιά. Πριν το 1997, αν και υπήρχαν πολλές μελέτες που συνέδεαν το ξύλο στον πισινό με υψηλά επίπεδα κακής συμπεριφοράς των παιδιών, κάποιοι ισχυρίζονταν ότι η κακή συμπεριφορά ήταν η αιτία του ξύλου. Ωστόσο έκτοτε πολλές μελέτες εξέτασαν τις αλλαγές στη συμπεριφορά με την πάροδο του χρόνου και πρότειναν τη σύνδεση μεταξύ σωματικής τιμωρίας και αυξημένων επιπέδων κακής συμπεριφοράς σε σύγκριση με παιδιά που δεν τιμωρούνταν σωματικά. Αιτίες για τη σωματική τιμωρία που ίσως προκαλούσαν μακροπρόθεσμα κακή συμπεριφορά ενδέχεται να περιλαμβάνουν: τα παιδιά να μιμούνται την τιμωρητική συμπεριφορά των γονιών τους χτυπώντας άλλους ανθρώπους, εκδραμάτιση της προσβολής που προκαλεί η σωματική τιμωρία, μειωμένη αυτοε—κτίμηση, έλλειψη ευκαιριών εκμάθησης ειρηνικών επιλύσεων των συγκρούσε—ων, τιμωρία των γονέων για τις πράξεις της σωματικής τιμωρίας και «διακήρυξη» της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας αρνούμενα τον έλεγχο μέσω της σωματικής τιμωρίας. Το πρόβλημα με τη χρήση της σωματικής τιμωρίας είναι ότι, αν οι τιμωρίες αποσκοπούν στη διατήρηση της αποτελεσματικότητάς τους, το ποσό της απαιτούμενης δύναμης πρέπει να αυξάνεται κατά τις διαδοχικές τιμωρίες. Η διαπίστωση αυτή έγινε από την Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής που δήλωσε ότι: «Ο μόνος τρόπος να διατηρηθεί η αρχική επίδραση του ξύλου είναι να αυξάνεται συστηματικά η ένταση με την οποία δίνεται, γεγονός που οδηγεί εύκολα στην κακοποίηση». Επιπροσθέτως, η Ακαδημία σημείωσε ότι: «Οι γονείς που ξυλοκοπούν τα παιδιά τους είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν άλλες απαράδεκτες μορφές σωματικής τιμωρίας».


Πηγή: http://www.boro.gr