Φυσικοθεραπεία vs Κινησιοθεραπεία: Ποιες οι διαφορές τους

Τόσο οι φυσικοθεραπευτικές όσο και οι κινησιοθεραπευτικές μέθοδοι είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπευτικής αποκατάστασης.

Η κινησιοθεραπεία είναι μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη επιστημονικά παρέμβαση η οποία «απαραίτητα» πρέπει να είναι μία ενσωματωμένη και βασική θεραπευτική μορφή φυσικοθεραπείας σωματικών προβλημάτων με πρακτική εφαρμογή σε ένα ευρύ φάσμα χρόνιων παθήσεων και τραυματισμών.

Συνιστάται κυρίως σε ασθενείς που πάσχουν από:

• Χρόνιους πόνους και φλεγμονές στη σπονδυλική στήλη (αυχεναλγίες, οσφυαλγίες, ισχιαλγίες) και στα άκρα

• Σε ασθενείς με λανθασμένα και κακά πρότυπα κίνησης και στάσης

• Σε ηλικιωμένους και μη, με αρθροπάθειες και οστεοπόρωση

• Ατροφία μυών

• Πάρεση των άκρων ή νευρολογικά περιστατικά (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας, πολυνευροπάθειες κ.ά.)

• Παχυσαρκία

• Χρόνιες καρδιολογικές και αναπνευστικές παθήσεις

• Σε αθλητές με κακώσεις συνδέσμων, τενόντων και μαλακών μορίων

• Σε κατάγματα άκρων και σπονδυλικής στήλης

• Μετά από μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις (καρδιά, ισχία, γόνατα, σπονδυλική στήλη)

(Απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη κινησιοθεραπείας σε κάποιες από τις παραπάνω παθήσεις είναι η εντολή έναρξης της άσκησης από τον θεράποντα ιατρό).

Ως μέθοδος έχει αρκετά πλεονεκτήματα, αφού θεωρείται ένας από τους καλύτερους τρόπους πρόληψης και θεραπείας και εγγυάται τη διατήρηση του αποτελέσματος σε βάθος χρόνου.

Βασίζεται πάνω σε κινησιολογικές δομές, μελετώντας την ανθρώπινη κίνηση, ενώ ταυτόχρονα συνδυάζει την ανατομική και τη νευρο-φυσιολογική γνώση του ανθρώπινου οργανισμού.

Η κινησιοθεραπεία δίνει την ικανότητα να αναδειχθεί πλήρως ο κυρίαρχος ρόλος της εξατομικευμένης άσκησης, που σπανίζει στα προγράμματα φυσικοθεραπευτικής αποκατάστασης, όπου σε κάθε περίπτωση πρέπει να ’ναι επιτηρούμενη και επιβλεπόμενη από κάποιον ειδικό διπλωματούχο φυσικοθεραπευτή και ειδικό κινησιοθεραπευτή, ελαχιστοποιώντας έτσι τις πιθανότητες αποτυχίας σχεδιασμού και τυχόν επιδείνωσης.

Στο εξωτερικό και κυρίως σε προηγμένα ιατρικά και επιστημονικά κράτη, η εφαρμογή επιβλεπόμενης κινησιοθεραπείας είναι μονοθεραπεία χωρίς την εφαρμογή φυσικών ηλεκτροθεραπευτικών μέσων (διαθερμίες, ρεύματα, υπέρηχοι κ.ά.) ή έστω μικρή χρονική εφαρμογή αυτών, μόνο ως προθερμαντικά μέσα για την επακαλουθούμενη ασκησιοκινησιοθεραπεία.

Στην Ελλάδα, λόγω της φυσικοθεραπευτικής διευκόλυνσης και εξυπηρέτησης, έχουν επικρατήσει τα ηλεκτροθεραπευτικά μέσα ως εφαρμογή στην αποκατάσταση εις βάρος της αναγκαίας και χρήσιμης κινησιοθεραπείας.

Έτσι οι ασθενείς μαθαίνουν και συνηθίζουν σε λανθασμένες πολλές φορές και ελλιπείς αποκαταστασιακά φυσικοθεραπευτικές μεθόδους, χωρίς να παίρνουν το προσδοκώμενο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Η κινησιοθεραπεία απαιτεί, εκτός εξαιρέσεων, ικανό φυσικοθεραπευτικό χρόνο και δεν μπορεί ταυτόχρονα να θεραπεύει και να επιβλέπει και δεύτερο ασθενή ο ίδιος θεραπευτής, αφού είναι κυρίως διά χειρός θεραπεία, με την ευρεία γκάμα κινησιοθεραπευτικών τεχνικών και μεθόδων που έχουν επικρατήσει.

Η κινητοποίηση μέσω άσκησης επιτυγχάνεται σε διάφορα επίπεδα και θέσεις με στόχο την:

• αποκατάσταση της καλής λειτουργίας της σπονδυλικής στήλης

• βελτίωση των σωματικών αντοχών

• ενδυνάμωση των μυών

• σταδιακή απώλεια βάρους

• αύξηση του εύρους τροχιάς των αρθρώσεων

• αύξηση της δύναμης και αντοχής

• ελαστικότητα – διατατικότητα

• ιδιοδεκτικότητα μέσω βελτίωσης της νευρομυϊκής συναρμογής του ασθενούς.

Ως σκοπό έχει να αναπτύξει τις κατάλληλες συνθήκες ώστε ο ασθενής να μπορεί να αντεπεξέλθει στις εκάστοτε λειτουργικές του δραστηριότητες και ανάγκες όσο γίνεται πιο ομαλά και φυσιολογικά.

Παράλληλα, θέτει στόχους που τους παρακολουθεί και αν χρειαστεί τους τροποποιεί, ενημερώνοντας τους ασθενείς για τη σωστή λειτουργία του σώματός τους και τους λόγους που προκάλεσαν μυοσκελετικά προβλήματα ή άλλα συμπτώματα.

Εκτός από την επιλογή των σωστών ασκήσεων, η επιτυχής έκβαση εξαρτάται από το πόσο συνεργάζονται θεραπευτής και ασθενής μαζί.

Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και η ενεργοποίηση του ασθενή να κάνει τις ασκήσεις τακτικά είναι ένα βασικό συστατικό για τον κινησιοθεραπευτή.

Στην ουσία, η προσέγγιση της θεραπείας δεν περιορίζεται σε μια περιοχή του σώματος κατά διαστήματα, αλλά η προσέγγιση θεραπείας για την εξασθενημένη δομή του σώματος αποκαθίσταται με τρόπο ολιστικό.

Πραγματοποιείται ως τα όρια ανοχής του πόνου, χωρίς να επιφέρει ενόχληση, επιλύοντας τόσο κεντρικά όσο και περιφερικά προβλήματα, επαναφέροντας τον ασθενή στην πρότερη αρχική του κατάσταση σε ότι αφορά την υγεία και την αυτοεξυπηρέτησή του.

Τα προγράμματα κινησιοθεραπευτικής άσκησης βοηθούν ταυτόχρονα και στον καλύτερο αυτοέλεγχο των συμπτωμάτων περιλαμβάνοντας:

• ενεργητικές /παθητικές ασκήσεις ή συνδυασμό αυτών

• υποβοηθούμενες/αυτοβοηθούμενες/υποστηριζόμενες ασκήσεις

• ασκήσεις συντονισμού και ισορροπίας

• κινητικές ασκήσεις επανεκπαίδευσης

• ιδιοδεκτικές ασκήσεις

• θεραπευτικές ασκήσεις με μηχανικά όργανα

• τεχνικές μυοχαλάρωσης και ευεξίας

• ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (PNF, McKenzie, manual therapy) κ.ά.

Η κινησιοθεραπεία όμως σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αντενδείκνυται, διότι ενδέχεται να επιδεινώσει τα συμπτώματα ή ακόμη και να καθυστερήσει τη φυσική αποκατάσταση της πάθησης.

Αυτό μπορεί να αφορά τα εξής:

• σοβαρή γενική κατάσταση του ασθενούς που να απαγορεύει οποιαδήποτε κίνηση

• ύπαρξη πυρετού και τυχόν αδιαθεσία-αδυναμία-κακουχία

• οξεία φλεγμονή των αρθρώσεων, περιαρθρικών ιστών και των μυών, τενόντων (μέχρι την εντολή έναρξης της άσκησης από τον θεράποντα ιατρό)

• κατάσταση αμέσως μετά από διαστρέμματα, κατάγματα, αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια και άλλους κοινούς τραυματισμούς-παθήσεις

• ύπαρξη πολύ υψηλής ή πολύ χαμηλής αρτηριακής πίεσης πέραν των φυσιολογικών ορίων

• καταστάσεις αμέσως μετά τη χειρουργική διαδικασία πριν από την αφαίρεση ραμμάτων (πάντα με τη συμβουλή του ιατρού).

Η εξατομίκευση των προγραμμάτων άσκησης πρέπει να γίνεται ανάλογα με την πάθηση, την ηλικία, την ικανότητα του ασθενούς, το φύλο, τις συνοδές παθήσεις, το βάρος και τα λοιπά χαρακτηριστικά.

Εν κατακλείδι η κινησιοθεραπεία είναι ένα πολύτιμο εργαλείο στη φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της φυσικοθεραπείας στο σύνολό της, χωρίς να παραβλέπεται το ένα έναντι του άλλου στο θεραπευτικό σχεδιασμό.

Οι ασθενείς, από την πλευρά τους, να μη λησμονούν και να επιδιώκουν την άσκηση στο καθημερινό τους πρόγραμμα για την όσο δυνατόν μακροπρόθεσμη διατήρηση της ευεξίας και της καλής ποιότητας ζωής.

Πηγή: http://blog.nowdoctor.gr