Οστεοαρθρίτιδα γόνατος - Αντιμετώπιση με μία μόνο ένεση

Ο χόνδρος είναι ο λείος ελαστικός ιστός που περιβάλλει τα οστά μας εκεί που έρχονται σε επαφή μεταξύ τους (δηλαδή στις αρθρώσεις). Οι αρθρώσεις περιέχουν επίσης μια μικρή ποσότητα αρθρικού υγρού, που αφενός λιπαίνει την άρθρωση και αφετέρου τρέφει τον χόνδρο. Με την πάροδο του χρόνου ο χόνδρος μπορεί να φθαρεί και η σύσταση του αρθρικού υγρού να αλλοιωθεί.

Η πάθηση αυτή ονομάζεται οστεοαρθρίτιδα ή εκφυλιστική αρθρίτιδα και προκαλεί πόνο, περιορισμό της κίνησης και παραμόρφωση, καθώς τα οστά μας έρχονται σε άμεση επαφή μεταξύ τους χωρίς την παρεμβολή του χόνδρου. Η οστεοαρθρίτιδα προσβάλλει συχνότερα τα γόνατα, τα ισχία και το χέρι, αλλά επίσης και τον ώμο, τη σπονδυλική στήλη και το άκρο πόδι. Είναι συχνότατη πάθηση και υπολογίζεται ότι το 20% του πληθυσμού θα εμφανίσει κάποια στιγμή συμπτώματα που σχετίζονται με αυτή.

Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος είναι η πιο κοινή εντόπιση της νόσου και η εξέλιξη είναι συνήθως αργή. Στα αρχικά της στάδια η πάθηση αντιμετωπίζεται συντηρητικά (χωρίς χειρουργείο). Η απώλεια βάρους, η ήπια άσκηση, η φυσικοθεραπεία και φάρμακα (απλά αναλγητικά ή και αντιφλεγμονώδη) μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο. Κάποιες χειρουργικές επεμβάσεις (όπως ο αρθροσκοπικός καθαρισμός ή οι οστεοτομίες) μπορούν να καθυστερήσουν την εξέλιξή της. Οταν ο πόνος είναι καθημερινός και δεν μπορεί εύκολα να ελεγχθεί με συντηρητικά μέτρα, η τελική κατάληξη είναι η ολική αρθροπλαστική γόνατος, όπου ο φθαρμένος χόνδρος αφαιρείται και αντικαθίσταται από εμφυτεύματα από μέταλλο και πλαστικό.

Ενα νέο όπλο

Τα τελευταία χρόνια ένα νέο όπλο προστέθηκε στη φαρέτρα της συντηρητικής θεραπείας της οστεοαρθρίτιδας: οι εγχύσεις (ενέσεις) παραγώγων του υαλουρονικού οξέος στην άρθρωση. Το υαλουρονικό οξύ υπάρχει στο φυσιολογικό αρθρικό υγρό, αλλά στην οστεοαρθρίτιδα η ποσότητα και η σύστασή του αλλοιώνονται. Τα παράγωγα του υαλουρονικού οξέος που χορηγούμε με την ένεση ενισχύουν τη σύσταση του αρθρικού υγρού, λιπαίνουν την άρθρωση, μειώνουν τον πόνο και πιθανόν να συμβάλλουν στην προστασία του χόνδρου (να καθυστερούν δηλαδή την εξέλιξη της αρθρίτιδας). Κυκλοφορούν πλήθος σκευασμάτων, που διαφέρουν μεταξύ τους ως προς την προέλευση και τη σύσταση (το μοριακό βάρος -τα βαρύτερα γενικώς θεωρούνται και καλύτερα). Η ανακούφιση από τις ενέσεις παραγώγων του υαλουρονικού οξέος ποικίλλει, αλλά γενικά είναι της τάξης των 6-12 μηνών και οι ενέσεις μπορούν να επαναληφθούν. Μέχρι πρόσφατα ένα σημαντικό μειονέκτημά τους στη χρήση στο γόνατο ήταν ότι χορηγούνταν σε τρεις ώς πέντε διαδοχικές ενέσεις (μία κάθε εβδομάδα), με αποτέλεσμα τόσο την ταλαιπωρία του ασθενή όσο και την (μικρή βέβαια) πιθανότητα να μεταφερθούν μικρόβια με την κάθε ένεση μέσα στην άρθρωση και να υπάρξει φλεγμονή, που είναι μια πολύ σημαντική επιπλοκή.

Σκευάσματα μίας χορήγησης

Η πρόσφατη εξέλιξη στον χώρο των υαλουρονικών στην οστεοαρθρίτιδα είναι η κυκλοφορία σκευασμάτων (μάλιστα «βαρέων» που θεωρούνται καλύτερα), που χορηγούνται με μία μόνο ένεση. Μελέτες έχουν δείξει ίδια ή ανώτερη αποτελεσματικότητα με τα αντίστοιχα σκευάσματα τριών ή πέντε εγχύσεων με παρόμοιο συνολικό κόστος. Τα πλεονεκτήματα είναι προφανή. Πέρα από την ευκολία που έχει η μία ένεση για τον ασθενή (λιγότερη ταλαιπωρία και πόνος), μειώνονται οι πιθανότητες μεταφοράς μικροβίων στην άρθρωση. Ενα ακόμα πλεονέκτημα είναι ότι η μεγαλύτερη ποσότητα του σκευάσματος που βάζουμε στην άρθρωση είναι δυνατόν να ανιχνευθεί με τον υπέρηχο, επιβεβαιώνοντας έτσι την ακρίβεια της έγχυσης (ότι το υαλουρονικό έχει πάει στην άρθρωση και όχι στα μαλακά μόρια γύρω από αυτή). Η χρήση υπερηχογραφήματος κατά τη διάρκεια της ένεσης αυξάνει την ακρίβειά της, χωρίς όμως να είναι απολύτως απαραίτητη. Οι ενδείξεις των υαλουρονικών μίας χορήγησης είναι ίδιες με των προκατόχων τους και η χορήγησή τους μπορεί να επαναληφθεί μετά από μήνες αν η αρχική ανταπόκριση είναι καλή. Καλό είναι να γίνονται σε αρχόμενη ή μέτρια οστεοαρθρίτιδα, πριν ο ασθενής έχει καθημερινή ανάγκη από αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Τα αντιφλεγμονώδη μπορεί να έχουν σημαντικές παρενέργειες, κυρίως από το στομάχι (γαστρορραγία), την αρτηριακή πίεση και τα νεφρά και οι ενέσεις υαλουρονικού μπορεί να μειώσουν ή να εξαλείψουν την ανάγκη για τη χρήση τους. Βεβαίως οι ενέσεις υαλουρονικού δεν μπορούν να θεωρηθούν οριστική θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα, αλλά η κυκλοφορία σκευασμάτων μίας χορήγησης ανοίγει τον δρόμο για την ευρύτερη χρήση τους. Είναι ένα ήπιο μέτρο, που μπορεί να ανακουφίσει από τον πόνο και να καθυστερήσει την ανάγκη για χειρουργικές λύσεις.

Πηγή: http://www.boro.gr