Κατάθλιψη στην εμμηνόπαυση: Τα αίτια, οι κίνδυνοι και η θεραπεία

Παράγοντες που σχετίζονται με την κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της μετάβασης στην εμμηνόπαυση

Η μετάβαση στην εμμηνόπαυση, γνωστή και ως περιεμμηνόπαυση, φαίνεται να συνδέεται με την ευαλωτότητα σε καταθλιπτικά συμπτώματα. Για το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών, η περίοδος αυτή αναφέρεται στα 40 έως 55 έτη και συνοδεύεται από ορμονικές αλλαγές και διακοπή του έμμηνου κύκλου. Αυτά με τη σειρά τους οδηγούν τόσο σε βιολογικές – σωματικές όσο και σε ψυχολογικές αλλαγές. Όσον αφορά τις πρώτες, γυναίκες, που ήδη έχουν περάσει από αυτό το στάδιο, αναφέρουν συχνές εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις, αλλαγή στο μεταβολισμό, μειωμένα επίπεδα ενέργειας, πόνους και πονοκεφάλους. Επιπλέον, σχετικά με τις ψυχολογικές επιπτώσεις, παρατηρούνται αλλαγές στη διάθεση, ευερεθιστότητα, καθώς και έντονη γνωστική σύγχυση.

Έρευνες στρέφουν την προσοχή τους στο γεγονός ότι, κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης, ένα μεγάλο μέρος του γυναικείου πληθυσμού εμφανίζει ένα πρώτο καταθλιπτικό επεισόδιο, 2 έως και 14 φορές πιο συχνά, σε σύγκριση με την περίοδο πριν την εμμηνόπαυση. Ωστόσο, τα εν λόγω ευρήματα δεν αφορούν το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών, αλλά ένα σημαντικό αριθμό. Γιατί λοιπόν κάποιες γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στα καταθλιπτικά συμπτώματα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου;

Το ερώτημα αυτό θέλησαν να μελετήσουν οι Gibbs, Lee και Kulkarni από το Πανεπιστήμιο «Alfred & Monash» της Μελβούρνης (Αυστραλία), βασιζόμενοι στα αιτιολογικά μοντέλα της κατάθλιψης. Πιο συγκεκριμένα, η καταθλιπτική συμπτωματολογία βασίζεται σε ένα βιολογικό μοντέλο, όπου ορμόνες και νευροδιαβιβαστές παίζουν σημαντικό ρόλο. Οι αντιλήψεις, όμως, και ηνοηματοδότηση που δίνει κάθε γυναίκα στις αλλαγές που επιφέρει η περιεμμηνόπαυση, φαίνεται να σχετίζονται με την εμφάνιση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Για παράδειγμα, μια γυναίκα η οποία διατηρεί αρνητική στάση απέναντι στην εμμηνόπαυση και επιπλέον πιστεύει ότι δεν μπορεί ελέγξει αυτά που της συμβαίνουν, λαμβάνοντας αποφάσεις, δεν θα αναπτύξει κατάλληλες στρατηγικές αντιμετώπισης των επερχόμενων σωματικών και ψυχολογικών αλλαγών.

Επιπλέον, αρνητικά γεγονότα ζωής (θάνατος γονέων, αποχώρηση παιδιών από την πατρική εστία, διαζύγιο) φαίνεται να σχετίζονται με την εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων κατά την εν λόγω περίοδο. Τέλος, τόσο τα σωματικά συμπτώματα της περιεμμηνόπαυσης (εφίδρωση, πόνοι, πονοκέφαλοι, δυσκολία αναπνοής, τάση για λιποθυμία), όσο και η αθλητική άσκηση παίζουν το δικό τους ξεχωριστό ρόλο, με έναν όμως διαφορετικό τρόπο. Όσον αφορά τα σωματικά συμπτώματα, έρευνες έχουν δείξει ότι όσο πιο πολλά είναι, τόσο πιο πιθανό είναι να εμφανιστούν και καταθλιπτικά στοιχεία. Αντιθέτως, η άσκηση έχει φανεί να μειώνει το στρες που επιφέρουν οι σωματικές ενοχλήσεις και να βελτιώνει τη διάθεση.

Όλους τους παραπάνω παράγοντες θέλησαν να μελετήσουν οι ερευνητές χορηγώντας αντίστοιχα ερωτηματολόγια σε ένα πληθυσμό γυναικών που είχαν τον τελευταίο έμμηνο κύκλο τα προηγούμενα 2 χρόνια και συνέχιζαν να αναφέρουν σωματικές ενοχλήσεις. Το 45% των γυναικών αναγνωρίστηκε να έχει καταθλιπτικά συμπτώματα.

Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν ως σχετιζόμενους, προβλεπτικούς παράγοντες ταπρόσφατα αρνητικά γεγονότα ζωής, το παλαιότερο ιστορικό κατάθλιψης και την ύπαρξη σωματικών συμπτωμάτων στην περιεμμηνόπαυση. Πιο συγκεκριμένα, η ύπαρξη πολλών και σοβαρών αρνητικών γεγονότων ζωής δυσκολεύει τις γυναίκες να ενεργοποιήσουν εκείνους τους πόρους και μηχανισμούς, που θα τις στηρίξουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Τα σωματικά συμπτώματα με τη σειρά τους φαίνεται να αυξάνουν τις αναφορές για αντίστοιχα καταθλιπτικά, ενώ παράλληλα η ύπαρξη παλαιότερου ιστορικού κατάθλιψης επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τις γυναίκες στην περιεμμηνόπαυση. Το τελευταίο αποτελεί δείκτη ευαλωτότητας στο στρες, μειωμένης ικανότητας διαχείρισης και αντιμετώπισης των συμπτωμάτων και αρνητικού τρόπου σκέψης.

Συμπερασματικά και λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς της συγκεκριμένης, αλλά και κάθε, έρευνας, καταλήγουμε ότι τα πρόσφατα αρνητικά γεγονότα ζωής, το στρες που επιφέρουν, η ύπαρξη ιστορικού παλαιότερης καταθλιπτικής συμπτωματολογίας και η ύπαρξη σωματικών ενοχλήσεων, αυξάνουν τις πιθανότητες για νέα καταθλιπτικά συμπτώματα κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης.

Διάφορες θεραπείες προτείνονται, όπως η ορμονοθεραπεία ή η φαρμακευτική αγωγή. Η ψυχοθεραπεία όμως είναι αυτή που εστιάζει στην εκπαίδευση πιο αποτελεσματικών τρόπων διαχείρισης του στρες, και επομένως, στη βελτίωση του συναισθήματος.

Πηγή: http://www.boro.gr