Τα είδη του βήχα και τι σημαίνουν για την υγεία σου!

Ο βήχας μπορεί να σχετίζεται με καούρες μόνο στην περίπτωση που υπάρχει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Αν δεν υπάρχει ιστορικό ή άλλη συμπτωματολογία γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης τότε πιθανότατα βήχας και καούρες δεν συνδέονται και στην περίπτωσή σας απλώς συνυπάρχουν. Για τα φουσκώματα στην κοιλιά η αιτία μπορεί να είναι κάποια σπαστική κολίτιδα ή και κάποια δυσπεψία καταστάσεις για τις οποίες καλό θα είναι να επισκεφθεί κάποιο γαστρεντερολόγο.

1. Βήχω πολύ όταν ξαπλώνω και μερικές φορές ξυπνάω βήχοντας. Τι φταίει;
Αν η μύτη σας είναι «μπουκωμένη» και έχετε φλέματα, τότε είναι πολύ πιθανό οι εκκρίσεις να κατεβαίνουν από το πίσω μέρος της μύτης στο λαιμό (τον οποίο ερεθίζουν), με αποτέλεσμα να προκαλείται αντανακλα­στικός βήχας. Όταν, λοιπόν, είστε ξαπλωμένοι, διευκολύνεται η οπισθορ­ρινική έκκριση (σύμφωνα με την επιστημονική ονομασία της) και επιδεινώνεται ο βήχας. Για να γλιτώσετε την ταλαιπωρία και να μη χάσετε τον ύπνο σας, αρκεί να «συμπεριφερθείτε καλά» στη μύτη σας! Πρέπει να την καθαρίζετε συχνά και να βάζετε φυσιολογικό ορό ή σπρέι με θαλασσινό νερό. Αν δεν έχετε άλλα συμπτώματα κρυολογήματος, ελέγξτε αν το πρόβλημα προέρχεται από το… στομάχι σας: Ο βήχας είναι πιθανό να οφείλεται σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Το υγρό που παλινδρομεί από το στο­μάχι προς τον οισοφάγο ερεθίζει κάποιους νευρικούς υποδοχείς στην περιοχή του γαστροοισοφαγικού στομίου, οι οποίοι με τη σειρά τους προκαλούν αντανακλαστικό βήχα. Σε αυτή την περίπτωση, καλό είναι να μην ξαπλώνετε για τουλάχιστον 2 ώρες μετά το φαγητό και να προτιμάτε πολλά και μικρά γεύματα.

2. Ο βήχας μου συνοδεύεται από φλέματα. Είναι ανησυχητικό;
Αν και τα φλέματα, ιδίως όταν έχουν πρασινοκίτρινο χρώμα, πρέπει να σας οδηγήσουν στον πνευμονολόγο, δεν είναι το μόνο κριτήριο για τη σοβαρότητα ενός βήχα. Ένας «παραγωγικός» βήχας (δηλαδή, με φλέματα) μπορεί να οφείλεται σε μια ιογενή λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, οπότε και απαιτείται καλή υγιεινή της μύτης, ενώ δεν αποκλείε­ται να πρόκειται για μικροβιακή λοίμωξη (πνευμονία), αν συνοδεύεται μάλιστα και από υψηλό πυρετό για 2-3 ημέρες και αδυναμία. Είναι πιθανό, ωστόσο, να αποτελεί μια πρώτη εκδήλωση κάποιας σοβαρότερης κατάστασης στους πνεύμονες, ιδιαίτερα στην περίπτωση που ο πάσχων είναι καπνιστής.

3. Όταν βήχω, πρέπει να παίρνω αντιβηχικό σιρόπι;
Το κατά πόσο χρειάζεται να πάρετε αντιβηχικό σιρόπι, αλλά και το είδος του, είναι κάτι που αποφασίζει ο γιατρός και δεν πρέπει να γίνεται με δική σας πρωτοβουλία. Επειδή τα αντιβηχικά καλύπτουν ουσιαστικά την αιτία του βήχα, δεν συνιστώνται στη χρόνια βρογχίτιδα και το άσθμα. Γι’ αυτό και ο γιατρός είναι ο μόνος αρμόδιος για τη χορήγησή τους, εφόσον αποκλείσει το ενδεχόμενο ο βήχας να σχετίζεται με αυτές τις δύο νόσους. Το αντιβηχικό σιρόπι συμβάλλει στην ανακούφιση από τον ξερόβηχα (μη παραγωγικό βήχα) και το αποχρεμπτικό ή βλεννολυτικό βοηθά όταν ο βήχας είναι παραγωγικός (με φλέματα). Στην πραγματικότητα, τα αποχρεμπτικά-βρογχοδιασταλτικά σιρόπια βοηθούν στη ρευστοποίηση των εκκρίσεων και, επομένως, στην απομάκρυνσή τους από τους πνεύμονες. Το ίδιο αποτέλεσμα, όμως, μπορεί να πετύχει ο ασθενής αν καταναλώνει αρκετή ποσότητα υγρών (νερό, χυμό, καφέ, τσάι κλπ.). Γι’ αυτό και ο γιατρός συστήνει τέτοιου ­είδους σιρόπι επικουρικά, όταν ο ασθενής, παρόλο που πίνει υγρά, συνεχίζει να αισθάνεται δυσάρεστα.

Αν το παιδί σας βήχει, χωρίς να έχει άλλα συμπτώματα, πρέπει να το δει παιδίατρος
Ένας ξερόβηχας ίσως αποτελεί μια πρώιμη ­εικόνα άσθματος, που μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε παιδική ηλικία. Παρατηρήστε αν το παιδί σας βήχει ενώ παίζει ή τρέχει και ­ρωτήστε το αν το «πιάνει» βήχας στο σχολείο. Ενδεχομένως, ο βήχας να οφείλεται σε κάποια ήπια ρινική αλλεργία ή να πρόκειται ακόμα και για βήχα ψυχογενούς αιτιολογίας (ορισμένα παιδιά βήχουν όταν δεν τους κάνουν το χατίρι, όταν αγχώνονται ή στενοχωριούνται). Επισκεφτείτε παιδίατρο, αν ο βήχας του παιδιού σας παρατείνεται για 4-5 ημέρες, αν φεύγει και έρχεται (π.χ. έβηχε 3 ημέρες την προηγούμενη εβδομάδα, σταμάτησε και τώρα άρχισε να βήχει πάλι) ή αν βήχει κάθε φορά που τρέχει (οπότε και υπάρχει υποψία «άσθματος άσκησης»).

4. Να πάρω αντιβίωση;
Αντιβίωση δεν παίρνει κανείς μόνο και μόνο επειδή έχει έντονο βήχα. Αυτό που μετρά είναι η «συνολική» εικόνα του, π.χ. ο πυρετός, η «μπουκωμένη» μύτη, τα ακροαστικά ευρήματα, αλλά και τυχόν επιβαρυντικοί παράγοντες, όπως το κάπνισμα. Όλα αυτά εκτιμώνται από το γιατρό, ο οποίος καταφεύγει στη λύση της αντιβίωσης μόνο όταν το κρίνει απαραίτητο, π.χ. όταν πλέον η πιθανότητα της μικροβιακής λοίμωξης είναι υψηλότερη από εκείνη της ίωσης. Ένας ασθενής, για παράδειγμα, που είναι καπνιστής, είναι κακοδιάθετος, εμφανίζει ανορεξία και καταβολή, ενώ έχει και πυρετό για περισσότερο από 3-4 ημέρες, είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί αντιβίωση. Αντίθετα, κάποιος με συμπτώματα όπως βήχα, χαμηλό πυρετό (δέκατα), ρινική συμφόρηση, πονόλαιμο και κακοδιαθεσία ταλαιπωρείται κατά πάσα πιθανότητα από μια ίωση και επομένως τα συμπτώματα μπορούν να μειω­θούν με συντηρητική θεραπευτική αγωγή, δηλαδή αντιπυρετικά, αντιβηχικό σιρόπι, αποσυμφορητικό μύτης, και να αποφευχθεί η αντιβίωση, πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού!

5. Ο βήχας μου ξεκίνησε από ένα κρύωμα και συνεχίζεται επί ενάμιση μήνα. Πρέπει να το διερευνήσω;
Δεν αποκλείεται να μην πρόλαβε να σας περάσει η μία ίωση και να κολλήσατε κάποια άλλη. Ο ιός της γρίπης δεν είναι ο μοναδικός, υπάρχουν πολλοί ακόμη τύποι ιών που προκαλούν κοινές ιώσεις στο ανώτερο ανα­πνευστικό σύστημα, που συνήθως τις ­ονομάζουμε «κρύωμα», «συνάχι» ή «γρίπη». Ένας ευαίσθητος, λοιπόν, οργανισμός (π.χ. ένας καπνιστής ή ένας ασθενής με άσθμα) μπορεί να «κολλήσει» έναν ή και περισσότερους ιούς. Μια άλλη πιθανή αιτία είναι η ιγμορίτιδα, η οποία, όταν δεν θεραπεύεται σωστά, υποτροπιάζει και αποτελεί αιτία ενός βήχα που επιμένει. Αν, για παράδειγμα, δεν πάρετε αντιβίωση όσες ημέρες σας πει ο γιατρός και η ιγμορίτιδα δεν αντιμετωπιστεί καλά, παραμένει μια φλεγμονώδης εστία, που θα υποτροπιάζει κάθε φορά που θα παθαίνετε μια απλή ίωση. Αν ο βήχας σας ξεπεράσει τους 2 μήνες, πρέπει, εκτός από την κλινική εξέταση από τον πνευμονολόγο, να κάνετε μία ακτινογραφία θώρακος και ένα λειτουργικό έλεγχο της αναπνοής (σπιρομέτρηση), ίσως και βρογχοσκόπηση.

6. Είναι αποτελεσματικά τα ζεστά ροφήματα, το μέλι και οι καραμέλες στην καταπολέμηση του βήχα;
Αν ο βήχας αποτελεί σύμπτωμα κρυο­λογήματος, πρέπει να γνωρίζετε ότι η ίωση θα κάνει έτσι κι αλλιώς «τον κύκλο της» και, επομένως, οτιδήποτε «πάρετε» (είτε φαρμακευτική αγωγή είτε κάποιο γιατροσόφι) ενδέχεται απλώς να μειώσει την ένταση των συμπτωμάτων ή τη διάρκειά τους. Αν και δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των ζεστών ροφημάτων, η εμπειρία δείχνει ότι ένα χλιαρό τσάι ή ένα φλιτζάνι γάλα με 1 κουταλιά μέλι (πλούσιο σε αντιοξειδωτικά) είναι ιδανικά για το λαιμό σας. Ως προς τις καρα­μέλες, θεωρείται ότι καταπολεμούν ό,τι ερεθίζει ή επιτείνει τη φλεγμονή.
Eναλλακτικά. Η εχινάκεια κατά του βήχα!
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η εχινάκεια συμβάλλει σε ένα βαθμό στη μείωση της διάρκειας του κρυολογήματος και στην ανακούφιση από τα συμπτώματά του, όπως ο βήχας, ο πονόλαιμος και ο πυρετός, ενώ ίσως να έχει και προληπτική δράση, αφού θεωρείται ότι τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Για την ανακούφιση του πονόλαιμου, κάντε γαργάρες με αφέψημα εχινάκειας 3 φορές την ημέρα, ενώ για καλύτερα αποτελέσματα ­συνδυάστε το βότανο με βιταμίνη C, πρόπολη και ψευδάργυρο. Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα υποχωρούν ύστερα από λίγες ημέρες, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις επιμένουν. Κι αυτό μπορεί να σημαίνει πολλά. Καλό είναι λοιπόν να ξέρουμε τι μήνυμα μας στέλνει ο βήχας μας.

*Παραγωγικός βήχας στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα.
Συμπτώματα : Ερεθιστικός βήχας με φλέματα και καταρροή. Μπορεί να γίνει χρόνιος και οφείλεται στην απορροή των βλεννών, όχι από τη μύτη, αλλά προς το λαιμό, με αποτέλεσμα την πρόκλησή του.
Θεραπεία: Αν οφείλεται σε αλλεργική αντίδραση, ένα ρινικό σπρέι με στεροειδή μπορεί να δώσει τη λύση. Αν οφείλεται σε φλεγμονή, χρειάζεται αντιβίωση, ενώ η χρήση ορού ανακουφίζει από τα συμπτώματα.

*Βήχας αντιδραστικός στα υγρά στομαχιού.
Συμπτώματα: Δυνατός και σκληρός βήχας. Η φωνή βαραίνει και συνήθως ο βήχας εμφανίζεται ύστερα από ένα βαρύ βραδινό φαγητό. Αυτό συμβαίνει επειδή τα οξέα του στομαχιού κινούνται προς τον οισοφάγο, ιδίως όταν είμαστε ξαπλωμένοι, εμποδίζοντας την ελεύθερη αναπνοή. Το τραγούδι, η ομιλία και το γέλιο εντείνουν την κατάσταση, λόγω του ότι κινείται το διάφραγμα.
Θεραπεία: Τα αντιόξινα και τα εισπνεόμενα μειώνουν την παραγωγή οξέων στο στομάχι. Καλό είναι να αποφεύγετε βαριά γεύματα και το τσιμπολόγημα πριν από τον ύπνο. Μειώστε το αλκοόλ και την καφεΐνη. Σε ακραίες περιπτώσεις υπάρχει και το χειρουργείο.

*Βήχας λόγω καρκίνου του πνεύμονα
Συμπτώματα: Συνεχής βήχας ή και φλέματα με αίμα ή δύσπνοια. Μπορεί επίσης να υπάρξει πόνος στο στήθος όταν βήχετε ή όταν παίρνετε βαθιά ανάσα. Πόνος στους ώμους, ανορεξία και γρήγορη απώλεια βάρους.
Θεραπεία: Εξαρτάται από το είδος του καρκίνου. Συνήθως γίνεται χειρουργική επέμβαση ή χορηγείται χημειοθεραπεία ή ακτινοβολίες. Ο γιατρός σας θα αποφασίσει κατά περίπτωση.

*Βήχας λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Συμπτώματα: Συνεχής βήχας με φλέματα, χειρότερος τις πρωινές ώρες. Δυσκολία στην αναπνοή, πίεση στο στήθος και λαχάνιασμα. Ολα οφείλονται στην πνευμονοπάθεια, τη βρογχίτιδα ή το εμφύσημα, ασθένειες που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Θεραπεία: Δεν υπάρχει μόνιμη θεραπεία για την πνευμονοπάθεια. Είναι ωστόσο σημαντικό, αν καπνίζετε, να το σταματήσετε, ενώ η άσκηση θα βοηθήσει τους πνεύμονες να γίνουν πιο ανθεκτικοί. Βοηθά επίσης η φυσικοθεραπεία και οι εισπνοές υδρατμών. Φαρμακευτικά, μπορείτε να πάρετε βρογχολυτικά φάρμακα.

*Βήχας εξαιτίας φαρμάκων
Συμπτώματα: Συνήθως ξεκινά με απλή ενόχληση στο λαιμό. Προκαλούνται σπασμοί και βήχας που μπορεί να οδηγήσει σε εμετό. Οταν σταματήσει ο βήχας, σταματούν και τα συμπτώματα. Συνήθως δεν συνοδεύεται από έκκριση βλέννας. Αιτία μπορεί να είναι φάρμακα, όπως τα αντιυπερτασικά, τα οποία μπορεί να μην ανέχεται ο οργανισμός σας.
Θεραπεία: Ο γιατρός σας θα αποφασίσει αν πρέπει να αλλάξετε φάρμακο, ώστε να πάρετε κάποιο που δεν σας προκαλεί βήχα.

*Βήχας λόγω μη διαγνωσμένου άσθματος
Συμπτώματα: Βήχας που κόβει την ανάσα, τέντωμα στο στήθος και δύσπνοια. Ο βήχας είναι χειρότερος τη νύχτα ή στο πρωινό ξύπνημα, καθώς εμποδίζεται η ελεύθερη κίνηση του αέρα. Αυτά τα συμπτώματα μάλλον σημαίνουν ότι πάσχετε από άσθμα, που δεν έχει διαγνωστεί. Η σκόνη κάνει χειρότερη την κατάσταση.
Θεραπεία: Συνήθως χορηγούνται εισπνεόμενα φάρμακα, τα οποία έχουν την ιδιότητα να βοηθούν την αναπνοή.

*Ανεξήγητος βήχας
Συμπτώματα: Ξηρός επίμονος βήχας που συνεχίζεται ακόμα και για χρόνια. Συνήθως εμφανίζεται στη διάρκεια της ημέρας και μπορεί κάθε ξέσπασμά του να διαρκέσει έως και δέκα λεπτά. Η αιτία τέτοιου βήχα δεν έχει γίνει γνωστή.
Θεραπεία: Προτού χορηγηθεί οποιαδήποτε θεραπεία, ο γιατρός σας θα πρέπει να αποκλείσει όλες τις πιθανές αιτίες για το βήχα σας. Μόνον τότε θα πρέπει να θεωρηθεί ανεξήγητος και χρόνιος βήχας. Αυτό μπορεί να γίνει με μια σειρά εξετάσεων, όπως η βρογχοσκόπηση και η μέτρηση του επιπέδου των οξέων του στομαχιού, που πιθανόν κάνουν παλινδρόμηση. Εφόσον λοιπόν όλες οι άλλες αιτίες αποκλειστούν, τότε ο γιατρός θα σας χορηγήσει ό,τι απλούστερο υπάρχει στην αγορά, που δεν είναι άλλο από παστίλιες για το μαλάκωμα του λαιμού.

Πηγή: http://www.boro.gr