Γιατί κάθε πρόσωπο είναι μοναδικό;

Όσο κι αν μερικοί άνθρωποι αναζητούν σωσίες, στην πραγματικότητα δύο άνθρωποι ακριβώς ίδιοι δεν υπάρχουν. Αυτή η ανομοιότητα και η μοναδικότητα των ανθρωπίνων προσώπων, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, έχει μια εξελικτική εξήγηση: ήταν ο μόνος τρόπος για να είμαστε σίγουροι ότι θα αναγνωρίζουμε ο ένας τον άλλο εύκολα με τα μάτια (αφού δεν μπορούμε να το κάνουμε με την μυρωδιά όπως οι σκύλοι!).

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, με επικεφαλής τον οικολόγο Μάικλ Σίχαν του Μουσείου Ζωολογίας Σπονδυλωτών, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature Communications", ανέφεραν ότι μια πρωταρχική κοινωνική ανάγκη των ανθρώπων είναι να αναγνωρίζουν οπτικά τους άλλους και να αναγνωρίζονται από αυτούς. Έτσι, οι σχετικές εξελικτικές πιέσεις «φρόντισαν», ώστε τα ανθρώπινα πρόσωπα να έχουν τέτοια ποικιλία -πολύ μεγαλύτερη από τα άλλα ζώα.

Τα περισσότερα ζώα, ιδίως όσα κινούνται και στο σκοτάδι, χρησιμοποιούν τις οσμές ή τους ήχους για να αναγνωρίζουν τα άλλα μέλη του είδους τους και να αναγνωρίζονται από αυτά, πράγμα που μειώνει τη σημασία της οπτικής αναγνώρισης μέσω των διακριτών χαρακτηριστικών του προσώπου.

«Αντίθετα, οι άνθρωποι είναι εντυπωσιακά καλοί στο να αναγνωρίζουν πρόσωπα, καθώς ένα μέρος του εγκεφάλου τους έχει εξειδικευτεί σε αυτό ακριβώς. Η μελέτη μας δείχνει ότι οι άνθρωποι εξελίχτηκαν για να είναι μοναδικοί φυσιογνωμικά και εύκολα αναγνωρίσιμοι. Είναι ξεκάθαρα επωφελές για μένα να αναγνωρίζω τους άλλους και εξίσου επωφελές για μένα να είμαι αναγνωρίσιμος. Αλλιώς, όλοι θα ήμασταν πολύ πιο όμοιοι», είπε ο Σίχαν.

Όπως εξήγησε, από τα πανάρχαια χρόνια, κανείς δεν θα ήθελε να τον μπερδεύουν με κάποιον άλλο λόγω ομοιότητας, είτε για κακό (π.χ. κάποιος να σε περάσει για τον εχθρό που μισεί) ή για καλό (π.χ. να δώσουν σε άλλο την ανταμοιβή που κανονικά προοριζόταν για σένα). Επιπλέον, το να είναι ολοφάνερο «ποιός είναι ποιός», διευκολύνει μια κοινωνία στο να δημιουργεί ιεραρχίες ανθρώπων.

Η έρευνα -που βασίστηκε σε μια μεγάλη βάση ανθρωπομετρικών δεδομένων του αμερικανικού στρατού για το προσωπικό του- έδειξε ότι τα χαρακτηριστικά του προσώπου (απόσταση ανάμεσα στα μάτια, πλάτος μύτης, πάχος χειλιών, απόσταση μετώπου-πηγουνιού, ύψος αυτιών κ.α.) έχουν σαφώς μεγαλύτερη ποικιλομορφία μεταξύ των ανθρώπων, από ό,τι άλλα σωματικά γνωρίσματα, όπως το μήκος του χεριού. Από όλες τις περιοχές του σώματος, αυτή με την μεγαλύτερη ποικιλία μεταξύ των ανθρώπων είναι το τρίγωνο μεταξύ ματιών-μύτης-στόματος.

Επιπλέον, ενώ τα άλλα σωματικά χαρακτηριστικά συνήθως εξαρτιούνται το ένα από το άλλο (π.χ. κάποιος με μακριά χέρια έχει και μακριά πόδια), δεν συμβαίνει το ίδιο με τα χαρακτηριστικά του προσώπου, που δεν εμφανίζουν ανάλογη αλληλεξάρτηση (π.χ. κάποιος με πιο πλατιά μύτη δεν έχει κατ' ανάγκη και πιο μακριά μύτη).

Οι ερευνητές επίσης συνέκριναν τα γονιδιώματα ανθρώπων από όλο τον κόσμο και βρήκαν μεγαλύτερη γενετική ποικιλία στις περιοχές του DNA που ελέγχουν τα χαρακτηριστικά του προσώπου, από ό,τι άλλες περιοχές (π.χ. αυτές που καθορίζουν το ύψος) - μια ένδειξη ότι η φυσιογνωμική μοναδικότητα έχει ευνοηθεί εξελικτικά λόγω συγκριτικού πλεονεκτήματος.

Άλλοι πάντως επιστήμονες εμφανίστηκαν λιγότερο βέβαιοι ότι αυτή είναι η μόνη πιθανή εξήγηση. Όπως είπαν, μπορεί να παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες, όπως η τύχη ή οι επιμιξίες μεταξύ διαφορετικών πληθυσμών.

Πηγή: http://www.enikos.gr