Οικοψυχολογία: η ψυχοθεραπεία του μέλλοντος

Η οικοψυχολογία συνδυάζει την οικολογική συνείδηση με την ψυχοσωματική ευεξία, και υπενθυμίζει ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη από άμεση επαφή με τη φύση για να αισθάνεται καλά, σωματικά και ψυχικά. «Η γη είναι το σπίτι μας και όλες οι δικές μας πράξεις έχουν αντίκτυπο στις ισορροπίες του πλανήτη. Την ίδια στιγμή όμως, από την κατάσταση της δικής του υγείας εξαρτάται και η ανθρώπινη ευημερία», διδάσκουν οι οικοψυχολόγοι.

Έχετε σκεφτεί ποτέ γιατί οι διακοπές συνεπάγονται με απόδραση στη φύση; Και γιατί, όταν περνάμε την καλοκαιρινή άδεια στο σπίτι μας, παρά το ότι δεν κάνουμε δουλειές, επιστρέφουμε στην εργασία μας νιώθοντας ότι δεν έχουμε ξεκουραστεί; Δεν είναι μόνο το στρες και η κούραση που μας κάνει να θέλουμε να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα, ούτε είναι μόνο οι υψηλές θερμοκρασίες αυτές που μας οδηγούν να πάρουμε τα βουνά και τις παραλίες. Υπάρχει μία εσωτερική ανάγκη που ενστικτωδώς μας πάει βήμα-βήμα προς το πράσινο και το απέραντο γαλάζιο. Η ζωή στη φύση είναι η θρέψη του εδάφους της ψυχής, είχε πει κάποτε ο γνωστός Ελβετός γιατρός και ψυχολόγος Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ και είχε απόλυτο δίκιο.

Η ζωή στη φύση δεν είναι επιλογή. Είναι ανάγκη. Γι’ αυτό και όταν τη στερούμαστε, υφιστάμεθα τις επιπτώσεις. Στρες, μελαγχολία, κρίσεις πανικού, διαταραχές διατροφής, πρόσκαιρη ανακούφιση στον καταναλωτισμό, εξάρτηση από υλικά αγαθά ή σχέσεις, ένα κενό που δεν καταφέρνει να καλυφθεί…. Κι όταν γίνεται δυσβάσταχτο και μας οδηγεί στην ψυχική και σωματική κατάρρευση, ακριβώς εκείνη τη στιγμή είναι που φωνάζουμε «Διακοπές!», εννοώντας επί της ουσίας επιστροφή στη φύση όχι τόσο όμως για να ξεκουραστούμε, αλλά για να επαναπροσδιοριστούμε. Ακριβώς στο πλαίσιο αυτό έχει γεννηθεί τα τελευταία χρόνια και η οικοψυχολογία, που πολλοί αποκαλούν ως την «ψυχοθεραπεία του μέλλοντος».

Εμείς, ο πλανήτης και οι άλλοι

Σε ατομικό επίπεδο, η οικοψυχολογία μάς μαθαίνει πώς να γίνουμε φίλοι με τον εαυτό μας, αναγνωρίζοντας ότι ο εσωτερικός μας κόσμος είναι ένα πολύπλοκο σύστημα που θα πρέπει να το διαχειριζόμαστε σεβόμενοι την ισορροπία σώματος και πνεύματος, αλλά και ανακαλύπτοντας ταλέντα και ικανότητες των οποίων δεν υποψιαζόμαστε καν την ύπαρξη. Την ίδια στιγμή, μας βοηθάει να αντιληφθούμε τον αντίκτυπο που έχουν οι πράξεις μας στο περιβάλλον και πώς μπορούμε να αλληλεπιδρούμε με αυτό. Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις μας με τους άλλους, μας μαθαίνει να αναπτύσσουμε ένα αίσθημα συνεργασίας και μας διδάσκει τη γνώση και τον σεβασμό απέναντι στα ζώα και το περιβάλλον, επισημαίνοντάς μας ότι «η έλλειψη της φύσης μπορεί να αποτελέσει παράγοντα για την εμφάνιση παχυσαρκίας, συσσωρευμένου στρες και καταθλιπτικών διαταραχών».

Όπως τονίζουν οι οικοψυχολόγοι, το καλοκαίρι αποτελεί ιδανική περίοδο άσκησης της οικοψυχολογίας, αφού από μόνοι μας επιδιώκουμε να κατασκηνώνουμε στις παραλίες, διοργανώνουμε εκδρομές για ράφτινγκ σε ποτάμια, πραγματοποιούμε συχνότερα βόλτες σε δάση και στέλνουμε τα παιδιά μας σε κατασκηνώσεις. Η ανάγκη της οικοψυχολογίας ωστόσο, η οποία διδάσκεται εδώ και χρόνια στα αμερικανικά πανεπιστήμια ως εξειδίκευση στους τομείς της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας και της γεωγραφίας, ενώ από το 2006 έχει ιδρυθεί και Ελληνική Εταιρεία Οικοψυχολογίας που αποτελεί μέλος της αντίστοιχης ευρωπαϊκής, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί μέσα στο διάστημα μιας καλοκαιρινής άδειας. Για τον λόγο αυτό, έχουν ιδρυθεί ειδικές σχολές όπου μπορεί κανείς να απευθυνθεί για να μάθει πώς μπορεί να τη χρησιμοποιεί με στόχο την προσωπική του ανάπτυξη. Για να μπορέσει έτσι να περάσει από την «εγωκεντρική» στην «οικοκεντρική» διάσταση!

Αρχίστε να σκέφτεστε πιο… πράσινα

Συντονιστείτε και πάλι με το περιβάλλον. Διαβάστε τέσσερις οικο-ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε κάθε βδομάδα με στόχο την προσωπική σας ευεξία.

1. Δουλέψτε τις αισθήσεις σας και μάθετε να αφήνεστε. Μαζί με μία φίλη σας, επιλέξτε μία διαδρομή για να περπατήσετε μέσα στο πράσινο ή δίπλα στο κύμα. Δέστε τα μάτια σας με ένα μαντήλι και ζητήστε από τη φίλη σας να λειτουργήσει ως οδηγός, κατευθύνοντάς σας κοντά σε αρωματικά λουλούδια, βράχια με κοράλλια, βότσαλα ή πέτρες. Αφήστε την όραση να «κοιμηθεί» και τις υπόλοιπες αισθήσεις να «ξυπνήσουν», και έπειτα αλλάξτε ρόλους.

2. Κάντε διαλογισμό και έπειτα βολτάρετε στη φύση. Πριν από μία βόλτα στο πράσινο ή στην παραλία, αναλογιστείτε τα γεγονότα της ημέρας. Έπειτα, συγκεντρωθείτε στα εξωτερικά ερεθίσματα (ήχους, αρώματα, θερμοκρασία) αλλά και στα εσωτερικά (ψυχική διάθεση, σκέψεις). Με αυτόν τον τρόπο, θα καταφέρετε να ζήσετε εντονότερα το «τώρα».

3. Μιλήστε με τη σκιά σας. Η σκιά, σύμφωνα με τον ορισμό του Γιουνγκ, είναι όλα αυτά που αποτελούν μέρος σας, αλλά δεν καταφέρνετε να αποδεχτείτε, δεν σας αρέσουν ή αρνείστε να τα κοιτάξετε (ακόμα κι αν πρόκειται για ταλέντα ή σημαντικές ικανότητες), όμως στην πραγματικότητα μπορούν να σας διδάξουν κάτι. Γράψτε τα σε ένα χαρτί και προσπαθήστε διαβάζοντας τη λίστα να κατανοήσετε καλύτερα τον εαυτό σας. Υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που θα μπορούσατε να είχατε ανάγκη για να ξεπεράσετε δύσκολες καταστάσεις ή ταλέντα που μέχρι σήμερα δεν είχατε εκτιμήσει.

4. «Φυτέψτε» τους στόχους σας. Προμηθευτείτε έναν οποιονδήποτε σπόρο (ενός λουλουδιού ή ενός οπωροφόρου δέντρου για παράδειγμα), φυτέψτε τον κάτω από ένα μεγάλο δέντρο και ταυτόχρονα συνδέστε τον νοητικά με έναν στόχο ή μία υπόσχεσή σας. Στη συνέχεια, «μιλήστε» με το δέντρο ζητώντας του να προστατέψει τον σκοπό σας. Κάθε μέρα, σε στιγμές που αισθάνεστε αποθαρρυμένοι, μπορείτε να σκέφτεστε τη δύναμη του δέντρου που φροντίζει τον σπόρο σας: ακόμα κι αν αντιμετωπίζει δυσκολίες μερικές φορές, ο σπόρος σας είναι ασφαλής και σιγά-σιγά μεγαλώνει και δυναμώνει.

Gogreen: έξι μικρές ιδέες, για να γίνετε πιο «οικοκεντρικοί»

1. Αφιερώστε λίγη ώρα κάθε μέρα για να έρθετε σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον. Αφοσιωθείτε στην κηπουρική, ιδανικά μαζί με κάποιον φίλο σας.

2. Κοιτάζετε συχνά τον ουρανό, για να ξεκουράζετε τα μάτια σας, ειδικά εάν εργάζεστε σε υπολογιστή. Θα σας βοηθήσει να αλλάξετε τη σειρά των προτεραιοτήτων σας και να εστιάσετε την προσοχή σας σε θετικές σκέψεις. Ο κόσμος είναι πιο μεγάλος από ό,τι νομίζετε.

3. Αγοράστε λάμπες οικονομίας, μειώστε τη χρήση πλαστικών πιάτων και ποτηριών και χρησιμοποιείτε μονάχα ανακυκλωμένο χαρτί.

4. Προσπαθήστε να μοιράζεστε το αυτοκίνητό σας με τους φίλους ή τους συναδέλφους σας. Πέρα από οικονομία, συμβάλλετε στη μείωση της σπατάλης των πρώτων υλών του πλανήτη.

5. Αφοσιωθείτε ενεργά σε έναν αγαθό σκοπό, έτσι ώστε να αισθανθείτε ότι έχετε ενεργή συμμετοχή για τη δημιουργία ενός καλύτερου αύριο.

6. Αγοράζετε προϊόντα χύμα και επαναχρησιμοποιείτε τα πλαστικά δοχεία των απορρυπαντικών.


Πηγή: http://www.enikos.gr