Προληπτικός έλεγχος (screening) για καρκίνο μαστού

Ο καρκίνος μαστού είναι η πιο συχνή κακοήθεια στις γυναίκες και η συχνότητα του έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.

Το σημαντικό όμως είναι ότι παρά την αυξανόμενη τάση στην συχνότητα του, οι θάνατοι από καρκίνο του μαστού μειώνονται συνεχώς, κάτι που οφείλεται στον προληπτικό έλεγχο και την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού.

Πρέπει να γίνει σαφές ότι ο καρκίνος του μαστού είναι μια ασθένεια η οποία είναι απόλυτα θεραπεύσιμη εάν διαγνωσθεί έγκαιρα.

Για αυτόν ακριβώς τον λόγω είναι απαραίτητος και πολύτιμος ο προληπτικός έλεγχος (screening) για τον καρκίνο του μαστού.

Οι συστάσεις για τις γυναίκες που δεν ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου για καρκίνο μαστού(βλ. παρακάτω) είναι οι ακόλουθες:
Συστάσεις για προληπτικό έλεγχο (screening) μαστού από την American Cancer Society

Ηλικία	Κλινική εξέταση	Μαστογραφία
20-39	Κάθε 3 χρόνια	όχι
40 και άνω	μια φορά το χρόνο	μια φορά το χρόνο

Ως προς την αποτελεσματικότητα της διάγνωσης η ψηφιακή μαστογραφία φαίνεται να είναι ισάξια με την κλασική εκτός από τις περιπτώσεις ασθενών άνω των 50 ετών, προ-εμμηνοπαυσιακές ή πέρι-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες και ασθενείς με πυκνούς μαστούς, όπου η ψηφιακή μαστογραφία φαίνεται να έχει κάπως καλύτερα αποτελέσματα.

Η μαστογραφία έχει χαμηλή διαγνωστική αξία σε ηλικίες κάτω των 40 ετών διότι οι μαστοί είναι πυκνοί. Σε περίπτωση που χρειάζεται για κάποιο λόγο κάποια περαιτέρω διερεύνηση σε αυτές τις γυναίκες των κάτω των 40 ετών, διενεργείται υπερηχογράφημα ή ακόμη και μαγνητική τομογραφία ή βιοψία ανάλογα με την περίπτωση.

Από την ηλικία των 40 και μετά η γυναίκα θα πρέπει μέχρι όποια ηλικία είναι σε καλή υγεία να ελέγχεται κάθε χρόνο με κλινική εξέταση και μαστογραφία.

Εννοείται ότι ο έλεγχος ο οποίος αναφέρουμε είναι ο γενικός έλεγχος(screening). Ανάλογα με τα ευρήματα και την περίπτωση μπορεί επίσης ο ιατρός να συμβουλέψει για την διενέργεια υπερηχογραφήματος, μαγνητικής τομογραφίας ή βιοψίας κτλ.

Στην ομάδα υψηλού κινδύνου ανήκουν:

1. Γυναίκες οι οποίες έχουν κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο μαστού 20% ή περισσότερο σύμφωνα με τον υπολογισμό με μοντέλα υπολογισμού επικινδυνότητας για εμφάνιση καρκίνου του μαστού, τα οποία βασίζονται κυρίως στο ιστορικό της γυναίκας. Ο υπολογισμός αυτός θα γίνει από τον ιατρό κατά την λήψη του ιστορικού

2. Γυναίκες οι οποίες έχουν γνωστή BRCA1 ή BRCA2 μετάλλαξη

3. Γυναίκες οι οποίες δεν έχουν εξεταστεί για μετάλλαξη, αλλά έχουν συγγενή πρώτου βαθμού(γονιό, αδερφό(η), υιό ή κόρη) με γνωστή BRCA1 ή BRCA2 μετάλλαξη.

4. Γυναίκες οι οποίες υπεβλήθησαν στο ηλικιακό διάστημα από 10χρ έως 30χρ, σε κάποια θεραπεία με ακτινοβολία στο στήθος

5. Γυναίκες οι οποίες έχουν σύνδρομο Li Fraumeni, ή Cowden, ή Bannayan-Riley-Ruvalcaba ή έχουν συγγενή πρώτου βαθμού με ένα από αυτά τα σύνδρομα.

Οι γυναίκες οι οποίες ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να ελέγχονται μια φορά τον χρόνο με μαγνητική τομογραφία και μαστογραφία.

Εξυπακούεται ότι ανάλογα με τα αποτελέσματα των εξετάσεων είναι δυνατό ο ιατρός να συστήσει περαιτέρω έλεγχο με βιοψία κτλ.

Μια καλή ηλικία έναρξης του ελέγχου για γυναίκες στην ομάδα υψηλού κινδύνου θεωρείται η ηλικία των 30 ετών, αλλά αυτό διαφοροποιείται ανά περίπτωση.

Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι εδώ και κάποια χρόνια, τα ευρήματα της κάθε μαστογραφίας γράφονται από τον ακτινολόγο με τρόπο ώστε να είναι συγκρίσιμα από εξέταση σε εξέταση, αλλά και σαφή ως προς τον βαθμό επικινδυνότητας του καθώς και την ενέργεια που πρέπει να ακολουθηθεί ανάλογα με αυτά.

Αυτό επιτυγχάνεται ακολουθώντας το σύστημα BI-RADS (Breast Imaging Reporting and Data System) του American College of Radiology. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα τα ευρήματα χωρίζονται σε 7 κατηγορίες με διαφορετικό βαθμό επικινδυνότητας η κάθε κατηγορία και διαφορετική προτεινόμενη ενέργεια όπως μπορούμε να δούμε παρακάτω:

BI-RADS Κατηγοριοποίηση

Βαθμός BI-RADS	Εύρημα	Προτεινόμενη ενέργεια	Επικινδυνότητα για κακοήθεια
0	μη ολοκληρωμένη εξέταση	συμπληρωματική απεικόνιση
1	φυσιολογική εξέταση	κανονικός προληπτικός έλεγχος(screening)
2	καλόηθες εύρημα	κανονικός προληπτικός έλεγχος(screening)
3	πιθανώς καλόηθες εύρημα	επανάληψη απεικόνισης σε 6 μήνες	μικρότερη του 2%
4	ύποπτο για κακοήθεια εύρημα	βιοψία
5	εύρημα με υψηλή υπόνοια για κακοήθεια	βιοψία	μεγαλύτερη από 95%
6	γνωστή κακοήθεια αποδεδειγμένη με βιοψία

Πηγή: http://blog.nowdoctor.gr