Στην Ελλάδα το πρώτο ευρωπαϊκό κέντρο του «Κοπέρνικος»

Συμφωνία για τη συλλογή δεδομένων των δορυφόρων παρατήρησης της Γης.
Η Ελλάδα γίνεται η πρωτοπόρος στην Ευρώπη, καθώς θα φιλοξενήσει, στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το πρώτο από τα ευρωπαϊκά κέντρα συλλογής και αναδιανομής των δεδομένων των δορυφόρων παρατήρησης της Γης Sentinel, του προγράμματος «Κοπέρνικος».

Πρόκειται για μια σημαντική συμφωνία -η πρώτη του είδους της στην Ευρώπη- που υπεγράφη σήμερα, στο πλαίσιο διεθνούς συνεδρίου στο Ίδρυμα Ευγενίδου, μεταξύ του προέδρου του Αστεροσκοπείου καθηγητή Κανάρη Τσίγκανου και, εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), του διευθυντή προγραμμάτων παρατήρησης της Γης, καθηγητή Φόλκερ Λίμπιχ. Ανάλογες συμφωνίες της ESA θα ακολουθήσουν με άλλες χώρες στο μέλλον.

Το υπό ανάπτυξη ευρωπαϊκό δορυφορικό πρόγραμμα παρατήρησης της Γης «Copernicus» και η πληθώρα των χρήσιμων εφαρμογών που αυτό θα παρέχει, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση των δημοσίων υπηρεσιών, στην αντιμετώπιση διαφόρων κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων και στην ανάδειξη νέων επιχειρηματικών ευκαιριών στην Ευρώπη, αποτελεί το αντικείμενο διεθνούς διήμερης εκδήλωσης, που ξεκίνησε σήμερα στο Ίδρυμα Ευγενίδου και ολοκληρώνεται αύριο.

Στην εκδήλωση, με τίτλο «Copernicus- Οι δορυφόροι Sentinels στην υπηρεσία της κοινωνίας και του περιβάλλοντος» συμμετέχουν πολυάριθμοι εκπρόσωποι από κυβερνητικούς φορείς, ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, τον ακαδημαϊκό χώρο, ερευνητικούς φορείς, παρόχους δεδομένων και υπηρεσιών, καθώς και εκπροσώπους του επιχειρηματικού χώρου από την Ελλάδα και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το συνέδριο διοργανώνεται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), σε συνεργασία με την ESA και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπό την αιγίδα της ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο τομέας του Διαστήματος, όπως τονίστηκε, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο στην Ε.Ε. ως μια σημαντική παράμετρος για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, για την προστασία του περιβάλλοντος και για την εξυπηρέτηση των κοινωνιών και των πολιτών.

Ο γενικός γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας Χρήστος Βασιλάκος, επισήμανε ότι «το έντονο ενδιαφέρον της Ελλάδας για το πρόγραμμα Κοπέρνικος» και διαβεβαίωσε ότι η χώρα «θα συμμετάσχει στην ευρύτερη ευρωπαϊκή προσπάθεια μέσω της εξειδικευμένης επιστημονικής βάσης της, των ερευνητικών ινστιτούτων της, των ιδιωτικών επιχειρήσεων του επιστημονικού και τεχνολογικού τομέα, καθώς επίσης των υφιστάμενων και σχεδιαζόμενων υποδομών».

Τόνισε ακόμη ότι «το διάστημα θα είναι η κινητήρια δύναμη για την οικονομική ανάπτυξη στις επόμενες δεκαετίες» συμβάλλοντας ώστε «να γεννηθούν νέες γνώσεις, καινοτομικά προϊόντα και υπηρεσίες» πράγμα που, όπως είπε, «θα βοηθήσει την Ελλάδα στον δρόμο της προς την οικονομική ανάκαμψη και εγκαθίδρυση της αυριανής οικονομίας της γνώσης».

Το πρόγραμμα «Κοπέρνικος» που παλαιότερα ήταν γνωστό ως Global Monitoring for Environment and Security programme (GMES), αποτελεί συνεργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Χρησιμοποιεί τα δεδομένα ακριβείας, που παρέχονται από τους δορυφόρους παρατήρησης Sentinel και από άλλες πηγές, με στόχο την παροχή μιας ευρείας γκάμας υπηρεσιών πληροφοριών, ώστε να βελτιώσει τον τρόπο διαχείρισης του περιβάλλοντος και να αμβλύνει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Παράλληλα, όπως επισημάνθηκε στην εκδήλωση, ο «Κοπέρνικος» αναμένεται να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και επιχειρηματικές ευκαιρίες σε όλη την Ευρώπη, ιδίως στον τομέα των νέων τεχνολογιών. «Επενδύοντας σήμερα στο διάστημα, ισοδυναμεί με το να επενδύει κανείς αύριο στην ανάπτυξη και στην απασχόληση» τόνισε ο Πολ Βάισενμπεργκ, αναπληρωτής επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Βιομηχανίας και Επιχειρηματικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρόσθεσε πως «ποτέ μέχρι σήμερα το διάστημα δεν ήταν τόσο ψηλά στην ατζέντα της Ευρώπης».

Ο πρώτος δορυφόρος Sentinel-1A της ESA, βάρους 2,3 τόνων, που εκτοξεύθηκε από τη Γαλλική Γουιάνα στις 3 Απριλίου φέτος, με ένα ρωσικό πύραυλο «Σογιούζ» τοποθετήθηκε σε ύψος 693 χιλιομέτρων και έστειλε ήδη τις πρώτες παρατηρήσεις ραντάρ της Γης. Θα παρέχει εικόνες παντός καιρού, ημέρας και νύχτας, των επιφανειών της Γης και των ωκεανών της Ευρώπης και των πολικών περιοχών, σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Η ικανότητά του να «βλέπει» μέσα από τα σύννεφα, τη βροχή και στο σκοτάδι, τον καθιστούν ιδιαίτερα χρήσιμο για την παρακολούθηση των πλημμυρών και γενικότερα για την αντιμετώπιση διαφόρων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Ο Sentinel-1 είναι ένας σχηματισμός δύο δορυφόρων: ο Sentinel-1B θα εκτοξευθεί το 2015. Συνολικά, έχει προγραμματιστεί να τεθούν σε τροχιά στο διάστημα επτά ευρωπαϊκοί δορυφόροι Sentinel μέσα στα επόμενα χρόνια. Τα δεδομένα τους δεν θα είναι μόνον ανοιχτά στους χρήστες σε όλο τον κόσμο, αλλά θα διατίθενται και δωρεάν.

«Κάθε πολίτης έχει δικαίωμα στην ελεύθερη δημόσια πρόσβαση στα δορυφορικά δεδομένα» δήλωσε ο ευρωβουλευτής Βιτόριο Πρόντι, πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου για το Διάστημα. Πρόσθεσε όμως ότι «για να είναι αυτά τα δεδομένα χρήσιμα, θα πρέπει να "μεταφραστούν" σε πρακτικές εφαρμογές από ενδιάμεσους παρόχους».

Γι' αυτό τον λόγο, τα πρωτογενή δεδομένα θα αναλύονται και θα επεξεργάζονται, στη συνέχεια, από ενδιαφερόμενους δημόσιους και ιδιωτικούς παρόχους υπηρεσιών. Οι υπηρεσίες αυτές θα αφορούν, μεταξύ άλλων, παρακολούθηση των κινδύνων που προκύπτουν από μετακινήσεις εδαφών στην επιφάνεια της Γης όπως οι σεισμοί, χαρτογράφηση της ξηράς (δάση, ύδατα και έδαφος), επιτήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος (συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης πετρελαιοκηλίδων και του εντοπισμού πλοίων), ασφάλεια συνόρων, βιώσιμη γεωργία, χαρτογράφηση για την υποστήριξη δραστηριοτήτων παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας σε καταστάσεις κρίσης, παρακολούθηση του κλίματος κλπ.

Η ανάπτυξη της τεχνικής υποδομής του ελληνικού κέντρου (γνωστού ως ESA Mirror Site of Collaborative Ground Segment) βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο πιλοτικό στάδιο και γίνεται σε συνεργασία με την ESA, τη ΓΓΕΤ και την εταιρία του Εθνικού Δικτύου Έρευνας & Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ ΑΕ). Το εγχώριο δορυφορικό κέντρο θα καλύψει επίσης σημαντικές ανάγκες παρακολούθησης για πυρκαγιές, σεισμούς, πλημμύρες, καύσωνες, μεταφορά σκόνης, διασπορά καπνού και αιθαλομίχης, αλλά και ακόμη πιο ακραία φαινόμενα, όπως τα τσουνάμι.

Το ελληνικό κέντρο θα αποτελεί κέντρο διαβίβασης δορυφορικών πληροφοριών στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της νοτιανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων. Όπως είπε ο κ. Τσίγκανος, το Αστεροσκοπείο Αθηνών προσβλέπει να γίνει περιφερειακός πάροχος υπηρεσιών στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και Μεσογείου.

Επίσης, το Αστεροσκοπείο, χάρη στη νέα δορυφορική υποδομή του, θα μπορέσει να αναπτύξει περαιτέρω τις υπηρεσίες που παρέχει προς την ελληνική πολιτεία σε διάφορα επιχειρησιακά θέματα, καθώς θα έχει πλέον τη δυνατότητα να παρέχει νέες πληροφορίες και υπηρεσίες σε ελάχιστο χρόνο και με την καλύτερη δυνατή χωρική ανάλυση (της τάξης των δέκα μέτρων), ενώ το ίδιο θα αναπτύξει νέες ερευνητικές δραστηριότητες.

Πηγή: http://www.newsbeast.gr