Ελληνική «βιομηχανία» με παρένθετες μητέρες

Ο θεσμός της παρένθετης μητρότητας, άγνωστος πριν από δέκα χρόνια στην Ελλάδα, κερδίζει συνεχώς έδαφος και ολοένα και περισσότερα ζευγάρια τον χρησιμοποιούν σαν «όχημα τεκνοποίησης». Ωστόσο, πολλοί αποθαρρύνονται όταν ζητούνται από την υποψήφια παρένθετη μητέρα υπέρογκα ποσά. Ενδεικτικό το περιστατικό που αποκαλύπτει στην «Καθημερινή» μαιευτήρας: «Ενα ανδρόγυνο είχε συμφωνήσει για 20.000 ευρώ, αλλά όταν ο υπέρηχος έδειξε δίδυμα, τους ζητήθηκαν 40.000 ευρώ. Τι να κάνουν; Δανείστηκαν και τα έδωσαν». Αλλά παράλληλα, «η χώρα μας διαθέτει ένα από τα αρτιότερα και προοδευτικότερα νομοθετικά πλαίσια στην Ευρώπη», εξηγεί ο δικηγόρος και υποψήφιος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Paris 1/Sorbonne κ. Κώστας Ρόκας. «Στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Αυστρία η παρένθετη μητρότητα απαγορεύεται ρητώς, στην Ολλανδία και στο Βέλγιο εφαρμόζεται, αλλά χωρίς σαφές νομικό πλαίσιο, και μόνον η Ελλάδα και η Μ. Βρετανία έχουν ρητή νομοθετική πρόβλεψη». Είναι, μάλιστα, αξιοσημείωτο ότι το 2002 το νομοσχέδιο ψηφίστηκε ομόφωνα από όλες τις πτέρυγες του Κοινοβουλίου. Εκτοτε και ειδικά έπειτα από την κατάθεση του εφαρμοστικού νόμου το 2005, όλο και περισσότερα ζευγάρια επιλέγουν την εν λόγω «λύση». Ηδη, έχουν καταγραφεί πάνω από 120 σχετικές δικαστικές αποφάσεις, αριθμός που ξεπέρασε τις εκτιμήσεις, ενώ μεταξύ αυτών που έχουν αιτηθεί και λάβει άδεια συγκαταλέγονται και ζεύγη από άλλες χώρες της Ε.Ε. που επέλεξαν να έρθουν στην Ελλάδα για να τεκνοποιήσουν, αξιοποιώντας τη δική μας νομοθεσία.

«Δεν αποτελεί, ωστόσο, μέθοδο ρουτίνας, αλλά μονόδρομο για γυναίκες που αδυνατούν για λόγους υγείας να κυοφορήσουν», διευκρινίζει ο καθηγητής Μαιευτικής και πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής και Δεοντολογίας της Ιατρικής Σχολής στο ΑΠΘ, δρ Βασίλης Ταρλατζής. Ως επί το πλείστον, αφορά γυναίκες που έχουν υποστεί υστερεκτομή, έχουν υποβληθεί σε ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία, πάσχουν από χρόνιες ασθένειες, όπως νεφρική ανεπάρκεια κ.ά. Για να ξεκινήσει η διαδικασία εμφύτευσης του εμβρύου, που έχει προκύψει από γενετικό υλικό του ζεύγους, σε μιαν άλλη γυναίκα, πρόθυμη και ικανή να το κυοφορήσει, πρέπει να έχει προηγηθεί δικαστική απόφαση. Υπολογίζεται ότι εκδίδονται τουλάχιστον δέκα τέτοιες αποφάσεις τον χρόνο στη χώρα μας. «Το ζεύγος καταθέτει τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις, που αποδεικνύουν την αδυναμία τεκνοποίησης», εξηγεί ο δρ Τάκης Βιδάλης, επιστημονικός συνεργάτης και νομικός σύμβουλος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής. «Ο νομοθέτης, για να αποτρέψει σχετικά παρατράγουδα αποκλείει την οικονομική συναλλαγή μεταξύ των εμπλεκομένων, ενώ ορίζει η παρένθετη και η κοινωνική μητέρα να είναι μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδας». Συγκεκριμένα, προβλέπεται αποζημίωση ύψους 10.000 ευρώ, που αναλογεί συμβολικά σε μισθούς δέκα μηνών, εννέα της εγκυμοσύνης και έναν μετά τον τοκετό, προκειμένου να έχει τη δυνατότητα να σταματήσει την εργασία της, ακόμα και να μείνει κλινήρης. Στο αρχικό σχέδιο νόμου το ύψος της αποζημίωσης το προσδιόριζε κατά περίπτωση ο δικαστής, ωστόσο στη Βουλή αποφασίστηκε να αναδειχθεί και η αλτρουιστική πτυχή της διαδικασίας, οπότε και παγιώθηκαν τα 10.000 ευρώ.

Συγγενική αλληλεγγύη

Και πράγματι, δεν είναι λίγες οι φορές που η αλληλεγγύη ωθεί συγγενικά πρόσωπα να αναλάβουν τον ρόλο της «δανεικής» μητέρας, πρόκειται συνήθως για αδελφές (θείες) ή μητέρες (γιαγιάδες) έως πενήντα ετών. Σχετική έρευνα του νομικού κ. Παντελή Ραβδά, δείχνει ότι το 24% των άτεκνων ζευγαριών που έλαβαν την άδεια του δικαστηρίου επέλεξαν παρένθετη μητέρα απευθυνόμενοι στον οικογενειακό ή στενό φιλικό κύκλο. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις το κατάλληλο πρόσωπο είναι άγνωστο στο ζευγάρι, συχνά προτείνεται από τα κέντρα τεχνητής γονιμοποίησης και κατά κανόνα συμμετέχει έναντι αμοιβής που ξεκινάει από 20.000 ευρώ. «Για να προφυλάσσονται τα ζευγάρια από πιθανή εκμετάλλευση, θα ήταν καλό να προβλέπεται από τον νόμο μια αμοιβή», καταλήγει σχολιάζοντας στην «Καθημερινή» ο δρ Βιδάλης.

Η δίδυμη αδελφή μου γέννησε το παιδί μου

«Η αδελφή σου, όπως έκανε τα δικά μας παιδιά, έτσι θα γεννήσει και το δικό σου». Ηταν ένα καλοκαιρινό βράδυ στην κεντρική πλατεία χωριού της Βόρειας Ελλάδας. «Μιλάει το κρασί, ας μη δώσω σημασία στα λόγια του γαμπρού μου, σκέφτηκα», λέει σήμερα η 36χρονη Χριστίνα, που δεν είχε κρύψει από τους οικείους της τη μη δυνατότητα να αποκτήσει παιδιά.

Πριν από δέκα χρόνια, μια εγκυμοσύνη και μια αποβολή έσωσαν «κυριολεκτικά» τη ζωή της. «Μέσα στην ατυχία μου υπήρξα τυχερή, αφού ανακάλυψα ότι είχα πρόβλημα στα νεφρά». Δυστυχώς, η νεφρική ανεπάρκεια ισοδυναμεί τρόπον τινά με στειρότητα. «Mπήκαμε τότε με τον άνδρα μου στη διαδικασία της υιοθεσίας, αλλά ο νομοθέτης δεν μας έδινε το δικαίωμα, αφού είναι προαπαιτούμενο και οι δύο γονείς να είναι υγιείς». Τα χρόνια περνούσαν και η λαχτάρα του ζευγαριού για ένα παιδί ενισχυόταν.

Την πρώτη αυθόρμητη δήλωση του συζύγου της δίδυμης αδελφής της Χριστίνας, Μαρίνας, ακολούθησε μια επίσημη συζήτηση μεταξύ των δύο ζευγαριών. Η Μαρίνα, μητέρα ήδη τεσσάρων παιδιών, προετίθετο να κυοφορήσει το έμβρυο της αδελφής της. «Ποτέ δεν θα τολμούσα να ζητήσω κάτι τέτοιο, αλλά η αδελφή μου ένιωθε το σαράκι μου, ενώ είχε βιώσει ήδη την ευτυχία που φέρνουν στη ζωή μιας γυναίκας τα παιδιά», λέει με συγκίνηση η Χριστίνα καθώς ταΐζει την 20 ημερών κόρη της. «Ξέρετε, τα δίδυμα αδέλφια, όπως εμείς, έχουμε πολύ ανεπτυγμένη την ενσυναίσθηση».

Τις πρώτες πληροφορίες οι δύο αδελφές τις παίρνουν από μια συγχωριανή τους μαία και εν συνεχεία φθάνουν στην Αθήνα, αφού πρώτα έλαβαν μετά εννέα μήνες τη θετική απόφαση του δικαστηρίου. «Ο γιατρός ήταν πολύ ευαίσθητος, ένιωσε την αγωνία και των δύο μας, στάθηκε στο πλευρό μας μέχρι το τέλος και κύριος στα οικονομικά». Η Μαρίνα υποβάλλεται σε τεχνητή γονιμοποίηση και γεννάει με καισαρική. «Το κόστος, που περιελάμβανε την αμοιβή του γιατρού, της κλινικής, τα φάρμακα και τα ταξίδια στην Αθήνα ανήλθε περίπου σε 10.000 ευρώ».

«Τώρα που έχω το δικό σου, προσέχω περισσότερο», έλεγε η Μαρίνα, της οποίας η ζωή για εννέα μήνες άλλαξε άρδην. Αποσύρθηκε από τη δουλειά της, «κάτι που σχεδίαζα ούτως ή άλλως» και περιόρισε πολλές δραστηριότητές της. «Στα παιδιά μου, ηλικίας πέντε, οκτώ, έντεκα και δώδεκα χρόνων, είπαμε την αλήθεια: ότι η μαμά έχει στην κοιλίτσα το μωρό της θείας», υπογραμμίζει η Μαρίνα, «και τα παιδιά έδειχναν κατανόηση κάθε φορά που με έβλεπαν καταπονημένη, γιατί αγαπούν πολύ την αδελφή μου».

Η εξέλιξη της επιστήμης έδωσε στη Χριστίνα μια δυνατότητα που πριν από είκοσι χρόνια δεν θα είχε, ωστόσο, χωρίς την «ενεργοποίηση» των ανακλαστικών της παντοδύναμης ελληνικής οικογένειας, αυτή η δυνατότητα θα έμενε μάλλον αναξιοποίητη. Η γιαγιά της οικογένειας μαγείρευε για όλους, η τρίτη αδελφή είχε αναλάβει τα τέσσερα παιδιά της εγκύου, οι άνδρες τακτοποιούσαν τα γραφειοκρατικά. «Τον τελευταίο μήνα η αδελφή μου έπρεπε να μείνει κλινήρης στο νοσοκομείο, για να αποτρέψουμε το ενδεχόμενο το παιδί να γεννηθεί πρόωρο. Κάθε Κυριακή παίρναμε φαγητό και τρώγαμε οι τρεις αδελφές μαζί εκεί». Είναι η αρμονική σχέση όλων των μελών της οικογένειας που δίνει δύναμη στη Χριστίνα για την ανατροφή του παιδιού. «Ανά δύο μέρες λείπω συνολικά 12 ώρες από το σπίτι εξαιτίας της αιμοκάθαρσης που κάνω σε νοσοκομείο 40 χιλιόμετρα μακριά», λέει, ενώ «χωρίς την αμέριστη συμπαράσταση του άνδρα μου και της πεθεράς μου δεν θα ήμουν ικανή να αναλάβω κατ’ αποκλειστικότητα την κόρη μου».

«Αν έχετε συμπαραστάτρια μια γυναίκα εμπιστοσύνης, που θα κυοφορήσει το έμβρυο με αγάπη και ανιδιοτέλεια,τολμήστε το», συστήνει η ίδια σε γυναίκες που βρίσκονται ενώπιον του διλήμματος.


Πηγή: http://www.enikos.gr